به گزارش ایرنا، سازمان ملل میزان پیر شدن جمعیت را در قرن ۲۱ فراتر از قرن گذشته پیش‌بینی کرده و تعداد افراد ۶۰ سال و بالاتر از سال ۱۹۵۰ به سه برابر رسیده است که این عدد در سال ۲۰۰۰ به ۶۰۰ میلیون نفر و در سال ۲۰۰۶ از ۷۰۰ میلیون نفر فراتر رفت.
کشور ایران در معرض سالمند شدن است بطوری‌که اگر نرخ باروری تا سال ۱۴۳۰ به میزان فعلی باشد، وضعیت رشد سالمندی سیر صعودی خواهد داشت و این بدان معنی است که تا سال ۱۴۳۰، حدود ۳۰ درصد جمعیت را افراد مسن تشکیل می‌دهند.
آینده سالمندی ایران
در مقایسه با جهان طبق آمارهای سازمان ملل در سال ۲۰۱۲، کشور ایران در سال ۱۴۳۰ ( جزو پیرترین کشورها و از میانگین سنی جهان، آسیا، آمریکا، کانادا، آمریکای لاتین و رژیم صهیونیستی هم پیرتر می‌شود.
از آنجا که در جامعه سالمند، نسبت افراد در سن باروری به شدت کاهش می‌یابد بطوری‌که دیگر نمی‌تواند کاهش جمعیت ناشی از مرگ و میرهای جامعه را جبران نماید و این موضوع علاوه بر کاهش جمعیت با ایجاد یک دور معیوب، سبب کاهش بیشتر نسبت متولدین و تشدید مشکل سالخوردگی در جامعه شده و تجدید نسل را دچار ضعف شدید می‌کند.
سالمندی جمعیت، تهدیدی برای اقتصاد و سلامت
یکی از مهمترین تهدیدهای بالقوه نظام سلامت در تمام کشورهای دنیا، پیری جمعیت و شیوع سالمندی است، اهمیت ساختار جمعیت و پویایی آن از این منظر است که محور تمام برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی بر پایه همین مولفه صورت می‌گیرد.
وجود انسان سالم و مولد یکی از اهرم‌های اصلی دستیابی به توسعه پایدار و شکوفایی اقتصادی به شمار می‌رود، حال اگر این فاکتور کلیدی دستخوش تغییرات سنی قرار گیرد و شالوده اصلی یک جامعه را افراد سالخورده تشکیل دهند، لاجرم تاثیرات فراوانی را بر خرده نظام‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نیز فاکتورهای محیطی خواهد گذاشت.
کاهش عرضه نیروی کار توانمند در جامعه
نیروی کار جوان و سالم چرخ‌های توسعه و تولید ملی را به حرکت درآورده و در نهایت منجر به افزایش درآمد ملی می‌شود، شاخص سالخوردگی از مهمترین شاخص‌های مرتبط با تحولات جمعیتی محسوب می‌شود که از طریق نسبت سالمندان بالای ۶۵ سال به کودکان زیر ۱۵ سال محاسبه می‌شود و چنانچه این نسبت روند صعودی را در پیش گیرد، جامعه با انفجار سالمندی و کاهش شدید عرضه نیروی کار سالم مواجه شده و در شرایط بحرانی ناگزیر به واردات نیروی کار از کشورهای دیگر خواهد شد که این موضوع خود چالش‌های فرهنگی و امنیتی فراوانی را به دنبال خواهد داشت.
افزایش بیماری‌های سالمندی و مزمن
جامعه کهنسال همواره با انواع بیماری‌های مرتبط با سن و تهدیدات سلامتی ناشی از پیری جمعیت مواجه است، توسعه بیماری‌های مزمن، هزینه ارایه خدمات را افزایش داده و اکثر منابع نظام سلامت صرف درمان بیماران نیازمند به دریافت خدمات اعم از درمان‌های سرپایی، بستری و خدمات توانبخشی می‌گردد و به مثابه یک کالای هزینه‌ای عمل خواهد کرد که هیچگونه بازگشت سودی در پی نخواهد داشت.
