به گزارش ایرنا حسن وحید روز یکشنبه در نشست خبری به مناسب روز جهانی خاک اظهار داشت: یکی از اقدامات مهم در راستای حفظ خاک، آبخیزداری است و بر این اساس برای یک میلیون و ۳۳ هزار هکتار از مساحت استان مطالعات آبخیزداری انجام و بخش های مختلف مانند خاک، رسوب، سیل، مباحث اقتصادی و اجتماعی آن دیده شده است.
وی با بیان اینکه ۱۱۴ حوضه آبخیز در خراسان شمالی وجود دارد، گفت: این حوضه ها ۳۵درصد از مساحت استان را در برمیگیرد.
وحید افزود: از مجموع این حوزه ها تا کنون عملیات آبخیزداری در ۸۱ حوزه و در گستره ای به مساحت ۷۰۰ هزار هکتار اجرا شده و در ۳۲ حوضه آبخیز که مساحت آن ۳۱۲ هزار هکتار است اجرایی نشده است.
وی خاطرنشان کرد: عملیات آبخیزداری در ۳۱۷ هزار از مساحت خراسان شمالی نیز به پایان رسیده است.
ذخیره ۲۹۰ میلیون متر مکعب آب
وی اظهار داشت: اقدامات این اداره کل در زمینه آبخیزداری موجب شده تا ۲۹۰ میلیون متر مکعب آب در آبخوان ها ذخیره شود که رقم خوبی برای تعادل بخشی آب است و همچنین با اجرای این اقدامات ۵۵ هزار تن علوفه نیز در استان تولید شده است.
وحید با بیان اینکه تا سال ۹۷ سطح مطالعات آبخیزداری تنها در ۱۷ درصد گستره استان اجرا شده بود، اظهار داشت: از سال ۹۷ تا کنون سطح این مطالعات ۲ برابر شده است.
وی افزود: تا سال ۹۷ عملیات آبخیزداری در هشت درصد مساحت استان اجرا شده بود در حالی که از سال ۹۷ تا کنون اجرای عملیات ما نیز به بیش از سه برابر افزایش یافته و به ۲۵ درصد رسیده که انقلابی در عرصه آبخیزداری استان است.
جلوگیری از فرسایش ۱.۸ میلیون تن خاک
وحید با بیان اینکه شعار امسال روز جهانی خاک، زنده نگهداشتن خاک و حفظ تنوع زیستی آن است، اظهار داشت: متوسط فرسایش خاک در خراسان شمالی ۱۷.۵ تن در هر هکتار است.
وی با بیان اینکه حفظ خاک با عملیات مختلفی ممکن می شود، اظهار داشت: تا سال ۹۸ هشت هزار و ۵۰۰ هکتار جنگل کاری در استان انجام شده بود و امسال نیز ۲ هزار و ۸۰۰ هکتار جنگل کاری توسط بخش خصوصی و دولتی در استان انجام می شود اما جنگل‌کاری فقط یکی از اقداماتی است که برای حفظ خاک انجام می شود.
وی از آبخیزداری به عنوان یکی از اقدامات برای حفظ خاک یاد کرد و افزود: اجرای عملیات آبخیزداری موجب شد تا در کنترل خاک نیز موثر عمل کرده و بتوانیم از ۱.۸ میلیون تن فرسایش خاک جلوگیری کنیم که ارزش اقتصادی آن ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی به افزایش اعتبارات حوزه آبخیزداری در ۲ سال گذشته اشاره کرد و گفت: میزان اعتبارات تخصیص یافته به حوزه آبخیزداری در سال قبل از منابع صندوق توسعه ملی به ۳۹۷ میلیارد ریال رسید.
وی افزود: امسال نیز اعتبارات این بخش از محل منابع صندوق توسعه ملی به ۳۴۴ میلیارد ریال است و ۱۰۰ میلیارد ریال نیز برای اجرای عملیات آبخیزداری در حوزه مرزی اختصاص یافته است.
وی خاطرنشان کرد: با این اعتبار اجرای عملیات آبخیزداری در «توتلی» راز و جرگلان به مساحت ۲۳ هزار هکتار آغاز شده است.
وحید با بیان اینکه در سال گذشته ۳۴۴ هزار هکتار عملیات آبخیزداری در استان انجام شده بود، اظهار داشت: امسال نیز این عملیات در سطح ۲۸۸ هزار هکتار از گستره استان انجام می شود.
وی با بیان اینکه آبخیزداری تاثیر مطلوبی بر کاهش رسوب گذاری دارد، اظهار داشت: مطالعات نشان داده که با اقدامات صورت گرفته در بخش دوآب شیروان و پرمی اسفراین ۲۱ هزار متر مکعب از حجم رسوب گذاری کاسته شده است.
