به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، نامزدهای تصدی ریاست جمهوری پیش از شروع مناظره، برای قرعه‌کشی برای تعیین صندلی و روال پرسش‌های مناظره از ساعت ۱۶ وارد رسانه ملی و استودیو محل مناظره‌ها شدند.
در ادامه، قرعه‌کشی ترتیب صندلی و پاسخ دادن به سوالات نامزدهای سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری در اولین مناظره زنده تلویزیونی انجام شد. براساس قرعه‌کشی انجام شده، شماره صندلی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در دومین مناظره به شرح زیر است:
صندلی شماره یک: «سعید جلیلی»، صندلی شماره دو: «علیرضا زاکانی»، صندلی شماره سه: «عبدالناصر همتی»، صندلی شماره چهار: «سید ابراهیم رییسی»، صندلی شماره پنج: «محسن مهرعلیزاده»، صندلی شماره شش: «سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» و صندلی شماره هفت: «محسن رضایی»
وقتی مجری از قاضی‌زاده هاشمی - که نفر یکی مانده به آخر بود - پرسید چه شماره‌ای از گوی‌ها را انتخاب می‌کنید، قاضی‌زاده هاشمی از جلیلی پرسید که شما چه شماره‌ای را می‌خواهی که در نهایت، قاضی‌زاده هاشمی در مشورت با جلیلی شماره گوی مورد نظر خود را اعلام کرد.
با آغاز مناظره، «مرتضی حیدری» مجری برنامه، توضیحاتی درباره روند برگزاری مناظره ارائه داد و اعلام کرد که بخش نخست نیمه اول مناظره، یک سوال مشترک از هر نامزد پرسیده می‌شود و از نامزدها خواسته می‌شود که در هفت دقیقه، رویکرد، اولویت‌ها و دغدغه‌ها دولت احتمالی خود را بیان کنند.
دعوت قاضی‌زاده هاشمی از روحانی به مناظره
نخستین فردی که در بخش نخست مناظره سوم، به تشریج رویکردها، اولویت‌ها و دغدغه‌ها پرداخت، «سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» بود. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری که در دو مناظره پیشین، سعی کرده بود چهره‌ای آرام و معتدل از خود نشان دهد، در مناظره سوم رویکرد تهاجمی‌تری به خود گرفت و رییس‌جمهور را مورد هدف حملات خود قرار داد.
وی در این مناظره با اشاره به صحبت‌های روز چهارشنبه رییس‌جمهور هیات دولت گفت که من خطاب به مسئولان مربوطه از جمله روحانی که نامزدها را مورد تفقد قرار دادید، می‌گویم امروز کسی نیست که عملکرد دولت را برعهده بگیرد. ایشان از دفتر خودشان بیرون بیایند و در صداوسیما حاضر شوند. من حاضرم درباره کرونا و سایر موضوعات با شما مناظره کنم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری به افت مناظره‌های انتخابات امسال نسبت به ادوار گذشته نیز اشاره کرد و اظهار داشت:همه دولت‌ها نقاط مثبت و ضعفی داشتند و اما موضوعات اساسی حل و فصل نشده است و مشکلاتی که در گذشته در مناظرات دوره قبل ذکر می شد الان هم ذکر می‌شود. حتی افت کردیم و مفاهیم متعالی مانند آزادی و امثال آن در آنجا ذکر می‌شد و الان حداقل معیشت شده است.
دزدی نکرده باشید، با شما کاری ندارم
«محسن رضایی» دومین فردی بود که نامش از گویه‌ها خارج شد و فرصت یافت از برنامه‌ها، رویکردها و اولویت‌های خود را مطرح کند. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری که در دو مناظره پیشین، به دولت دوازدهم حملات سختی را کرده بود، در این مناظره هم در ابتدا خواست که بگوید چرا هفت دغدغه اقتصادی تاکنون حل نشده است.
وی با طرح اتهاماتی گفت: وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم چادر مشکی، گوشت، ذرت و اینها هر کدام در اختیار یک عده است. آن طرف‌تر که می‌رویم آقازاده‌ها و جلوتر که می‌رویم دانه درشت‌ها را می‌بینیم دولت‌ها و مدیران کشور در این میان چه می‌کنند؟
فیلترینگ، حجاب، حضور ایران در سوریه، موشک، دیوارکشی و کنسرت را جنگ زرگری دانست و بر ضرورت انجام دو جراحی بزرگ در حکمرانی و اقتصاد ایران تاکید کرد.
به‌کارگیری همه اقوام ایرانی، همه شایستگان از اصولگرایان، اصلاح‌طلب، بانوان کشور و از تمام ظرفیت‌ها از اهل سنت، تشیع و دیگر اقلیت‌ها از جمله محورهایی بود که رضایی در این مناظره بار دیگر به آن تاکید کرد
منبع تامین یارانه ۴۵۰ هزار تومانی محور دیگری بود که رضایی در این بخش توضیحاتی را بیان کرد و گفت: نگران نشوید که منابع را از کجا می‌دهم. اگر دزدی نکردید، کسی به شما کاری ندارد. رانت‌ها حذف می‌شود، مشکلی برای تخصص یارانه ۴۵۰ هزار تومانی نداریم.
