به گزارش ایرنا، اشکهای مادری که در آستانه سال نو به جای ذوق برای استقبال از بهار و عید، داغدار غم از دست دادن جگرگوشه خود است، یا مادری که با دیدن عضو قطع شده فرزند خود، بدترین تجربه زندگی‌اش را در آستانه بهار داشته، قابل وصف نیست، غم و رنجی که بر لحظه لحظه زندگی این مادران چیره شده، با هیچ چیز قابل تسکین نیست.
هم کلام شدن با مادری که یک حادثه در چهارشنبه‌سوری پارسال در مشهد، بینایی را از فرزندش گرفت، دردناک بود، این مادر می‌گوید بعد از این حادثه دیگر روی لبخند را ندیده و یک چشمش اشک و یک چشمش خون بوده و هست، چرا باید یک آیین کهن تا این حد به انحراف کشانده شود که به جای لبخند به لب، اشک و ماتم به دل بنشاند.
چهارشنبه سوری به عنوان یکی از قدیمی ترین سنت‌ها در ایران زمین از گذشته‌های دور مرسوم و جشنی برای استقبال از بهار و سال نو بوده است که با پریدن از روی آتش و زمزمه دعاگونه ورد "زردی من از تو، سرخی تو از من" همراه می شده است.
اجداد ایرانی معتقد بودند با پریدن از روی آتش، درد و ناخوشی خود را به آتش داده و سرخی و نشاط آتش را به عنوان انرژی، شور و سرزندگی به خود منتقل می‌کردند، این سنت پسندیده با برنامه‌های شاد دیگری نظیر قاشق‌زنی، برپایی دورهمی‌های شبانه به همراه پخت غذاهای سنتی و پایکوبی در اطراف آتش همراه بود، اما در یکی دو دهه اخیر این سنت نیکو و نشاط انگیز به انحراف کشیده شده و با نزدیک شدن به چهارشنبه‌سوری، به جای شور و نشاط، رعب و وحشت بر شهر و شهروندان سایه می گسترد.
صدای ترقه و هراس ناشی از انفجار نارنجک، فضای ناامنی در ایام پایانی سال برای کودکان، سالمندان و زنان و مردان ایجاد کرده و از چند روز مانده به شب چهارشنبه آخر سال، بوی تلخ حادثه مشام شهر را پر می کند و صدای مهیب ترقه و نارنجک با آژیر خودروهای آتش‌نشانی و اورژانس درهم می آمیزد.
طبق اعلام سخنگوی سازمان اورژانس کشور از یکم بهمن امسال تا ۲۲ اسفندماه جاری، ۲۰۰ نفر بر اثر حوادث مرتبط با چهارشنبه آخر سال مصدوم و چهار نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند. یکی از حوادث دردناک امسال نیز قطع دست یک مادر در اراک حین گرفتن مواد محترقه از فرزندش است، مادری که برای حفظ جان فرزند خود، عضو بدن خود را قربانی کرد.
در مشهد نیز ۱۸ اسفندماه جاری اولین حادثه مرتبط با چهارشنبه آخر سال با انفجار مواد محترقه در مجتمع مسکونی و مصدوم شدن پنج جوان و نوجوان رقم خورد.
از آنجا که بیشتر مصدومان حوادث چهارشنبه آخر سال مربوط به گروه سنی نوجوان است، جامعه، والدین و رسانه می‌تواند با آگاه‌سازی نوجوانان، اطلاعات لازم در خصوص خطرات استفاده از مواد محترقه را در اختیارشان بگذارند و با افزایش نظارتها، از حوادث تلخ جلوگیری کنند، این فرهنگسازی اگر در جامعه نهادینه شود و استفاده از مواد محترقه در ایام چهارشنبه آخر سال به فراموشی سپرده شود، دوباره شاهد جشن‌های پرشور و نشاط چهارشنبه‌سوری در این مرز و بوم خواهیم بود.
اتمام حجت دادستانی با هنجارشکنان
معاون امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی مرکز استان خراسان رضوی در مورد برنامه‌ریزی‌های دستگاه قضا در خصوص شب چهارشنبه آخر سال به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: طبق قانون، مجازات قاچاق سلاح و مهمات، کسانی که به صورت غیرمجاز مواد منفجره را خریداری، نگهداری و اقدام به توزیع می‌کنند به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم می‌شوند که مجازات شدیدی است.
