مقام معظم رهبری سال ۱۴۰۱را «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامیدند تا سیاست‌ها و راهبردهای مسوولان اجرایی و اقتصادی و دانشگاهی کشور برای جهت‌دهی به حرکت مسوولان دستگاه ها و آحاد مردم در راستای تحقق این اهداف نامگذاری کردند تا راه را برای این امر در همه استانها از جمله در هرمزگان باز شود.
استان هرمزگان دربین استانهای کشور، دارای ظرفیت های فراوان در حوزه استفاده از دانش بنیان ها بوده چرا که هم بستر برای هدایت طرح های دانش بنیان ها فراهم بوده و هم پس از نتیجه نهایی محصول علاوه بر داخل، امکان صادرات به کشورهای همسایه هم فراهم می شود.
تلاش‌های بسیاری در این سالها برای معرفی شرکت های دانش بنیان و بستر سازی برای فعالیت آنها در عرصه اقتصادی در هرمزگان انجام شده است از تاسیس و راه‌اندازی پارک علم و فناوری هرمزگان در سال ۱۳۹۱ هجری شمسی تا تلاش‌ها برای تاسیس صندوقی برای دادن تسهیلات به شرکت های نوآور و دانش بنیان با هشت سال پیگیری مداوم پارک علم و فناوری و استانداری و برخی دیگر از نهادهای آموزش عالی سرانجام در ۱۳ مهر سال ۹۹ صندوقی با عنوان صندوق پژوهش و فناوری استان هرمزگان تشکیل شد.
نامگذاری سال ۱۴۰۱ به عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» بهانه دست داد تا دوباره سراغ مسوولان هرمزگان رفته و نظرشان را در خصوص تبدیل این شعار به اجرا و عمل بدانیم که در بین مسوولان هرمزگان رییس پارک علم و فناوری هرمزگان با توجه به مسوولیت مستقیم در زمینه تاسیس و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان حرف های بسیاری داشت.
مقدمه دانش بنیان شدن اقتصاد و تولید در جامعه اعتقاد به علم و فناوری است
بنیان شدن اقتصاد و تولید در جامعه اعتقاد به علم و فناوری است و تا زمانی که این پیش‌زمینه ایجاد نشود و بازار هم انحصاری باشد مانند بازار حوزه خودروسازی کشور که شرایط رقابتی را برای افزایش کیفیت فراهم نمی‌کند، احساس نیازی به هم دانش بنیان شدن شکل نمی‌گیرد.
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان دراین زمینه گفت: لازمه و مقدمه دانش شرکت های دانش بنیان در هرمزگان تلاش بسیاری کرده اند تا به جایگاه مناسبی رسیده و خود را معرفی کنند و سهمی در اقتصاد این استان داشته باشند که برای معرفی وحمایت از آنها رسانه‌ها و از جمله خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش های مختلفی در این خصوص منتشر کرده است.
علی فتی با اشاره به آسیب‌شناسی از اثرگذاری نه چندان بالای شرکت های دانش بنیان یا به عبارتی فناور در این استان درگفت وگو با ایرنا افزود: بنابراین مساله اول اعتقاد به علم و فناوری، کار پژوهشی و دانشگاه و همچنین اعتقاد به جوانان کشور است که بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه می‌دهد: جنگ هشت ساله را جوانان فرماندهی، مدیریت و راهبری کردند و اکنون هم هرم سنی مدیران شرکت های دانش بنیان در همان سن سرداران دوران دفاع مقدس است.
وی اضافه می‌کند: این نقد به مدیران را که بیشتر از عمل و حمایت از شرکت‌ها و محصول‌های دانش بنیان، شعار می‌دهند را درست می‌دانم؛ شاید ناشی از آن باشد که عزمی برای استفاده از محصول‌های شرکت‌های دانش بنیان و خرید از آنها وجود ندارد.
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان خاطرنشان می کند: باید از مدیران پرسید که حال که می‌گویند باید از محصول‌های شرکت‌های دانش بنیان خریداری کرده و حمایت کرد، چه محصولی را خریداری کرده و چه اقدامی انجام داده‌اند.
