بخش گردشگری خراسان رضوی که تا پیش از فراگیری ویروس منحوس کرونا، سالانه میزبان افزون بر ۳۰ میلیون زائر و مسافر از اقصی نقاط ایران و جهان بود در شرایط کنونی آسیبها و خسارات فراوانی دیده است.
فعالان زخم‌خورده و بسیار زیان دیده حوزه گسترده گردشگری خراسان رضوی اینک در روزهای انتهایی سال ۱۴۰۰ و طلیعه نوروز ۱۴۰۱ بی‌صبرانه در انتظار رونق دوباره زیارت و سفر هستند تا حرکت چرخ زنگار بسته گردشگری دوباره به حرکت درآید و بخشی از آسیبهای عمیق دوره رکود و نخوت را جبران کنند.
اینک ۲ سال از اجرای محدودیتها و ممنوعیت‌های گسترده حاصل از همه گیری ویروس کرونا و تبعات ناشی از این بیماری که همه عرصه‌های زندگی را تحت تاثیر خود قرار داد سپری شده است و در پی کاهش شدت این بحران همگام با آغاز سال جدید و برداشتن محدودیتها برای پذیرش زائران و مسافران نوروزی، مشهد حال و هوای دیگری را برای میزبانی از میهمانان نوروزی به خود گرفته است.
صنعت گردشگری که به خاطر سفرهای زیارتی به مشهد، یکی از محورهای اصلی اقتصاد در خراسان رضوی به شمار می رود، این روزها تمام قد همه بخشهای خدماتی، اقامتی و حمل و نقل استان را فعال کرده است تا این مجموعه عظیم با آمادگی کامل هرچه بیشتر و بهتر وظیفه میزبانی خود را نسبت به زائران مشهدالرضا و مسافران خطه جذاب خراسان ادا کند.
۳۵۰ هزار نفر گنجایش نوروزی
معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به تفاوت نوروز امسال در مقایسه با سالهای گذشته بیان کرد: تقارن ایام مذهبی شعبانیه با تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ و در پی آن حلول ماه مبارک رمضان، محدودیت سفرهای زیارتی برای ۲ سال متوالی، روند فراگیر واکسیناسیون عمومی و بازگشت تقریبی مردم به شرایط عادی زندگی و سفر، پیش‌بینی‌ها را نسبت به افزایش چشمگیر تقاضای سفر به مشهد و خراسان رضوی تشدید و پررنگ کرده است.
حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد افزود: بر همین اساس ۱۴ کمیته ستاد خدمات سفر خراسان رضوی فعال شده‌اند که از میان آنها سه کمیته "فرهنگی، خدمات شهری و اقامت" تلاشی مضاعف و در خور تقدیر دارند.
وی ادامه داد: ستاد خدمات سفر خراسان رضوی ۲۵۴ موضوع کاری را مشخص نموده که دربرگیرنده ۳۳۸ نوع خدمت و افزون بر ۶ هزار عملیات از مبدا تا مقصد، با هدف ارائه خدمات جامع کیفی به زائران بارگاه منور حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی‌الرضا (ع) است.
معاون استاندار خراسان رضوی به فعالیت عملیاتی ستاد خدمات سفر در سطح همه فرمانداریهای این استان اشاره و بیان کرد: احکام خاص مسوولیتهای مشخص مدیران ادارات متولی و مرتبط نیز توسط فرمانداران برای خدمت به زائران و مسافران با هدف تسهیل در انجام وظایف این حوزه، در سطح شهرستانها صادر و ابلاغ شده‌اند.
گنابادی نژاد افزود: گنجایش اسکان و اقامت زائران و مسافران در مشهد به ۳۵۰ هزار نفر شامل شرایط عادی، اضطراری و بحرانی به طور کاملا عملیاتی آماده‌سازی شده است.
