به گزارش خبرنگار ایرنا، افزایش جمعیت و به دنبال آن برطرف‌کردن نیاز جمعیت به مواد غذایی، مستلزم افزایش تولیدات کشاورزی با کیفیت است و از طرفی محدودیت منابع تولید از جمله عواملی هستند که امنیت غذایی در جهان را با چالش جدی مواجه ساخته است.
استفاده از نهاده‌های جدید مانند کشت ارقام پرمحصول گونه‌های زراعی و باغی نقش مهمی را در افزایش تولیدات کشاورزی در واحد سطح ایفا می‌کند که این مهم نیازمند بذر مناسب است.
کشاورزی از بخش‌های مهم اقتصادی است که سهم زیادی در اشتغالزایی و تامین امنیت غذایی دارد و در این سال‌ها به دلیل کم‌آبی و خشکسالی، بخش کشاورزی به عنوان صنعتی آب‌بر مطرح است که اصلاح الگوی کشت گره‌گشای رفع ابهام‌ها است.
جایگزینی گیاهان کم‌آب‌بر به جای گیاهان آب‌بر، توسعه کشت گلخانه‌ای و استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری، از جمله راهکارهای مدنظر در اصلاح الگوی کشت است که علاوه بر کاهش مصرف آب، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های جانبی برای کشاورز را به همراه دارد و تحقق این راهبرد در کنار فرهنگ‌سازی نیازمند عزم جدی مدیران در اتخاذ تصمیم‌های کارشناسی در اعطای مجوزها است.
انتخاب یک بذر مرغوب اعم از رقم خوب، پرمحصول و مناسب بودن برای اقلیم هر منطقه مهم‌ترین رمز حصول عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی است.طی سالهای گذشته استفاده از بذرهای اصلاح شده به دلیل داشتن فوائدی از جمله مقاومت بالا در برابر بیماری و تنش افزایش یافته است.
طرح الگوی کشت در نخستین سال اجرای خود با کشت پاییزه آغاز شده و در کل کشور برای هشت محصول تعریف شده که در استان البرز روی سه محصول گندم، جو و کلزا ابلاغ شده است.
انجام تحقیقات روی بذر۳۵ محصول زراعی
رییس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور مستقر در کرج نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در این موسسه محققان روی بذر ۳۵ محصول زراعی کار می کنند، افزود: کار روی بذر بیشتر محصولات اساسی که برای امنیت غذایی کشور موثر است در زمره کارهای تحقیقاتی ما به شمار می رود.
گودرز نجفیان از جمله این بذور را در گروه غلات، دانه های روغنی، ذرت، سبزی و صیفی و حبوبات آبی دانست و گفت: دولت هم درالگوی کشت به دنبال این است که با توجه به اینگه تنگناهای اقلیمی زیادی داریم و محدودیت آب برای آبیاری داریم این آب و منابعی را که داریم بیشتر به محصولات اساسی اختصاص دهیم تا اینکه صرف محصولی مثل هندوانه و خربزه ای بشود که صادر می شود.
وی با بیان اینکه صادرات محصولاتی همچون خربزه، هندوانه، گوجه فرنگی و دیگر صیفی جات همان صادرات آب مجازی است که شیوه ای ناپسند برای کشور است،گفت : در این خصوص باید راهکارهای عملی اتخاذ شود.
رییس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور بیان داشت: الگوی کشت اهرمی مناسب برای تنظیم و مدیریت کشت است که برای اجرایی شدن این الگو بسیاری از مولفه ها همچون نهاده ها نیاز است و زیرساخت اصلی در اجرای این طرح بذر مورد نیاز است که ارقام اصلاح شده محصولات مورد نظر را داشته باشیم که خوشبختانه این نهاده در کشور وجود دارد.
نجفیان گفت : در موسسه اصلاح بذر با قدمت ۹۰ سال بیشتر روی محصولات زراعی سبزی و صیفی و حتی باغی کار کرده ایم اما درزمان حاضر روی بیش از ۳۵ محصول زراعی کار می کنیم که گندم، تریتیکاله، چاودار، یولاف و پنج نوع دانه شامل کلزا، آفتاب گردان، گلرنگ، کنجد و سویا هستند.