فتی یاد آور شد: اگر محصولی که در یکی از این پارک‌ها تولید می‌شود که می‌تواند مشکلی از این استان برطرف می‌کند، چرا این محصول خریداری و استفاده نمی‌شود و به جای آن محصول را از خارج کشور خریداری می‌شود و یا محصول وارداتی می‌خرند.
دانش بنیان‌ها کمتر به موضوع‌ها و مسایل مورد نیاز مردم پرداخته‌اند
گاهی محصول‌های دانش بنیان بی‌کیفیت بوده‌اند و از طرفی صنایع را هم نباید وادار به استفاده از محصول های دانش بنیان کرد چرا که این به محصول آسیب وارد می‌شود، استفاده از محصول دانش بنیان باید با حفظ استانداردها و بازار رقابتی باشد تا جامعه برای به‌کارگیری آنها اقبال داشته باشد.
رییس پارک علم وفناوری هرمزگان تصریح کرد: مساله دیگر آن است که حوزه دانش بنیان بیشتر به موضوع‌هایی پرداخته که مورد نیاز صنعت یا بخش‌های خاصی باشد و موضوع‌های روز مردم نبوده است، به عنوان مثال شرکت دانش بنیان، تولید خودروی با کیفیت انجام نداده و محصول‌های دانش بنیان چندان مشکل‌های حوزه کشاورزی را هدف قرار نداده است.
فتی تصریح کرد: مد نظر مقام معظم رهبری از این نامگذاری هم صادرات محصول های دانش بنیان و هم رفع موضوع‌هایی که مردم به طور روزانه درگیر آنها هستند بوده است، از طرفی اگر می‌خواهیم موفق باشیم پارک‌های علم و فناوری و شرکت های دانش بنیان باید به سمت پاسخ دادن به نیاز و مشکل مردم و جامعه بروند، همچنین عملکردشان هم مانند دانشگاه‌ها مشخص باشد.
وی توضیح داد: عمل‌کرد نظام دانشگاهی مشخص است و براساس آن فرد با مدرک دیپلم وارد شده و با مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد و دکترا خارج از آنها می‌شود.
شرکت های دانش بنیان رانت نمی خواهند/ برداشته شدن تحریم ها امکان صادرات را فراهم می کند
به گفته فتی، شرکت های دانش بنیان و کسانی که در حوزه علم و فناوری فعالیت می‌کند هیچ‌گاه زیاده‌خواه نبوده و به دنبال رانت و دور زدن قانون و مقررات نیستند چونکه مزیت شرکت خود را در فناوری می‌داند و در واقع هم همین بوده و مزیت شرکت دانش بنیان در دانش و فناوری است و زمانی که کار نو باشد هیچ‌گاه نیاز به سفارش و رانت و دور زدن قانون وجود ندارد.
وی ادامه داد: نیاز است همانطور که دانشگاه‌ها با مراکز علم و فناوری دنیا در ارتباط هستند شرکت های دانش بنیان هم با جهان در ارتباط باشند اما ۲ سوم ۱۰ سال گذشته تحریم بوده‌اند و اکنون هم کشور تحریم است.
فتی افزود: اکنون شرکت‌های دانش بنیان با مشکل بازار و فروش روبه‌رو هستند و به واسطه نبود ارتباط‌های بین‌المللی امکان صادرات وجود ندارد، در داخل کشور هم منابع مالی برای آنها وجود فراهم نبودده و صنایع هم اعتقادی به استفاده از این محصول‌ها ندارند و شاید اهمیت لازم به آنها داده نمی‌شود.
وی اضافه کرد: تقویت بازار خود محرک افزایش تعداد شرکت‌های دانش بنیان است و از سوی دیگر معمولاً ابتدا محصولی تولید و سپس برای تأمین بازار آن اقدام می‌شود که این روش اشتباه بوده بلکه ابتدا باید نیاز باشد یا آن را ایجاد کرد و براساس نیاز محصول تولید شود.
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان اظهار داشت: تولید یک محصول مانند ایرپاد در کشور پیشرفته جایگاه دارد چرا که همزمان تولید نیاز هم را ایجاد می‌کند اما در کشور ما باید طبق نیاز تولید کرد.
عضو هیات علمی گروه مهندسی صنایع دانشگاه هرمزگان تاکید می‌کند: اتفاقاً کشور در زمینه موضوع‌های علمی و فناوری تحریم شده و دستاوردهای خوبی هم داشته است و دستاوردهای آنها در کشور استفاده می‌شود.