استان مرکزی در آستانه گیر افتادن در تله جمعیتی
استاندار مرکزی گفت: این استان با ظرفیت‌های صنعتی و کشاورزی متعدد به‌دلیل پایین بودن شاخص نرخ باروری و رشد جمعیت در آستانه گیرافتادن در تله جمعیتی است که اگر این موضوع رخ دهد فاجعه‌بار است.
«فرزاد مخلص‌الائمه» افزود: چند استان در جوار دیار آفتاب در تله جمعیتی قرار گرفته‌اند و روند پیری غیربازگشت را دارند که سامان چنین شرایطی بسیار دشوار است و نیازمند یاری خداوند است اما استان مرکزی هنوز به این مرحله نرسیده و باید هرچه زودتر برای پیشگیری از چنین شرایطی تدبیر داشت.
وی توضیح داد: این استان جمعیت جوان و دانشجویانی دارد که باید نسبت به تکالیف خود برای بهبود نرخ جمعیتی عمل کرده و فرزندان شایسته تحویل نظام اسلامی دهند.
استاندار مرکزی خاطرنشان کرد: قانون تعالی جمعیت در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و با وجود تلاش مافیای قدرتمندی که با رشد جمعیت کشور مخالف بود و فراز و فرود زیادی ایجاد کرد، این قانون اکنون مصوب شده و باید برش استانی آن با جدیت و دقت اجرایی شود.
مخلص‌الائمه بیان کرد: دستگاه‌های اجرایی استان مرکزی مکلف هستند که مفاد قانونی تعالی جمعیت را متعهدانه اجرایی کنند.
وی بیان کرد: در این قانون در خصوص تامین مسکن جوانان و متاهلان و خوابگاه دانشجویی تکالیفی هست که استان در تحقق آن پای کار است.
استاندار مرکزی خاطرنشان کرد: در این قانون مقاومت قدرتمند برابر سقط غیرقانونی جنین دیده شده و مشوق‌های خوبی در حوزه بهبود جمعیت در نظر گرفته شده است و امید می‌رود در سایه اجرایی درست آن در استان مرکزی نرخ رشد جمعیت ارتقا یابد.
دولت باید ردیف اعتباری مشخص در خصوص مقوله جوانی جمعیت پیش‌بینی کند
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری مرکزی گفت: توجه به جوانی جمعیت از مولفه‌های قدرت کشور است و این مهم با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری باید در چهل‌واره دوم انقلاب مدنظر ویژه قرار گیرد.
«بهنام نظری» افزود: سیستم مدیریتی پست‌نشینی باعث شد کشور در خصوص جمعیت با بحران مواجه شود و باید این تهدید به فرصت تبدیل شود.
وی تاکید کرد: بنا بر تاکیدات رهبر معظم انقلاب در راستای توجه به مقوله جمعیتی، دستگاه‌های اجرایی مکلفند برنامه‌ای هدفمند تعریف و ارایه دهند.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری مرکزی اظهار کرد:میزان جذب اعتبارات در این راستا به گونه‌ای باشد که سهم استان افزایش یابد تا برای سال‌های آتی نیز مشکلی ایجاد نشود.
نظری خاطر نشان کرد: انتظار است دستگاه‌های دولتی و واحدهای تولیدی تعامل و همکاری لازم را در خصوص فعالیت بانوان باردار در ارگان مربوطه داشته‌باشند تا خانواده‌ها از فرزندآوری پشیمان نشوند.
نظری گفت: تامین اجتماعی استان مرکزی نیز باید تخفیفات را در حد و چارچوب قانونی برای این جامعه هدف لحاظ کند تا در خصوص اجرای طرح جوانی جمعیت جزو استان‌های شاخص باشیم.
جوانی جمعیت از دغدغه‌های نظام و انقلاب است
رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: معضل پیری و سالمندی جمعیت یک هشدار و زنگ خطر جدی است و همه مسئولان برای حل آن دغدغه‌مند هستند.
