صدای رعد که در آسمان می پیچد، یاد خروش سیل و دلهره‌های آن در دلش تازه می‌شود، روزی که سیل راه را بند آورده بود و فرزندش در داخل خودرو از درد به خود می پیچید اما راه رفتن به شهر بسته بود.
آن روز یکی از اهالی با تراکتور به سیل زد و پسرش را از رودخانه عبور داد تا به علاج دردش برسد اما این نگرانی در فصل بارندگی همواره برای مردم منطقه مرزی راز و جرگلان در خراسان شمالی وجود دارد که مبادا راه با بارش باران مسدود شود، مشکلی که همچنان گریبانگیر اهالی بسیاری از روستاهای این استان است.
"حاج عبدالله" اهل روستا تکله قوز شهرستان مرزی راز و جرگلان است؛ می گوید که صدای باران باید مایه امیدواری مردم روستاها باشد ولی گاهی سبب دلهره و نگرانی این اهالی می شود و استرس از اینکه مبادا سیل ارتباط اهالی با شهر قطع شود.
حاج عبدالله بهتر از هر کسی اهمیت پُل و ابنیه در جاده های روستایی را درک می کند و بیشتر از هر کسی از نبود این زیرساخت ها گلایه مند است چرا که به اعتقاد او اگر در آن شب بارانی پُل خراب نمی شد احتیاجی به آن همه درد و نگرانی برای عبور از رودخانه نبود.
اگرچه سیل بهار سال ۹۸ و مسدود شدن راه ها برای حاج عبدالله خاطرات غمگینی را ترسیم می کند ولی نیاز است تا این ابنیه ها و پُل ها تکمیل تا مردم روستاهای این خطه با نگرانی کمتری به زندگی ادامه دهند.
پُل برای روستانشینان خراسان شمالی تنها یک واژه نیست بلکه راهی است برای رسیدن به امنیت، سلامتی و برقراری ارتباطی که نیاز خود می دانند و مردم این خطه همواره در فصول بارندگی سختی های زیادی را از نبود این زیرساخت های جاده‌ای متحمل می شوند.
نبود پُل و ابنیه موجب شده است تا در هر بارندگی هر چند کم، سیل راه بیفتد و راه روستا مسدود شود، آن زمان خدا نکند که مریض نیاز به مراجعه و انتقال به شهر داشته باشد، باید درد را تحمل کنی تا هوا مساعد شود.
روستاییان این خطه از نبود پُل در محورهای روستایی و نامناسب بودن زیرساخت ها گلایه دارند چرا که با هر بارش بارانی سیل جاری و داستان مسدود شدن راه ها تکرار می شود.
بر اساس آمار اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان شمالی؛ اهالی ۸۰ روستای این استان با خطر و دغدغه بسته شدن راه در زمان سیلاب گریبانگیر هستند به طوری که در بهار ۹۸ بر اثر بارندگی ها و سیلاب راه ارتباطی ۸۰ روستای این استان مسدود شده بود.
بر اساس این گزارش ۴۴ درصد از جمعیت خراسان شمالی در روستاها ساکن هستند و ۳۰ تا ۴۰ درصد از مردم شهر به روستاها تردد دارند بر این اساس ۷۰ تا ۸۰ درصد راه های فرعی و روستایی مهم است.
طول راه های روستایی خراسان شمالی چهار هزار و ۶۵۲ کیلومتر است و از این میزان بیش از ۲ هزار کیلومتر آسفالت شده و بقیه شوسه و خاکی است و شاخص برخورداری از آسفالت راه‌های روستایی استان بر اساس برخورداری جمعیت روستاهای بالای ۲۰ خانوار از راه آسفالته ۱۰ درصد از میانگین کشوری کمتر است.
نبود زیرساخت‌های مناسب به ویژه پُل در بخش راه و ابنیه فنی در خراسان شمالی سبب شده تا بارندگی‌ها و وقوع سیل، راه‌های روستایی این استان مسدود و ارتباط اهالی این مناطق قطع شود.
خطر سیل و مسدودی راه ۸۰ روستا
بیشتر روستاهای خراسان شمالی با ساختاری به نام پُل و ابنیه فنی بیگانه اند؛ روستاهای بدون راه مناسب و یا بدون پُل در این استان بسیار زیاد است در بسیاری از مناطق هم بستر رودخانه ها تبدیل به راه شده و همین امر سبب مسدود شدن محور در زمان بارندگی ها می شود.
خراسان شمالی دارای ۸۴۰ روستا است که از این تعداد ۷۲۲ روستای بالای ۲۰ خانوار سکونت دارند و نبود راه مناسب برای ۸۰ روستا شرایط مناسبی نیست و باید برای تکمیل این زیرساخت ها برنامه ریزی شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان شمالی در این باره با بیان اینکه یک مشکل در راه های روستایی مسدود شدن راه ها در زمان سیل است گفت: این مشکل در بیش از ۸۰ روستا گریبان گیر اهالی است که تلاش داریم با ساخت پُل در این محورها، دغدغه مردم در قطع شدن ارتباط برطرف شود.
