قرار گرفتن در آستانه برگزاری چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در سایه دومین سال سپری کردن روزگاری که تمام مختصات آن با شیوع ویروس کرونا گرهخورده است، همچنین تاکید بر بازگشت بخش بینالملل بعد از یکسال غیبت و اجرای مراسم افتتاحیه این جشنواره در استانی دیگر که برای نخستینبار در طول تاریخ برگزاری جشنواره تئاتر فجر رویکردی جسارتآمیز و ویژه در راستای تحقق عدالت فرهنگی و مشارکت دیگر استانها به شمار میرود، برگزاری مهمترین رخداد نمایشی کشور که بسامد آن را در منطقه و جهان نیز بهوضوح میتوان رصد کرد، با پیچیدگیها، جذابیتهای خاص و منحصربهفردی مواجه ساخته است.
در آستانه برگزاری این رویداد، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) میزبان دکتر قادر آشنا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین مسافرآستانه دبیر چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر و رضا بصیرت مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی با محوریت سنجش کموکیف این رخداد و فرازوفرود آن بود.
بخش دوم این میزگرد صمیمی و صریح را در قالب گفتوگوی خبرنگار تئاتر ایرنا با دکتر قادر آشنا با محوریت مدیریت تئاتر کشور به ویژه طی دو سال اخیر زیر سایه کرونا، اقدامات و برنامهریزیهای چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر، بودجه، حمایت از جوانان و بخش بینالملل جشنواره تئاتر فجر از خاطر میگذرانید.
چگونه برگزار کردن جشنواره دغدغه امسال مدیریت تئاتر کشور بود
در آستانه جشنواره چهلم و برای آغاز بحث، از آنچه طی این دو سال با محوریت جشنواره تئاتر فجر گذشته و تجربهتان بگویید.
نخست باید این را بگویم بهغیراز چهار سال اولی که در اداره ل هنرهای نمایشی مسئول بودم (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸)،ادامه دوره مدیریتم در دیگر بخشها بنا به ایجاد ضرورتی بود که باید در آن جایگاه حضور پیدا میکردم. اما بازگشتم به ادارهکل هنرهای نمایشی نیز با رویدادهای مختلفی مواجه شد. نخست آنکه ورودم همزمان شد با شیوع کرونا و در ادامه تغییر دولتها و وزرا را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شاهد بودیم که همه اینها شرایطی متفاوت را با خود در حوزه مدیریتی به همراه داشت. البته یکی از مهمترین چالشها بعد از تغییر دولتها، نگرانی برگزاری جشنواره تئاتر فجر بود. خوشبختانه امروز اغلب آن نگرانیها رفع شده و در آستانه برگزاری چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر توانستیم رویدادی آبرومند و هدفمند را برنامهریزی و در آستانه اجرا قرار دهیم.
سال گذشته (۱۳۹۹) جشنواره سیونهم تئاتر فجر را با اما و اگرهای فراوانی به پایان رساندیم. چراکه اصل مساله در سال گذشته بر این مهم استوار بود که آیا جشنواره فجر باشد یا نباشد؟ اما مهمترین مسئله و دغدغه مدیریتی برای مهمترین رویداد جشنواره هنرهای نمایشی کشور امسال بر این نکته تاکید داشت که جشنواره چهلم را چگونه برگزار کنیم
خوشبختانه عوامل دستبهدست یکدیگر دادند و جشنواره سیونهم را برگزار کردیم و امسال نیز با انتخاب بهموقع دبیر تلاش کردیم فرآیند برگزاری این رویداد را مدیریت و نواقص موجود را برطرف کنیم.
حال در بازه زمانی کوتاه باقیمانده تا شروع جشنواره تمام کارها مشخصشده است. نمایشهای حاضر در بخشهای مختلف معرفی شدهاند و قسمتهای دیگر جشنواره بنا به روال و برنامه از پیش تعیین شده در حال طی کردن مسیر خود هستند.