سیدهادی شریعت‌یار افزود: یک رفتار ساده گاهی چندین عنوان مجرمانه دارد و ممکن است یک رفتار در چهارشنبه آخر سال، منجر به ایجاد اخلال نظم عمومی، تخریب اموال عمومی و دولتی و خصوصی شود و مجازات تا سه سال حبس نیز برای آن درنظر گرفته شده است.
وی خاطرنشان کرد: مواد محترقه جنس خطرناکی است و هر سال در آستانه چهارشنبه آخر سال خانواده‌های زیادی بر اثر استفاده از آن دچار آسیب و خسارت می‌شوند.
معاون امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان عمومی مرکز استان خراسان رضوی اضافه کرد: این موضوع از جهات مختلف قابل اهمیت است، در گذشته چهارشنبه آخر سال با سبک متفاوتی برگزار می‌شد که رسم خوب و بدون آسیبی بود اما امروز این رسم به سمت آتش‌بازی و استفاده از مواد محترقه تغییر رویکرد داده است و در آستانه نوروز که افراد برای ورود به نوروز و جشن ملی آماده شده‌اند، حوادث چهارشنبه آخر سال کام خانواده‌ها را تلخ می‌کند.
وی با بیان اینکه سوختگی از بدترین نوع حوادث است، خاطرنشان کرد: دلیل ندارد در روزهای خوشی فردی با آتش بازی به خود و خانواده‌اش آسیب برساند.
معاون دادستان مشهد اضافه کرد: خسارتهای جانی استفاده و ساخت مواد محترقه بسیار شدید است و علاوه بر زیان مالی، برخی افراد جان خود را نیز بر اثر آن از دست داده‌اند.
شریعت‌یار افزود: استفاده‌کنندگان از مواد محترقه علاوه بر خود به دیگران نیز آسیب می‌زنند، لذا بحث دفاع از حقوق عامه مطرح است و دادستان مرکز استان خراسان رضوی به صورت جدی به این موضوع ورود کرده و با قاطعیت برخورد می‌شود.
وی گفت: از هفته‌های گذشته موضوع در دستور کار دادسرا قرار گرفته است و در اولین مرحله به فروشندگان مواد محترقه تذکر داده می‌شود که در مرحله بعد با خریداران و فروشندگان مواد محترقه برخورد جدی خواهد شد.
وی ادامه داد: آسیب ناشی از مواد محترقه علاوه بر جرم عمومی گاهی منجر به دیه و قصاص نیز می‌شود لذا باید جوانان و نوجوانان توجهی ویژه به این موضوع داشته باشند.
معاون دادستان مرکز استان خراسان رضوی اضافه کرد: رسانه‌ها، جامعه و خانواده‌ها نیز باید در زمینه ارائه اطلاعات و هشدارهای لازم به نوجوان و جوانان فعال باشند.
شریعت‌یار افزود: مغازه دارانی نیز که مواد محترقه دست ساز ارائه می‌کنند، بدانند رفتارشان خلاف عرف و اخلاق جامعه و مقررات صنفی است و به نوعی رفتار مجرمانه دارند که در صورت شناسایی، مغازه آنان مهر و موم شده و با نصب بنر تخلف آنها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
۴۰ متخلف چهارشنبه آخر سال در اختیار دادسرای مشهد
معاون امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان مرکز استان خراسان رضوی گفت: از چهارشنبه سوری پارسال حدود ۴۰ متهم در اختیار معاونت پیشگیری از وقوع جرم برای آموزش‌های شهروندی در اختیار دادسرای مشهد هستند.
شریعت‌یار افزود: افرادی که در چهارشنبه آخر سال به عنوان متهم دستگیر شوند، در کمیته پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال دادسرای مشهد تحت تعقیب قرار گرفته و شناسنامه دار می شوند.
وی خاطرنشان کرد: هر سال در آستانه چهارشنبه آخر سال، متهمان سالهای قبل فراخوانده شده و در همان شب کلاسهای آموزشی برای آنها برگزار شده و از حضورشان در خیابان ممانعت می شود.
معاون دادستان مشهد ادامه داد: برای متهمان دستگیر شده سالهای گذشته در طول سال نیز کلاسهای توجیهی برگزار می‌شود و از ظرفیت آنها در راستای اقدامات پیشگیرانه استفاده می‌شود.