وی اضافه کرد: مکاتبه استاندار خراسان رضوی با همه وزیران مرتبط با این حوزه نیز به منظور افزایش ظرفیت ریلی و هوایی، تامین شرایط اقامت زائران در مسیرهای سفر، سازماندهی آمادگیهای لازم میزبانی و خدمات حمل و نقل شهرداری مشهد از دیگر اقدامات شاخص صورت گرفته است.
ظرفیتهای بهداشتی و درمانی
معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی در ادامه به فعالیت ۲۶۵ پایگاه اورژانس ۱۱۵ در این استان اشاره و بیان کرد: تاکید بر اجرای مصوبه قانونی الزام حضور عملیاتی پزشکان متخصص در طول روزهای تعطیلات نوروز پیش‌رو در سطح استان به ویژه در کلانشهر مشهد ابلاغ شده است.
گنابادی نژاد افزود: بر این اساس ۹۰ پزشک متخصص در مراکز درمانی شهرستانهای خراسان رضوی در ایام نوروز فعال هستند و از این منظر بیشترین تعداد متخصص حاضر در مراکز درمانی طی تعطیلات نوروزی کشور در این استان فعالیت دارند.
وی ادامه داد: ۱۸۰ درمانگاه خصوصی، ۱۰۰ داروخانه شبانه‌روزی و ۴۲ مرکز منتخب کرونا در ایام تعطیلات نوروز فعال است.
پاسخگویی ۲۴ ساعته در مشهد به موضوعات سفرهای نوروزی
فرماندار مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: میزان اسکان زائر از مسیرهای مختلف در این شهر از ۱۵ اسفند ماه جاری احصاء و همه امکانات اقامتی مشهد به همین منظور آماده شده‌اند.
محسن داوری افزود: همه موارد مربوط به حمل و نقل عمومی شهری در مشهد نیز به طور کامل ساماندهی و برای روزهای نوروزی تامین شده است.
وی ادامه داد: نشستهای هماهنگی و پشتیبانی ستاد خدمات سفر شهرستان مشهد ظرف هفته اخیر تاکنون به طور روزانه برگزار شده است تا ارائه خدمات به زائران و مسافران با بالاترین کمیت و کیفیت جریان داشته باشد، لذا همه درخواستها و موضوعات مطرح ۲۴ ساعته مورد بررسی قرار گرفته است و به هنگام، پاسخگویی می‌شود.
فرماندار مشهد گفت: یک مجموعه مشخص و توانا نیز برای تامین نان مورد نیاز اماکن اقامتی مستقر در محدوده اطراف حرم مطهر رضوی به طور عملیاتی ساماندهی شده و همچنین در محل همه مبادی ورودی حرم مطهر امام رضا (ع) ۲ واحد نانوایی سیار فعال است.
داوری افزود: بر این اساس مسافران و زائران نوروزی مشهدالرضا قادر به تهیه راحت و سریع همه نیازهای روزمره خود در محدوده اطراف حرم مطهر و حتی دیگر نقاط این کلانشهر هستند.
وی به تامین توقفگاه خودرو در ورودیهای حرم مطهر نیز اشاره و بیان کرد: مشهد با همه ظرفیتهای خدماتی و اقامتی خود به طور تمام و کمال آماده میزبانی شایسته از زائران و مسافران نوروزی در این کلانشهر است.
شهرداری مشهد و اسکان زائران
شهردار مشهد، دیگر مقام مسوولی است که با پیش‌بینی حضور ۲ میلیون زائر نوروزی در این کلانشهر گفت: همه ورودی‌ها و خروجی‌های کلانشهر مشهد پایش می شود و در این چارچوب ایستگاههای تاکسی اضافه می‌شوند تا مسافران ورودی به راحتی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرده و یا با خودروی شخصی تعیین مسیر کنند.
سید عبدالله ارجائی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به امر مهم اسکان زائران نیز اشاره و بیان کرد: گرچه مسوولیت اسکان با شهرداری نیست اما این نهاد در جوار همه هتلها، مسافرخانه‌ها ، مدارس، مساجد و حسینیه‌های مشهد آماده خدمت به زائران و مسافران است.
