به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، «ظفر اقبال یوسف زی» کارشناس ارشد اندیشکده چشم‌انداز راهبردی (SVI) در اسلام‌آباد طی مقاله‌ای در روزنامه «دیلی تایمز» پاکستان، به چشم‌انداز و آینده توافق هسته‌ای ایران در آستانه آغاز به کار دولت جدید آمریکا به ریاست جو بایدن پرداخت و نوشت، توافق برجام پس از سال‌ها تنش میان تهران و غرب، در سال ۲۰۱۵ با کشورهای عضو گروه ۵+۱ امضا شد. طبق این توافق نامه، قرار شد ایران در قبال لغو تحریم‌های آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اروپا به تعهداتی درخصوص برنامه هسته‌ای عمل کند. در این راستا آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از یک سال ارزیابی تعهد ایران به این توافق نامه را نیز تایید کرد.
وی با طرح این پرسش که آینده برجام در دولت بایدن چگونه خواهد بود، اظهار داشت: این بحث در خاورمیانه در جریان است، با روی کار آمدن دونالد ترامپ، آمریکا به طور یکجانبه در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. بازگشت آمریکا به برجام می تواند باعث تغییر در رویکرد دیپلماتیک واشنگتن در خاورمیانه شود.
پژوهشگر ارشد اندیشکده چشم‌انداز راهبردی پاکستان نوشت: ایران پس از خروج ترامپ از برجام حدود یک سال به مفاد توافق نامه متعهد ماند، اما در پاسخ به تشدید تحریم‌های یکجانبه کاخ سفید در سال ۲۰۱۹ غنی‌سازی اورانیوم را آغاز کرد. اگرچه دولت بایدن که قرار است ۲۰ ژانویه این ماه کار خود را آغاز کند، هنوز به صورت قاطع به بازگشت مجدد به برجام قانع نشده است اما بحث توافق هسته‌ای ایران اکنون مورد توجه جدی تیم بایدن قرار گرفته است.
حفظ برجام، سدی مقابل تنش ها
ظفر اقبال گفت که از نظر بایدن مذاکره با ایران بهترین راه برقراری ثبات در منطقه است. مشاور امنیت ملی تیم بایدن نیز به وال استریت ژورنال گفته بود: از زمان خروج ایالات متحده از برجام، ما در وضعیت خطرناکی قرار داریم.
وی افزود: بایدن بعد از رایزنی‌ها با متحدان و شرکای خود از برنامه ای برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران خبر داد، اگر چه کارشناسان متعقدند که امکان زیادی برای مذاکرات با دولت بایدن برای توافق مجدد وجود دارد، اما وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران ماه گذشته در پیام توییتری خود روشن ساخت: در برجام همه موارد توافق شده است و مذاکرات مجدد بی‌معنی خواهد بود. مفاد برجام باید توسط همه طرف‌ها رعایت شود و همزمان تهران اقدامات متقابل برای پاسخ به خروج غیرقانونی و نقض آشکار امریکا را انجام خواهد داد.
این پژوهشگر پاکستانی گفت: ایران روی کار آمدن دولت بایدن را یک فرصت برای بازگشت آمریکا به برجام می‌داند. در عین حال ممکن است هرگونه گام رئیس جمهوری منتخب آمریکا برای بازگشت به برجام با مخالفت داخلی همچون کنگره، متحدان غربی و خاورمیانه‌ای همچون انگلستان و رژیم صهیونیستی مواجه شود.
وی تاکید کرد: با وجود مخالفت‌های غرب و کارشکنی های اسرائیل، هرگونه توافق با ایران با روش متعادل و قابل قبول برای حفظ برجام برای تقویت ثبات منطقه‌ای بسیار مهم است و جلوی تشدید تنش‌ها به ویژه رویارویی ایران و آمریکا را خواهد گرفت.
ظفر اقبال یوسف زی در ادامه این مطلب نوشت: احیای توافق هسته‌ای ایران نه تنها برای این کشور بلکه برای کل منطقه پیشرفت مثبتی خواهد بود به ویژه با لغو تحریم‌ها در زمان شیوع کووید-۱۹ شاید آلام مردم ایران تا حدودی التیام یابد.
ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش آغاز کرد. براین اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای آخرین گام کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
در همین حال مجلس شورای اسلامی ۱۱ آذر امسال به کلیات طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» رای داد که یکی از بندهای نه‌گانه آن دولت جمهوری اسلامی را مکلف می‌کند برای لغو تحریم‌ها «غنی‌سازی ۲۰ درصدی را عملیاتی کند و سازمان انرژی اتمی هم استفاده از سانتریفوژهای نسل ۶ و ۸ را در دستور کار قرار دهد».
مجلس دو ماه به دولت فرصت داده بود که در صورت ادامه تحریم‌های آمریکا همکاری با آژانس را محدود کرده و غنی‌سازی ۲۰ درصدی را آغاز کند
جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده است در صورت بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف‌های این توافق بین‌المللی، گام‌های برداشته شده در مسیر کاهش تعهدات برجامی از سوی تهران به سرعت برگشت پذیر خواهد بود.