بگو مگوها را تمام کردم
پس از رضایی، نوبت به «سید ابراهیم رییسی» رسید. وی در این بخش، ترجیح داد که به تشریح برنامه‌های اقتصادی خود در سه حوزه اصلاح دولت، مبارزه با فساد، ناکارآمدی و تبعیض؛ حمایت از خانواده‌ها و اقشار محروم؛ جهش تولید و تقویت کسب و کار بپردازد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در این بخش به یکی از موضوعات جنجالی سال‌های گذشته اشاره کرد و یادآور شد: در ابتدای ورود به قوه قضاییه یکی از مسائلی که مردم و رسانه‌ها و نمایندگان مجلس مطرح کردند، موضوع حساب در اختیار رئیس قوه قضاییه بود. تمام تلاشمان را کردیم تا به مردم گزارش بدهیم تا مردم بدانند منبع درآمد و هزینه این حساب کجاست؟ ما به مردم گزارش دادیم و این مساله باعث شد تا بگو مگوها تمام شود.
رییسی در این بخش کنایه‌ای هم به بانک مرکزی زد و گفت: متاسفانه امروز بانک‌ها یکی از موانع تولید هستند و این موضوع باید با قدرت حل شود. معوقات بانکی می‌تواند صورت نگیرد و بخش مهمی از معوقات بانکی را دنبال کردیم ولی اصلاح در نظام بانکی یکی از ضرورت‌های کشور است.
به نصف رساندن تورم و سپس تک رقمی کردن آن وعده‌ای بود که رییسی در این بخش از مناظره مطرح کرد و ایجاد چهار میلیون شغل در چهار سال را دست‌یافتنی برشمرد.
کنایه ظریف جلیلی به رییسی
پنجمین فردی که در این بخش به تشریح برنامه‌ها، رویکردها و اولویت‌های خود پرداخت، «سعید جلیلی» بود. وی در این بخش همانند رضایی به تشریح این مسئله پرداخت که مردم می‌گویند چرا مسائل و دغدغه‌های اقتصادی و سیاسی حل نشده است.
وی در این بخش، طعنه ظریفی هم به رییسی زد. رییسی که در مناظره پیشین از تنظیم برنامه‌های خود و به خط کردن اندیشکده‌های مختلف سخن گفته بود که جلیلی در سخنان خود گفت: برنامه یک شبه و با سفارش به اندیشکده نوشته نمی‌شود؟
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری افزود: رئیس‌جمهور، رئیس جمهور ایران است با همه ظرفیت‌ها؛ حل یکی دو مسئله خیلی حداقلی است. یا ایران را نشناخته یا ظرفیت‌ها را نشناخته است؟ یا اشراف به موضوع ندارد. ما برنامه اما باید خیلی فراتر از این مسایل باشد. دغدغه مردم این است که آیا رئیس‌جمهور، تعارفات را کنار خواهد گذاشت یا نخواهد گذاشت؟ آیا دوباره مشغول کارهای نمایشی خواهد شد یا کار واقعی خواهد کرد؟ آیا می‌خواهد مصلحت مردم را پیگیری کند یا اینکه ببیند چه موضوعی را خوششان می آید؟
گل به‌خودی رقبا در مخالفت با FATF
ششمین فردی که در این بخش نوبت به وی رسید، «عبدالناصر همتی» بود. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه بدون اعاده رشد اقتصادی در حد پنج درصد نمی‌شود مشکل بیکاری را حل کرد و بدون سرمایه‌گذاری رشد اقتصادی امکانپذیر نیست، تلاش کرد به موضوع تحریم‌ها و ضرورت تعامل با دنیا بپردازد.
وی مسائل مطرح شده از سایر نامزدها را روبنایی خواند و تصریح کرد: اقتصاد مفاهیم و معادلات خود را دارد. علم اقتصاد به ما می‌گوید باید محیط سرمایه‌گذاری امن باشد و بر مبنای یک محیط سرمایه‌گذاری بتوانیم به رشد اقتصادی برسیم و این رشد اقتصادی را می‌توان در بین مردم عادلانه تقسیم کرد.
همتی در این بخش سوالاتی را هم از رییسی پرسید. وی گفت: آقای رییسی می‌گویند گرانی‌سازی. باید جلو گرانی‌سازی را بگیریم. تورم عامل گرانی است که در دنیایی که تورم شده است، نگرانی وجود ندارد. شما در اروپا دیدید که مبارزه با گرانی وجود داشته باشد چرا قیمت ارز بالا رفت؟ چرا قیمت مسکن بالا رفت؟ خود را به راه دیگری نزنیم جناب آقای رئیسی.
