صید ماهی از دریای خزر در گمیشان و بندرترکمن گلستان اگرچه قدمت بالایی در بین اهالی این دو شهرستان ساحلی دارد اما با مخاطرات و سختی‌های خاصی از جمله کاهش ذخایر انواع ماهیان و حوادث ناشی از طوفان‌های دریایی نیز همراه بوده است با این حال در سال‌های اخیر و عملی شدن ایده پرورش ماهی در پِن و قفس توانسته ضمن کاهش مخاطرات اشاره شده، رونق دوباره‌ای به صید و صیادی و معیشت و اقتصاد سواحل نشینان این استان ببخشد.
طرح پرورش ماهی در پِن (محوطه‌ای محصور شده با تور و متصل به کف دریا) به سبب عمق کم آب دریای خزر در سواحل گمیشان و بندرترکمن با پیگیری اداره کل شیلات گلستان و همراهی سایر دستگاه‌های مرتبط، اکنون شرایط مناسب و ایده آلی را برای سرمایه‌گذاری در بین علاقمندان به این نوع پرورش ماهی فراهم کرده است.
به اعتقاد کارشناسان شیلات، مدیریت ذخایر آبزیان و کاهش فشار صید و برداشت از دریای خزر، تحقق اقتصاد مقاومتی و ایجاد و افزایش فرصت‌های شغلی برای ساکنان حاشیه سواحل این دریا در حوزه جغرافیایی گلستان از جمله اهداف و مزیت‌های اجرای طرح پرورش ماهی در قفس و پن است که ضرورت توجه بیشتر به این طرح و رفع برخی موانع پیش رو توسط دستگاه‌های مرتبط را دوچندان می‌کند.
در همین راستا کارشناسان اداره کل شیلات گلستان، توجیه فنی طرح پرورش ماهی در سواحل کم عمق دریای خزر حوزه جغرافیای این استان بالاخص در مناطق گُمیشان و بندرترکمن را به طور دقیق مورد مطالعه قرار داده و به مرحله جذب انبوه سرمایه‌گذار رساندند به طوری‌که طی چند سال اخیر شمار مشارکت متقاضیان علاقمند به سرمایه‌گذاری در این طرح افزایش یافته است.
مدیرکل شیلات گلستان پیرامون این طرح در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت که در افق ۱۴۰۴ تولید ۷۰۰ تن ماهی در پهنه آبی دریای خزر با استفاده از طرح پرورش ماهی در قفس، پیش بینی شده است.
سیدجواد قدس علوی افزود: این طرح در دو دهه اخیر به عنوان یکی از ظرفیت‌های بکر توسعه آبزی پروری در کشور مطرح شد که گلستان به عنوان مبتکر این طرح توانسته تولید را از ۵۸ تن در سال ۹۲ به ۱۵۰ تن در سال ۹۹ ارتقا دهد.
وی ادامه داد: اکنون ۵۸ قفس (پن) با ظرفیت تولید ۲۰۰ تُن و اشتغال زایی ۶۰ نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در سواحل استان گلستان جانمایی و مشغول فعالیت هستند.
قدس علوی با تاکید برضرورت تسریع و راه‌اندازی طرح‌های پرورش ماهی در سواحل دریای خزر حوزه سرزمینی گلستان، تصریح کرد که متولیان و دستگاه‌های مرتبط باید در راستای رفع موانع تولید و تسریع در روند امور سرمایه‌گذاران بخش پرورش ماهی در دریا بیش از گذشته همکاری داشته باشند.
همچنین به گزارش روابط عمومی اداره کل شیلات گلستان قدس علوی در نشست اخیر با موضوع الزامات، نحوه صدور و تمدید مجوز پروژه‌های طرح پرورش ماهی در دریا که با حضور نمایندگان دامپزشکی و نظام مهندسی این استان برگزار شد، خاطر نشان کرد: پیگیری صدور و تمدید پروانه‌های بهره‌برداری پرورش دهندگان از مهمترین اولویت‌های شیلات گلستان است که برای تحقق آن تاکنون با برگزاری نشست‌های مختلف با دستگاه‌های متولی، مجوز پرورش برای ۱۰ متقاضی دریافت شده است.
وی ادامه داد: متقاضیانی که تاکنون فعالیتی در این زمینه نداشته و تنها به اخذ پروانه اقدام نموده‌اند به زودی با تشکیل کمیسیونی در سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، پروانه بهره‌برداری آنها باطل خواهد شد.