شریعت‌یار گفت: در کمیته پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال دادسرای مشهد برای دستگیرشدگان پرونده قضایی تشکیل نمی شود اما اگر این افراد به جان و اموال عمومی آسیب وارد کرده باشند، پرونده قضایی نیز خواهند داشت.
وی اضافه کرد: متخلفان چهارشنبه آخر سال، پس از دستگیری به محل جرم منتقل شده و خسارات وارده به شهروندان به آنها نشان داده می شود.
معاون دادستان مشهد خاطرنشان کرد: بیشتر دستگیرشدگان در رده سنی نوجوانان و جوانان هستند که البته بزرگسالان نیز گاهی در کنار فرزندان خود حضور دارند.
وی تاکید کرد: تمام مواد محترقه قاچاق و تنها نورافشانی‌ها مجاز است و هیچ ماده محترقه مجازی وجود ندارد.
شریعت‌یار ادامه داد: در سال جاری در خصوص چهارشنبه آخر سال، نظارتها، هشدارها و تذکرات و آگاهی‌بخشی افزایش می‌یابد، مردم به این بلوغ و شعور رسیده‌اند که در خانه بمانند.
وی با اشاره به وضعیت نارنجی کرونایی مشهد، افزود: تجمعات نباید منجر به شیوع کرونا شود، فاصله‌گذاری و پروتکلهای بهداشتی رعایت شود، رعایت نظم عمومی و اجتماعی باید مدنظر باشد تا در این شرایط، حوادث چهارشنبه سوری باری مضاعف برای کادر درمان ایجاد نکند.
توقیف خودروهای هنجارشکن
معاون امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادستان مرکز خراسان رضوی در ادامه افزود: خودروها و موتورسیکلتهای متخلف و هنجارشکن در چهارشنبه آخر سال توقیف می‌شوند و تا پایان تعطیلات نوروز نیز در توقیف خواهند ماند.
شریعت‌یار خاطرنشان کرد: حرکات نمایشی با خودرو و موتورسیکلت و هر رفتار هنجارشکنانه مخالف قوانین راهنمایی و رانندگی از طریق دوربینهای نظارتی و پلیس شناسایی و خودروها تا پایان تعطیلات نوروز توقیف خواهد بود.
وی اضافه کرد: پلاک خودروهای متخلفی نیز که در شب چهارشنبه تخلف داشته اما از چشم پلیس دورمانده باشند، از طریق دوربینهای نظارتی ثبت و در اولین ترددها، توسط پلیس توقیف خواهند شد.
معاون دادستان مرکز خراسان رضوی اضافه کرد: از هرگونه شادی مشروع در چهارچوب قانون حمایت می شود و شهروندان اگر همراهی لازم در عدم استفاده از مواد محترقه غیرمجاز و رفتارهای آسیب زا را داشته باشند، این سنت قدیمی در قالب نورافشانی، جشن‌های مجاز و مطابق عرف توسط شهرداری‌ها و سایر نهادهای فرهنگی انجام خواهد شد.
وی افزود: در چندسال اخیر در مشهد خوشبختانه با روند کاهشی حوادث، خسارات و دستگیرشدگان مربوط به چهارشنبه آخر سال روبه رو بوده ایم و مردم، رسانه ها و مسوولان همکاری و همیاری خوبی در این زمینه داشته و دارند.
۴۵ مصدوم در چهارشنبه آخر سال
۸۰ درصد جمعیت ۶ میلیون و ۸۷۰ هزار نفری خراسان رضوی زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستند و در حوادث چهارشنبه سوری پارسال ۴۵ نفر در بیمارستان های زیر پوشش این دانشگاه مورد مداوا قرار گرفتند.
مسوول روابط عمومی مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از آماده‌باش کامل اورژانس ۱۱۵ و فوریت‌های پزشکی مشهد برای پوشش مراسم چهارشنبه پایان سال خبر داد.
محمد علیشاهی افزود: در چهارشنبه سوری پارسال، ۱۲ ماموریت توسط اورژانس ۱۱۵ دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.
وی اضافه کرد: همچنین ۴۵ مصدوم به بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد مراجعه کرده و یا توسط اورژانس منتقل شدند.