وی به صحبت‌های جلیلی هم پرداخت و اظهار داشت: جناب آقای جلیلی می‌فرماید اگر این هفت مشکل است چرا درباره موضوعات دیگر حرف می‌زنیم چیزهای دیگر بسیار مهم است، تحریم بسیار مهم است.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: به مردم بگویید؛ یک کشتی با پرچم جمهوری اسلامی نمی‌تواند روی دریا بفرستیم، پرسپولیس و استقلال نمی‌تواند پول خود را از AFC بگیرند برنده می‌شوند و نمی‌توانند پول خود را بگیرند. در مورد تجارت کشور بگویید که به خاطر معادلات محدود کشور سالی ۲۰ درصد هزینه می‌دهیم و ۱۶ میلیارد دلار هزینه به کشور وارد می‌کنیم. چرا می‌گویید راجع به عوامل دیگر صحبت نکنید.
همتی مجددا به اظهارات رییسی هم پرداخت و تصریح کرد: جناب آقای رییسی سوال من این است که حضرتعالی که به عنوان سرگروه این پنج نفر هستند که در مقابل من ایستاده‌اند، بفرمایید اگر قدرت دست تندروها بیافتد چه اتفاقی می‌افتد و خیلی راحت می‌گویم تحریم‌های جدید با اجماع جهانی بیشتر اتفاق می‌افتد.
وی در ادامه به تشریح این پرداخت که چرا برجام در کشور موفق نشد. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در این باره خاطرنشان کرد: به این دلیل که اگر تحریم‌ها نبود کاسبان تحریم سالی ۳۵۰ هزار میلیارد تومان ضرر می‌کردند. این ۳۵۰ هزار میلیارد تومان شش برابر حقوق پرستاران و معلمان کشور از کنار آن راحت نگذریم.
FATF موضوعی بود که همتی به آن نیز پرداخت و ابراز داشت: الان این پنج نفر که در مقابل من نشسته‌اند؛ رییسی، جلیلی، زاکانی، رضایی و قاضی‌زاده هاشمی، اینها نگذاشتند دو سال FATF را معطل کردند. می‌گویند رابطه با خارج نمی‌خواهیم، بانک ها ارتباط با خارج را نمی‌خواهند. خب معلوم است وضع کشور این می شود و نرخ ارز بالا می‌رود.
رفع تحریم‌ها، تعامل با عربستان سعودی و امارات از جمله محورهایی بود که همتی در موضوع سیاست خارجی به آنها اشاره کرد و یادآور شد: خودروساز داخلی می‌تواند پیشرفت کند اما باید با خودروساز خارجی رقابت کند. این نیست که پراید را به قیمت فورد آمریکایی به مردم بدهند و تحمیل کنند.
همتی تصریح کرد: آقای رییسی و همه دوستانی که با FATF مخالفت کردید گل به خودی زدید، شما با تندروی در زمین ترامپ در این مدت بازی کردید. من خواهش می‌کنم به این نکته توجه کنید تعامل با خارج و دفاع از منافع ملی اصل اساسی برای پیشرفت اقتصادی است.
از سید محرومان تا سید مرحومان
آخرین نفری که در بخش نخست از نیمه اول مناظره، سخن گفت، «محسن مهرعلیزاده» بود. او در این بخش، به تشریح دغدغه مردم از منظر اعتماد عمومی و بی‌صداقتی پرداخت و از انتقال مرجعیت رسانه از تهران به لندن انتقاد کرد و گفت: الان کمتر از ۱۰ درصد مردم اخبارشان را از رسانه ملی دریافت می‌کنند. صداوسیما فیلم تبلیغاتی بنده را سانسور کرد زیرا تصویر حضرت امام خمینی(ره)، رهبری انقلاب، آیت‌الله طالقانی و شهید بهشتی در آن استفاده شده بود. صداوسیما متاسفانه امروز نماینده اقلیت اقلیت هم نیست.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری ریشه مشکلات را در سیاست‌زدگی دانست و پرسید: چرا کوچکترین مشکل اجتماعی به یک بحران تبدیل می‌شود و به نارضایتی عمومی تبدیل می‌شود.
اشکنه خوردن و لنگ پوشیدن، دو موضوعی بودند که سال‌ها قبل از سوی برخی مسئولان برای عبور از مشکلات مطرح شده بود که مهرعلیزاده این دو موضوع را راهکار حل مشکلات ندانست.
متینگ انتخاباتی رییسی در خوزستان موضوعی بود که در این بخش مهرعلیزاده به آن پرداخت. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: مردم می‌پرسند آیا کرونا واقعا خطرناک است و باید در خانه‌ها بمانند و کسب و کارشان را تعطیل کنند. اگر کرونا خطرناک است، خوزستان که چند ماه است وضعیتش قرمز است و روزی بیش از ۱۰۰ نفر از کرونا دارند، می‌میرند. پریروز آقای رئیسی در خوزستان نمایش و تبلیغات با حضور هزاران نفر راه انداخته است. مردم می‌پرسند به چه باید اعتماد کنند. خطر کرونا هست یا نیست؟ به این ترتیب آقای رییسی که می خواستند، سید محرومان باشند، سید مرحومان می‌شوند.
