سیروس همتی (متولد۱۳۵۱) بازیگر، کارگردان، نمایشنامهنویس و طراح صحنه نامآشناست که به عنوان بازیگر نیز در سینما، تلویزیون و کارگردان و بازیگر در تئاتر نیز فعال است.
وی آثار زیادی را روی صحنه برده و مسافران (۱۳۸۳)، محال هم ممکن است (۱۳۸۴)، قربانی (۱۳۸۷) و مرز (۱۳۹۲) تنها تعداد معدودی از نمایشهایی است که آنها را کارگردانی کرده است.
همچنین نمایشنامههای سهکاج (انتشارات هنر دفاع ۱۳۹۶)، فولاد هرگز زنگ نمیزند (امیرکبیر، ۱۳۹۳) نیلوفر (حوزه هنری، ۱۳۸۹) ننه کاراته (نیستان، ۱۳۹۹) مزا مزا (۱۳۹۹، نیستان) از دیگر آثار وی در زمینه نمایشنامهنویسی است.
تردست؛ داستانی از دفاع مقدس
وی در نمایشنامه تردست که اولین نمایشنامه این مجموعه با ۹ پرسوناژ است در ۹ صحنه داستانی از بیشمار داستانهای جنگ تحمیلی را در حدود ۴۰ صفحه بازمیگوید.
شخصیت اصلی یا تردست جوانی به نظر میرسد ماهر در تردستی و میخواهد به جبهه برود و بعد از کلنجار رفتن با مسئولان ثبتنام موفق میشود. وی بعد از ماجراهایی در ادامه مدتی مفقود میشود اما داستان پیداشدن او در صحنه نهم و آخر کمی از فضای واقعیت دور میشود...
زبان همتی برای پرسوناژها در این اثر درخور و برخوردار از بازیهای کلامی است که در اندازه خود مخاطب را جلب میکند. صحنهها به خوبی طراحی شده اند و وی در مجموع علاقهمندان به هنر نمایش را به دیدن صحنهای متفاوت در هنر تئاتر دعوت میکند. در بخشی از صحنه آخر این نمایش میخوانیم:
سرگرد: [من و من کنان] خودشونن قربان!...صدای تردسته..[به رادیو] کجایین بچهها؟
تردست: جایی که آرزوشو داشتم.
[بارانی از نخود و کشمش از آسمان به زمین میریزد. هر سه مات و مبهوت میمانند.]
فرماننده: [ترسیده] نوش جان...استاد فوت و فن کجایی؟
تردست: جایی که غم نیست، کم نیست، مرگ نیست، دوزوکلک نیست
بیزن: دقیقا کجا؟
تردست: بالا سرتون! (ص. ۴۸)
دیگر نمایشنامه این اثر با نام ایست! با ۳ شخصیت نمایشی پیش میرود که خود همتی شیوه اجرای تئاتر پنهان را برای اجرای آن پیشنهاد داده است؛ اجرایی مستندگونه که در آن تماشاگر مردد است که شاهد یک تئاتر است یا یک اتفاق واقعی.
این نمایشنامه نسبتا کوتاه موقعیت خاص تراژیکی را روایت میکند و در مورد جوان موتوری است که به دلیل رانندگی خلاف گرفتار سروان راهور میشود، کسی که می خواهد و باید موتورش را توقیف کند ولی اتفاقی آخر داستان را به سمتی دیگر میبرد و این اثر نیز به نوع دیگری با ماجرای جنگ تحمیلی گره میخورد. کوتاهی و تعداد کم شخصیتها ایست! را نمایشنامه مناسبی برای گروه های تئاتری کوچک و دانشجویی تبدیل کرده است.
ایست! تردست از مجموعه ادبیات برتر نشر نیستان در ۸۰۰ نسخه طی سال ۹۹ و در ۶۶ صفحه منتشر شده است.