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان با بیان اینکه نظر مقام معظم رهبری بر صادرات محصول‌های دانش بنیان است، می‌گوید: باید تحریم ها برداشته شده و بتوان با مراکز علمی و فناوری ارتباط داشته و بتوان این محصول‌های دانش بنیان را صادر کرد.
فتی ابراز می‌دارد: مپنا نمونه یک شرکت دانش بنیان است که توانسته محصول های خود را به آفریقای جنوبی صادر کند، در آفریقای جنوبی و عراق نیروگاه طراحی کند، این شرکت در اکثر حوزه‌ها پیشرو است این شرکت حجم صادرات خوبی دارد و مد نظر مقام معظم رهبری هم صادرات محصول های دانش بنیان و رفع موضوع‌هایی که مردم به طور روزانه درگیر آنها هستند.
رییس پارک علم و فناوری هرمزگان ادامه داد: موضوع مهمی بسیار مورد توجه استاندار هرمزگان هم قرار دارد و این است که استان نیازمندی‌هایی دارد و برای آنها دفترچه‌ای با عنوان فرصت‌های سرمایه‌گذاری تهیه شده و بخشی از آن به فرصت‌های سرمایه‌گذاری دانش بنیان اختصاص دارد.
فتی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: نشستی امسال با استاندار هرمزگان پیرامون تحقق شعار سال نداشته‌ایم اما قبل از مشخص شدن شعار سال در نشستی که با وی داشتیم ۲ موضوع را از پارک علم و فناوری خواست که منطبق با شعار سال بود.
وی ادامه داد: استاندار هرمزگان در آذر ماه سال گذشته از پارک علم و فناوری خواست در موضوع‌های بهره‌وری در صنایع، حل مشکل‌های صنایع از طریق شرکت‌های دانش بنیان و همچنین شرکت‌های مدیریت صادرات به استان کمک کند.
وی اضافه کرد: به عبارتی سه ماموریت شامل افزایش بهره‌وری صنایع با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در رفع نیازهای فناورانه صنایع بزرگ هرمزگان و استقرار این شرکت‌ها در استان و سوم استفاه از شرکت‌های توسعه مدیریت صادرات برای صادرات محصول‌های دانش بنیان از طریق هرمزگان به این پارک محول شده است.
عضو هیات علمی گروه مهندسی صنایع دانشگاه هرمزگان اشاره کرد: شاید هرمزگان ظرفیت‌های تولید شرکت دانش بنیان آن بالا نباشد اما می‌تواند در زمینه صادرات محصول‌های دانش بنیان حرفی برای گفتن داشته باشد و در سطح ملی نقش بازی کند.
پروژه‌های متناسب با شعار سال طراحی و اجرا شود
به عنوان مثال نیاز کشور و یا این استان ساخت و تولید کولرهایی است که با گاز طبیعی کار کند، یا ایجاد ساز و کاری برای جمع‌آوری آب‌های سرگردان، آب‌های کولرهای گازی و امثال آن‌هاست، شرکت آب و فاضلاب هم خرید تضمینی انجام دهد یا شرکتی از پساب و آب خاکستری ساختمان‌ها استفاده کرده و به شهرداری به عنوان سالم برای فلان کار بفروشد، این کار دانش بنیان است.
کار دانش بنیان نیاز به پیچیدگی خاصی ندارد و یعنی کاری که هدر رفت آب باران و مشکل خشک سالی داریم و با یک تیر چند نشان زدن است، ما هم مشکل خشکسالی و کمی بارش داریم و هم بازچرخانی آب انجام شده است.
استاندار هرمزگان دراین زمینه گفت: در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب و اهداف ترسیم شده برای سال «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» و برنامه‌های دولت مردمی ایران قوی طرح های متناسب با شعار سال در استان تعریف و اجرایی خواهد شد.
مهدی دوستی چند روز پس از تعیین شعار سال و در نشست برنامه‌ریزی اجرای طرح تحولی پیشرفت مردم اساس هرمزگان (اکوسیستم پیمان) افزود: مقرر شد پروژه‌های متناسب با شعار سال تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین نیز تدوین و اجرایی شود.