آغاز نیمه دوم؛ باز شدن پای پشه مالاریا به مناظره‌ها
مبارزه با فساد، اصلاح ساختارهای حکمرانی، حل و فصل مسائل اقتصادی، شفافیت از جمله موضوعاتی بود که در بخش نخست نیمه اول مناظره‌ها مطرح شد اما در بخش دوم مناظره در نیمه نخست، موضوعات از مسائل اقتصادی به سیاست خارجی از جمله برجام، حملات به مذاکرات هسته‌ای، مذاکرات وین و عوامل و بانیان وضع موجود چرخش کرد.
نخستین فردی که در بخش دوم نیمه نخست مناظره سخن گفت، قاضی‌زاده هاشمی بار دیگر نخستین فردی بود که تریبون در اختیار وی قرار گرفت. قاضی‌زاده هاشمی هم در این بخش تلاش کرد به دولت حمله کند و بگوید: سپردن درمان و حل مسائل امروز به بانیان وضع موجود مثل سپردن درمان مالاریا به پشه آنوفل یا درمان کرونا به ویروس کرونا است.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری افزود: دوستان طوری حرف می‌زنند که انگار در مجموعه مدیریتی کشور نبودند و از بیرون آمده‌اند. در حالیکه از سابقه سی تا چهل ساله مدیریتی خود سخن می‌گویند. کمترین سابقه کاری را در این جمع من دارم و حال نماینده منتخب مردم هستم. امروز حرف‌هایی می‌زنند که هشت سال پیش با بیان قوی‌تری از تحریم و موضوعاتی از این دست زده‌اند.
وی درباره اختیار فوق‌العاده رهبری به دولت برای مذاکره خوب و نه مذاکره بد، ابراز داشت: این روندها چهل تا پنجاه ساله است؛ بلد نبودید کشور را اداره کنید و ساختارها استضعاف‌گر بود و جوانان و زنان کنار گذاشته شده‌اند، تقصیر کس دیگری است؟
خلاصه مشکلات در سه «نون»
زاکانی در دومین بخش از فرصت خود در مناظره مشکلات کشور را در سه «نون» خلاصه و بیان کرد: مردم عزیز، مشکل ما سه «نون» ندانستن، نخواستن و نتوانستن است. وی مدعی شد که مظهر تام و تمام آن، دولت و کسانی است که در این دولت کار کرده‌اند.
وی همانند دفعات قبلی همتی را خطاب قرار داد و با دروغگو دانستن وی عنوان کرد: آقای همتی آبان ماه ۹۸ اعلام کرد که نرخ بنزین تنها چهار دهم درصد روی اقتصاد تاثیر دارد. البته همتی بعد اعلام کرد که با افزایش قیمت بنزین مخالف بوده است و این موضوع را بدترین اقدام می‌دانست. آقای همتی چرا به مردم دروغ می‌گویید؟ نامه رسمی شما موجود است.
نماینده قم در مجلس با نشان دادن نامه‌ای مدعی شد که همتی در ۳۱ شهریورماه ۹۸ درخواست کرده است که قیمت بنزین پنج هزار تومان و قیمت نفت و گاز به هزار تومان برسد تا کسری بودجه دولت جبران شود.
زاکانی اضافه کرد: به مردم دروغ گفتن خیلی زشت است و شامورتی‌بازی هم نمی‌توان انجام داد. با بی‌کفایتی، موضوع بنزین را دنبال کردید و بعد آقای رییس‌جمهور گفت که من تازه صبح جمعه متوجه شدم، بی‌کفایتی از این بالاتر؟
«نجومی» رمز دیگری بود که زاکانی به وسیله آن به همتی و دولت حمله کرد و گفت: فردی را از مجلس بیرون کرده‌ایم و ماهانه ۸۵ میلیون تومان از دولت حقوق گرفته است. آقای همتی چه کسی پاسخ این را می‌دهد؟ ما دلار نجومی، اختلاس نجومی، سکه نجومی، حقوق نجومی، نقدینگی نجومی و پر رویی نجومی می‌بینیم؛ مگر اینجا کهکشان راه شیری است.
بیرون آوردن نفوذی‌ها از پستوها
رضایی در بخش دوم صحبت‌هایش که به نقد اظهارات بقیه نامزدها اختصاص داشت، با کامل کردن بحث قبلی خود گفت: این نزاع سیاسی ابتدا درونی بود و نفوذی‌ها سوار آن شدند و امروز عملاً فضای سیاسی کشور را مدیریت می‌کنند. بازیگران این صحنه ناآگاه هستند یا آگاهانه دارند وقت کشور را می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند انرژی و توانایی ملت روی مسائل اصلی متمرکز شود.
وی در این بخش برجام را از حملات خود بی‌نصیب نگذاشت. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در این بخش، مدعی شد: رهبر انقلاب در بحث مذاکرات با خط مشی نرمش قهرمانانه امکانات فوق‌العاده به دولت دادند و جانانه از این موضوع حمایت کردند. قرار بود اقدامات دولت به شاهکار بزرگ در رفع تحریم‌ها تبدیل شود اما اتفاقی که افتاد این بود نه تنها تحریم‌های قبلی برطرف نشد بلکه تحریم‌های بسیار سنگینی به وجود آمد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه نفوذی‌ها را از پستوها بیرون می‌آوریم، به انتشار فایل صوتی ظریف نیز اشاره کرد و یادآور شد: با انتشار یک نوار نباید فردی کنار رود و نفری دیگری جلو بیاید. مگر می‌شود هدف و برنامه ملت بزرگ را هر کسی را تغییر دهد؟ ما نیاز به اقتدار داریم برای اجرای برنامه من نیاز به جراحی‌های بزرگ است.
