این روزا کمتر کسی رو می شه از گوشی همراهش جدا کرد. بعضیا که عادت دارند هر چند دقیقه یه سری به گوشیشون بزنن؛ حتی اگه هیچ خبری هم نباشه. کارکردهای گوشی اینقدر زیاد شده که فقط موقع خواب ازش جدا می شیم. گوشی تلفن هم کار دوربین عکاسی و فیلمبرداری رو می کنه، هم ماشین حسابه، هم کتاب های موردنیازمون رو توش بارگذاری می کنیم تا هر وقت خواستیم مطالعه کنیم، هم قبله نماست، هم موسیقی و نوحه گوش می کنیم، هم چراغ قوه است، هم دفتر یادداشته، هم از خواب بیدارمون می کنه، هم وضعیت آب و هوایی رو نشون می ده و چند سالی هم هستش که راهنمای جاده و خیابون شده تا گم نشیم و بتونیم به راحتی نشونی خونه دوست و رفیقامون رو پیدا کنیم؛ توی ایام کرونا هم که جای معلم و کلاس و مدرسه رو هم گرفته بود.
همه این قابلیت ها فقط توی گوشی های هوشمند پیدا می شه و خیلی از زائرایی هم که عازم مدینه و مکه هستند، کمتر با امکانات گوشی آشنا هستند و بندگان خدا فقط یه گوشی ساده دارن و اینقدری بلدن که به تلفن جواب بدن یا در نهایت بتونن با اعضای خانواده و دوستان تماس بگیرن ولی این فرزنداشون هستن که اگه می خوان از حال و روز پدر و مادرشون توی مکه و مدینه یا سرزمین منا و مشعر با خبر بشن، باید تمام مقدمات رو براشون فراهم کنن تا اونا توی این سفر معنوی کمتر به فکر مشکلات گوشی و اینجور چیزا باشن.
شاید بعضیا بگن ای آقا! زائرای ما میرن اونجا که خلوت خوبی داشته باشن و از دنیا و مافیها کَنده بشن. بله ولی قرار نیست ۲۴ ساعته کنار ستون توبه توی مسجدالنبی یا زیر ناودون طلای خونه خدا بیتوته کنن . قراره یک ماه اونجا زندگی کنن و اعمال به جا بیارن و حاجی بشن و برگردن ولی اگه شما دو روز از پدر و مادر یا برادر و خواهرتون خبر نداشته باشید، چه می کنید؟ زمین و زمان رو به هم می دوزید و به این و اون زنگ می زنید تا ببینید کجا هستند و چه می کنن. پس حالا که ایران هستن و هنوز چند روزی تا اعزام اولین گروه مونده، می تونید فضای مجازی رو تا اونجایی که متوجه می شن، براشون توضیح بدید تا وقتی رفتن مدینه یا مکه، بتونن تماس بگیرن و شما رو از نگرانی و دلواپسی دربیارن.
سازمان حج و زیارت هم برنامه هایی رو تدارک دیده تا زائرا با انواع و اقسام سامانه ها و سکوها، یعنی همون اپلیکیشن ها، هم بتونن احکام و مسائل حج رو یاد بگیرن و اگه گم شدن با مکان یاب های تهیه شده، راه هتل رو پیدا کنن. حالا کاری ندارم که این سکوها چقدر کارایی داشت یا اگه اینترنت قطع بود، باید چکار می کردند. پارسال سامانه زائریاب به دو صورت سکو و تحت وب در دسترس زائرا بود ولی وقتی زائر، نمی دونه چجوری مکان نمای گوشی یا همون جی پی اس رو روشن کنه یا موقعیت یعنی همون لوکیشن رو بشناسه، چه جوری می تونه راهش رو پیدا کنه؟
نرم افزار موبایلی زیارت هم برنامه خوبیه که سازمان حج زحمت کشیده تا غیر از این که اماکن زیارتی مکه و مدینه رو یاد بگیرید، از برنامه غذایی هتل هم خبر داشته باشید. با این نرم افزار می تونید از اشخاص و اشیاء گمشده و پیدا شده خبردار بشید و اطلاعیه های سازمان حج و زیارت رو هم ببینید؛ به شرطی که این نرم افزار خوب کار کنه و به خاطر مراجعه زیاد زائرا از کار نیافته.