مسوول روابط عمومی مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: تعداد مصدومان حوادث پارسال نسبت به سال ۹۸ حدود ۱۴ درصد افزایش داشت.
علیشاهی گفت: خوشبختانه در حوادث چهارشنبه سوری پارسال، حادثه منجر به فوتی گزارش نشد.
وی از شهروندان خواست تا با توجه به نزدیک شده به چهارشنبه‌سوری، از اقدامات پرخطر خودداری کرده و نظارت بر رفتار فرزندان خود را برای ممانعت از این اقدامات افزایش دهند.
۵۰ درصد آسیب‌دیدگان آخرین چهارشنبه سال نوجوان هستند
طبق آمار موجود نوجوانان بیشترین گروه آسیب‌دیده در حوادث مرتبط با چهارشنبه سوری هستند، نوجوانان برای تخلیه انرژی خود به سمت اقدامات هیجان‌انگیر تمایل دارند و متاسفانه در سالهای اخیر، و بیشتر دور از چشم والدین خود، در ایام چهارشنبه سوری اقدام به ساخت و پرتاب ترقه و نارنجک در کوچه و خیابان می‌کنند.
طبق اعلام رییس اداره پیشگیری از حوادث و بلایای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، طبق آمارهای منتشره حدود ۵۰ درصد از آسیب‌دیدگان آخرین چهارشنبه هر سال در مناطق زیر پوشش این دانشگاه، نوجوان و جوان بوده و در گروه سنی ۱۰ تا ۲۰ سال قرار دارند.
دکتر محمدرضا جویا افزود: این در حالی است که افزون بر ۳۵ درصد از آسیب‌دیدگان ناشی از حوادث چهارشنبه آخر سال در مشهد دانش‌آموزان بوده‌اند.
وی بیان کرد: آسیبهای ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش‌افروزی در چهارشنبه پایان سال، تهدیدی جدی برای سلامت افراد به خصوص کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود و هرگونه بی توجهی به نکات ایمنی و سهل‌انگاری می‌تواند زیان‌های جانی و مالی سنگین و غیرقابل جبرانی را در پی داشته باشد.
وی تاکید کرد: خانواده‌ها نقش مهمی در پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال دارند و می‌توانند کودکان و نوجوانان خود را با خطرهای آتش‌بازی آشنا کنند و به آنها بفهمانند که در مقابل مواد محترقه و منفجره چقدر آسیب پذیرند.
آماده‌باش آتش‌نشانی مشهد
هزار و ۵۰۰ آتش‌نشان در ۵۴ ایستگاه کلانشهر ۳.۵ میلیون نفری مشهد خدمت رسانی می‌کنند، این نیروها در این ایام برای حفظ جان شهروندان در آماده‌باش هستند، به گفته آتش‌نشانان، انفجار ۲۵۰ گرم مواد ساخت ترقه می تواند یک آپارتمان را به شدت تخریب کند و جوانان و نوجوانان باید آگاه باشند که در این ایام برای لذت چندساعته، کام خانواده‌ها را تلخ نکنند.
معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از آماده‌باش نیروهای این سازمان در ایام منتهی به چهارشنبه پایان سال خبر داد و افزود: آتش‌نشانان علاوه بر داخل شهر و بوستانهای پرتردد، در خروجی‌های مشهد به سمت تفرجگاه‌ها نیز مستقر هستند.
مهدی رضایی خاطرنشان کرد: ٥۲ عملیات مرتبط با چهارشنبه سوری سال گذشته در سطح شهر مشهد توسط آتش نشانان انجام شد.
وی افزود: یکی از معضلات شب چهارشنبه سوری وارد کردن آسیب و پرتاب ترقه به سمت خودروهای آتش‌نشانی است و در سالهای گذشته کار عملیات را دشوارتر می کرد.
وی اضافه کرد: در سال جاری نیز طی یک هفته گذشته دو حادثه مرتبط با چهارشنبه سوری در مشهد و طرقبه رخ داد که در این حوادث ۶ جوان و نوجوان مصدوم شدند.
معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد خاطرنشان کرد: پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه به آسمان و افتادن آتش به پشت بام، بالکن و شاخه های خشک منجر به وقوع آتش سوزی می‌شود لذا از این اقدام باید خودداری شود.
