سعید الیاسی روز جمعه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: مهمترین گونه گیاهان خوراکی استان همدان شامل آویشن، با بونه، اسپند، رازیانه، پنیرک، گاوزبان، ریواس، کنگر، کلپر، بومادران، خاک شیر، سماق، نسترن وحشی، مریم گلی و گونه های دارویی و معطر نیز شامل سیر، رازیانه، گشنیز، کُلزا و سیاهدانه است.
وی گفت: در سال های اخیر کشت وتوسعه گیاهان دارویی با توجه به جایگاه آن در افزایش درآمد خانوارهای روستایی و کمک به وضعیت اقتصادی و معیشت آنها همچنین رویکردهای کلی مبنی بر توسعه صادارات غیرنفتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
رییس اداره مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان اضافه کرد: با توجه به مصوبات سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری کشور مبنی بر اصلاح و بهبود مراتع از طریق کشت و توسعه گیاهان دارویی این اداره کل با مشارکت جوامع محلی اقدام به کاشت بذر گیاهان دارویی نظیر بابونه، باریجه، موسیر در سطح ۲ هزار هکتار از اراضی مرتعی استان کرده است.
به گفته الیاسی، استان همدان دارای بیش از یک هزار و ۵۰۰ گونه گیاهی است که به صورت گسترده در کوه ها، دشت ها، دامنه ها، ارتفاعات و سراب ها وجود دارد.
وی خاطر نشان کرد: این استان از گذشته های دور یکی از قطب‌های توسعه و کشت گیاهان دارویی به شمار می رود که مراجعه فیلسوف برجسته و دانشمند بزرگ جهان اسلام و ایران حیکم بوعلی سینا به همدان نیز به همین دلیل بوده است.
گون سفید، موسیر و شیرین بیان گیاهان شاخص همدان
رییس اداره مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان ادامه داد: شاخص ترین محصول عرصه های رویش گاه های طبیعی استان کتیرا است که از «گون سفید» به دست می‌آید همچینن در ارتفاعات استان به صورت سنتی و مشاعی «موسیر» نیز بهره برداری می شود همچنین یکی دیگر از محصولات تولید شده در عرصه های طبیعی «شیرین بیان» است.
الیاسی افزود: گیاهان دارویی این استان با توجه به طریقه مصرف آنها بین اهالی منطقه به ۲ گروه دسته بندی شدند؛ در گروه اول گیاهانی که به‌عنوان سبزیجات و میوه‌ها کاربردهای غذایی دارند و به صورت خام، غذاهای مجزا یا به همراه غذاهای دیگر مصرف می شوند و به‌عنوان مواد اصلی در تهیه‌ی برخی از غذاها، چاشنی‌ها و ادویه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی اضافه کرد: گیاهانی مانند موسیر، ریواس، سماق، کنگر، تره‌ی وحشی، شنگ، پای غازی، کرفس کوهی، والک، پیازک، پنیرک نیز در گروه اول قرار دارند.
رییس اداره مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان ادامه داد: گروه دوم گیاهانی هستند که تنها با هدف کاربرد دارویی برداشت شده و شمار آنها بسیار بیشتر از گونه‌های گروه نخست است.
الیاسی افزود: این گروه از گیاهان شامل آویشن، بومادران، بابونه، گل ختمی، پونه‌ی کوهی، خاکشیر، گون، باریجه، چای کوهی، کاسنی، گزنه، زنیان، درمنه‌ی کوهی، شقایق نعمانی، علف مار، شیرین بیان، بادرنجبویه، خارخسک، روناس، منداب، سنبل‌طیب، شاه‌تره، مرزنجوش، پرسیاوش می‌شود.
وی تاکید کرد: یکی از چالش های اساسی اجرای طرح های کشت و توسعه گیاهان دارویی نبود اعتبارات لازم برای تامین نهاده های ابتدایی نظیر تهیه بذر است که در صورت تخصیص اعتبارات لازم با توجه به استقبال روستاییان در اجرای طرح های منابع طبیعی و شرایط اقلیمی و تنوع گونه های گیاهی دارویی در سطح مراتع استان، می توان از ظرفیت مشارکت جوامع محلی در کشت و توسعه آن به خوبی بهره برداری کرد.
رییس اداره مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان گفت: مراتع با توجه به ارایه خدمات متنوع زیست محیطی شامل تامین اکسیژن، آب، علوفه، زیستگاه بسیار ارزشمند هستند اما امروزه مراتع به دلایل متعدد از جمله تغییرات اقلیمی و نوسانات آب و هوایی، خشکسالی و سیل، چرای بی رویه ناشی از رعایت نکردن ظرفیت مرتع، رعایت نکردن فصل و مدت چرا، بوته کنی، بهره برداری غیر اصولی از محصولات فرعی، تغییرکاربری، معادن کاوی، آتش سوزی، آفات و بیماری های گیاهی با سرعت رو به رشدی در حال تخریب است.
الیاسی اضافه کرد: سیر قهقرایی توالی اکوسیستم های مرتعی ضمن تاثیر بر کیفیت و کمیت منابع آب، خاک و گیاه، امنیت پایداری تولید و به تبع آن حیات را با تهدیدی جدی مواجه کرده که جلوگیری از آن نیازمند اقدام سریع به ویژه سیاستگذاری هدفمند است.
وی اظهار داشت: در این راستا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان به منظور حفظ و صیانت از منابع طبیعی و کاهش آثار بلایای طبیعی ۲ طرح محوری را اجرایی کرده که نخست بهبود واصلاح مراتع با کپه کاری، کشت و توسعه گیاهان دارویی، قُرق، کودپاشی، ذخیره نزولات آسمانی، تبدیل دیمزارهای کم بازده، تامین آب مورد نیازدام با مرمت چشمه واحداث آبشخوار را انجام داده است
وی اجرای طرح مدیریت پایدار مراتع شامل ممیزی و تنسیق مراتع، تهیه طرح های مرتعداری، مدیریت چرای دام و کنترل پروانه چرا را از دیگر اقدام های اداره کل منابع طبیعی همدان برای حفظ و صیانت از منابع طبیعی عنوان کرد.