تغییرات سبک زندگی، هنوز باعث آن نشده که آخرین ماه سال برای ایرانیان، زمانی برای آماده شدن سال جدید نباشد. در این روزها مهمترین تدارک برای بیشتر مردم، خانه تکانی است و نظافت جزو اصلی آن و بهترین روش استقبال ازسال جدید خورشیدی است.
استقبال از بهار، برای برخی هزینه سنگینی دارد و از دست دادن سلامتی بیشترین هزینه ای است که ممکن است برای فصل نو خرج شود. سقوط از ارتفاع، کمردرد، گردن درد، سردردهای ناشی از مسمومیت، تنگی نفس، حساسیت و اگزمای پوستی و درد دست و پا از رایج‌ترین عوارضی است که در زمان خانه تکانی،بیشتر دیده می شود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) مرکز چهارمحال و بختیاری در همین ارتباط میزگرد مجازی برای آگاهی بخشی از پیامدهای خانه‌تکانی‌های غیر اصولی که موجب تحمیل هزینه‌های گزاف از سلامتی مردم می‌شود با حضور دکتر مرضیه رحیمی متخصص مغز و اعصاب و محقق اختلالات نورولوژیک و دکتر امیر علی مهوری دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد برگزار کرد.
پزشکان حاضر در این میزگرد مجازی بی‌توجهی به ایمنی و رعایت تمهیدات پزشکی در خانه تکانی را زمینه‌ساز بروز بیماری‌هایی نمی‌دانند و معتقدند که " اطلاع‌رسانی" و " آگاهی‌بخشی" در این مورد توجه رسانه‌ها و مردم قرار بگیرد تا آغاز سال جدید، تهدیدی برای سلامت مردم نباشد.
این پزشکان معتقدند با رعایت برخی اصول ساده پزشکی و ایمنی می‌توان احتمال بُروز آسیب‌های ناشی از خانه‌تکانی را به کمترین میزان رساند.
دکتر مرضیه رحیمی پزشک متخصص بیماری‌های مغز، اعصاب و ستون فقرات بیمارستان ولی عصر (عج) شهرستان بروجن در این زمینه در گفت و گو با ایرنا یادآور شد: کمردرد مهمترین عارضه ناشی از خانه‌تکانی است که البته بیشتر این کمردردها، ارتباطی به ستون فقرات و نخاع ندارد.
وی افزود: دلیل بیشتر کمردردهای آخر سال، کشیدگی عضلات پشت و پهلوها است که منشا بیشتر آنها نیز بلند کردن و حمل نادرست اسباب سنگین و حرکت ناگهانی در ناحیه کمر است.
این پزشک متخصص تاکید کرد: برای پیشگیری از کمردرد، تا جایی که امکان دارد، باید از بلند کردن وسایل سنگین در خانه‌تکانی، اجتناب کرد و استفاده از روش‌های جایگزین مانند هُل دادن یا کشیدن اجسام سنگین می‌تواند خطر آسیب‌دیدگی و کمردرد را کاهش دهد.
وی ادامه داد: افراد مبتلا و مستعد به کمر درد بهتر است، هنگام قرار دادن اجسام سنگین روی زمین، به جای خم کردن کمر، از خم کردن زانوها استفاده کنند و اسباب و وسایل سنگین را در این وضعیت روی زمین قرار دهند.
دارنده بورد تخصصی مغز، اعصاب و ستون فقرات گفت: سقوط از ارتفاع از دیگر خطرات شایع در خانه‌تکانی است و برای پیشگیری از آن بهتر است از نردبان‌های دوطرفه و یا چهارپایه های استاندارد استفاده شود.
وی یادآور شد: استفاده از وسایل غیر ایمن مانند جعبه و نردبان‌های نامطمئن، برای شستشوی دیوارها و پنجره‌ها می‌تواند منجر به آسیب‌های مغزی ناشی از سقوط شود و بهتر است افراد برای دسترسی به ارتفاع های بالا، ابتدا از سطح اتکاء نردبان با زمین مطمئن شده و تا جایی که امکان دارد از نَردبان های دوطرفه استاندارد استفاده کنند.
رحیمی یادآور شد: برق گرفتگی از دیگر خطرات، خانه‌تکانی است که موجب آسیب به شبکه عصبی می شود و لازم است پیش از آغاز به نظافت لوازم برقی مانند کلید، پریز، چراغ و لوسترها ابتدا برق آن وسایل را قطع و از ریختن آب بر روی کلید، پریزها و سیم برق خودداری کرد.
این متخصص خاطر نشان کرد: آسیب کانال مچ دست، نیز از دیگر عوارضی است که در اثر خانه تکانی غیر اصولی ایجاد می‌شود و علت اصلی آن انجام طولانی مدت کارهایی است که در آنها، مچ دست تحت فشار و در حالت نامناسب قرار می‌گیرد.
وی گفت: این کانال که موسوم به تونل کارپال در مچ مسیر عصب دست و انگشتان است و برای کنترل انگشت بزرگ و قسمتی از کف دست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت سوم بکار می رود.
رحیمی یادآور شد: بیش از نیمی از زنان ایرانی، تنگی کانال کارپال دارند و علل و عواملی مختلفی در بروز و تشدید این بیماری نقش دارند، ولی ثابت شده که استفاده بیش از اندازه از مچ دست و انجام فعالیت‌های خانه‌داری در تشدید آن بسیار موثر است.
