به گزارش ایرنا، وجود سموم تقلبی، فاسد و بی‌کیفیت و افزایش افسارگسیخته قیمت کود در کنار خشک‌سالی بی‌سابقه، موجب نابودی بخش زیادی از محصولات زراعی و باغی در مناطق جنوبی استان خراسان رضوی، به خصوص شهرستان کاشمر شده است و در شرایطی که مشکلات پرشمار بخش کشاورزی از جمله کم‌آبی، گرما و تغییر اقلیم، تولیدات زراعی و باغی این منطقه را تهدید می کند؛ گاه شاهدیم که کودهای شیمیایی مورد استفاده با کیفیت بسیار پایین و قیمت بالا وارد این شهرستان می شود و از سویی ارائه راهنمایی‌های نادرست کارشناسی در چند و چون استفاده از سموم، به مرگ تدریجی باغ ها و کشتزارها می انجامد.
انتخاب سموم بر اساس تجربه
گیاهان برای رشد و نمو خود نیاز حیاتی به برخی از عناصر دارند. خاک زمین، تمام عناصر را به میزان کافی در دل خود جای نداده است. لذا برای افزایش بازدهی محصولات کشاورزی به برخی کودها و سموم نیاز است که کشاورزان باید با کمک کارشناسان این بخش نسبت به استفاده از آن اقدام کنند و در این میان ارتقای دانش کارشناسان فروش سم و کود و حضور بیشتر متخصصان جهاد کشاورزی در بین کشاورزان و باغداران، به منظور راهنمایی آنها به منظور انتخاب و نحوه استفاده درست، ضروری است.
یکی از کشاورزان منطقه ترشیز در خصوص نحوه انتخاب و استفاده از کود و سم برای باغ خود به خبرنگار ایرنا گفت: بر اساس تجربه‌ای که طی این سال‌ها کسب کرده ام با آزمون‌وخطا از کود و سم استفاده می کنم و البته گاهی هم شده که به دلیل استفاده نادرست از کود و سم، تمامی محصول خود را از دست داده باشم.
حسین نخعی افزود: اغلب فروشگاه‌های عرضه و فروش سموم، در این حوزه کارشناس نیستند و افراد حاضر در این فروشگاه‌ها تجربه و تخصص کافی برای راهنمایی کشاورزان را ندارند.
حسن اسماعیل نژاد، یک کشاورز کاشمری هم با بیان اینکه کارشناسان جهادکشاورزی فقط نوع آفت را به ما گفته ولی نوع سم مورد نیاز برای از بین بردن آن را معرفی نمی‌کنند، گفت: متأسفانه برای از بین بردن آفات از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی برنامه مشخصی وجود ندارد تا اگر باغ‌ها گرفتار آفت شد همه باغداران هم‌زمان مجبور به استفاده از سم مشخصی شوند.
وی تصریح کرد: از طرفی قیمت بسیار گران کودها و سموم موجب شده تا کشاورزان نتوانند نیاز باغ خود را تأمین کنند، و این در حالی است که هزینه‌های کارشناسی هم افزایش یافته است.
اسماعیل‌نژاد افزود: پرداخت هزینه کارشناسان بخش خصوصی در توان هر کشاورزی نیست و تنها شمار اندکی از کارشناسانی که سم مورد نیاز باغ را از آنها خریداری می‌کنیم، هزینه کارشناسی را از باغدار و کشاورز دریافت نمی‌کنند.
علی حمیدی، یکی از باغداران منطقه نیز اظهار داشت: برخی از فروشندگان با تغییر متقلبانه بسته‌بندی‌های کود و سم، محصولات خود را با نام دیگر کشورها از جمله کشورهای اروپایی و آمریکایی با قیمت هایی بسیار گزاف می‌فروشند، اما کیفیت برخی نهاده های عرضه شده مزبور حتی از کشورهای آسیایی همجوار نیز کم می آورد.
وی گلایه کرد: کارشناسان جهاد کشاورزی سموم معتبر و تضمین شده ای را برای تولید محصول بهتر به کشاورز معرفی نمی کنند و باید کشاورز خود با آزمون‌وخطا از بین چندین نوع سم داخلی و خارجی، یکی را انتخاب کند.
بی‌اعتمادی کشاورزان به کارشناسان
یک کارشناس کشاورزی و مسوول مرکز فروش سم و کود در کاشمر در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: به دلیل قیمت بالای نهاده‌ها، شرایط آب‌وهوا و دیگر عوامل، مصرف کود و سم توسط باغداران و کشاورزان این شهرستان نسبت به قبل کمتر شده است.