لیست ابربدهکاران روی میز نامزدها
همتی در بخش برنامه‌ها و مواضع نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، ترجیح داد به تشریح رویکرد و برنامه‌های خود در سیاست خارجی و اقتصاد بین‌المللی بپردازد. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری خطاب به جلیلی اظهار داشت: شما می‌گویید چرا ما با دو سه کشور مذاکره می‌کنیم؟ شما یک دهه کشور را با یک بیانیه خوانی در مذاکرات معطل کردید و از آن زمان تا کنون ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور عقب مانده است.
وی افزود: من فکر می‌کنم شما اطلاعی از مسائل بین‌المللی اطلاع ندارید و می‌گویید بدون توجه به آنها فعالیت کنیم؛ بهترین دوستان ما عراق و چین هستند که پول‌های ما را نمی‌دهند پس چگونه خودمان حل کنیم؟ پول نمی‌دهند و می‌گویند تا مذاکرات به نتیجه نرسد با شما ارتباط برقرار نمی‌کنیم.
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خطاب به زاکانی گفت: ایشان به عنوان پلیس بد پوششی می‌خواهند چند جمله را بگویند، بخشی تحریف شده مطالب را بیان می‌کنند همانطور که قبلا گفتم به ایشان پاسخ نمی‌دهم.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، مدعی بیان ناگفته‌هایی در مسئله بورس شد. وی با بیان اینکه من مدت‌ها قبل از این به رییس‌جمهور و رهبر انقلاب نامه خصوصی نوشتم و هشدار دادم که مردم را دعوت نکنید، خاطرنشان کرد: عده‌ای چند هزار میلیارد ریال سود بردند، اینها چه کسانی هستند؟ در طول یک سال سه بار رییس بورس تغییر کرد، مقررات تغییر کرد، نوسان را بالا و پایین کردند، حجم مبنا را تغییر دادید، معاملات روزانه را تغییر کرد.
همتی با اشاره به اینکه افراد سیاسی در بورس دخالت کردند، به دخالت‌های قاضی‌زاده هاشمی نیز اشاره کرد و یادآور شد: نائب رییس وقت مجلس در بورس دخالت کرد و لیست به قوه قضائیه ارسال کرد و بعد هم اعلام کرد که ظرف مدت سه روز مسائل را حل می‌کند، اما چه اتفاقی افتاد چرا مسائل را حل نکردید؟
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری به مسئله ابربدهکاران بانکی نیز پرداخت و عنوان کرد: می‌گویند ۱۱ نفری که منابع بانک‌ها را بردند اعلام کنید، اولا این افراد بیش از ۱۰ سال پیش این منابع را اخذ کرد و من در دو سال گذشته محکم ایستادم و ۲۵ هزار میلیارد را از این ۹۰ هزار میلیارد کم کردم.
وی افزود: چون اقای رئیسی اعلام کردند که من این مبلغ را داده‌ام من لیست افراد را به ایشان می‌دهم اگر صلاح دانستند خودشان به مردم اعلام کنند.
همتی سپس برگه‌ای که نام ۱۱ ابربدهکاران بانکی در آن نوشته شده بود را بر روی میز رییسی قرار داد.
از کرسنت تا دیوارنوردی
مهرعلیزاده در این بخش توضیحاتی را در مورد حل بحران اعتماد اجتماعی، اهمیت زبان‌های محلی و رفع دغدغه‌های اهل سنت پرداخت و در ادامه به نقد اظهارات زاکانی در مورد کرنست پرداخت. وی افزود: شما از دولت اصلاحات تنها کرسنت را برجسته می‌کنید در حالی که چشم خود را بر روی اعتماد عمومی، اصلاحات اجتماعی، تورم تک رقمی و تعامل سازنده با دنیا را بستید.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه در دولت زندگی، من خود را موظف به رفع تبعیض‌های گذشته می‌دانم، اظهار داشت: در مورد صحبت‌های آقای زاکانی عرض می‌کنم که بهتر است به FATF توجه کنند تا به دیوارنوردی‌های مختلف و آب در آسیاب ترامپ ریختن دچار نشوند.
چرا الان لیست بدهکاران را می‌دهید؟
بورس، FATF، بدهکاران بانکی، رشد قیمت‌ها، حکمرانی اقتصادی براساس مدل کره شمالی از جمله موضوعاتی بودند که در نیمه دوم مناظره مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
قاضی‌زاده هاشمی در بخش نخست از نیمه دوم مناظره، به تشریح برنامه‌هایش در مسئله بورس پرداخت.
