به گزارش ایرنا، از زمان تاسیس این سازمان در سال ۲۰۰۱ میلادی در شهر شانگهای چین، ایران همکاری هایش را با این گروه منطقه ای که امروزه وظایف بین المللی نیز بردوش دارد، در یک روند هم افزایی ادامه داده است و بسیاری از کشورهای عضو رسمی سازمان بر این باورند که عضویت ایران و افزودن بر شمار اعضای سازمان می تواند قدرت منطقه ای و جهانی سازمان را بیش از قبل کند.
افزون بر این نباید از یاد برد که حسن روحانی رییس جمهوری ایران همواره بر روابط راهبردی ایران با چین و دیگر اعضای این سازمان و همکاری های تهران با کلیه سازمان های بین المللی تاکید کرده است.
روحانی افزوده که چین قول داده است که از برجام به هر شکل حراست کند و روابط راهبردی با ایران را توسعه دهد و با ایران در سازمان های بین المللی همکاری کند.
جایگاه مهم ایران در منطقه
اعضای سازمان همکاری شانگهای اجلاس سران دور بیستم را این بار به دلیل شیوع ویروس کرونا ۱۹ به شکل مجازی و با میزبانی مسکو و ریاست ولادیمیر پوتین رییس جمهوری آن کشور و در شرایطی برگزار می کنند که درخواست ها برای وسعت بخشیدن به این سازمان بیشتر شده است.
ایران دارای یک جایگاه مهم در منطقه است و بخصوص برای راه ابریشم نوین چین از شرایط بسیار خوبی برای همکاری ها برخوردار است. برای همین انتظار می رود که اعضای رسمی سازمان از جمله چین و روسیه نیز این مساله را به طور جدی تری مد نظر قرار دهند و لازم است جایگاه مطلوب منطقه ای ایران باز هم تقویت شود و باید به این موضوع بهای بیشتری داده شود.
برای همه کشورهای منطقه ای مرتبط با سازمان همکاری شانگهای، عضویت رسمی یک مساله مهم است اما از آن مهمتر اینکه افزودن بر تعداد اعضا قدرت و اقتدار این سازمان را افزایش می دهدو این در راستای منافع کشورهای منطقه است که خواستار نفوذ فزاینده غرب بخصوص آمریکا نیستند.
اعضای سازمان با وسعت گرفتن سازمان از مزایای مکمل یکدیگر بهره مند خواهند شد. برای مثال ایران به دلیل داشتن منابع غنی انرژی و نفت و گاز طبیعتا یک مهره و وزنه مهم در سازمان همکاری شانگهای خواهد بود و همکاری بیشتر سازمان با ایران و تهران با سازمان همکاری شانگهای و تقویت نقش ایران در راه ابریشم برای همه طرف ها سودمند خواهد بود.
افزون بر این طرفین می توانند همکاری های تجاری و اقتصادی و امنیتی خود را نیز گسترش دهند. الان ایران و چین دارای روابط مشارکتی راهبردی هستند و برد اساس توافقات طرفین قول داده شده است که مفاد مربوط نیز اجرا شود و همکاری های آنها در بخش های اقتصادی و انرژی نه برای ایران بلکه برای چین هم اهمیت دارد.
** حمای سازمان از برجام
یکی از بزرگترین دستاوردهای ایران این بوده که از برجام در اجلاس سران شانگهای حمایت شده است و روسیه و چین و هند و پاکستان وافغانستان بر اجرای آن تاکید ورزیده اند.
در اجلاس قبلی در شهر بندری چینگ دایو در شرق چین بود که اعضای این سازمان صراحتا از توافق هسته ای حمایت و با مانع تراشی های آمریکا مخالفت کردند و این یکی از دستاوردهای دیگر توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی برای ایران ودیگر اعضای جامعه بین المللی محسوب می شود.
اعضای سازمان همکاری شانگهای بخصوص چین و روسیه بارها در مقاطع مختلف از جلسات سازمان ملل و شورای امنیت گرفته تا در سخنرانی های رهبران و مقام های ارشد و همایش های منطقه ای و بین المللی از برجام حمایت کرده اند و در اجلاس های مختلف سازمان نیز این دستاورد تاریخی بین المللی دیپلماتیک مورد پشتیبانی آنها و دیگران قرار گرفته است که خود یک پیروزی دیپلماتیک برای دولت حسن روحانی محسوب می شود.