رضایی گفت: همچنین انداختن مواد منفجره و قوطی‌های دربسته به داخل آتش منجر به انفجار شدید می شود و با انفجار قطعات بدنه آنها به اطراف پرتاب شده و موجب جراحات شدید در بدن می‌شود.
وی اضافه کرد: خطر همچنان در کمین است و برای هر کسی ممکن است رخ دهد، لذا با رعایت نکات ایمنی و پرهیز از رفتارهای پرخطر، آرامش شهر و خانواده‌ها را نباید برهم زد.
هشدار پلیس
رییس اداره انتظام پلیس پیشگیری خراسان رضوی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با توجه به اطلاع رسانی و آگاه سازی افراد جامعه از مخاطرات و آسیب های اجتماعی از عوارض ترقه بازی وآتش‌بازی، امیدواریم امسال در خراسان رضوی شاهد حوادث تاسف بار نباشیم.
سرهنگ غلامرضا قربانی با تاکید بر نقش مهم خانواده ها برای کاهش صدمات و خطرات ناشی از ترقه بازی یا استفاده از مواد محترقه غیرمجاز، خاطرنشان کرد: توصیه‌ها، هشدارها و آگاه سازی فرزندان از عواقب ترقه بازی، نقش بسزایی در سیر نزولی حوادث خطرناک طی سالهای گذشته داشته و امسال نیز بسیاری از فروشندگان مواد محترقه، دست از اقدامات هنجارشکنانه برداشته‌اند و امیدواریم این روند همچنان ادامه یابد.
این مقام ارشد انتظامی اضافه کرد: پلیس به هیچ وجه، مخالف شادی مردم نیست بلکه در این گونه شادمانی ها در کنار شهروندان قرار می‌گیرد، اما نباید برخی افراد به بهانه شادی، دست به هنجارشکنی زده و قوانین را نادیده بگیرند.
سرهنگ قربانی گفت: بسیاری از معاندان و دشمنان نظام از هم اکنون با ترفندهای نخ نمای خود سعی دارند با تبلیغات گسترده و به بهانه برگزاری مراسم سنتی، بعضی از جوانان و نوجوانان را با جملات فریبنده به کوچه و خیابان بکشانند تا از وجود آنها، بهره برداری‌های سیاسی کنند.
وی اضافه کرد: این گونه تبلیغات رسانه‌ای کهنه شده و امروز پلیس همراه و همگام با مردم در تامین آسایش و امنیت جامعه تلاش می کند.
وی ادامه داد: در روزهای گذشته همفکری و هم افزایی بین نهادها و سازمان های دخیل در موضوع چهارشنبه آخر سال، صورت گرفته و پلیس نیز در کنار مردم مقوله امنیت را برای شادمانی آنها فراهم می کند ولی با هرگونه هنجارشکنی و ایجاد مزاحمت برای مردم و به ویژه بانوان از طریق انفجار مواد محترقه یا اخلال در نظم عمومی از طریق راه بندان و آلودگی های صوتی مقتدرانه برخورد خواهد شد.
سرهنگ قربانی ادامه داد: حضور هشت هزار نفر از پلیس‌یاران آموزش دیده موسسات حفاظتی مراقبتی در کنار پلیس نیز بازوی توانمندی در حفظ امنیت و آرامش روزهای پایانی سال است.
به گزارش ایرنا، سال گذشته خوشبختانه حادثه منجر به فوت در مشهد رخ نداد و در سالهای اخیر کمتر شاهد رفتارهای خطرزا در چهارشنبه آخر سال بوده‌ایم اما امسال تا کنون طبق اعلام اورژانس کشور، آمار حوادث رو به افزایش است، ۲۰۰ مصدوم در کشور طی روزهای گذشته در ارتباط با چهارشنبه آخر سال آمار تکان‌دهنده‌ای است و در سایه غفلت و سهل‌انگاری، همچنان خطر در کمین است.
در کنار دستگاه‌های انتظامی و امدادی، خانواده‌ها و نهادهای آموزشی نقش مهمی در آگاهی رسانی به کودکان و نوجوانان دارند، با امید به صفر رساندن آسیبهای چهارشنبه‌سوری همگان باید برای بازگرداندن این آیین سنتی به روال صحیح خود تلاش و از ناهنجاریها و رفتارهای پرخطر پرهیز کنند.