بعد از پشت سرگذاشتن جابجایی دولتها و جابجایی ساختار اداری و مدیریتی، با بهبود شرایط کرونا در سایه تسریع روند واکسیناسیون با حضور همکارانمان در اداره کل و دبیرخانه جشنواره آمادگی کامل برای برگزاری جشنوارهای بسیار آبرومند به وجود آمده است و انشاءالله با همکاری اصحاب رسانه، هنرمندان، مردم دوستداشتنی و با حمایت مدیران عالی وزارتخانه جشنواره خوبی را پیش رو خواهیم داشت.
چهار ویژگی منحصر به فرد فجر چهلم، از نبود لابیگری تا مدیریت زمان به جای بحران
با گذر از تجربه متفاوت برگزاری سیونهمین جشنواره تئاتر فجر در سال ۱۳۹۹ زیر سایه سنگین کرونا، آیا جشنواره چهلم با استناد به آن تجربیات و البته عدم از بین رفتن این ویروس با وجود بهبود نسبی شرایط، رویدادی بی نقص است؟
جشنواره چهلم تئاتر فجر ویژگیهای خاص و منحصر به فردی دارد. اما به دلیل آنکه ما همواره عالیترین شرایط را برای هنر تئاتر و هنرمندان آن خواستاریم پس میتوان گفت با تمام کارهای صورت گرفته و آن ویژگیهای منحصر به فرد باز هم علیالقاعده میتوانست بهتر از این باشد. همواره گفتهام که هیچ کاری بدون اشکال و ایراد نخواهد بود.
یکی از ویژگیهای مهم جشنواره چهلم بهره بردن از نظرات کارشناسان این عرصه خصوصا کارشناسان انجمن هنرهای نمایشی استانها بود که بهره وافی را در این زمینه بردهایم. به ویژه آنکه میدانید در جشنواره هنرمندان تئاتر استانها همواره حضوری مستمر و معناداری دارند.
نکته مهم بعدی توجه جدی و نگاه عمیق به متون ایرانی و طرح مباحثی که جزو اهداف و آرمانهای نظام سیاسی جمهوری اسلامی است که در آثار امسال بهوضوح قابل رصد خواهد بود. بدون تردید درباره کارهایی که دیدم و گزارشهایی که گرفتم عرض میکنم که آثار حاضر در جشنواره چهلم بهلحاظ کیفی و محتوایی با استناد به شرایط زمانی، آثار قابل قبول و قابل دفاعی در همه بخشها هستند
نکته سوم که پیش از این از زبان دبیر جشنواره تئاتر فجر بهعنوان یکی از نکات مهم و کلیدی جشنواره چهلم مطرح شد به اعضای هیاتهای انتخاب آثار جشنواره باز میگشت. در کنار افزایش تعداد آنها، امسال برای اولین بار تا لحظه معرفی آثار راهیافته به جشنواره هیچکدام از این اعضا از حضور دیگری با خبر نبود و نمیدانستند که همکارانشان در هیات انتخاب چه افراد و هنرمندانی هستند. این مساله به خودی خود، اقدامی خلاقانه و جریانساز بود.
اما اقدام ابتکاری دیگر که در جشنواره چهلم شاهد هستیم آن است که به تمامی اعضای هیاتهای انتخاب گفته شد در کنار نمره و معدلی که برای داوری آثار در نظر گرفتهاید با نگاهی کارشناسانه اولویتهای خود را درباره آثار نوشته و به دبیرخانه اطلاع دهید. این همان نگاه کارشناسانهای بود که موید و تاییدکننده صحبتهای آقای مسافرآستانه دبیر جشنواره چهلم تئاتر فجر مبنی بر بستن راه هرگونه لابیگری در روند انتخاب آثار بود و من این نکته را شهادت میدهم
به همین سبب است که ادعا میکنم امسال شاهد کمترین آسیب و حرفوحدیثهایی خواهیم بود که در ادوار پیشین جشنواره درباره روند انتخاب آثار وجود داشت. این مهم را در کیفیت آثار جشنواره و تنوع موضوعی و مضامین آنها به وضوح همگان رصد خواهند کرد.
