به گزارش ایرنا، ایران جزو معدود کشورهایی است که بعد انقلاب نسبت به احیای مرغ استاندارد اقدام کرد هرچند این نژاد در برخی استان‌ها نظیر خراسان جنوبی هم پرورش داده می‌شود اما ظرفیتی بزرگ است که باید به صورت ملی احیا شود.
تولید مرغ استاندارد عالی‌ترین سطح فناوری در صنعت طیور است که از آن مرغ اجدادی، مادر، گوشتی و تخم‌گذار تولید می‌شود.
با توجه به اهیمت خودکفایی کشور در تولید مرغ استاندارد، مقام معظم رهبری دستور ویژه‌ای برای احیای مرغ استاندارد صادر کردند که باید به عنوان یک ضرورت در دستور کار استان‌ها به ویژه خراسان جنوبی با توجه به وجود ظرفیت‌های خاص آن در بخش دام و طیور باشد.
خراسان جنوبی از دیرباز مورد توجه صنعت مرغداری قرار گرفته و دارای کامل‌ترین زنجیره تولید با ارزش حدود هزار میلیارد تومان بوده که در نوع خود بی‌نظیر است.
تولید پروتئین سفید و تخم مرغ، مازاد استفاده در این استان است و به صورت روزانه به استان‌ها و حتی کشورهایی همچون افغانستان و عراق صادر می‌شود.
ترویج تولید مرغ استاندارد در این استان بدون شک نیاز به مشوق‌های قابل توجه برای مرغداران دارد که تهیه دان مصرفی و مرتفع شدن مشکلات مربوط به نهاده‌ها از مهمترین آنها است.
اصلاح ژنتیکی این نژاد از دیگر موارد قابل اهمیت است تا میانگین مصرف دان تا گوشت مرغ به استاندارد قابل صرفه‌ای برسد.
ظرفیتی که خراسان جنوبی در ارتباط با مناطق بکر مرغداری دارد و از طرفی حساسیت این نژاد به انواع آلودگی‌ها می‌تواند این استان را به مهد پرورش و تولید مرغ لاین تبدیل کند که بدون شک نیازمند فرهنگ‌سازی و حمایت بیش از پیش مسوولان در این حوزه است.
مرغ استاندارد چیست؟
شاید برای بسیاری از مردم این پرسش مطرح باشد که مرغ استاندارد (لاین) چیست و چرا اینقدر اهمیت دارد که برای پاسخ به آن سراغ یک تولیدکننده سرمایه‌گذار و متخصص صنعت مرغداری در کشور رفتیم.
محمد ابریشم کار از فعالان صنعت طیور در خراسان جنوبی در این باره به ایرنا گفت: در هر کشور طی مدت زمانی حدود ۵۰ سال، مرغ استاندارد متناسب با آب و هوا و ذائقه مردم آن کشور به وجود می‌آید که با کمترین میزان دان مصرفی در نژاد گوشتی یا تخم‌گذار بیشترین پروتئین گوشت یا تخم مرغ را به شکل صنعتی تولید می‌کند.
وی ادامه داد: برای مثال در کشور فرانسه ذائقه مردم بیشتر به قسمت سینه مرغ است و در کشورهای حوزه خلیج فارس و ایران ران مرغ مصرف بیشتری دارد، کشورهایی مانند انگلستان با تولید نژاد راس یا لاشه‌ای با ران‌های درشت و جوجه‌های مقاوم در برابر بیماری‌ها، ذائقه مردم کشورهای طالب این نژاد را هدف گرفته‌اند.
وی گفت: این محصولات و جوجه‌ها در صورتی که فقط دستورات جیره غذایی و دارویی سازنده آن کشور را رعایت کنند، تولید و عرضه می‌شوند پس همیشه مرغداران به علوفه و داروهای تولیدی این شرکت‌ها، مجبور هستند نیاز داشته باشند.
این فعال حوزه طیور بیان کرد: به همین دلیل ورود جوجه اجداد توسط شرکت زربال هنوز تحریم نشده و آمریکا مداخله نکرده است از طرف دیگر اقلام دان و داروی مورد نیاز کشور و شرکت پرورش دهنده این نوع مرغ استاندارد را تحریم می‌کنند و جوجه‌های آنها را به ما می‌فروشند که این جوجه‌ها بدون دان و داروی پیشنهادی آنها برای تولید ارزشی ندارند که شاید مشکلات کنونی صنعت طیور به همین دلیل باشد.
وی گفت: در دنیا نژادهای بومی با رنگ‌ها و اندازه‌های گوناگون زندگی می‌کنند که جوجه‌های آنها هر کدام به رنگ‌های مختلف و شکل‌های گوناگون از همان مرغ و خروس پدر و مادر خود هستند، برای مثال در موضوع رنگ شاید مرغ و خروسی سیاه باشند ولی جوجه آنها رنگ دیگری شوند که برای رسیدن به رنگ سفید از چندین هزار جوجه بومی با رنگ‌های مختلف همه جوجه‌های سفید را جدا می‌کنند و پرورش می‌دهند.