سازمان شانگهای قدرت برتر منطقه ای
از دیدگاه کشورهای عضو سازمان از جمله ایران به عضو ناظر، سازمان همکاری شانگهای به تدریج به یک قدرت برتر منطقه ای بخصوص در آسیای مرکزی و حتی خاورمیانه و کل آسیا تبدیل خواهد شد و یک نیروی قوی مانند ناتو خواهد بود.
این سازمان در واقع وقتی مانند ناتو شود یکی از وظایفش جلوگیری از نفوذ آمریکا در منطقه خواهد بود و برای همین یکی از خواست های تهران این است که ایران هم عضو رسمی سازمان شانگهای شود که در آینده قدرتی در برابر آمریکا خواهد بود.
گستردگی سازمان همکاری شانگهای می تواند باعث تقویت همکاری های سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی و حتی فرهنگی طرفین شود و به همین سبب ایران با کشورهای دیگر در چارچوب همین سازمان همکاری و رایزنی می کند.
اگر ایران عضو سازمان شود قدرت سازمان در خاورمیانه بیشتر خواهد شد و سپس شمار بیشتری از کشورها خواستار عضویت رسمی خواهند شد و ایران از هم اکنون آماده است در زمینه های اقتصادی، سرمایه گذاری و تجارت و همچنین انرژی با کشورهای این سازمان همکاری نزدیک داشته باشد. امتیازاتی در این زمینه ها به آنها بدهد تا بتواند عضو رسمی سازمان شود.
ایران بیش از ۱۵ سال است که عضو ناظر سازمان است و لازم است عضویت رسمی آن از سوی همه جوانب ذی ربط به طور جدی پیگیری شود. گفته می شود که «شی جین پینگ» رییس جمهوری خلق چین از پیوستن ایران به سازمان حمایت کرده است و حالا دو کشور دارای روابط راهبردی هستند و لازم است این موضوع به طور جدی دنبال شود.
عضویت ایران و تاثیر آن بر سازمان شانگهای
حضور در اجلاس شانگهای یکی از بهترین فرصت ها برای جلب حمایت این سازمان از مواضع ایران است و همزمان دیپلماسی بین المللی را تقویت خواهد کرد و برای همین در کاربرد سازمان نیز تاثیراتی مثبت خواهد داشت.
عضویت ایران در سازمان به شکل رسمی برای امنیت آسیای مرکزی و خاورمیانه نیز مهم است و همزمان پشتیبانی چین و روسیه در این زمینه اهمیت وافری دارد. از سوی دیگر در زمینه امنیتی و مبارزه با تروریسم ایران یکی از موثرترین و موفقترین کشورها در این عرصه ها و تضمین امنیت و مبارزه با پدیده شوم تروریسم بوده است و اینها مسایلی است که از دیدگاه دیگر اعضای رسمی سازمان پنهان نیست.
با نظرداشت مرزهایی که کشورها با یکدیگر دارند طبیعتا تروریسم یک دشمن مشترک برای آنها محسوب می شود و این شامل خود چین هم هست که مرزهایش بارها در معرض خطر تروریسم بوده است و طبیعتا وجود قدرت هایی نظیر ایران در این سازمان اقتدار امنیتی آن را به مراتب بیشتر خواهد کرد و برای کشورها امنیت به بار خواهد آورد.
همکاری برد-برد سازمان شانگهای
عضویت رسمی ایران و شماری از کشورهای دیگر منطقه ای مایل به ورود به این سازمان مزایای متقابل و منافع فراوانی برای همه جوانب ذی ربط خواهد داشت.
یو شینگ از کارشناسان مسایل منطقه و بین المللی می گوید که سازمان همکاری شانگهای به اقتدار بیشتری نیاز دارد. اعضای مختلف دارای ظرفیت های متنوع هستند و این باعث می شود آنها مکمل یکدیگر باشند و هم افزایی کنند.
به گفته وی اعضای سازمان در صورت وسعت گرفتن آن می توانند در چارچوب های امنیتی، انرژی، بانکی، مالی، مبارزه با تروریسم، مهار بیماری های همه گیر، افزایش حجم تجارت خارجی و اجرای طرح های زیربنایی همکاری هایی بسیار قوی و مثمرثمر داشته باشند.
بیستمین نشست سران این سازمان بار دیگر این فرصت را به اعضای آن داده است که به رغم مبارزه با چالش کرونا، راه های گسترش مشارکت و همکاری هایی را که می تواند برای همه طرف ها برد-برد باشد، دنبال کنند و ایران همچون گذشته در این نشست نیز نقشی فعال ایفا می کند و به دنبال افزودن بر اقتدار منطقه ای سازمان با نگاه راهبردی به همکاری با همه اعضای آن است.