به گزارش خبرنگار ایرنا، گیلان در سال آبی گذشته از نظر کم‌بارشی و کم‌آبی یکی از سخت‌ترین سالها را پشت سر گذاشت اما بر اساس اعلام مسئولان آبی استان شرایط امسال نسبت به سال گذشته سخت‌تر و مشکل کم‌آبی و خشکسالی جدی‌تر است آن هم در استانی که سالانه به طور متوسط ۱۲۰۰ میلیمتر بارش داشته و بیش ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری متکی به این بارش‌ها دارد.
گیلان با میزان اراضی شالیزاری بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج در کشور است و رتبه نخست را از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم برنج تولیدی را در کشور دارد. در این میان شهرستان‌های رشت و صومعه‌سرا بیشترین سهم را از مساحت اراضی شالیکاری گیلان در اختیار دارند.
این استان سالانه یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن شلتوک و ۷۵۰ هزار تن برنج سفید تولید می‌کند که تامین کننده نیاز برنج ۲۰ میلیون ایرانی به عبارتی یک چهارم نیاز برنج کشور است.
برنج که در الگوی کشت این استان هم تعریف شده محصولی راهبردی و مهم برای این خطه است اما در این سالها با توجه به مشکلات مربوط به تنش آبی، مشقت برنجکاران برای به دست آوردن این محصول دوچندان شده‌است.
آبیاری شالیزارها از مهمترین اقدامات در زراعت برنج است و امروز افزون بر ۱۷۱ هزار هکتار اراضی شالیزاری استان که ۷۰ درصد مزارع برنج گیلان را تشکیل می دهد از نظر نیاز آبی وابسته به سد سفیدرود و منابع آبی آن است ضمن اینکه حدود ۷۰ هزار هکتار شالیزار استان خارج از شبکه آبیاری سد سفیدرود هم از منابع آبی داخل استان بویژه بارش‌های بهنگام در فصل کشت بهره‌مند می‌شوند.
این درحالی است طی سالهای اخیر استان در فصل کشت با محدودیت جدی منابع آبی و کاهش بارش‌ها مواجه است. سال گذشته با همه سختی ها مسئولان استان به خوبی منابع محدود استان را مدیریت کرده و کشاورزان با کمترین دغدغه دسترنج خود را برداشت کردند.
امسال هم شرایط طبق گفته مسئولان به استناد آمارها دشوارتر است، برای مدیریت آب کشاورزی و عبور از سال سخت زراعی کنونی به دستور استاندار گیلان قرارگاه جهادی مدیریت آب در استان تشکیل شد و فرمانداران مسئولیت این قرارگاه در شهرستان‌ها را عهده دار و موظف شده اند تا در تعامل با بخش های مختلف شرایط را با کمترین تنش مدیریت کنند.
طی این مدت در سطح استان جلسات متعددی با حضور دستگاه های مختلف بدین منظور تشکیل شده و هر یک اقداماتی را برای مدیریت این شرایط انجام داده اند و امروز هم معاون عمرانی استاندار گیلان، مدیرعامل آب منطقه‌ای و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در نشستی با خبرنگاران آخرین اقدامات انجام شده و وضعیت آبی و زراعی استان را اطلاع رسانی کردند.
مسئولان استانداری، آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی هر یک در این نشست خبری بر تقویم زراعی و ضرورت توجه کشاورزان به این نقشه راه برای گذر از سال زراعی سخت تاکید و عنوان کردند: سال زراعی گذشته هر جا که کشاورزان به توصیه‌های کارشناسان و تقویم زراعی توجه کردند، مشکلی بابت تنش آبی ایجاد نشد، امید است امسال نیز این مهم مورد توجه کشاورزان قرار گیرد.
بر اساس آمار دریافتی از سازمان جهاد کشاورزی گیلان؛ سال گذشته ۷۵ درصد کشاورزی استان منطبق با تقویم زراعی بود و در مناطقی که با مشکل مواجه می‌شد به دلیل عدم توجه به تقویم کاشت بوده از این‌رو ضروریست تا شالیکاران به تقویم زراعی توجه جدی داشته باشند.
