به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری تاس، دیمیتری پسکوف روز سه‌شنبه اعلام داشت: طرح‌های تولید زیردریایی‌های هسته‌ای استرالیا سوالات زیادی را در رابطه با عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای مطرح خواهد کرد.
رهبران کشورهای پیمان امنیتی آکوس شامل استرالیا، انگلیس و آمریکا پیشتر از طرحی سه مرحله‌ای برای ساخت زیردریایی‌های هسته‌ای و فناوری مربوطه برای کانبرا خبر داده بودند.
پسکوف تاکید کرد: در هر صورت، این موضوع سوالات زیادی را مطرح می‌کند که به موضوع عدم اشاعه مربوط می‌شود. البته در اینجا باید شفافیت بیشتری وجود داشته باشد و برای همه سوالاتی که پیش می‌آید باید پاسخ داده شود.
بر اساس این طرح، اولین زیردریایی کلاس آکوس (SSN-AUKUS) نسخه اصلاح شده زیردریایی کلاس آستیوت (Astute) ساخت انگلیس در اواخر ۲۰۳۰ میلادی ساخته خواهد شد.
انتظار می رود استرالیا نیز به نوبه خود اولین قایق کلاس آکوس را در اوایل دهه ۲۰۴۰ میلادی بر اساس فناوری‌های آمریکا و انگلیس بسازد.
در همین پیوند، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ظهر امروز با صدور بیانیه‌ای، درباره اهمیت و ضرورت پایبندی به تعهدات پادمانی در اجرای پروژه امنیتی و جنجالی «اکوس» تاکید و تصریح کرد که دو کشور انگلیس و آمریکا باید انتقال هرگونه مواد هسته‌ای را برای توسعه برنامه زیردریایی اتمی استرالیا گزارش کنند.
رافائل گروسی در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای آژانس اتمی منتشر شد، عنوان کرد که طرف‌های عضو پیمان اکوس تعهدات پادمانی دارند که باید مطابق با موافقت نامه‌های پادمانی و پروتکل‌های مربوطه با آژانس اجرا شوند.
وی افزود: استرالیا به عنوان یک کشور فاقد سلاح هسته ای (NNWS) طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) با آژانس یک موافقتنامه جامع پادمان (CSA) در ارتباط با NPT و یک پروتکل الحاقی منعقد کرده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد که این سازمان طبق موافقتنامه جامع پادمان، این حق و تعهد را دارد که در تمام فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز در داخل خاک استرالیا، بر اجرایی تعهدات پادمانی برای اطمینان از منحرف نشدن به سمت تسلیحات هسته‌ای، نظارت کند.
وی با بیان اینکه «بریتانیا و ایالات متحده هم به عنوان کشورهای دارای تسلیحات هسته‌ای عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هستند و هر یک با آژانس یک توافقنامه داوطلبانه پادمانی (VOA) و یک پروتکل الحاقی منعقد کرده‌اند» تصریح کرد: دو کشور موظف هستند تا در چارچوب توافقنامه داوطلبانه پادمانی انتقال بین‌المللی مواد هسته‌ای به کشور فاقد سلاح هسته‌ای را به آژانس گزارش دهند.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح کرد: تعهدات قانونی طرفین و جنبه‌های عدم اشاعه مهم هستند و آژانس به فعالیت‌های راستی آزمایی در این زمینه ادامه خواهد داد.
به گزارش ایرنا، سران آمریکا و انگلیس به همراه نخست وزیر استرالیا دیروز در سن‌دیاگو آمریکا برای اعلام مرحله بعدی اجرای پیمان دفاعی آکوس دیدار کردند.
بر اساس توافق‌های به‌عمل آمده انگلیس و آمریکا با هدف مقابله با چین و جلوگیری از نفوذ پکن در اقیانوس آرام و هند تصمیم دارند استرالیا را در اوایل دهه ۲۰۳۰ با زیردریایی‌های تهاجمی هسته‌ای خود تجهیز کنند.
وانگ ونبین، وزیر امور خارجه چین با بیان اینکه برنامه زیردریایی پیمان آکوس تحت یک ذهنیت جنگ سرد معمولی شکل گرفته است هشدار داد که این اقدام موجب تخریب صلح و ثبات در منطقه می‌شود.