وی افزود: شهرداری مشهد همچنین در ایام نوروز پیش‌رو ۱۲ مکان اقامتی را با گنجایش افزون بر ۲۰ هزار نفر آماده کرده است تا در اختیار اسکان زائران قرار گیرند.
شهردار مشهد ادامه داد: امسال بیش از سالهای دیگر میهمان خواهیم داشت و قول داده‌ایم مراقب میهمانان امام رضا(ع) باشیم و مردم نیز می‌توانند از زائران و مسافران پذیرایی کرده و آنان را اسکان دهند.
آمادگی برای راه‌اندازی ۱۰۰ مرکز عرضه مستقیم کالا
شهردار مشهد با اشاره به دسترسی آسان زائران مشهدالرضا به اقلام و کالاهای مورد نیازشان گفت: شهرداری مشهد آماده برپایی ۱۰۰ فروشگاه موقت در سطح این شهر است که تعدادی از آنها نیز تاکنون فعال شده‌اند، زیرا گرچه این اقدام برای شهرداری هزینه مضاعف دارد اما اقدامی در راستای دسترسی آسان و فوری عموم زائران و مسافران به مایحتاج روزانه مانند مواد گوشتی و پروتئینی، برنج، میوه و اقلام مشابه است.
ارجائی به ارائه تخفیف تا ۳۰ درصد بهای کالاها در سطح فروشگاههای شهرداری اشاره و بیان کرد: علاوه بر اینها اگر دیگر نهادهای مرتبط دولتی در صدد برپایی غرفه باشند، شهرداری آماده همکاری رایگان با آنها است. همچنین در صورت تقاضا، غرفه‌هایی در بازار میوه و تره‌بار در دسترس اتاق اصناف مشهد قرار می‌گیرد.
وی کالاهای اساسی پر تقاضای زائران و مسافران را اقلامی محدود نظیر تخم‌مرغ، سیب زمینی، پیاز، نان، شیر، ماست و چند مورد مشابه ذکر و بیان کرد: شهرداری مشهد آماده همکاری با استاندار خراسان رضوی برای تامین فیزیکی نیازهای بازار در این اقلام است.
شهردار مشهد همچنین گفت: ۸۰ درصد زائران و مسافران نوروزی با خودروی شخصی وارد مشهد می‌شوند.
میزبانی هزار مدرسه در خراسان رضوی
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی هم می‌گوید: نوروز امسال بیش از یک هزار مدرسه در استان با ظرفیت اسکان حدود ۵۹ هزار نفر در هر شب آماده خدمت‌رسانی به زائران فرهنگی خواهند بود.
سیدامیر شوشتری افزود: امکان پذیرش در مراکز اسکان آموزش و پرورش استان از تاریخ ۲۶ اسفند ۱۴۰۰ تا ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ فراهم خواهد بود.
وی به استقرار سه هزار نفر اعضای گروههای آموزش‌دیده اجرایی، نظارت ستادی و همچنین انتخاب مدیران پایگاهها و سرایداران آنها اشاره و بیان کرد: جمع‌آوری و به‌روزرسانی اطلاعات، تجهیزات و امکانات موجود در مدارس طرح اسکان با هدف بهبود کیفیت ارائه خدمات به زائران امام رضا (ع) اجرایی شده است.
مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی همچنین به جمع‌آوری وسایل و تجهیزات معیوب و اسقاطی از حوزه اسکان مدارس و تعمیر بخشی از آنها برای بازگشت به چرخه مصرف اشاره و بیان کرد: گروههای تعمیراتی شبانه‌روزی جهت رفع خرابیها، رسیدگی به اتفاقات پیش‌بینی نشده و نیز مراقبان سلامت و بهداشت در مدارس و پایگاهها اسکان آموزش و پرورش خراسان رضوی استقرار خواهند داشت.