در این نشست خبری هر یک از مسئولان درباره اقدامات انجام شده در بخش‌های مختلف از جمله احیاء و لایروبی آب بندان‌ها، بازسازی ایستگاه‌های پمپاژ، چاه‌ها، آبگذاری نوبتی، وضعیت فعالیت میراب‌ها و نوع نظارت بر آنها، عملیات زهکشی و نشاء برنج با هدف گذر از این شرایط گزارش دادند.
لایروبی ۲ هزار هکتار از آب‌بندان‌های گیلان
معاون عمرانی استاندار گیلان در این نشست خبری با بیان اینکه آب‌بندان‌ها به عنوان یکی از منابع آبی مهم بخش کشاورزی استان همواره مورد توجه بوده است، گفت: در این ارتباط اقدامات خوبی طی چند سال اخیر برای لایروبی و بهسازی آنها توسط سازمان جهاد کشاورزی استان انجام شده‌است.
مسعود کاظمی اظهار کرد: طی چند سال اخیر نزدیک به ۲ هزار هکتار از مجموع حدود هشت هزار و ۵۰۰ هکتار از آب بندان‌های استان تحت عملیات لایروبی، تخلیه رسوبات و بازسازی تاسیسات فنی قرار گرفت و بقیه نیز در دستور کار جهاد کشاورزی قرار دارد.
وی درباره اقدامات مربوط به لایروبی انهار، بازسازی ایستگاه‌های پمپاژ و چاه‌ها و نقش آن بر روند افزایش راندمان توزیع آب بیان کرد: ۸۰۵ کیلومتر از انهار اصلی و زهکشی‌ها در گیلان لایروبی شد و بیش از ۹۰۰ پمپ و حدود ۲۶۰ چاه بازسازی و آماده بهره‌برداری شد که در تسریع روند آبرسانی در دوره آبگذاری نوبتی و افزایش راندمان توزیع تاثیر بسزایی خواهد داشت.
معاون عمرانی استاندار گیلان بیان کرد: با توجه به گزارش هواشناسی از کاهش بارندگی‌ها و کاهش ذخیره آب سد سفیدرورد با دستور استاندار گیلان قرارگاه جهادی مدیریت آب کشاورزی در سال زراعی جدید همانند پارسال در استان تشکیل شد.
وی با بیان اینکه استاندار گیلان قرارگاه جهادی مدیریت آب را به محوریت فرمانداران در شهرستان‌های استان ابلاغ کرد، افزود: از تمام تجربیاب سال زراعی گذشته برای عبور موفق از سال زراعی جدید استفاده کرده و خواهیم کرد.
کاظمی با اشاره به تعریف برنامه روزانه و ساعتی در حوزه آبیاری اظهار کرد: در قالب کمیته اطلاع‌رسانی میزان کمبود آب و ضرورت همکاری آنها به اطلاع مردم می‌رسد، مشارکت مردم اهمیت بسزایی دارد از این رو نیازمند همکاری بیش از پیش شالیکاران هستیم.
معاون عمرانی استاندار گیلان با بیان اهمیت توجه به تقویم زراعی از شالیکاران خواست تا به این مهم اهتمام داشته و کشت و کار خود را بر اساس آن انجام دهند تا در تامین آب برای زراعت خود دچار مشکل نشوند.
ذخیره آب سد سفیدرود به ۶۹۰ میلیون مترمکعب رسید
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گیلان با بیان اینکه بر اساس آمار امروز "یکشنبه" ذخیره آب سد سفیدرود به ۶۹۰ میلیون مترمکعب رسیده که وضعیت مطلوبی نیست، افزود: رهاسازی آب سد سفیدرود و آبگذاری کانال‌های آبیاری کشاورزی گیلان از نوزدهم ماه جاری آغاز شده‌است. بیشتر بخوانید: رهاسازی آب سد سفیدرود و آبگذاری کانال‌های آبیاری گیلان آغاز شد
وحید خرمی در این نشست خبری با اشاره به صرفه‌جویی ۲۰ تا ۳۰ میلیون مترمکعب آب سد سفیدرورد طی ۲ روز بارندگی فعلی اظهار کرد: انتظار است تا کشاورزان همکاری‌های لازم را داشته باشند و از فرصت بارندگی استفاده کنند. بیشتر بخوانید: بارش های بهاری گیلان طی ۲ روز آینده شدت می‌یابد
وی در ادامه با تشریح پیشرفت فیزیکی سدهای در حال ساخت در استان گیلان بیان کرد: سد مخزنی پلرود با ۸۳ درصد پیشرفت فیزیکی و شفارود با پیشرفت بیش از ۵۰ درصد، از سدهای بزرگی است که شرق و غرب گیلان را پوشش می‌دهند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان گیلان خاطر نشان کرد: آبگیری آزمایشی سد پلرود با برخورداری از قوانین سخت و بین‌المللی تا پایان سال جاری انجام خواهد شد و سال آینده باید در مدار بهره‌برداری قرار گیرد.