حواستون به اطلاعیه های شرکت های همراه اول و دوم و سوم باشه! که قبل از اعزام زائرا میگن چه جوری می تونید بسته های اینترنتی بخرید و اونجا استفاده کنید. توی عربستان شرکت های مختلفی مثل زِین و الجوال منتظر شما هستند و نماینده های بعضی از این شرکت ها حتی توی فرودگاه به استقبالتون میان و یه سیم کارت مجانی تقدیمتون می کنن ولی برای شارژش باید پول پرداخت کنید. البته مدیرای کاروان ها میگن توی هتل های عربستان وای فای رایگان هست و نیازی به خرید بسته اینترنتی نیست ولی وقتی هزار نفر بخوان از توی مکه با ایران تماس بگیرن، تصور کنید که چه جوری می شه صحبت کرد. روزهای اول که توی هتل مکه بودیم، به راحتی تماس تصویری می گرفتیم و کلی صحبت می کردیم ولی به مرور که بقیه زائرا می رسیدند، اینترنت هتل هم به راحتی جوابگو نبود.
محدودیت های تماس صوتی و تصویری در عربستان
پارسال، همین واتساپ توی عربستان طوری فیلتر بود که نه می تونستیم تماس صوتی بگیریم و نه تماس تصویری و زائرا مجبور بودن برنامه هایی مثل ایمو رو نصب کننشکر خدا، فضای مجازی باعث شده تا تماس صوتی و تصویری از هر جای دنیا به راحتی امکانپذیر باشه ولی فکر نکنید توی عربستان آزادید و می تونید به راحتی با ایران تماس بگیرید. پارسال، همین واتساپ توی عربستان طوری فیلتر بود که نه می تونستیم تماس صوتی بگیریم و نه تماس تصویری و زائرا مجبور بودن برنامه هایی مثل ایمو رو نصب کنن که خودش برای بعضیا اول مصیبت بود. چون گوشی بعضیا برای بارگذاری برنامه جا نداشت و باید بعضی از فیلم ها و عکس ها رو پاک می کردن که گاهی نمی خواستن پاکشون کنن و از طرف دیگه طرف مقابل هم باید این نرم افزار رو داشته باشه تا بشه ارتباط برقرار کرد.
بعد از شلوغی های پارسال، پیام رسون های داخلی تونستند خودشون رو تا حدودی ارتقا بدن؛ طوری که ایام عید از شهرهای عراق مثل نجف و کربلا می تونستیم با بعضی از پیام رسون های داخلی مثل بله و روبیکا ارتباط صوتی یا تصویری داشته باشیم. حالا باید دید این پیام رسون ها می تونن کاری کنن که حاجی های ایرانی از توی مکه و مدینه با خانواده هاشون ارتباط تصویری یا صوتی داشته باشن یا نه.
این از وضعیت هتل های مکه و مدینه ولی توی عرفات و مشعر یا منا، بعیده که وای فای پیدا کنید و همون بهتر که وقوف در عرفات و منا را بدون اینترنت بگذرونید و مشغول عبادت بشید. چون سیم کارت‌های عربی به قیمت ۲۳ ریال شارژ می شه ولی فقط برای مکالمه است نه اینترنت. پارسال بعضی از زائرا می گفتن با ۱۰۰ ریال می تونستیم پنج گیگ اینترنت و ۵۰۰ دقیقه هم مکالمه داشته باشیم ولی امسال چه جوری هست، باید رفت و دید. توی مکه، مدیرای کاروان ها از طریق همین فضای مجازی اطلاع رسانی می کنن و زمان برگزاری جلسات آموزشی رو می گن ولی وقتی اینترنت قطع بشه، مجبور می شن تا درِ تک تک اتاق ها رو بزنن و به شیوه های قدیم اطلاع رسانی کنن.
مراقبت های ویژه از گوشی زائران
بد نیست چند نکته هم درباره گوشی های همراه بدونید. مثلا اگر توی هتل خواستید کلید اتاق رو تحویل بگیرید، حواستون باشه کنار موبایل نذارید. چون ممکنه گوشیتون آسیب ببینه. اگرچه مسئولان ایرانی توی هتل های مکه و مدینه یه برگه می زنن به دیوار و ساعت های پخش اذان رو به وقت مکه یا مدینه می نویسن ولی می تونید نرم افزارهایی مثل باد صبا رو نصب کنید؛ به شرطی که حواستون به زمان پخش اذان باشه. چون پارسال موقع نماز جماعت مسجد الحرام، صدای اذان به وقت ایران رو می شنیدیم که معلوم نبود مربوط به کدوم استان هستش.