وی یادآور شد: در بخش ذرت علوفه ای نیز روی بسیاری از محصولات اساسی مثل ذرت، سورگوم، ارزن ها و یونجه، شبدرها اسپرس و علوفه های زمستانه و گراس ها کار تحقیقاتی شده و در سبزی و صیفی و سبزی های زراعی و حبوبات آبی نیز کار می کنیم ؛ باید گفت که حبوبات یکی از اقلام مهم در سبد خانوار ایرانی است که بذور و ارقام اصلاح شده در این محصولات را تولید کرده ایم.
شاه کلید الگوی کشت بازار و قیمت محصولات است
رییس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور با بیان اینکه ارقام معرفی شده بذر مطابق الگوی کشت است، گفت: شاه کلید اجرای الگوی کشت بازار و قیمت محصول است زیرا کشاورز محصولی را کشت می کند که برایش آورده مالی مناسب داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه در طرح الگوی کشت باید محصولات کم آب بر مطابق با اقلیم خشک و نیمه خشک ایران کشت شود، افزود: از جمله محصولات آب بر که کشور نیاز اساسی نیز به آن دارد ذرت علوفه ای برای خوراک دام می باشد که ضمن کشت در کشور مقدار زیادی نیز از طریق واردات تامین می شود.
وی اظهارداشت: اگر کشت این نوع محصولات در زمستان انجام شود تا با آب سبز به عمل می آید که طرح الگوی کشت نیز به دنبال این نوع کشت می باشد که با این روشی می توانیم به توفیقات خوبی دست یابیم.
نجفیان با بیان ایکه الگوی کشت می گوید باید ازاینگونه اقدامات داشته باشیم که در یک منطقه با در نظر گرفتن الزامات اقلیمی، بازار و فرهنگ کشاورزان توانایی آب و خاک و آموزش را کنار هم بگذارید و بسته ای پیشنهاد کنید که حداکثر بهره وری را در آن داشته باشید، گفت: یعنی آب کمتری مصرف کنید و محصولات تولید شده بوم سازگار در منطقه باشند بعنی در خوزستان محصولی کاشته نشود که برای آن منطقه نباشد.
اجرای الگوی کشت با ابزار تشویقی
رییس گروه تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش و پرورش البرز یادآور شد: برای اجرای طرح الگوی کشت کشورهایی هستند که اجبار و قانون می گذارند که چه اقلامی می توانند کشت کنند که به غیر از آن اگر کشت کنند جریمه می شوند ولی ما هنوز چنین قوانینی نداریم و طرح بیشتر با اطلاع رسانی وتعرفه ها کار می کند.
نجفیان با بیان اینکه تعرفه واردات و صادرات یک اهرم شده، گفت: یعنی زمانی که تعرفه صادرات گوجه فرنگی پایین بیاید یعنی راه صادرات آن باز شده و کشورهای همسایه آن را می خرند و کشاورز را تشویق به کشت این محصولات می کند که در نتیجه از الگوی کشت فاصله گرفته ایم.
وی یکی از بهترین راهکارها برای اینکه کشاورز همراه با الگوی کشت شود استفاده از ابزار تشویقی همچون پایین آمدن تعرفه آب و استفاده از نهاده های کشاورزی یارانه دار است.
رییس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور افزود: از بذرهای موسسه اصلاح بذر که ۳۵ رقم است سالی ۷۰۰ هزار تن زیر خاک رفته و تولید می شود که در صورت واردات قیمتی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار دارد.
وی بیان داشت: بذرهای پایه تولید شده حدود ۲ تا سه هزار تن در دست تحقیقات است ولی وقتی در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته و انبوه سازی می شود حدود ۵۰۰ هزار تن بذر رسمی و حدود ۳۰۰ هزار تن بذر غیررسمی خودمصرفی تولید می شود.
تامین یک هزار و ۷۰۰ تن بذر اصلاح شده و گواهی شده در البرز
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان البرز با بیان اینکه از طرف وزارت جهاد کشاورزی طرح الگوی کشت برای زراعت محصول استراتژیک گندم حدود ۹ هزار هکتار به این استان ابلاغ شده است، گفت: برای کشت این محصول یک هزار و ۲۰۰ تن بذر گندم استاندارد و گواهی شده تامین و دراختیار کشاورزان قرار گرفته است.
محمد تاج الدینی افزود: همچنین برای کشت حدود هفت هزار هکتار جو ۵۰۰ تن بذر گواهی شده و استاندارد تامین کرده ایم.
استان البرز حدود ۶۸ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی دارد.