رییسی در این بخش ابتدا به سرعت به تشریح برنامه‌هایش در مسئله کرونا پرداخت و سپس درباره لیست بدهکاران بانکی که همتی در اختیار وی قرار بود، توضیحاتی را داد و خاطرنشان کرد: مردمی که اکنون این برنامه را می‌بینند، سوال نمی‌کنند که اگر ایشان مسئولیت داشت که این لیست را ارائه بدهد چرا قبل از این نداده و الان در این مناظره این لیست را می‌دهد و اگر نباید ارائه می‌داد، چرا اینجا این کار را انجام می دهد؟
وی ادامه داد: مانند لیستی که در رابطه با ارزهای ناشی از صادرات بود و گفتند مقدار آن ۲۷ میلیارد دلار است. هفت میلیارد دلار را اعلام کردند و بقیه را اعلام نمی‌کردند؛ در مصاحبه ای گفتیم چرا بقیه را اعلام نمی‌کنید که در یک جلسه مجمع، بقیه را اعلام کردند. این لیست جالب است؛ از بدهی‌های ۱۰۰دلار و ۵۰۰ دلاری تا بقیه را در لیستی ارائه دادند در حالی که قرار بود کسانی که بیشترین سهم از صادرات را داشته‌اند معرفی شوند.
از شوخی‌های جلیلی تا اعلام موافقت و مخالفت با افکار علم‌الهدی
چالشی‌ترین مسائل در بخش نخست از نیمه دوم مناظره، از سوی همتی مطرح شد. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره چرایی دادن لیست بدهکاران بانکی از سوی وی به رییسی یادآور شد: اینکه رییسی گفت این لیست را چرا الان به من می‌دهید، آقای رییسی قبلاً این را داده‌ام و در قوه قضاییه پرونده آنها هست و برخی پرونده‌های آنها به دلایلی که خود اطلاع دارید، پیش نمی‌رود. الان اگر صلاح می‌دانید اسامی آنها را اعلام کنید زیرا از من توقع دارند تا اسامی را اعلام کنم.
وی درباره اظهارات جلیلی در مسئله FATF نیز پرداخت و اظهار داشت: آقای جلیلی واقعاً شوخی می‌کنند می‌گویند ۲۰۰ کشور نمی‌دانند و فقط من می‌دانم FATF چیست. آقای جلیلی فقط شما و کره شمالی می‌گویید که FATF به درد نمی‌خورد، یعنی ۲۰۰ کشور نمی‌فهمند و شما فکر می‌کنید ۲۰۰ کشور عقل ندارند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری مدعی شد که رییسی دو سال است که در حال تبلیغ است و خطاب به وی تصریح کرد: از ایشان سوال می‌کنم آقای رییسی در جلسات قبل یک حرف رمزی زدید و از اینترنت امن صحبت کردید. من از مردم سوال دارم شما می‌دانید اینترنت امن یعنی چه؟ یعنی برای استفاده از اینستاگرام بسته شود و شما برای فعالیت در اینستاگرام و برای هر نوع کسب و کاری دنبال مجوز از آقایون باشید، یعنی چند میلیون شغل از بین برود و تعارف را کنار گذاشتند و می‌گویند اینترنت را باید طبقه بندی کنیم یعنی چه طبقه‌بندی؟
وی ادامه داد: شما در مورد طبقه بندی اینترنت صحبت کردید که این یعنی اینترنت را جیره‌بندی کنید و به یک عده بیشتر بدهید و به یک عده کمتر بدهید. ما نباید مردم را صغیر فرض کنیم. اینجا کره شمالی نیست آقای رئیسی.
همتی درباره احضار وزیر ارتباطات به دادگاه نیز بیان کرد: چرا هر روز آقای آذری جهرمی، این وزیر شجاع ما را به دادگاه احضار می‌کنند؟ چرا نماینده‌های شما در کمیته فیلترینگ رای به بسته شدن اینستاگرام دادند؟ وقتی شما می‌گویید با فیلترینگ مخالفید به معنای آن است که طبری بگوید آن زمین‌ها و ویلاها در لواسان دوستانش به او داده‌اند. آقای رییسی دوستان آقای طبری کجا هستند و چرا هنوز آزاد هستند؟
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری نسبت به برنامه‌های رییسی در مورد زنان تشکیک وارد کرد و پرسید: شما بگویید نسبت شما با افکار علم‌الهدی، امام جمعه مشهد چیست؟ دقیق بفرمایید مخالف افکار ایشان در حوزه زنان هستید یا خیر؟ الان زنان در دادگاه ها چه مقدار زیر فشار هستند؟ شما حتی در مناظره قبلا نگفتید مخالف گشت ارشاد هستید. الان صریحا بگویید موافق یا مخالف گشت ارشاد هستید.