در هر حال این گوشی های همراه، توی سفر خیلی کاربرد داره. مثلا اگه زبان عربی بلد نیستید و می خواهید شماره اتاق رو به متصدی اتاق ها بگید، خودتون رو اذیت نکنید. چون می تونید شماره اتاق رو توی موبایل تایپ کنید و نشونش بدید یا اگه خدای نکرده گذرتون به بازار افتاد و خواستید خریدی کنید، می بینید که معمولا فروشندگان قیمت رو از روی موبایل به شما نشون میدن.
بحث درباره گوشی های همراه مخصوصا برای زائرای مکه و مدینه تمومی نداره. چون از هر زاویه ای که نگاه کنید، متوجه می شید که مسائل مختلفی مطرح می شه. مثلا وقتی لباس احرام می پوشید و لبیک می گید، چند چیز از جمله نگاه کردن به آینه به حاجی حرامه. بعضیا بعد از احرام از خودشون عکس مینداختن یا به قول معروف سلفی می گرفتن. یکی از زائرا شک کرد که این کار درست هست یا نه. چون ممکنه حکمش مثل نگاه به آینه باشه. از قضا آقای فلاح زاده توی مکه بود و تونستم با واتساپ سوال کنم که گفت مشکلی نیست ولی شما برای اطلاع بیشتر از کم و کیف اینجور مسائل بهتره از روحانی کاروان یا دفتر مرجعتون سوال کنید تا تکلیف خودتون رو بدونید.
چون احتمال گم شدن گوشی، زیاد هستش، بهتره که یه دونه از کارت های هتل رو به گوشی پچسبونید تا اسم هتل معلوم باشهچون احتمال گم شدن گوشی، زیاد هستش، بهتره که یه دونه از کارت های هتل رو به گوشی پچسبونید تا اسم هتل معلوم باشه و برای محکم کاری شماره کاروان خودتون رو هم روی کارت بنویسید. یه نکته دیگه هم درباره شارژ گوشی بگم. چون ممکنه زمانی که وارد هتل می شید و می خواهید گوشی خودتون رو شارژ کنید، با تعجب ببینید که دو شاخه شارژر شما با پریزهای سه شاخه هتل سازگار نیست. بهترین کار اینه که یه چوب کبریت یا وسیله غیر فلزی رو وارد سوراخ سوم کنید و بعد دو شاخه رو وارد پریز کنید.
بعضی از زائرا هم توی حج، هنرنمایی می کنن. یعنی عکس های هنری از زاویه های مختلف می گیرن و می فرستن برای دوستان و فامیل هاشون. بعضی از زائرا به یاد شهدایی مثل حاج قاسم سلیمانی، با دو تا گوشی هنرنمایی می کنن و یاد و خاطره اون ها رو زنده نگه می دارن. بماند که اون بنده خدا رو پارسال به بهانه عکس گرفتن با حاج قاسم نگه داشتن و چند ماهی رو مهمون سعودی ها بود. به هرحال پارسال نخستین حجی بود که جای حاج قاسم خالی بود.
شما هم اگه سال های پیش عازم خونه خدا بودید و عکس و فیلم گرفتید، می تونید توی این ایام که زائرا عازم هستن یا در ایام مناسک حج مروری به این خاطرات داشته باشید تا دوباره حال و هوای اون روزها زنده بشه و حس و حالتون کمی عوض بشه. بعضی از زائرا به هر جای دیدنی و زیارتی که می رسن، شروع می کنن به گرفتن فیلم و عکس ولی دریغ از این که بعدها سَری به این عکس ها و فیلم ها بزنن و به مرور زمان به فراموشی سپرده می شه. یعنی هم حس و حال زیارت رو از دست می دن و هم بعدها استفاده ای از این عکس ها و فیلم ها نمی کنن. بعضیا می گن همون بهتر که گوشی رو بذاریم توی هتل و راحت به زیارت خونه خدا بپردازیم و بگیم الهی! دورت بگردم.