مهدی عظیمی با بیان اینکه ۹۰ درصد کشاورزی منطقه سنتی است و کشاورزان ترجیح می‌دهند به‌صورت تجربی کار کنند، اظهار کرد: چون برخی افراد فاقد تخصص با راهنمایی‌های غلط، زیان‌های بسیاری به کشاورزان وارد آورده اند، اکنون میزان اعتماد کشاورزان به کارشناسان بسیار کم شده است.
وی با بیان اینکه مُنکر عرضه کود و سم تقلبی و تاریخ گذشته در بازار نیست، تصریح کرد: کود و سم تقلبی و تاریخ گذشته در بازار به‌خصوص در فروشگاه‌های غیرمجاز و برخی مناطق روستایی، که نظارت چندانی بر فعالیت آنها وجود ندارد، بسیار زیاد است و این می‌طلبد کشاورزان سموم موردنیاز خود را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کرده و به تاریخ تولید و انقضای آن دقت کنند.
این کارشناس، مصرف کود و سم را به‌عنوان یک برنامه غذایی، نیاز باغ و مزرعه دانست و گفت: هرچند میزان و زمان استفاده از کود و سم در تولید محصول بسیار تأثیرگذار است، اما بسیاری از کشاورزان به این امر توجهی ندارند.
عظیمی با بیان اینکه برای تولید یک محصول سالم و باکیفیت، مجموعه‌ای از کودها و سموم مختلف باید استفاده شود؛ عنوان کرد: به دلیل سنتی بودن کشاورزی در منطقه، در استفاده از کود و سم با مشکل مواجهیم، حتی گای برخی باغداران تفاوت سم و کود و محلول‌پاشی و سم‌پاشی را نمی‌دانند.
فعالیت ۲۳ فروشگاه مجاز عرضه کود و سم در کاشمر
اقتصاد منطقه کاشمر و مناطق مجاور آن بر پایه کشاورزی استوار است و بدون تردید افزایش قیمت‌ها و از طرفی بی‌کیفیت بودن کود و سم بر تولید و اقتصاد این شهرستان‌ها تأثیرگذار است. گاه عدم کنترل قیمت‌ها و بی‌کیفیتی کود و سم به دلیل وجود بیش از اندازه دلال‌ها در این حوزه دردسرساز می شود و اگر مبدأ ورود سم و کود به منطقه مشخص شده و فروشگاه‌های عرضه این اقلام اجازه نداشته باشند هر محصولی را خریداری کند، اوضاع بهتر می شود.
مسوول حفظ نباتات جهاد کشاورزی کاشمر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه شهرستان کاشمر دارای ۲۳ فروشگاه عرضه سموم دفع آفات نباتی یا داروخانه گیاه‌پزشکی است که از سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی مجوز دریافت کرده‌اند، گفت: هم اینک هیچ فروشگاه غیرمجازی در زمینه عرضه سموم دفع آفات نباتی در کاشمر فعالیت ندارد.
دکتر زهرا حسینی افزود: به‌منظور اعمال نظارت بر تأمین و چگونگی توزیع سموم دفع آفات نباتی، گروه های فنی نظارتی شبکه توزیع سموم کشاورزی تشکیل‌شده است که وضعیت منطقه را کنترل می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه تهیه و توزیع سموم قاچاق و غیرمجاز ممنوع است و در تخلفات کشف‌شده در شهرستان با خاطیان برابر قانون برخورد شده است، تصریح کرد: عمده کودهای موجود در بازار تولید داخل و البته مواردی نیز وارداتی است.
حسینی با تأکید بر اینکه ورود، ساخت، تبدیل، بسته‌بندی، توزیع و صدور کلیه سموم دفع آفات و بیماری‌های نباتی نیاز به اخذ پروانه از طرف سازمان حفظ نباتات دارد، اظهار داشت: کشاورزان باید مراقب عرضه سموم از سوی عرضه‌کنندگان غیرمجاز باشند و سموم موردنیاز خود را از داروخانه‌های گیاه‌پزشکی و فروشگاه مجاز دارای پروانه تهیه کنند تا گرفتار افراد سودجو و فرصت‌طلب نشوند.
شهرستان کاشمر با ۲۰ هزار خانوار بهره‌بردار بخش کشاورزی، دارای ۱۲ هزار و ۷۰۰ هکتار کشتزار و ۳۲ هزار و ۴۰۰ هکتار باغ است.
مرکز این شهرستان ۱۳۸ هزار نفری در ۲۲۸ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع است.