رحیمی افزود: برای پیشگیری از این مشکل، در هنگام خانه‌تکانی باید انجام کارها را به گونه‌ای برنامه ریزی کرد که زمان مناسبی به استراحت دست‌ها اختصاص یابد.
وی یادآور شد: نرمش دادن مچ‌ها در زمان‌هایی با فاصله‌های مساوی می‌تواند از بروز شایع‌ترین نشانه‌های آسیب کانال مچ دست مانند بی حس شدن انگشتان و گِزگِز دست‌ها، جلوگیری کند.
رحیمی تاکید کرد: افرادی که دچار این مشکل شده‌اند برای پیشگیری از تشدید مچ درد، به پزشکان متخصص مغز و اعصاب و یا اُرتوپد مراجعه کنند.
رحیمی افزود: استفاده از از مواد شیمیایی نظیر انواع جرم‌گیرها و سفیدکننده‌ها می‌تواند موجب سردرد شود که برای پیشگیری از آن، باید از مصرف این مواد در فضاهای بسته خودداری کرد و به کمک ماسک مانع از ورود مواد شیمیایی به داخل دهان و بینی شد.
وی تاکید کرد: در دوران فراگیری سویه اُمیکرون که سردرد یکی از علایم آن است باید توجه داشت که همه سردردها را نباید به پاک کننده‌های شیمیایی استفاده شده در این فصل مرتبط کرد.
این پزشک و متخصص افزود: سردرد قبل از بروز دیگر علائم ابتلا به کووید آغاز می‌شود و در مواردی تنها علامت کرونا است و به همین علت توصیه می‌شود اگر فردی که در ارتباط با بیمار مبتلا به کرونا بوده و سردرد جدید یا شدیدی پیدا کرد، احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر از سایر عوامل از جمله سردردهای واکنشی به مواد شوینده شیمیایی در نظر بگیرد.
رحیمی تاکید کرد: تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تزریق واکسن‌های کرونا در همه نوبت های تزریق می‌تواند موجب سردرد تا چند ساعت پس از تزریق شود ولی این سردرد ادامه دار نیست.
حفظ سلامتی ضرورت خانه تکانی
یک پزشک نیز در این زمینه در گفت و گو ایرنا تاکید کرد: استفاده از شوینده‌ها و پاک‌کننده‌های اسیدی مخصوص سطوح و در کنار تعریق، دست، موجب حساسیت پوستی و پوسته پوسته شدن آن می‌شود، که در اصطلاح به آن "اگزمای پوستی" می‌گویند، که به طور معمول قرمز شدن پوست از علایم مشهود آن است.
دکتر امیرعلی مهوری ادامه داد: اجتناب از تماس مستقیم دست با انواع شوینده‌ها و پاک‌کننده‌ها در کنار استفاده از دستکش با سایز مناسب و استاندارد می‌تواند حساسیت و اگزمای پوستی را به حداقل برساند.
وی افزود: استفاده از مواد جایگزین شوینده‌های شیمیایی،مانند نوشابه و سرکه نیز راهگشاست و می تواند حساسیت‌های پوستی را به حداقل برساند و توصیه می‌شود از شوینده‌ها و پاک‌کننده‌های قوی استفاده نشود.
مهوری تاکید کرد: علاوه بر سردرد، تنگی نفس، آلرژی و حمله‌های آسمی از جمله عوارضی است که در پی استفاده زیاد از شوینده‌های شیمایی برای شستشو بوجود می‌آید و در این فصل باید این مواد دور از دسترس کودکان قرار گیرد تا خطر مصرف آن توسط اطفال به حداقل برسد.
وی خاطر نشان کرد: از شوینده‌های شیمیایی برای نظافت سرویس‌های بهداشتی که به طور معمول فضاهای بسته و کوچکی دارند، استفاده می‌شود و قرار گرفتن در این فضاها برای مدتی طولانی، ممکن است آسیب‌های فراوانی به ریه‌های افراد وارد کند.
مهوری افزود: ترکیب مواد شیمیایی مختلف می‌تواند منجر به تولید گازهای بسیار سمی شود که استنشاق آنها صدمات جبران‌ناپذیری به دستگاه تنفسی به ویژه اطفال وارد کند و توصیه می‌شود پیش از استفاده از این مواد در و پنجره‌ها را باز و سیستم تهویه را روشن کرد.
وی یاد آور شد: در صورت بروز مصمومیت با مواد شیمیایی با تماس با اورژانس، باید مصدوم را به سرعت به مراکز درمانی منتقل کرد و در مورد اطفال این کار باید سریع‌تر صورت گیرد.
به گزارش ایرنا، خانه‌تکانی پیشواز سنت دیرین نوروز در و آن هم خانه‌تکانی است که از دیرباز در بین مردم رسم بوده است و هر کس برای بهبود وضعیت خانه خود اقدام به تمیز کردن و غبارزدایی از اسباب و اثاثیه می‌کند.
خانه تکانی از سنت‌های پیشواز نوروز است که از دیرباز در بین مردم چهارمحال و بختیاری رسم بوده است و هر کس برای بهبود وضعیت خانه خود اقدام به تمیز کردن و غبارزدایی از اسباب و اثاثیه خانه می‌کند ولی بی‌توجهی به مسائل ایمنی و پزشکی می‌تواند استقبال از بهار را پرهزینه کند.