به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از روابط عمومی وزارت علوم، روح الله رازینی در چهاردهمین نشست هیات‌های نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استانی که روز سه‌شنبه با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سالن شهدای جهاد علمی این وزارت برگزار شد، اظهار داشت: بر اساس قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ماموریت‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان، حمایت و پشتیبانی و همچنین نظارت و ارزیابی موسسات علمی، سیاست‌ها و برنامه‌ها برعهده این وزارتخانه قرار دارد و نظارت و ارزیابی آموزش عالی یک تکلیف قانونی است.
وی با بیان اینکه در حوزه نظارت و ارزیابی یکی از مولفه‌ها وحدت رویه است، افزود: تلاش ما جهت یک نگاه مشترک در زمینه نظارت و ارزیابی بین هیئت های نظارت استانی است و گرنه عدم تعادل و توازن می تواند گریبانگیر ما شود، لذا تلاش می‌کنیم دیدگاه‌ها و رویکردهایمان به هم نزدیک شود.
رازینی درخصوص اصول حاکم بر نظارت و ارزیابی عتف بیان کرد: این اصول شامل نگاه حرفه‌ای و تخصصی، فراگیر و متوازن، مشارکت جویی، حامی، تسهیل‌گر و بهبوددهنده، فعال و ایجابی و تدریجی و مستمر است.
وی درباره اهم اقدامات انجام شده در مرکز نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم، گفت: یکی از اقدامات ارتقای جایگاه هیات های نظارت و ارزیابی استانی است. در این راستا با حمایت‌های وزارت علوم، پیشنهادی برای قانون اهداف و تشکیلات داریم تا هیات‌های نظارت در ساختار دانشگاه منتخب قرار گیرند.
رازینی ادامه داد: تقویت تعامل با حوزه های اصلی ستاد، توسعه نظارت و ارزیابی و ارتقای توازن در نسبت با زیرنظام های مختلف، حل مسئله جایگاه دبیر هیات و مدیر نظارت و ارزیابی، ایجاد تعاملات مثبت و اصلاح روابط با زیرنظام ها، طراحی شاخص های کلیدی عملکرد در ارزیابی موسسات، اصلاح گزارش نامه ها و تدوین گزارش نامه های جدید، بازنگری رویکرد اجرایی و شاخص های مدیریت عملکرد (جشنواره شهید رجایی)، پیگیری موثر ارتقای بودجه ریزی و تخصیص اعتبار در نظام ناتک و تدوین برنامه بهبود و تحول نظام ناتک از دیگر اقدامات انجام شده در شبکه نظارت است.
رازینی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: نزدیک به ۲هزار و هشتصد موسسه در زیر نظام‌های مختلف در کشور مشغول فعالیت هستند و از ابتدای سال جاری، ۳۶۰ موسسه مورد بازدید قرار گرفته است. لذا اگر از ظرفیت های اطلاعاتی موجود استفاده نکنیم عقب خواهیم ماند.
وی ایجاد سامانه هوشمند برای نظارت و ارزیابی را یک ضرورت دانست و گفت: امکان نظارت به شیوه سنتی و بازدیدهای میدانی از همه موسسات وجود ندارد.
رییس مرکز نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم برنامه‌های بهبود و تحول نظام ناتک، را شامل سه فاز اصلی؛ تثبیت و ساماندهی امور جاری مرکز، بهبود و ارتقای فعالیت‌های مرکز و تحول و تعالی در رویکردها، ابزارها و شیوه‌های نظارت و ارزیابی عنوان کرد.
وی گفت: منتخب پروژه های بهبود و ارتقا شامل: استقرار الگوی ارزیابی و نظارت مبتنی بر شاخص‌های کلیدی عملکرد، طراحی نظام مشارکت ذینفعان (استاد، دانشجو) در نظارت و ارزیابی، طراحی جایزه «کیفیت و بهره‌وری» آموزش عالی، پروژه طراحی نظام صلاحیت حرفه‌ای، ارتقا و توسعه داشبوردهای رصد و پایش، طراحی و استقلرار کانون ارزیابی مدیران، مهندسی مجدد فرایندهای نظام ناتک، تدوین مجموعه دستنامه‌های ارزیابی عتف، طراحی نظام تخصیص سهمیه هیئت علمی به دانشگاه‌ها و استقرار نظام ارزیابی راهبردها و سیاست‌ها است.
رازینی درخصوص منتخب ایده ها و طرح های تحولی، جمع سپاری فرایند نظارت ارزیابی، راه‌اندازی کارگزاری‌های غیرانتفاعی در نظام ناتک، بازتعریف نسبت نظام نظارت و ارزیابی با سایر نظامات عتف، استفاده از فناوری‌های نوین در ناتک، ترویج گفتمان کیفیت فراگیر در آموزش عالی و استقرار ابزارهای تضمین کیفیت بیان کرد.
رییس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم با بیان اینکه نظارت و ارزیابی ترمز سیستم نیست، بلکه همچون کلاج است که تسهیل‌گری می‌کند، گفت: ارزیابی مدیران آموزش عالی از تکالیف این مرکز است و در همین راستا کانون ارزیابی مدیران، ذیل این مرکز ایجاد می شود.
ضرورت نظارت بر شاخص‌های کلیدی عملکرد
سیدمحمد مقیمی رییس دانشگاه تهران نیز در این نشست دو مفهوم کلیدی «نظارت» و «کیفیت» را عنوان کرد و گفت: برای آنکه در عرصه آموزش عالی بتوانیم به اهداف مهم نائل شویم نیاز است بازتعریف مجددی از برخی مفاهیم کلیدی انجام دهیم.
وی افزود: در عرصه مدیریت وقتی صحبت از نظارت می‌شود چند واژه و مفهوم مختلف همچون نظاره کردن، پایش کردن و همچنین کنترل و نظارت مطرح می‌شود.
مقیمی در ادامه سخنان خود گفت: برخی فعالیت‌هایی که به نام نظارت انجام می‌دهیم، بیشتر جنبه پایش دارد؛ در حالی که در نظارت باید گامی فراتر گذاشته شود و آن این است که باید نقشی فعال داشته باشیم و برای اصلاحات مورد نیاز اقدام کنیم.
رییس دانشگاه تهران با بیان اینکه در بحث نظارت باید برنامه‌ها و سیاست‌ها دیده شوند، خاطرنشان کرد: در بحث نظارت به عنوان آخرین کارکرد مدیریتی حتماً باید برنامه و سیاست وجود داشته باشد تا بر اساس آن بر شاخص‌های کلیدی عملکرد نظارت کنیم. شاخص‌ها معطوف به ورودی‌ها و فرایندها نیستند بلکه باید فراتر از آن، خروجی‌ها را نیز کنترل کنیم.
وی درخصوص تعریف کیفیت اظهار داشت: یکی از پایه‌گذاران مدیریت کیفیت عنوان می‌کند که کیفیت، یعنی مطابقت کالا یا خدمت با کاربردهایش؛ یعنی اگر خدمتی و محصولی که در آموزش عالی ارایه می‌دهیم بر اساس کاربردهایی که در جامعه انتظار می‌رود اتفاق افتاده باشد، این کیفیت است.
مقیمی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: لازم است یک بار از بالا به فعالیت‌ها نگاه کنیم و مفاهیم کلیدی را تعریف کرده و بر اساس آن مفاهیم و معیارهایی را طراحی کنیم که ما را به هدف نهایی برساند.