انتخاب زودهنگام دبیر و همچنین برنامهریزی مدون و دقیق طی کردن روند فرایند، صفر تا صد کارهای جشنواره بینالمللی چهلم تئاتر فجر را با ملایمت و آرامش بیشتری به جلو هدایت کرد. درست است که ما در شرایط بحران کرونا بودیم و انتظار در این شرایط بر آن است که کلیت برنامهها و اقدامات بر اساس مدیریت بحران پیش رود اما با وجود آن برنامهریزی، مهمترین دغدغه ما مدیریت زمان بود تا همه برنامهها در زمان مقرر و مشخص شده خود به انجام برسد.
ویژگی چهارم فجر چهلم به این مساله بازمیگردد که در میان آثار حاضر در این رویداد شاهد تولید نمایشهایی هستیم که پیش از آن متون نمایشی و نمایشنامههای آنها توسط اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رویدادهایی مانند نخل سرخ یا قلم روشن تولید شده بودند. جای خوشحالی است که در این رویداد چندین متن کاملاً ایرانی و تولید شده توسط هنرمندان به نام کشور در حوزههای مختلف از مباحث دفاع مقدس تا مباحث اجتماعی و دیگر دغدغههای کشورمان حضور دارد.
شورای سیاستگذاری جشنواره چهلم تئاتر فجر، نمادین نیستند!
پیش از این از زبان آقای مسافرآستانه دبیر جشنواره شنیدیم که انتخاب یزد به عنوان شهر میزبان افتتاحیه جشنواره چهلم تئاتر فجر و تحقق به مشارکت گرفتن استانها در برگزاری این رویداد اقدامی ویژه و در راستای سیاستهای کلان فرهنگی دولت سیزدهم با هدف تحقق عدالت فرهنگی است. رسیدن به این ایده از ذهن شما ناشی میشد، حاصل کار تعاملی بود، از سوی استان یزد مطرح شد؟
ابتدا باید بر این مسئله تاکید کنم که هر تصمیم خرد و کلانی که درباره جشنواره چهلم تئاتر فجر گرفته شده، توسط شورای سیاستگذاری این رویداد مصوب شدهاست. شاید در بعضی از دورهها شورای سیاستگذاری تنها در قالب نگاهی نمادین حضور داشت اما در جشنواره چهلم هر چه من و آقای مسافرآستانه انجام دادیم براساس مصوبات شورای سیاستگذاری و تاکید بر وحدت جمع عقلا صورت پدیرفته است.
وقتی شاهد حضور هنرمندانی چون هوشنگ توکلی، دکتر محمدحسین ناصربخت، دکتر قطبالدین صادقی، مریم معترف و ... هستیم که هر کدام از آنها وزنهای مهم و جریانساز در تئاتر کشور در شورای سیاستگذاری هستند مسلم است که اتکا به آرای این شورا میتواند نقش موثری در افزایش کیفیت و برنامههای جشنواره تئاتر فجر با خود به همراه داشته باشد.
در همین شورا بود که این مساله مطرح شد باید در روزها و شرایط کرونایی برای مدیریت هر چه بهتر زمان، نگاهی ویژه به اختتامیه جشنواره تئاتر فجر که در سالن برگزار میشود داشته باشیم تا شاهد تعجیل در برگزاری بخش رقابتی و معرفی برگزیدگان این بخش نباشیم. پس بر همین اساس تاکید و مصوب شد چشنواره چهلم تئاتر فجر شاهد افتتاحیه و اختتامیه باشد تا بخشی از جوایز و معرفی نفرات برگزیده بخشهایی که پیش از این مراحل داوری را پشت سرگذاشتهاند در مراسم افتتاحیه صورت گیرد و بار آن بر دوش اختتامیه نیافتد.
سال گذشته در شرایط کرونایی در اختتامیه سیونهمین جشنواره تئاتر فجر شاهد اهدای جوایز به ۷۸ نفر در بخشهای متنوع جشنواره بودیم. اگر برای اهدای جایزه به هرکدام یک دقیقه زمان در نظر بگیریم، تنها بخش معرفی منتخبان جشنواره بازه زمانی زیادی را به خود اختصاص میدهد که در شرایط کرونایی اقدام درستی نیست. پس برگزاری مراسم افتتاحیه مصوب شد و این آغاز برداشتن نخستین گام ما برای طلبیدن مشارکت استانها در جشنواره چهلم بود.
