به گزارش ایرنا، به عقیده کارشناسان همین مساله سبب شده که نتوان استان فارس را با استان‌های معدنی کشور از جمله یزد، کرمان، اصفهان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی مقایسه کرد.
فعالیتهای معدنی در فارس طی سال های اخیر رونق قابل توجهی داشته به نحوی که هم اینک در نقاط مختلف استان فعالیتهای معدنی شامل اکتشاف و استخراج از سوی بخش‌های دولتی و خصوصی در حال انجام است.
مزیت نسبی سرمایه گذاری در معادن و صنایع معدنی سبب شده که این بخش همواره در توسعه اقتصادی کشورها مورد توجه قرار گیرد.
در استان فارس نیز به دلیل وجود ذخایره معدنی قابل توجه و تنوع مواد معدنی و همچنین حضور نیروهای جوان و متخصص، بخش معدن و فرآوری مواد معدنی در مسیر توسعه قرار گرفته به نحوی که به نظر می رسد بدون توجه به این بخش، توسعه کامل و همه جانبه امکانپذیر نخواهد بود.
البته بخش معدن نیز مانند سایر بخش های اقتصادی کشور از دیرباز با مشکلاتی مواجه بوده و همین مساله سبب شده که این بخش نتواند تمام ظرفیت و جایگاه خود را در اقتصاد استان نشان دهد.
تعرض از محدوده مجاز واگذار شده، خرید و فروش مجوز قبل از اقدام به بهره برداری و عدم واریز سهمیه استان ها از درآمد معادن، همواره جزو اساسی ترین مشکل پیش روی معادن فارس بوده که نماینده عالی دولت در این استان نیز بارها بر این موضوع تاکید کرده است.
لزوم فراهم کردن زمینه اکتشاف معادن توسط بخش خصوصی
به گفته استاندار فارس، وزارت صمت باید تمهیدات بیشتری را برای بخش خصوصی جهت اکتشاف معادن با استفاده از تکنولوژی جدید فراهم کند.
محمد هادی ایمانیه، با اشاره به ماده ۴۳ برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر هزینه یک درصد از درآمد معادن در حوزه سلامت و محیط زیست همان منطقه افزود: متاسفانه این مهم که می تواند نقش موثری در آبادی شهرها و روستاهای حاشیه معادن داشته باشد به درستی محقق نشده است.
توسعه معادن فارس همواره از دغدغه های و اولویت‌های استاندار فارس بوده و از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون گام های خوبی در این زمینه برداشته شده است که آخرین اقدام امضای تفاهم نامه با رییس هیات عامل ایمیدرو بود که براساس این تفاهم نامه گسترش فعالیتهای معدنی و صنایع معدنی استان و فعالیت های اکتشافی جدید در دستور کار قرار گرفته است.
توسعه اکتشافات در معادن فارس توسط ایمیدرو ادامه دارد
به گفته رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، در این سازمان چند محور اساسی در راستای افزایش بهره‌وری از جمله اکتشاف، فراهم کردن زیر ساخت ها، کمک به نوآوری و فناوری و تامین مالی دنبال می شود که با توجه به وجود ظرفیت های بالقوه معدنی خوب در محدوده های اکتشافی فارس، در تامین مالی اکتشافات استان و سرمایه گذاری های لازم در سایر طرح ها دریغ نخواهیم کرد.
وجیه الله جعفری با بیان اینکه همکاری خوبی در طرح توسعه معادن، تامین برق و جاده و... در استان فارس صورت گرفته است، بیان کرد: ایمیدرو بسترساز توسعه است و اکتشاف امری است که به عنوان زیربنای توسعه باید در اولویت برنامه ها قرار بگیرد.
وی ادامه داد: توسعه اکتشافات و زیربناها در معادن فارس توسط ایمیدرو در حال انجام است و ادامه دارد؛ ایمیدرو آماده فعالیت بر روی عناصر راهبردی استان فارس است همچنان که اجرای طرح جامع مطالعات پتانسیل یابی مواد معدنی در استان مورد توجه ایمیدرو قرار گرفته و درصدد تامین مواد اولیه صنایع معدنی فارس از معادن این استان در چارچوب قانون هستیم.
رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) گفت: ایمیدرو با توجه به استراتژی که برای ۱۴ عنصر راهبردی، تعریف و اجرایی کرده آماده فعالیت بر روی عناصری همچون کبالت، نیکل ، لیتیوم و... است.
جعفری با یادآوری اینکه ایمیدرو در حوزه های اکتشاف و زیربناهای استان، فعالیت داشته است، افزود: در شمال استان فارس معادن فلزی قابل قبولی در بخش آهن و مس کشف خواهد شد و ضروری است سازمان صمت استان پس از اخذ موافقت دستگاه های موضوع ماده ۲۴ نسبت به صدور پروانه های اکتشافی اقدام کند.
معاون وزیر صمت درباره فولاد نی ریز نیز گفت: پیشتر شاهد راه اندازی کارخانه آهن اسفنجی نی ریز بودیم و اکنون نیز مراحل پایانی ساخت بخش فولاد سازی این شرکت در حال اجراست و پیش بینی می شود که فولادسازی نی ریز تا اواخر بهار امسال وارد مدار تولید شود.
کارخانه فرآوری مواد معدنی فلزی توسط ایمیدرو در فارس راه‌اندازی می‌شود
رییس سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان فارس نیز گفت: طبق مفاد تفاهمنامه با ایمیدرو، مواد معدنی حاصل از فعالیت های اکتشافی فقط در صنایع معدنی استان مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ همچنین جهت جلوگیری از خام فروشی نیز کارخانه فرآوری مواد معدنی فلزی در استان توسط ایمیدرو احداث و راه اندازی می شود.
حمیدرضا ایزدی با بیان اینکه برنامه ریزی و هدف گذاری در بخش معدن مبتنی بر توسعه و ایجاد صنایع معدنی است، بیان کرد: زیربنای توسعه معدن و صنایع معدنی اکتشاف است و در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه در استان فارس اکتشاف معادن در حال پیگیری است، یادآور شد: اکتشافات جدید در استان تاکید بر کشف معادن فلزی است که امیدواریم با کشف معادن خوب زمینه جذب سرمایه گذاران برای راه اندازی صنایع پایین دستی بخش معدن فراهم شود.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس با بیان اینکه ۳۷ نوع ماده معدنی در استان شناسایی شده است، گفت: از این میزان ۲۳ نوع ماده معدنی در حال برداشت است و در حال حاضر ۶۹۵ پروانه بهره برداری، ۱۴۲ گواهی کشف، ۲۹۹ پروانه اکتشاف در استان صادر شده و با استخراج ۵۳ میلیون تن در سال، بیش از ۹ هزار شغل ایجاد کرده است.
استخراج ۲۳ نوع ماده معدنی و شناسایی ۱۵ ماده معدنی دیگر در فارس
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس، با اشاره به استخراج افزون بر ۲۳ نوع ماده معدنی از معادن این استان و شناسایی اولیه بیش از ۱۵ نوع ماده معدنی دیگر گفت: معادن جدید استان با تکمیل فعالیت های اکتشافی به مرحله استخراج خواهند رسید.
پژمان نامدارخانی، در گفت و گو با ایرنا افزود: با توجه به کافی نبودن سرمایه گذاری های کلان انجام شده در بخش معدن و صنایع معدنی فارس در یک دهه گذشته، پهنه های اکتشافی جدیدی جهت شناسایی مواد معدنی با توجه به ویژگی ها و توانمندی های زمین شناسی و معدنی استان تعریف شده و در حال واگذاری به سرمایه گذاران توانمند بخش خصوصی است.
وی ادامه داد: به لحاظ مزیت های نسبی این بخش و ظرفیت ها و ذخایر معدنی موجود و همچنین با وجود سابقه معدنکاری در فارس و عزم جدی مسئولان در توجه به این بخش، بخش معدن این استان طی سال های آتی در جایگاه بهتری قرار خواهد گرفت.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس بیان کرد: قطعا توسعه معادن کوچک مقیاس، تدوین نقشه راه معادن و صنایع معدنی و حرکت بر مدار آن، تکمیل زنجیره ارزش فلزات اساسی، توسعه فعالیت اکتشافی، نوسازی معادن موجود و فعال سازی معادن راکد، کمک قابل توجهی به به توسعه فعالیت های معدنی استان خواهد کرد.