مدیرکل شیلات گلستان همچنین ایجاد سایت پشتیبان و اسکله شناور را از دیگر نیازهای مهم طرح پرورش ماهی در دریای خزر برشمرد و اضافه کرد: پیگیری لازم توسط این اداره کل برای آغاز عملیات اجرایی ایجاد سایت پشتیبان و اسکله شناور در مناطق مورد مطالعه در دست انجام بوده و انتظار می‌رود، هرچه زودتر فعالیت ایجاد دو طرح مزبور آغاز شود.
درهمین پیوند رییس اداره پرورش ماهی در قفس اداره کل شیلات گلستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت که طرح پرورش ماهی در قفس یکی از ظرفیت‌های بکر دریای خزر در حوزه این استان به شمار می‌رود که سرمایه‌گذاری و توسعه پرورش آن در سال‌های اخیر بیشتر شده و آینده درخشانی در رونق اقتصادی سواحل نشینان منطقه دارد.
حسن مومن افزود: مطالعه این طرح مهم، در چهار منطقه "آشوراده، میانکله، خواجه نفس و عمق دریا" درحوزه استحفاضی استان گلستان انجام شده که در صورت استفاده از تمامی ظرفیت این پهنه‌ها، امکان تولید هشت هزار تن انواع ماهی در سال و اشتغال‌زایی برای حدود سه هزار نفر وجود دارد.
وی ادامه داد: اکنون ۱۰ شرکت در زمینه پرورش ماهی در قفس فعال هستند و حدود ۲۰ متقاضی دیگر در نوبت ارزیابی سرمایه‌گذاری آنها توسط اداره کل شیلات گلستان برای صدور پروانه تاسیس و فعالیت قرار دارند.
مومن اضافه کرد: تمامی متقاضیان سرمایه‌گذاری پرورش ماهی در قفس استان گلستان از بخش خصوصی هستند ضمن اینکه استقبال از سوی متقاضیان بومی نیز روبه افزایش است.
رییس اداره پرورش ماهی در قفس اداره کل شیلات گلستان همچنین خواستار حمایت بیش از گذشته بانک‌های عامل استان در ارائه تسهیلات بانکی به سرمایه‌گذاران پرورش ماهیان در قفس برای تهیه اقلام مورد نیاز پرورش از جمله قفس، خرید بچه ماهی و قایق، شد.
به گفته وی، سال قبل ۵۸ قفس برای پرورش ماهی به دریا انداخته شده بود که امسال پیش بینی می شود این رقم به ۱۰۰ قفس افزایش یابد.
مومن افزود: متقاضیان سال قبل با پرورش ماهی در هر قفس ۱۲ متری حدود سه هزار و ۵۰۰ کیلوگرم ماهی از نوع قزل آلا آنهم فقط در نیمه سال دوم تولید کردند.
وی اضافه کرد: اکنون استقبال متقاضیان برای تولید ماهی در قفس بیشتر مربوط به ماهی قزل آلا به سبب داشتن رشد سریع می‌باشد.
همچنین پیش از این نیز رییس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آب‌های داخلی در گلستان درباره آثار مثبت توسعه طرح پرورش ماهی در پِن به خبرنگار ایرنا گفته بود که طرح مزبور یکی از طرح‌های دارای قابلیت توسعه در استان است که اجرای آن می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی در گلستان کمک زیادی نماید.
عباسعلی آقایی افزود: استان گلستان به دلیل قرار گرفتن در منطقه کم عمق دریای خزر، ظرفیت فراوانی برای پرورش ماهی در پِن بویژه انواع ماهیان خاویاری، کفال و کپور دارد.
به نظر می‌رسد، مدیریت ذخایر آبزیان، کاهش فشار صید و برداشت از دریای خزر، تحقق اقتصاد مقاومتی و ایجاد و افزایش فرصت‌های شغلی برای ساکنان حاشیه سواحل دریای خزر در حوزه جغرافیایی گلستان از جمله اهداف اجرای طرح پرورش ماهی در قفس و پن است که ضرورت توجه بیشتر به این طرح و رفع برخی موانع پیش رو توسط دستگاه‌های مرتبط را دوچندان می‌کند.
۱۲۰ کیلومتر از ساحل دریای خزر در گلستان قرار دارد که ساکنان حاشیه آن از جمله گُمیشان و بندرترکمن به حرفه صیادی اشتغال دارند و از این طریق تامین معاش می کنند.