کار ارزیابی بر اساس استانهایی که اعلام آمادگی کردند در همراهی و تعامل با دبیر جشنواره برای سنجش زیرساختها و توامندیهای استانها برای میزبانی از مهمترین رویداد تئاتری کشور و یکی از جشنوارههای فرهنگی و هنری گره خورده با فجر انقلاب آغاز شد. که در نهایت به استان یزد رسیدیم. در جلسهای بهاتفاق استاندار پیشین یزد، نماینده یزد در مجلس شورای اسلامی، شهردار یزد و شورای شهر جدید و قدیم یزد داشتیم بر این آمادگی تاکید شد و در نهایت شهر یزد به عنوان اولین میزبان افتتاحیه جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در طول تاریخ ۴۰ ساله آن انتخاب شد.
انتخاب استاندار جدید یزد، نگاه و تاکید وی بر اهمیت جایگاه فرهنگ و هنر، راهاندازی شورای سیاستگذاری افتتاحیه با مدیریت معاون سیاسی خود و موظف کردن تمامی دستگاههای فرهنگی، اجتماعی و شهری یزد برای تعامل همه جانبه با ما باعث شد تا به برگزاری افتتاحیهای متفاوت، جذاب و هم شان تئاتر فجر در شهر یزد بیش از همیشه امیدوار باشیم.
علیالقاعده ما نیز قول دادیم تعدادی از هنرمندان پیشکسوت، هنرمندان جوان و جویای نام و هنرمندان جریانساز در این مراسم حضور پیدا کنند براساس تفاهمی که صورتگرفته کارها پیش رفته است.
دیگر مصوبات شورای سیاستگذاری جشنواره آن بود که در چهلمین رویداد تئاتر فجر در بخش بینالملل شاهد حضور کشوری بهعنوان میهمان ویژه باشیم که در نهایت بعد از فعالیت و صحبتهایی صورت گرفت کشور تاجیکستان با محوریت قرابت فرهنگی، زبانی، اسطورهای و هنری بهعنوان مهمان ویژه فجر چهلم برگزیده باشد.
کار جهادی و انقلابی در مسیر برگزاری چهلمین جشنواره تئاتر فجر
همواره یکی از اصلیترین دغدغههای برگزاری جشنوارههای فرهنگی و هنری به مساله بودجه بازمیگردد. در کنار تحریمهای ظالمانه که بخش مهمی از تاثیرگذاری آن را در حوزه ایجاد تورم و نابسامانیهای اقتصادی در کشور شاهد هستیم، با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تاکید بر فعالیت انقلابی و جهادی؛ درباره بودجه پرسشی صریح دارم، آیا میزان بودجه ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان، قطعیت و اختصاص آن درنهایت عدد و رقمی بود که مدنظر شما بوده و اینکه به شکل تام و تمام اختصاصا پیدا خواهد کرد یا خیر؟
همواره تلاش کردیم در مدیریت تئاتر کشور و به ویژه چهلمین جشنواره تئاتر فجر در سایه آرامش و در فضایی با ارزیابی روحی و روانی مثبت پیش برود. عهد کردیم در حوزههای عملیاتی، اجرایی، حمایت و پشتیبانی، تمامی همکارانمان عزم جزم کرده و تلاششان آن باشد با وجود کار فشرده و طاقتفرسا خستگی خود را به جامعه تسری ندهیم. دوستانه و صادقانه میگویم برای رسیده به این نقطه و در آستانه برگزاری فجر چهلم سختیهایی را متحمل شدیم اما فضای کار را باثبات و آرام مهیا کردیم.
عددی که اشاره کردید (۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان) و از زبان آقای مسافرآستانه نیز مطرح شده است قطعا نیازمان بیش از آن بوده ام در سنجش بودجه تمام عوامل را دخیل کردیم و در نهایت آن مبلغ کف انتظار ما برای بودجه جشنواره چهلم بود و این مبلغ پایینتر نخواهد آمد.