رییسی از رهبری درخواست عفو کند
در بخش دوم از نیمه پایانی این مناظره، ابتدا نوبت به مهرعلیزاده رسید که وی ترجیح داد عمده وقت خود را نقد برنامه‌هایو رویکردهای رییسی بپردازد. وی با بیان اینکه اگر اقتصاد از سیطره سیاست خارج شود بدون شک مسائل حل می‌شود، گفت: با دیوارنوردی‌ها و با این قبیل کارها و معطل کردن مسئله FATF و در جریان مذاکرات هزار مشکل ایجاد کردن کشور ما به جایی رسیده که هرچه را درمی‌آوریم، می‌خوریم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه آقای رییسی که اکنون مهربان شدند، دستور لغو فیلترینگ را بدهند، عنوان کرد: آقای رییسی اعلام کرد در فضای مجازی فعالیت دارد. او باید درخواست عفو برای دستگیرشدگان آبان ۹۸ داشته باشد و این درخواست را به رهبری ارائه کند.
وزیر خارجه‌ام تاجر است
قاضی‌زاده هاشمی نیز در این بخش به موضوع سربازی پرداخت و این در حالی بود که قبلا یکی از مسئولان انتظامی، ورود به آن را از سوی نامزدهای ممنوع اعلام کرده بود.
وی در این باره گفت: در دولت سلام، آموزش و پرورش نوین جایگزین آموزش و پرورش فعلی خواهد شد تا عمر فرزندان هدر نرود. همچنین کنکور را حذف خواهیم کرد و با کمک نیروهای مسلح مساله سربازی حل خواهد شد.
این نماینده مجلس درباره مشخصات وزیر امور خارجه در دولت خود هم خاطرنشان کرد: در دیپلماسی عمومی و اقتصادی بنا داریم وزیر خارجه‌ای با سابقه و تاجر بین‌المللی انتصاب کنیم.
اقتصاد مثل دادگاه و زندان نیست
عدم پرداختن به مسائل روستاییان انتقادی بود که همتی در این بخش مورد انتقاد کرد و گفت: در این مناظرات جای روستائیان بی‌صدا خالی است. البته زمانی که مشاور آقای رییسی که شهر به شهر برایشان تبلیغ می‌کند و آقای جلیلی ترک موتورشان می‌نشیند، به روستائیان توهین می‌کند، چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم.
وی اضافه کرد: نگاه مشاور آقای رییسی به روستاییان، نگاهی بود که رییسی جلسه پیش به کارمندان داشتند. گویی روستایی و کارمندان واژه تحقیرآمیز است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با خطاب قرار دادن مردم بیان کرد: مردم اجازه ندهید نگاه ارباب - رعیتی در کشور حاکم شود، ملت ما انقلاب کرد که این نگاه‌ها نباشد.
وی با دادن وعده که گندم و محصولات کشاورزی را با قیمت روز و نه نرخ تحمیلی می‌خرد، خطاب به رییسی یادآور شد: اقتصاد مثل دادگاه و زندان نیست، چنانچه سود بانکی را در شرایط تورم کم کنیم، پیرزن و پیرمرد بازنشسته که سرمایه خود را در بانک گذاشته‌اند و از سود آن امورات خود را سپری می‌کنند، چگونه باید زندگی کنند؟ راجع به این مسائل باید فکر اساسی کرد و ریشه آن تورم است که باید آن را بخشکانیم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری خطاب به قاضی‌زاده هاشمی هم یادآور شد: شما جلسه پیش گفتید که به زنان بیشتر احترام می‌گذارم و رئیس ستادم یک خانم است. باید بگویم خانمی که در ستاد شما است همان فردی است که گفته بود بیل گیتس با واکسن کرونا می‌خواهد ۱۵ درصد جمعیت جهان را از بین ببرد؟ آیا با این تفکر می‌خواهید کشور را اداره کنید؟
قول من، صادق است
رییسی که در این مناظره از سوی مهرعلیزاده و همتی بارها مورد نقد قرار گرفت، در این بخش در دفاع از خود گفت: خوب شد که من اینجا هستم که انتقاد کنید. آقایان چیزی در این جلسه نگفتند کلا من را خطاب قرار دادند که البته برای من چیز بدی نشد. مردم من و شما را می شناسند، مردم به من اقبال دارند و به شما اقبال ندارند؟ چرا از مردم ناراحتید؟
وی اظهارات خود را «قول صادق» خواند و عنوان کرد: هیچ فیلتری در قوه قضاییه در زمان من انجام نشده است. من گفتم دسترسی به اینترنت برای همه حتی فقرا آزاد بشود. هیچ روزنامه‌ای در زمان من بسته نشد و هیچ رسانه‌ای زمان من محدود نشد.
رای مردم پوشش و روکش نیست
در بخش پایانی مناظره امروز، رضایی هشت سال آینده را بسیار مهم و تعیین‌کننده دانست و بیان کرد: عقب‌ماندگی از ترکیه برای ما یک ننگ است. وضعیت معیشتی شما مردم برای ما حقیقتا یک ننگ است.
وی در این بخش مجددا به تشریح برنامه‌های اقتصادی خود از جمله یارانه ۴۵۰ هزار تومانی، حقوق زنان خانه‌دار، گسترش کسب و کار خانگی، مسکن ارزان و با بازپرداخت ۴۰ و ۵۰ ساله، ایالتی کردن اقتصاد کشور تاکید کرد.