وحید از کاهش سالانه ۳.۶ تنی رسوب گذاری و فرسایش خاک در هر هکتار از اراضی استان خبر داد و گفت: در مناطقی که عملیات آبخیزداری انجام شده است، فرسایش خاک به کمتر از میانگین کشوری رسیده و اثرات این اقدامات به تدریج و در درازمدت دیده خواهد شد.
وی با اشاره به اقداماتی که در راستای بیابان زدایی در استان انجام شده است، گفت: از ۱۸۰ هزار هکتار بیابان استان ۱۶۴ هزار هکتار مطالعه شده است.
وجود ۵ هزار هکتار کانون بحران فرسایش بادی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی افزود: با مطالعات انجام شده مشخص شد در بیابان های استان پنج هزار هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی وجود دارد که باید مهار شود.
وحید افزود: عملیات مختلفی که در بیابان ها انجام شد منجر به کنترل کانون بحرانی در بیابان ها شده است به طوری که ارزیابی های سازمان حفاظت محیط زیست نیز بیانگر این موضوع است که کانون های بحرانی کنترل و جلو گسترش آن گرفته شده است.
وی یکی از راه های بیابان زدایی را تقویت پوشش گیاهی بیان کرد و افزود: تا کنون در ۱۵ هزار و ۸۰۰ هکتار از بیابان های استان جنگل های دست کاشت بیابانی با گونه های تاغ و گز ایجاد شده است به طوری که فقط سال گذشته هزار و ۳۰۰ هکتار گونه جنگلی کاشته شد و امسال نیز ۲۶۵ هکتار نهالکاری در دست اقدام است.
کاشت ۲۵۰ هزار اصله نهال
وی پروژه ترسیب کربن را از دیگر راهکارهای حفظ خاک دانست و گفت: این پروژه با همکاری جوامع بومی و محلی و مشارکت مردم اجرا شد و بهره برداران توانستند طی مدت اجرای این طرح که از پنج سال پیش آغاز شد، ۲۵۰ هزار اصله نهال بیابانی تولید کنند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی افزود: همچنین اکنون بهره برداران به پایه ای از توانمندی رسیده اند که خود برای بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از مساحت اجرای این پروژه طرح تلفیقی با دیدگاه مدیریت چرای دام تهیه کرده اند.
وحید از واگذاری مدیریت ۳۰۰ هزار هکتار از مراتع استان به بهره برداران خبر داد و تاکید کرد: مشارکت بهره برداران موجب شد تا علاوه بر ایجاد پوشش گیاهی و حفاظت از مراتع و جنگل ها، میزان آتش سوزی در این پهنه ها نیز کاهش یابد.
وی گفت: مشارکت دادن جوامع محلی موجب تغییرات مثبت اقتصادی در جوامع شده است به طوری هم اکنون صندوق توسعه بخشی منابع طبیعی در محدوده هایی که طرح ترسیب کربن در حال اجراست ایجاد شده و منابع آن در حال افزایش است تا با ارائه تسهیلات فوری و آسان به مردم محلی، گره گشای کار آنان باشد.
وحید خاطرنشان کرد: چهار هزار نفر از مردم جوامع بومی عضو این صندوق هستند و طی سه سال منابع این صندوق به ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون رسیده است و تا پایان سال نیز به ۳۰ میلیارد ریال می رسد که در تامین وام های کم بهره و خرید نهاده های دامی یاریگر مردم خواهد بود.
کسب رتبه اول در اجرای کاداستر
وی در خصوص اجرای طرح کاداستر در عرصه های طبیعی گفت: تاکنون ۸۳۵ هزار و ۳۶۴ هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان کاداستر و تثبیت مالکیت شده و خراسان شمالی در اجرای این طرح در جایگاه نخست کشور قرار گرفته است.
وحید اظهار داشت: در ۷۵ درصد از اراضی استان طرح کاداستر انجام شده است و تا سال آینده این طرح در ۱۰۰ درصد اراضی استان اجرایی و به اتمام خواهد رسید.
گستره حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی ۲ میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار است که از این وسعت یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار جنگل است.
خراسان شمالی ذخیرگاه ژنتیک انواع گیاهان و درختان جنگلی است و ۲۵ هزار هکتار از مساحت جنگل های هیرکانی در این استان قرار دارد.
در خراسان شمالی ۳۵۰ گونه گیاه دارویی، معطر و ادویه ای شناسایی شده است که بیشتر این گونه ها قابلیت صنعتی شدن دارند.