برگزاری جشنواره تئاتر فجر به ویژه در حوزه ستادی و اجرایی حقیقتا با کار جهادی شکل گرفته است. بهعنوان کسی که از باسابقههای وزارت فرهنگ و ارشاد هستم و جشنوارههای بسیاری را دیدم، دبیرخانه جشنواره چهلم شاید در روزهای اخیر شلوغ شده است، اما تا پیش از این آقای مسافرآُستانه تنها با سه یا چهار نفر کارها را پیش برده و تمام امورات جشنواره را اداره کرده است. رسالت ما خدمت به هنر و هنرمندان تئاتر است و همین رسالت، ما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مکلف به حمایت همه جانبه از این دو گروه میکند.
جشنواره برای هنرمندان است. هنرمندان نیز با عشق و علاقه در جشنواره گره خورده با نام انقلاب حضور پیدا میکنند و در نهایت همگی ما قصد کار و خدمت برای رضایت مخاطبان، تزریق روحیه نشاط، شادبی و امیدآفرینی در جامعه را داریم. آثاری که اجرا رفتهاند و یا آنهایی که بعد از این میخواهد اجرا بروند نیاز به حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند.
به حمایت و صحبتهای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایمان داریم
با ارادهای که در صحبتهای وزیر فرهنگ بود و تاکیدات آقای دکتر اسماعیلی مبنی بر آنکه از جشنوارههای فرهنگی و هنری فجر حمایتی تمام قد خواهند داشت ما کارها را پیش بردیم. به صحبتهای ایشان ایمان داریم، دلگرم هستیم و قطعا امیدواریم تمام بودجه برنامهریزی شده به جشنواره تخصیص پیدا کند و حتما اینگونه خواهد شد. تمام آن سخنان و تاکیدات قوت قلبی بزرگ برای ما همه ما بود.
نکته بعدی آن است که جشنواره امسال در راستای اهداف و سیاستهای دکتر رئیسی و بر مبنای نگرشها و دغدغهخای فرهنگی کشور و نظام که پیش از این مطرح کرده بودند استوار شدهاست. آمارها، اعداد و ارقام اینها را تایید میکنند. از میان ۱۰۸ نمایشی که در جشنواره حضور دارند ۵۸ نمایش از استانها به این رویداد راه پیدا کردند و این همان توجه ویژه به استانها و مناطق محروم است که از نگرشهای انقلابی، جهادی و شعارهای دولت سیزدهم نشات گرفته شده است.
پاسداری از فضای سرزمینیِ تمدن ایرانی؛ سیاست بخش بینالملل
حالا نگاهی هم به بخش بینالملل و سیاستهای این دوره جشنواره که مترکز بر دعوت از کشورهای منطقه است داشته باشیم. و البته دلیل انتخاب کشور تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه چهلمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر چه بود؟
در شورای سیاستگذاری اتفاق نظر بر این بود که نگاهی به جغرافیای آسیا و کشورهای همسایه داشتهباشیم. یادمان باشد فضای سرزمینیِ تمدن ایرانی را باید پاس بداریم. این مهمترین سیاستمان برای بخش بینالملل بود.
اما چرا تاجیکستان؟ تاجیکستان جزو سه کشوری است که دارای زبان فارسی و فرهنگ مشترک بسیاری با ایران است. در زمانی روابط فرهنگی و سیاسی ما بنا به هر دلیلی دچار آسیب شده بود اما رویکرد جدیدی با حضور رئیس جمهور شکل گرفته است. ما بهعنوان مدیران فرهنگی باورمان این است وقتی در بزنگاهی حوزه سیاست و اقتصاد قفل میشود این فرهنگ و هنر است که میتواند قفلها را باز کند.
در شورای سیاستگذاری به این نتیجه رسیدیم که کشور تاجیکستان از نظر تمدنی به دلیل اشتراکات فراوان فرهنگی، زبان فارسی و بسیاری موارد دیگر در میان کشورهای منطقه شایستگی انتخاب به عنوان مهمان ویژه جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در گام چهلم را داراست.
پرداخت بخش عمده هزینه دعوت از هنرمندان خارجی بر عهده گروههای آن کشورها
در این مسیر تعاملتان با وزارت امور خارجه چگونه بود؟ دولتمردان و مدیران آن حوزه وزارتی نیز یاریگر جشنواره تئاتر فجر بودند؟
بعد از مشخص شدن سیاست جشنواره چهلم تئاتر فجر در بخش بینالملل با تاکید بر محوریت کشورهای منطقه و انتخاب تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه جشنواره، تعامل ما با همکارانمان در وزارت امور خارجه آغاز شد. ما نه تنها با وزارت امور خارجه که با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز رابطه بسیار خوبی داریم و همگی مدیران و همکارانمان در این دو نهاد با نگرشی کاملاً متحد و همدلانه یه یاری ما آمدند و کارها را پیش بردیم.