رضایی مدعی شد که اگر نتواند به وعده‌هایش عمل کند، زودتر کنار برود و یادآور شد: رای شما نه پوشش و نه روکش است بلکه رویش است.
مدت‌ها قبل عفو متهمان آبان ماه را دادیم
رییسی نیز در بخش پایانی مناظره، ترجیح داد به مسئله حوادث آبان سال ۹۸ و افزایش قیمت بنزین بپردازد. وی در این بخش تصریح کرد: در اجرای افزایش قیمت بنزین بسیار بی‌تدبیری شد؛ در مورد اینکه مقصر و مسئول کیست، گزارش دبیرخانه شورا و گزارش عالی رتبه قضایی در این خصوص وجود دارد و در نهایت اولین پاسخگو در این قضیه باید آقای روحانی باشد.
وی درباره عفو متهمان آبان ماه گفت: ما مدت‌ها قبل عفو دادیم و همه کسانی که در این رابطه بودند خدمت مقام معظم رهبری مطرح شد و غیر از کسانی که موضوع خاص داشتند یا با خارج در ارتباط بودند، ایشان عفو فرمودند.
ریشه اعتیاد را چهار ساله خشک می‌کنم
زاکانی هم آخرین بخش صحبت‌های خود، همچنان به نقد دولت و همتی پرداخت و مدعی شد که همتی جرات شنیدن نظرات مردم را ندارد. وی در این باره گفت: صحبت از فیلترینگ و این حرف‌ها می‌کنند؛ شما پیام‌های زیر اینستاگرام خودت را بسته بودید و تازه باز کردید، جرأت ندارید با مردم روبرو شوید.
وی همچنین با طرح وعده‌ها و شعارهایی یادآور شد: بنده شایسته‌سالاری را در این کشور مهیا خواهم کرد، با شما صداقت خواهم داشت، فقر مطلق را یکساله ریشه‌کن خواهم کرد، سلامت را به سمت و سوی شما خواهم رساند تا غیر از درد بیماری درد بی پولی نداشته باشید.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری افزود: روستاها را آباد می‌کنیم و مهاجرت معکوس را به روستاها مهیا خواهیم کرد. امروز به شما قول می‌دهم که با برنامه‌هایی که نزدیک به ۱۰ سال آماده کرده و به شورای نگهبان داده‌ایم و با همه وجود به آن باور داریم، عملیاتی خواهیم کرد و تمام ظرفیت‌های تعلیق شده کشوررا باز خواهیم گرداند.
وی مدعی شد: با مقررات‌زدایی مبارزه می‌کنیم و ریشه اعتیاد را در مدت چهار سال خشک خواهیم کرد.
28 خرداد، 28 مرداد نشود
همتی در پایان صحبت‌های خود، بر مدیریت خوب حسن روحانی اعتراف کرد و گفت: روحانی رییس‌جمهور خوبی بود در دوران تعامل، آن سال‌ها را به خاطر بیاورید. اما هیچ‌کس نمی‌دانست که ایشان در دوران جنگ اقتصادی چگونه عمل خواهد کرد؟ هیچ کس ترامپ و کارهایش را پیش‌بینی نمی‌کرد.
وی البته مدعی شد: روحانی نتوانست در دوران جنگ اقتصادی آن طور که باید عمل کند. تیم ناهماهنگ اقتصادی، اعتماد به افرادی که صلاح ایشان را نمی‌خواستند در کنار همین گروه آقایانی که اینجا نشستند، تخریب‌ها و سنگ‌اندازی‌هایشان.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری خطاب به مردم گفت: بیایید دوباره با هم یار دبستانی را بخوانیم. خوشحال باشید. من قول می‌دهم کشور را از این پیچ خطرناک رد کنم و کشور را به قدرت اقتصادی منطقه تبدیل کنم. نمی‌گذارم کسی به خاطر معیشت شرمنده خانواده خود شود این کاری است که من بلدم.
همتی طیف همکاران خود در دولتش را معرفی کرد و ابراز داشت: از تاج‌زاده و جنیدی تا صفایی فراهانی، از فردوسی‌پور و دایی تا آذری جهرمی، از طیب‌نیا و پزشکیان تا کرباسچی و فرجی‌دانا، از مسجد جامعی و ظفرقندی تا محمدجواد ظریف همه می‌توانند کنار من باشند. ما ایرانی بهتر داشته باشیم.
زدن زیر میز که شعار ضرغامی تا پیش از عدم احراز صلاحیت‌ها بود و امروز نیز توسط رضایی بیان کرد، این بار هم از سوی همتی مطرح شد و او در این باره خاطرنشان کرد: روز رای‌گیری بزنید زیر میز، نگذارید ۲۸ خرداد تبدیل به ۲۸ مرداد شود. قدرت خود را به همه کسانی که نمی‌خواهند خوشحالی شما را ببینند نشان دهید. به همه کسانی که می‌گویند اگر مشکل دارید جمع کنید بروید. ایران وطن ماست اینجا ایران ماست.