۱۲۰ هزار نفرشب گنجایش اقامت
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز به آمادگی استان برای میزبانی زائران و مسافران نوروزی در واحدهای اقامتی رسمی و موقت به گنجایش ۱۱۹ هزار و ۸۰۰ نفرشب اشاره و بیان کرد: ۹۰ واحد از مجموع هزار و ۷۵۵ واحد اقامتی رسمی و موقت شامل هتل، هتل آپارتمان، مهمانپذیر، خانه مسافر و اقامتگاه بوم‌گردی خراسان رضوی هنوز بازگشایی نشده‌اند.
یوسف بیدخوری در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: هم‌اینک هزار و ۶۵۰ واحد اقامتی بطور کامل آماده پذیرش و اسکان زائران و مسافران نوروزی در سطح خراسان رضوی هستند.
وی همچنین شمار واحدهای اقامتی تعطیل شده در این استان را ۴۱ هتل، ۳۰ هتل آپارتمان و ۱۸ مهمانپذیر اعلام و بیان کرد: فعالیت این واحدها در پی اعمال محدودیتهای کرونایی ظرف دو سال اخیر متوقف شد و تاکنون موفق به بازگشایی نشده‌اند.
معاون اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی بازگشایی واحدهای اقامتی تعطیل موقت را اولویت این نهاد اعلام و بیان کرد: تاکنون ۴۰۰ خانه مسافر در مشهد مجوز فعالیت موقت دریافت کرده‌اند و ۲۸۲ واحد دیگر نیز در همین بخش در حال طی روند قانونی دریافت مجوز هستند.
وی ادامه داد: این واحدها حدود ۱۵ هزار نفرشب ظرفیت دارند و نظارت بر عملکرد و میزبانی این واحدها نیز همانند واحدهای دائم با جدیت و حساسیت انجام می شود.
بیدخوری گفت: رعایت پروتکلهای بهداشتی از جمله استفاده از ماسک و دریافت سه دز واکسن کرونا برای شاغلان واحدهای اقامتی از موارد مورد تاکید و دارای حساسیت برای میزبانی از مسافران نوروزی است.
۲۲۰هتل یک تا پنج ستاره در مشهد
رییس هیات مدیره جامعه حرفه‌ای هتل‌داران خراسان رضوی هم به خبرنگار ایرنا گفت:در ایام تعطیلات نوروز بیش از ۲۲۰ هتل یک تا پنج ستاره به مسافران و زائران مشهدی خدمت رسانی می‌کنند.
امیر سزاوار افزود: بخشی از این واحدها امسال بعد از حدود ۲ سال تعطیلی موقت، بازگشایی شده‌اند.
وی ادامه داد: همچنین ۵۰ هتل دیگر در حال آماده‌سازی، بازسازی و طی مراحل بازگشایی هستند که تا شب عید حداقل ۳۰ هتل از این شمار در دایره خدمت قرار می‌گیرد.
رییس هیات مدیره جامعه حرفه‌ای هتل‌داران خراسان رضوی گفت: به این ترتیب در ایام تعطیلات نوروز پیش رو حداقل ۲۲۰ هتل یک تا پنج ستاره در حوزه میزبانی و خدمت به مسافران و زائران در مدار فعالیت قرار می گیرند که تقریبا مشابه شمار هتلهای فعال مشهد قبل از شیوع ویروس کروناست.
وی در خصوص آمادگی هتلها برای میزبانی از مسافران افزود: آمادگی هتلها برای خدمت به مسافران از هر جهت بالاست اما افزایش هزینه‌های سفر و تورم موجود در کشور امکان سفر را برای بخشی از مردم مشکل‌ساز کرده و "سفر" را از سبد خانوار بیرون رانده است.
وی افزود: به این ترتیب همه چیز برای میزبانی از مسافران و زائران در مشهد فراهم است اما باید دید استقبال مردم از تعطیلات نوروزی پیش رو چگونه خواهد بود.