به گزارش ایرنا، در سال های اخیر شدت بارش های پیاپی و زودگذر در گلستان طی فصول مختلف قابل مشاهده است که به اعتقاد کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری استان با مدیریت صحیح و اجرای طرح های آبخیزداری از جمله ایجاد بندهای خاکی می توان خسارت بارش های شدید را کاهش داده و بخشی از کمبود آب مورد نیاز منطقه را در زمان مواجهه با خشکسالی جبران کرد.
بر اساس آمار موجود در سه دهه اخیر بیش از ۱۲۰ فقره سیلاب کوچک و بزرگ در گلستان به ویژه در منطقه شرق استان رخ داده که با وجود گذشت سال ها هنوز نشانه های این حوادث قهری در منطقه قابل مشاهده است.
ایجاد بند خاکی خسارت سیلاب را به حداقل می رساند
رییس اداره حفاظت خاک اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان معتقد است: اجرای طرح های ایجاد بند خاکی به منظور جمع آوری آب های سطحی در استان یکی از راهکارهای موثر برای به حداقل رساندن خسارت سیلاب و تامین بخشی از کمبود آب در زمان مواجهه با خشکسالی است.
محمد عباسی افزود: با توجه به افزایش شدت بارش باران در مدت زمان کوتاه طی سال های اخیر، لزوم سرمایه گذاری برای مهار سیلاب و استفاده از آن در شرایط خشکسالی برای تامین آب مورد نیاز منطقه افزایش یافته و در این شرایط همراهی بیش از گذشته دستگاه های بالادستی در تامین اعتبار موردنیاز ضروری است.
به گفته وی برنامه ریزی اجرای طرح های آبخیزداری در گلستان برای پنج سال آینده توسط این اداره کل لحاظ شده که ایجاد ۵۰ بند خاکی از آن جمله است.
جمع آوری سالانه ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب با طرح های آبخیزداری
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان به خبرنگار ایرنا گفت: در سال هایی که خشکسالی در منطقه رخ می دهد احتمال بارش های رگباری شدید و زودگذر بیشتر می شود که در این شرایط انجام عملیات آبخیزداری کمک فراوان به کاهش خسارت ها و تغذیه سفره های زیر زمینی می کند.
عبدالرحیم لطفی بیان کرد: به عنوان نمونه سیلاب پنجم شهریور ماه سال جاری در شرق استان سبب شد تا ۲۵ بند خاکی آبخیزداری آبگیری شود .
وی افزود: در این سیلاب نقطه ای، مناطق درگیر حوزه های آبخیز شامل کال آجی، خیرخواجه، آق بند، ماسان یانبلاق و مراوه تپه را در شهرستان گنبدکاووس، کلاله و مراوه تپه بود که برآورد اولیه از ورود آب به این بندهای خاکی ۲.۵ میلیون متر مکعب آب گزارش شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان به ظرفیت جمع آوری بارش ها با اجرای طرح های آبخیزداری انجام شده در استان اشاره کرد و گفت: سالانه با بهره برداری از طرح های آبخیزداری در استان ، ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب ناشی از بارش قابلیت جمع آوری دارد.
وی ادامه داد: این میزان آب از طریق بندهای خاکی، سازه های سنگ ملاتی و بتونی، سازه های گابیونی، سازه های سرشاخه گیر و کنترل کننده جریان های واریزی و ایجاد هلال آبگیر جمع آوری شده و به مصرف ساکنان حاشیه آن ها می رسد.
به گفته وی تاکنون در ۶۵۰ هزار هکتار از حوزه های آبخیز مطالعه شده شامل ۱۴۵ بندخاکی، ۴۲۰ سازه سنگ ملاتی و بتونی ، هزار و ۲۰۰ سازه گابیونی ، ۴۶ سازه سرشاخه گیر و کنترل جریان واریزی ایجاد شده و بهره برداری می شود.
وجود افزون بر ۲ میلیون هکتار حوزه آبخیز در گلستان
لطفی افزود: گلستان ۲ میلیون و ۵۰ هزار هکتار حوزه آبخیز وجود دارد که در یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار آن مطالعه اجرای طرح های آبخیزداری انجام شده و زیر پوشش طرح های آبخیزداری است و پیگیری برای اجرای طرح های آبخیزداری در باقی مانده حوزه های آبخیز ادامه دارد.
مطابق آمار شرکـت آب منطقه ای گلستان، این استان شمالی در شرایط نرمال سالانه ۹ میلیون متر مکعب آب تولیدی با ارزش دارد که ۳ تا ۳.۵ میلیون متر مکعب آن در حوزه محیط زیست، سه میلیون متر مکعب تبخیر و ۲.۵ میلیون متر مکعب هم صرف بخش کشاورزی شرب و صنعت می شود.
گلستان با وسعت ۲ میلیون و ۵۰ هزار هکتار ، دارای هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیاست که ۸۶۲ هزار هکتار مرتع در نواحی شمالی در همسایگی کشور ترکمنستان ، ۴۵۲ هزار هکتار جنگل در نواحی جنوبی ، ۱۲۰ کیلومتر ساحل دریای خزر، ۶۶۷ هزار هکتار زمین کشاورزی اعم از زراعی و باغی دارد و براساس گزارش مسوولان شرکت آب منطقه ای استان، طی ۴۵ سال اخیر این خطه ۱۳ سال به صورت تناوب خشکسالی داشت.
گلستان استانی حادثه خیز به ویژه سیلابی و مواجه با خشکسالی در کشور به شمار می رود که به اعتقاد دانشگاهیان و کارشناسان دستگاه های اجرایی مربوطه می توان این پدیده ها قهری را با گسترش اجرای طرح های آبخیزداری در مناطق جانمایی شده در استان و بهره گیری درست از روان آب های ناشی از بارش باران در فصول مختلف سال کنترل و بخشی از آب موردنیاز زمان خشکسالی و تابستان را با اجرای طرح های پیشگیرانه تامین کرد.
گلستان حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که اقتصاد اصلی ساکنان استان متکی به کشاورزی و آب است.