موانع و چالش های پیش روی معادن فارس
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت فارس در خصوص موانع و چالش های توسعه بخش معدن در این استان نیز گفت: خطر پذیری بالای فعالیت های اکتشافی، عدم استفاده از تکنولوژی مدرن، فقدان شکل گیری شرکت های معدنی در مقایس کشوری و جهانی، حضور کم رنگ دانش آموختگان در بخش معدن، مشکلات با منابع طبیعی، عدم جذب سرمایه های کلان در کنسرسیوم های تخصصی و عدم جذب سرمایه گذاری های خارجی از جمله چالش های موجود در رسیدن به جایگاه واقعی این بخش در اقتصاد استان و کشور است.
نامدارخانی افزود: مزاحمت های ایجاد شده توسط افراد محلی و عدم همکاری مناسب مسئولان محلی برای رفع آن، فرسوده و مستهلک بودن ماشین آلات مستقر در معادن، کمبود نقدینگی در معادن برای حفظ وضع موجود و توسعه فعالیت های معدنی، عدم وجود زیرساخت های لازم در مناطق معدنی، خام فروشی مواد معدنی به علت نبود صنایع معدنی با تکنولوژی روز، بالا بودن ضایعات فرآوری سنگ های تزئینی و عدم کمک به ورود آسان ماشین آلات معدنی جهت نوسازی ماشین آلات و سایر تجهیزات معدنی از دیگر موانع پیش روی توسعه فعالیت های معدنی در فارس است.
وی ادامه داد: از دیگر موانع پیش روی توسعه فعالیت های معدنی در فارس می توان به عدم کمک به توسعه فضای رقابتی در حوزه معادن و صنایع معدنی در سطح کشوری و استانی و توانمند سازی بخش خصوصی در فعالیت های معدنی، عدم اجرای دقیق مواد ۱۹ و ۲۴ قانون معادن و وجود معارضان محلی اشاره کرد.
معارضان محلی، عامل غیرفعال بودن ۴۰ درصد معادن فارس
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت فارس گفت: بررسی ها نشان می دهد که هم اینک عمده مشکلات معادن غیر فعال استان، وجود معارضان و ممانعت های محلی است که افزون بر ۴۰ درصد معادن غیر فعال استان را در برمی گیرد.
شاخص های بخش معدن فارس
نامدارخانی در خصوص شاخص های بخش معدن فارس نیز بیان کرد: از جمله این شاخص ها می توان به تنوع مواد معدنی قابل برداشت در استان و پراکندگی آنها در سطح شهرستان‌ها، شناسایی و اکتشاف مواد معدنی در نقاط مختلف آن به عنوان شناسایی ثروت‌های جدید، وجود انواع سنگ های تزیینی و نما با مزیت ذخیره و تنوع در رنگ و کیفیت و وجود انواع خاک نسوز و صنعتی در استان اشاره کرد.
وی یادآور شد: وجود منابع عظیم انواع مصالح ساختمانی شامل سنگ آهک، سنگ گچ، مارن، شن و ماسه، قابلیت تامین مواد معدنی مورد نیاز صنایع معدنی شامل سیمان، آجر و تامین مصالح مورد نیاز پروژه های عمرانی استان و شناسایی مقدماتی مواد معدنی در سطح شهرستان های استان به عنوان یک مزیت و نقشه راه برای فعالیت های اکتشافی جدید از دیگر شاخص های بخش معدن استان است.