محمد مشتری درباره مشکلات در زمینه ساخت پُل در استان گفت: یکی از مشکلات در این باره کمبود اعتبار و اختصاص آن به صورت اسناد است، در صورتی که تخصیص اعتبارات به صورت نقدی باشد اجرای پروژه های عمرانی سرعت می گیرد.
وی گفت: ۱۱۰ دستگاه آب نما در محورهای استان وجود دارد که ۵۰ درصد از این آب نماها باید تبدیل به پُل شود و تلاش داریم تا در صورت تامین اعتبار این اقدام انجام شود.
شناسایی ۲۷۷ تقاطع غیراصولی در مسیر رودخانه ها
بهبود و اصلاح زیرساخت ها، استراتژی پایداری است که با بهبود کیفیت زندگی، عرضه کالا و خدمات و فراهم کردن وسایل رفاهی امکانپذیر می باشد و نقش مهمی در افزایش استاندارد زندگی، رشد و توسعه روستایی ایفا می کند و در رسیدن به این مهم باید تمامی دستگاه ها همکاری لازم را در حوزه کاری خود داشته باشند و فراهم کردن زیرساخت منتهی به یک نهاد و دستگاه نباشد.
شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی از جمله دستگاه هایی است که در این زمینه همکاری مناسبی را با اداره کل حمل و نقل جاده ای داشته است و نقاط غیراصولی بر روی رودخانه ها را به خوبی شناسایی کرده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در این باره گفت: تقاطع ها با سازه غیراصولی در رودخانه های استان در ۲۷۷ نقطه شناسای شد که نیاز به اصلاح دارد.
سیدعقیل مرتضوی اظهار کرد: ۲۴۸ نقطه از این تعداد در خارج از شهرها و ۲۹ نقطه در محدوده شهری است و تلاش داریم تا در این تقاطع ها، ایمنی لازم به لحاظ ظرفیت عبور سیل ایجاد شود.
وی ادامه داد: تامین و ارتقای ایمنی مناسب و مورد نیاز در این تقاطع ها با همکاری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای و شهرداری در دست پیگیری و انجام است.
نیاز ۲۲ میلیارد تومانی به تکمیل پُل ها
بر اساس اعلام اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده ای خراسان شمالی، پس از وقوع بارندگی سیل آسای بهار سال ۹۸ و بروز مشکلات بسیار در قطع ارتباط اهالی، ساخت بیش از ۲۰ دستگاه پُل در برنامه قرار گرفت و اکنون ساخت ۱۷ دستگاه پُل اتمام یافته است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان شمالی در این باره گفت: اکنون ساخت چهار دستگاه پُل در محورهای روستایی استان در دست اجرا است که تکمیل آن ۲۲ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
مشتری اظهار کرد: در سیل ۹۸ و با نمایان تر شدن مشکل مسدود شدن راه های روستایی در زمان این حادثه، ساخت پُل در این محورها در دستور کار قرار گرفت.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان شمالی افزود: تاکنون ۱۷ دستگاه پُل در محورهای روستایی استان به بهره برداری رسیده است و در این زمینه بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۶ هزار و ۹۰۰ دستگاه پُل در محورهای استان وجود دارد خاطرنشان کرد: اکنون ساخت ۱۴ دستگاه پُل در محورهای روستایی استان در برنامه است و ساخت چهار دستگاه پُل با ۲۰ میلیارد تومان اعتبار در حال انجام است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان شمالی خاطرنشان کرد: امسال هفت دستگاه پُل به بهره برداری رسید و تا پایان سال سه دستگاه پُل دیگر در محورهای روستایی استان به بهره برداری می رسد.
وی به اهمیت ورود خیران به حوزه پُل سازی در جاده های روستایی اشاره کرد و گفت: خیران و نهادهای حمایتی همچون بنیاد علوی باید در این حوزه ورود کنند و در آن مشارکت کنند.
مشتری افزود: در این سال ها ساخت سه دستگاه پُل در شهرستان راز و جرگلان با مشارکت خیران پیگیری شد، این پُل ها در شهر "یکه سعود"، روستاهای "گرکز" و ا"مانلی" با مشارکت اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان ساخته شد.
شهرستان مرزی راز و جرگلان ۷۰ هزار نفر جمعیت دارد و مرکز آن شهر راز در ۱۲۰ کیلومتری شمال بجنورد واقع است.
وی عنوان کرد: ساخت چهار دستگاه پُل در خرتوت و کهنه جلگه شهرستان مانه و سملقان هم با همت بنیاد علوی در دست اجرا قرار گرفت.
خراسان شمالی دارای ۸۴۰ روستا است و ۲۸۳ روستای دارای تنش آبی و ۲۷ روستا دارای تنش حاد آبی هستند.
حدود ۴۴ درصد از جمعیت یک میلیون نفری خراسان شمالی در روستاها ساکن هستند.