وی ادامه داد: تقسیم کار اجرای طرح تحولی پیشرفت مردم اساس هرمزگان میان معاونت ها و اداره های کل استانداری هرمزگان انجام شد که اقدام های مؤثر برای رشد و توسعه هرمزگان در بخش‌های مختلف در بر می‌گیرد.
اتصال حلقه دانشگاهی، دانش‌بنیان‌ها و صنعت حایز اهمیت بسیاری است
اگر این‌ها دانش بنیان و متکی بر علم و فناوری شوند نمود بالایی در جامعه خواهند داشت، به عنوان مثال رهبرمعظم انقلاب تاکید بر دانش بنیان شدن خودروسازها داشتند و اگر دستاوردهایی در حوزه نانو و سایر حوزه‌ها داریم چرا در حوزه خودروسازی اینگونه نیست.
لازمه و زیربنای دانش بنیان شدن اقتصاد و تولید در جامعه اعتقاد به علم و فناوری است و تا زمانی که این پیش‌زمینه ایجاد نشود و بازار انحصاری باشد مانند حوزه خودروسازی کشور و صنایع نفت و گاز به دلیل رقابتی نبودن بازار، احساس نیازی به دانش بنیان شدن شکل نمی‌گیرد.
نماینده ولی فقیه در هرمزگان هم در خصوص شعار سال ۱۴۰۱ می‌گوید: فرمایش‌های مقام معظم رهبری در آغاز سال بسیار مهم بود و با رصد فرمایش‌های ایشان در ۱۰ سال اخیر به غیر از یک سال به نوعی مسائل اقتصادی به عنوان شعار سال قرار گرفته است که این نشان از اهمیت مسئله اقتصادی دارد.
حجت الاسلام و المسلمین محمد عبادی زاده می افزاید: مساله تولید در این سالها حائز اهمیت قرار گرفته است که بحث تولید، اشتغال آفرینی و دانش‌بنیان‌ها سه ضلعی هستند که اگر از هر کدام از آنها غافل باشیم کار بسیار سخت می‌شود.
امام جمعه بندرعباس ادامه می‌دهد: مقام معظم رهبری هم استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در حوزه‌های مختلف و هم تولیدی که به اشتغال بیانجامد را مورد تأکید قرار داده‌اند که این نگاه بسیار مهمی است و بطورقطع در این زمینه‌ها خلاء داشته و نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده کنیم.
وی اضافه می‌کند: برای رفع این مساله و خلاء اتصال حلقه دانشگاهی، دانش‌بنیان‌ها و صنعت حایز اهمیت بسیاری است که نهادهای آموزشی، علمی و پژوهشی همواره مطرح می‌کنند نمی‌دانند مساله صنعت چه هست که آن را راهگشایی کنند و در مقابل صنایع نیز مطرح می‌کنند نسبت به توان آنها آگاهی و اشراف ندارند.
در نهایت چه باید کرد
دانشگاه‌ها باید دفتر ارتباط با صنعت و کارآفرینی و انجمن‌های علمی خود را قوی کنند و ارتباط تنگاتنگی با بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و همچنین فرهنگی برقرار سازند که برای این منظور برنامه داریم.
همچنین به دنبال برگزاری همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری دانش بنیان در هرمزگان باشیم که شرکت‌های دانش بنیان کشور که می‌توانند نیازهای فناورانه این استان را برطرف کنند و یا زمینه فعالیت‌شان منطبق بر ظرفیت‌های این استان هستند برای سرمایه‌گذاری و فعالیت در این استان دعوت شوند.
همچنین در پی باز کردن پای فناوری‌های داخلی به هرمزگان باشیم و نگاهی هم به پژوهشکده‌های فعال در این استان مانند پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس داشته باشیم که طرحهای پژوهشی که سالها تحقیق وبررسی شده از نمونه آزمایشگاهی خارج به به تولید محصول برسند.
امید می‌رود با همت و تلاش مسوولان مختلف هرمزگان شاهد استفاده از شرکت های دانش بنیان در حوزه های مختلف در رفع نیازهای مردم بوده و این در سالی که با شعار «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری شده تبلور عینی یافته و افراد در زندگی روزانه خود تحول مبتنی بر دانش را بعینه مشاهده کنند.