عزم بالا و مصمم بودن وزارت خارجه، تعامل با سفیر تاجیکستان، برگزاری جلسات متعدد و گفتوگو سفیر با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شکل مستمر به حضور دو گروه از کشور تاجیکستان در جشنواره چهلم و دعوت از مقامهای عالیرتبه فرهنگ و هنر این کشور برای برگزاری میزدگردها و نشستهای تخصصی در حوزه فرهنگ و هنر در جشنواره چهلم تئاتر فجر منتج شد.
یکی دیگر از اتفاقات مهم جشنواره چهلم تئاتر فجر آن بود که برخلاف ادوار قبلی در دعوت از گروههای خارجی حاضر در این رویداد که اکثر هزینه آن گروهها بر عهده جشنواره بود، امسال جز در یکی دو مورد محدود، بخش عمدهای از هزینهها را خود گروههای خارجی حاضر در این رویداد در تعامل با سفارت و کشور متبوعشان تقبل خواهند کرد.
به همین سبب برگزاری بخش تئاتر ملل در جشنواره امسال برای ما هزینه زیادی در پی نخواهد داشت اما تلاش میکنیم بخش بینالملل به شکلی آبرومند برگزار شد و بتوانیم خادمان خوبی برای هنر تئاتر کشور باشیم.
امروز زمان اعتماد به جوانان بیش از هر زمانی احساس میشود
نسل جوان در جشنواره چهلم تئاتر فجر چه جایگاهی دارند؟
خوشبختانه در فجر امسال حضور جوانان بر اساس وعدههایی که پیشتر داده شده بود و تاکید بر نگاه حاکمیتی بسیار پُررنگ است. در دیدار صمیمی که با استاد نصیریان داشتیم، وی نیز تاکید بسیار خوبی در این حوزه داشتند و اشاره کردند از مهمترین وظایف مدیریت فرهنگ و هنر در شرایط حاضر سرمایهگذاری بر جوانان است. زمان ما به اتمام رسیده و نسل نصیریانها به هر جایی که باید در فرهنگ و هنر میرسیدند دست پیدا کردهاند.
انشاءالله سایه این هنرمند واستاد بزرگ بر عرصه فرهنگ و هنر کشور مستدام باشد. اما تردید نیست که باید به نیروهای جوان توجه بیشترین کنیم. بنا به گزارش آقای مسافرآستانه در جشنواره چهلم تئاتر فجر حضور نیروهای جوان در همه عرصهها اعم از رقابتی و غیررقابتی در تمامی بخشها بسیار درخشان است. باور ما این است که باید فرصت را برای نیروهای جوان فراهم کرد.
خوب به خاطر دارید که در دوران نخست حضورم در اداره کل هنرهای نمایشی زمانی که سالن اصلی مجموعه تئاترشهر را برای اجرا در اختیار جوانان قرار دادم چه انتقادهای تندی علیه من در جامعه هنرمندان شکل گرفت. اما اکنون همان نیروهای جوان کمترشناخته شده آن روز به کارگردانان و بازیگران شناخته شدهای در عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون امروز کشور بدل شدهاند. با تمام احترام به بزرگان و پیشکسوتان، باید گفت که امروز زمان استفاده و میدان دادن به نیروهای جوان است. وقتش رسیده که ما رویکردمان به این مساله را تغییر دهیم.
این تغییر نگرش نه تنها در جشنوارهها که در سیاستهای کلان تئاتر کشور و نه تنها در پایتخت باید اجرایی شود. امروز حتی در ماموریتهای تئاتر ایران نیز بهجایی رسیدهایم که باید تغییراتی در آن به وجود آوریم. باید به سمت کیفیت و ماموریتگرایی همراه با نقد در جامعهای که میخواهد آن را مدیریت کند حرکت کنیم