مشهد-ایرنا- ضریح‌پوش و دوره‌پوش نفیس دوره قاجار با قدمت ۱۰۹ سال هم‌زمان با ایام دهه کرامت طی مراسمی پس از رونمایی در موزه رضوی بر روی ضریح فولادی سابق حرم امام رضا(ع) در موزه رضوی قرار گفت.

چهره ماندگار صنایع دستی ایران، روز سه شنبه در این مراسم‌ گفت: ضریح‌پوش یادشده به ابعاد سه متر و ۲۹ سانتی‌متر در چهار متر و ۵۶ سانتی‌متر در سال ۱۳۳۳ هجری قمری قمری برابر با ۱۲۹۴ شمسی دوخته و وقف روضه منور رضوی شده و به عنوان شیروانی پوش در دوره قاجار برای ضریح فولادی حرم مطهر استفاده شده است.

زهرا محسنی، یکی از دلایل نفاست این اثر کم‌نظیر را حفظ کیفیت کار همراه با وسعت و نقشه پرکار آن دانست و بیان کرد: ظرافت و مهارت در اجرای قلاب‌دوزیِ نقوش زیبای سنتی و هماهنگی در انتخاب رنگ زمینه و دوخت‌های این اثر بسیار قابل توجه است.

وی با اشاره به این که وجود شناسنامه خوب و کامل این اثر بر نفاست آن می‌افزاید ادامه داد: شناسنامه واقف و دوزنده در کتیبه شماره ۱۰ و تاریخ در کتیبه شماره هشت قلاب‌دوزی شده است.
چهره ماندگار صنایع دستی ایران مواد تشکیل‌دهنده این ضریح‌پوش را بسیار باکیفیت و ارزشمند خواند و گفت: حتی یک سانتی‌متر این کار قابل تکرار نیست.

محسنی افزود: این اثر با هدف سهولت قرارگیری بر روی ضریح متشکل از چهار قطعه شامل ۲ ذوزنقه و ۲ مثلث است، به طوری که سه طرف قطعات به هم متصل هستند و طرف چهارم با دکمه و بندینک به هم وصل شده است.

وی ادامه داد: این اثر نفیس توسط شیخ علی گلدوز رشتی با ابریشم تابیده کرم رنگ قلابدوزی شده است.

این کارشناس و پژوهشگر صنایع دستی و منسوجات گفت: طرح این اثر هم به صورت حاشیه دارِ قاب قابی همراه با نقوش گیاهی است به طوری که یک قاب با قوس‌هایی مزین به نقوش گل و غنچه، برگ و ساقه و پیچک، دور این اثر را به صورت حاشیه‌ای زیبا تزیین کرده و قاب دیگر در متن اثر و دارای ترنج‌های لوزی در ردیف‌های پشت سرهم که نقش قاب قابی ایجاد کرده و درون ترنج‌ها، گل و برگ و پیچک دوخته شده است. 

محسنی افزود: همراه این اثر، یک دوره‌پوش از جنس ماهوت مرغوبِ یشمی رنگ و مزین به قلاب‌دوزی نیز وجود دارد که طول آن ۱۴ متر و عرض آن ۷۰سانتی متر است که در سال ۱۳۳۳ هجری قمری به صورت یک قطعه دوخته شده و دور شبکه ضریح مطهر را می‌پوشاند.

وی با بیان این که اثر یادشده در ردیف دوره‌پوش‌های کوتاه و به همراه شیروانی‌پوش بر روی ضریح فولادی استفاده شده است ادامه داد: تزئینات این اثر شامل حاشیه کتیبه‌دار و نقوش گیاهی است که ۲ حاشیه آن با نقوش گیاهی در بالا و پایین اثر و در تمام طول دوره‌پوش ادامه می‌یابد که با نقوش حاشیه شیروانی‌پوش یکسان است. 

او در بیان دیگر ویژگی‌های این دوره‌پوش اضافه کرد: فضای بین 2 حاشیه، به 12 قاب پهن و یک قاب باریک سراسری در بالای آنها تقسیم می‌شود. در قسمت باریک بالای قاب‌ها، آیت الکرسی با خط نسخ قلابدوزی شده و در قسمت پهن نیز در هر قاب روایات و احادیثی در فضیلت زیارت امام رضا (ع) و ترجمه آنها دوخته شده، همچنین در ۶ قاب باقی‌مانده سوره‌های حمد، قدر و چهارقل با ابریشم قلاب‌دوزی شده است.

ضریح‌پوش یادشده از امروز به مدت یک ماه بر روی ضریح فولادی مرقد امام رضا(ع) در موزه رضوی واقع در صحن کوثرحرم امام رضا(ع) قرار دارد و علاقه‌مندان همه‌روزه از ساعت هشت تا ۱۸ می‌توانند از آن بازدید کنند.