دکتر«علیرضا امانی» افزود: در سال‌های اخیر به بحث جوانی جمعیت و افزایش فرزندآوری به خوبی پرداخته نشده و برنامه‌های عملی مناسبی نیز تدوین و اجرایی نشده است.
وی اظهار کرد: اکنون افزایش جمعیت و فرزندآوری به یکی از دغدغه‌ها و اولویت‌های نظام از شخص مقام معظم رهبری گرفته تا رییس جمهور و مدیران و مسئولان میانی در استان‌ها تبدیل شده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک ادامه داد: بحث سالمندی در صورت ادامه دار بودن، در آینده نه چندان دور چالش‌های جدی را برای کشور به خصوص برای حوزه سلامت در پی خواهد داشت.
دکتر امانی خاطرنشان کرد: در دولت سیزدهم اقدامات خوبی در این باره صورت گرفته و سعی شده با گنجاندن طرح‌های تشویقی، جامعه به خصوص زوجین جوان را به فرزندآوری، ترغیب کنند.
تک فرزندی در ۳۰ درصد خانواده‌های استان مرکزی
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: ۳۰ درصد خانواده‌ها در این استان تک فرزند و یا بدون فرزند هستند.
دکتر«شهلا نظری»، نرخ باروری در کشور را یک و ۶ دهم درصد عنوان کرد و گفت: این شاخص در استان مرکزی یک و ۳۷ صدم درصد گزارش شده است.
وی اظهار کرد: نرخ باروری در استان‌های اصفهان، فارس و یزد پایین است اما استان مرکزی جزو استان‌هایی است که نرخ باروری آن در سطح خیلی پایین‌تر از سایر استان‌ها قرار دارد.
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی با بیان اینکه اقدامات متعددی برای افزایش جمعیت برنامه‌ریزی شده، بیان کرد: این استان بعد از گیلان و مازندران از نظر سالمندی رتبه سوم را دارد و امسال این رتبه پایین تر شده و به جایگاه پنجم رسیده است.
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: شرایط جمعیت در وضعیت بحرانی قرار دارد و نباید به خاطر شرایط اقتصادی سخت از افزایش جمعیت غافل شد.
نظری افزود: برخی خانواده‌ها توان داشتن فرزند بیشتر را دارند بنابراین باید رسانه‌ها با فرهنگ‌سازی در این راستا تلاش کنند.
وی اظهار کرد: تصویب قانون تعادل خانواده و جوانی جمعیت با ۷۳ ماده سال ۱۴۰۰ تصویب شد و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.
مدیرگروه سلامت و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی اضافه کرد: اکنون ۱۸ میلیون جمعیت جوان مجرد در کشور وجود دارد که ازدواج نکرده‌اند و شاخص فرزندآوری ازدواج است بنابراین باید فرصت ازدواج برای این تعداد جوان با سیاست‌های حمایتی فراهم شود.
صدای زنگ خطر جمعیتی به صدا درآمده است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی با یادآوری قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که در سال ۱۴۰۰ در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، گفت: وظایف ماماها در این بخش درمان در راستای ترمیم جمعیت مهم است و باید در انجام وظیفه کوشا باشند.
دکتر «علی علیمحمدی» افزود: اکنون کشورهای همسایه در حال افزایش جمعیت هستند و با نرخ باروری که در کشور ما وجود دارد، نمی‌توان اصلاح جمعیت را انتظار داشت و در سه دهه آینده کشور با ابر بحران جمعیتی مواجه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نرخ باروری در کشور یک و ۵۵ صدم درصد است، بیان کرد: اکنون صدای این زنگ خطر به صدا درآمده و ۶ تا ۷ سال برای مواجه نشدن با این بحران فرصت است و استان مرکزی با نرخ باروری یک و سه دهم درصد در جایگاه سومین استان پیر کشور قرار دارد.
استان مرکزی با ۱۲ شهرستان دارای بیش از یک میلیون و ۴۸۰ هزار نفر جمعیت است.