وی ادامه داد: از دیگر شاخص های بخش معدن فارس می توان به کشف ذخایر دولومیت در جنوب استان و پتانسیل ایجاد واحدهای فرآوری دولومیت و تولید شمش منیزیم، وجود ذخایر نهفته و شناسایی نشده سنگ آهن در شرق استان، ایجاد زیرساخت های جدید در بخش معدن شامل جاده دسترسی و برق در طی سال‌های اخیر برای ایجاد انگیزه جهت سرمایه گذاری در این بخش با همکاری ایمیدرو و وجود صنایع معدنی بزرگ شامل سیمان، کربنات سدیم، ذوب آهن و کاشی و سرامیک اشاره کرد.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت فارس گفت: عمده مواد معدنی استان نیز شامل سنگ های تزئینی، انواع خاک های نسوز و صنعتی، مواد معدنی فلزی شامل سرب و روی و سنگ آهن، مصالح ساختمانی شامل سنگ آهک، سنگ گچ، شن و ماسه و مارن است.
نامدارخانی افزود: بر اساس ویژگی های زمین شناسی معدنی، نواحی شمال، شمال شرق، شرق و تا حدودی نیز مرکز استان شامل شهرستان های آباده، بوانات، خرمبید، نی‌ریز، ارسنجان و شیراز از نواحی معدنی استان است که فعالیت های معدنی در آنها از توسعه بیشتری برخوردار است.
ظرفیت‌های اشتغال، حلقه های مفقوده بخش معدن
وی، ظرفیت‌های اشتغال در بخش معدن را از جمله حلقه های مفقوده این بخش دانست و بیان کرد: اگرچه طی سال‌های اخیر با توسعه فعالیت های اکتشافی و معدنی عملکرد حوزه معدن در زمینه بخش اشتغالزایی تغییر محسوسی داشته اما به نظر می‌رسد ظرفیت های اشتغال در این بخش مغفول مانده است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت فارس خاطرنشان کرد: هم اینک افزون بر ۹ هزار نفر به شکل مستقیم در معادن استان مشغول به کار هستند.
نامدارخانی افزود: از آنجا که ایجاد هر شغل در معادن به ایجاد اشتغال بیش از ۲۰ نفر در هر یک از صنایع مصرف کننده مواد معدنی منجر می شود، ظرفیت ایجاد اشتغال شاخص مهمی برای مسئولان خواهد بود.
وی ادامه داد: حال حاضر استان فارس دارای ۷۰۰ معدن با ذخیره افزون بر ۴/۳ میلیارد تن، اشتغال بیش از ۹ هزار نفر است که از مجموع معادن استان، ۱۲۷ معدن غیر فعال و یا نیمه فعال است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت فارس گفت: بیشترین تعداد معادن مربوط به معادن سنگ لاشه با ۱۵۶ معدن، سنگ مرمریت با ۱۳۷ معدن، سنگ گچ با ۵۵ معدن، خاک های نسوز و صنعتی با ۳۹ معدن است.
نامدارخانی یادآور شد: همچنین بیشترین اشتغال در معادن استان به ترتیب مربوط به معادن سنگ مرمریت، سنگ لاشه، سنگ چینی و خاک های نسوز و صنعتی است.
وی ادامه داد: همچنین بیشترین تعداد معادن مربوط به شهرستان های شیراز با ۷۸ معدن، آباده ۷۴ معدن، نی‌ریز ۵۹ معدن و خرمبید ۴۱ معدن است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت فارس گفت: بیشترین اشتغال معادن نیز به ترتیب مربوط به شهرستان های آباده ، خرمبید ، نی‌ریز، شیراز و بوانات است.
وصول افزون بر ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال حقوق دولتی از معادن فارس
نامدارخانی، در خصوص دریافت حقوق دولتی از معادن این استان هم گفت: سال گذشته ۲ هزار و ۸۹۴ میلیارد ریال حقوق دولتی از معادن استان وصول شد که بیانگر تحقق افزون بر ۹۶ درصد هدف اعلامی وزارت صمت است.
صدور ۱۰۷ پروانه اکتشاف معدن در فارس در دولت سیزدهم
وی، در خصوص مجوزهای معدنی صادر شده در استان از ابتدای شروع فعالیت دولت سیزدهم تاکنون نیز بیان کرد: طی این مدت ۱۰۷ فقره پروانه اکتشاف، ۵۳ فقره گواهی کشف، ۹۸ فقره پروانه بهره برداری و ۱۱۰ مجور برداشت در استان صادر شده است.