ابریشم کار گفت: در ادامه جوجه‌های آنها را با رنگ سفید جدا و پرورش می‌دهند و این کار طی پروسه‌ای طولانی ۵۰ سال به طول می‌انجامد تا مرغ و خروسی با خون خالص تولید شود که جوجه‌های آنها هم سفید باشند و حتی یک جوجه هم رنگ دیگری نشود.
وی افزود: همزمان با مدیریت در رنگ، مرغ‌های به وجود آمده با تشکیل شناسنامه برای هر مرغ و خروس و ثبت مشخصات در رایانه دقت در اندازه استخوان، مقدار گوشت ران یا سینه، مقدار دان مصرف شده و گوشت تولیدی مورد بررسی قرار می‌گیرد و بهترین‌ها و مقاوم‌ترین‌ها به آنگونه که نظر شرکت‌های سازنده است، انتخاب می‌شوند.
سرمایه‌گذار صنعت طیور اظهار داشت: مرغ استاندارد یعنی مرغی با صفات و ویژگی های خاص پس از حدود ۵۰ سال با خون خالص به وجود می‌آید ولی آنها خواهر و برادر هستند و جوجه‌های آنها با ناهنجاری تولید می‌شوند پس ۲ گروه از اول مرغ و خروس در لاین پرورش داده می‌شوند که مرغ خواهر از گروه اول با خروس برادر از گروه دوم و برعکس تشکیل گله‌ای خالص به نام لاین را می‌دهند.
وی گفت: جوجه‌های تولید شده در این روش برای ایجاد گله استاندارد به دلیل وقت و زمان مصرف شده قیمتی بالایی خواهند داشت و برای مرغداری‌های گوشتی مقرون به صرفه و مورد نیاز نخواهند بود پس به شکل هرمی کار پیش می رود.
«از آنجا که هر مرغ حدود ۱۳۰ قطعه تخم می‌گذارد مثلا ۱۰ هزار مرغ استاندارد در دوره پرورش حدود یک میلیون جوجه تولید می‌کند که جوجه‌های تولیدی از این نوع مرغ ها، مرغ اجدادی نام دارند.»
ابریشم کار گفت: مثلا نژاد راس که نژاد آن در اختیار کشور انگلستان است جوجه‌های اجدادی تولیدی خود را به شرکت زربال به عنوان نماینده انحصاری آن در ایران می فروشد و جوجه‌های تولید شده از مرغ و خروس اجداد، مرغ مادر و جوجه‌های تولید شده از مرغ مادر، جوجه یکروزه نام دارد که در تعداد بالا مقرون به صرفه است، در اختیار مرغداران گوشتی برای پرورش قرار می‌گیرد و مرغداران در مدت ۴۵ تا ۵۰ روز پرورش، آنها را به کشتارگاه و سپس مصرف مردم می‌رسانند.
تاریخچه مرغ استاندارد و اهمیت خودکفایی ایران
ابریشم کار درباره تاریخچه ورود مرغ استاندارد به ایران گفت: در کشور ما نیز در بابل‌کنار و خاصبان تبریز بزرگترین واحد تولید مرغ لاین در خاورمیانه احداث و راه‌اندازی شد که همین آرین امروزی نام دارد.
وی افزود: کشورهایی که فناوری و علم روز خود را با نژادی مانند راس هنوز به ما می‌فروشند، از رسیدن به نژادی به روز شده ما را محروم می‌کنند چون هم از نظر تهیه دان و دارو بی نیاز به آنها نیستیم و هم ذرت یا سویا کافی برای مصرف در بخش کشاورزی تولید نمی کنیم.
به اعتقاد این تولید کننده می‌توان با جایگزین کردن گندم یا جو داخلی یا کاشت، علوفه مورد نیاز مرغداران، نژادی از مرغ استاندارد را در کشور به وجود آورد که خودکفایی را به ارمغان بیاورد.
وی برندسازی و سوق دادن مصرف کنندگان مرغ به خرید مرغ های استاندارد تولید داخل را یکی از راهکار موفقیت کشورمان در صنعت طیور عنوان کرد.
ابریشم کار خاطر نشان کرد که نژاد راس، آپلاس (تلفیق مرغی از نژاد آربراکرز و خروس نژاد راس)، کاپ یا کاپس و هوبارد به ترتیب چهار نوع نپاد مرغ استاندارد خارجی هستند که بازار ایران را در اختیار دارند؛ البته در رتبه آخر مرغ آرین قرار دارد اما باز هم نژاد راس در بازار ایران ۸۰ درصد از فروش جوجه به مرغداران را در اختیار دارد.
وی با بیان اینکه نژاد آرین می‌تواند به عنوان یک نژاد قابل توجه در صنعت مرغداری کشور مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: این مهم نیازمند عزم جدی مسوولان و حمایت سرمایه‌گذاران این حوزه در استان‌ها از جمله خراسان جنوبی است.
خراسان جنوبی مناسب برای احیای مرغ استاندارد
در شرایط حاضر این پرسش مطرح است که آیا خراسان جنوبی برای احیا و ثبات تولید مرغ استاندارد، مناسب است یا خیر؟ در این باره مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری، سیاستگذاری دولت و هدف نظارتی وزارت جهاد کشاورزی درخصوص احیا و ثبات تولید مرغ استاندارد، خراسان جنوبی یکی از مناسب‌ترین استان‌ها برای احیای آن است.
محمد اصغرزاده ادامه داد: این برنامه در شهرستان‌های مختلف استان خراسان جنوبی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته که برای مثال در شهرستان قاینات با بررسی‌های انجام شده هفت نقطه برای احداث طرح مرغ استاندارد پیشنهاد شده است.
وی اظهار داشت: خراسان جنوبی در سال‌های گذشته جزو استان‌های پاک در زمینه آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان بوده است که با توجه به اهمیت پرورش این نژاد در مناطق با سلامت کامل، استان می‌تواند در این زمینه موفق باشد.
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: با وجود زیرساخت‌های مناسب این استان از قبیل شرایط مناسب منطقه جغرافیایی، راه‌های دسترسی، وجود زمین و سایر زیرساخت‌های لازم تولید مرغ لاین قابل توجیه است.
وی افزود: زنجیره کامل مرغ در استان از جمله مرغ مادر، کارخانه جوجه‌کشی، کارخانه خوراک طیور و کشتارگاه وجود دارد که کمک شایانی به توسعه اشتغال پایدار و تولید استراتژیک در راستای منافع ملی خواهد کرد.
پرورش مرغ استاندارد در چهار شهرستان خراسان جنوبی
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم گفت: در حال حاضر مرغ استاندارد نژاد آرین در چهار شهرستان و پنج واحد این استان پرورش داده می‌شود.
غلامرضا قوسی ادامه داد: خراسان جنوبی جزو پنج استان کشور است که این نژاد از مرغ را پرورش می‌دهد و امیدواریم با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری و سیاستگذاری وزارت جهاد کشاورزی بتوانیم این برنامه مهم را گسترش دهیم.
وی گفت: برای تحقق این هدف، جهاد کشاورزی مشوق‌هایی را برای تولید کنندگانی که قصد فعالیت دارند، اتخاذ کرده که اولویت در تامین نهاده‌ها از مهمترین آنها است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: تهیه داروی مصرفی و پرداخت تسهیلات به ازای هر سر جوجه از مهمترین این مشوق‌ها است که در زمینه تسهیلات ۱۲ درصد سود را دولت و ۶ درصد را متقاضی پرداخت می‌کند.
وی با بیان اینکه از این متقاضیان تعرفه جوجه ریزی اخذ نمی‌شود اظهار داشت: بخشودگی ۵۰ درصدی بیمه اجباری و تکمیلی از دیگر مشوق‌ها است.
وی با بیان اینکه توسعه مرغ استاندارد بسته به تغذیه مردم است تاکید کرد: بدون شک فرهنگ‌سازی استفاده از مرغ استاندارد از تولید کننده تا چرخه مصرف نیازمند عزم همگانی است که امیدواریم با تحقق آن این ظرفیت مغفول مانده احیا شود.
به گزارش ایرنا، در واقع نسل جوجه یک‌روزه‌ای که برای تولید گوشت مرغ در سالن‌های پرورشی مرغداری‌های گوشتی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، به ترتیب از مرغ مادر، اجداد و در نهایت مرغ‌های استاندارد گرفته شده است.
مرغ استاندارد آرین از اوایل دهه ۷۰ تا اوایل دهه ۸۰ شمسی بیش از ۸۵ درصد نیاز مرغ اجداد و مادر صنعت پروتئین طیور کشور را تامین اما در مقایسه با نژادهای خارجی جثه کوچک‌تری داشت و با افزایش دوره نگهداری در مرغداری حساسیت آن برای بروز بیماری تنفسی افزایش پیدا می‌کرد.
از این رو مرغ آرین از نیمه اول دهه ۸۰ به علت ورود انواع مرغ‌های درشت جثه و دارای دوره پرورش بیش از ۳۵ روز، توان رقابتی خود را در بازار طیور کشور از دست داد و سهم آن از ۸۵ درصد به کمتر از یک درصد فعلی رسید و در نتیجه صنعت طیور کشور تاکنون به طور کامل وابسته به سویه‌های مرغ اجداد خارجی بوده است.