وی در تشریح سدهای لاستیکی در گیلان با اشاره به تعریف ۱۱ سد لاستیکی و با بیان اینکه یک مورد از آنها قابلیت اجرا نداشت ادامه داد: تاکنون چهار سد بهره‌برداری شد، ۲ سد امسال افتتاح می‌شود و بقیه با پیشرفت‌های بالای ۶۰ و ۷۰ درصد برخوردارند، ضمن اینکه سدلاستیکی فخرآباد به اتمام رسیده و منتظر مراسم آبگیری هستیم.
توسعه رقم‌های جدید برنج؛ رویکرد جهاد کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به تولید هزار و ۷۵۰ تن بذر اصلاح و گواهی شده "از ارقام جدید و پرمحصول" گفت: رویکرد جهاد کشاورزی در حوزه زراعت برنج توسعه رقم‌های جدید است. بیشتر بخوانید: افزون بر یک‌هزار و ۷۵۰ تن بذرگواهی شده برنج در گیلان تولید شد
صالح محمدی هم روز شنبه در این نشست خبری در استانداری گیلان اظهار کرد: امسال بذرهای گواهی شده برنج از آنام، رش، گیلار، گیلانه، ستایش، کیان و تیسا در استان گیلان توزیع شد این بذرها پرمحصول و مقاوم به تنش آبی هستند.
وی با بیان اینکه معمولا ۴۵ روز تا ۲ ماه مشکل آب در بخش کشاورزی در استان جدی است، اضافه کرد: با روش‌های زیرساختی و فنی باید از این مراحل عبور کرد ضمن اینکه توجه به تقویم زراعی به عنوان نقشه راه زارعت برنج بسیار موثر است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بیان کرد: تقویم زراعی چند سالی است که جای خود را در فرهنگ کشاورزی و زراعت برنج باز کرده‌است و هر سال انطباق کشاورزان با این تقویم بیشتر می‌شود.
وی با بیان اینکه زارعت برنج باید از نیمه دوم فروردین تا نیمه نخست مردادماه انجام شود، اضافه کرد: در کشاورزی مدرن با کاهش منابع آبی نمی‌توانیم بدون تقویم زراعی و مکانیزاسیون کارها را پیش ببریم.
وی با اشاره به نشاء برنج در ۱۲۵ هزار هکتار از شالیزارهای استان گیلان خاطر نشان کرد: آماده‌سازی زمین‌های کشاورزی و نشاء در بیش از ۵۰ درصد از شالیزارها قبل از رهاسازی آب سد با دسترسی کشاورزان به آب بندان‌ها و چاه‌ها انجام شده‌است این مهم نشانگر آگاهی برنجکاران در گیلان است.
تنش آبی درسال زراعی پیش‌رو همانند سال گذشته بر شالیزارهای گیلان سایه گسترانیده، مساله‌ای که مسئولان و کارشناسان بخش کشاورزی استان از چندماه گذشته هشدار داده‌اند و بر نقش مهم مدیریت فنی مزرعه توسط شالیکاران و گردانندگی آب به وسیله نهادهای متولی برای گذر از این بحران آبی تاکید دارند. بیشتر بخوانید: گذر از سال دشوار شالیکاری در گیلان در سایه مدیریتِ آب و مزرعه
کشاورزی همراه با برنامه و دانش یا مُدل و الگوی کشت متناسب با شرایط هر منطقه، نیاز ضروری حوزه کشاورزی و راهکاری بنیادی و مدبرانه برای رهایی از تنش آبی در شرایط خشکسالی و تغییرات اقلیمی، مصرف بهینه منابع آبی و تضمین پایداری تولید و امنیت غذایی است و نقش مهمی در توسعه کشاورزی دارد. بیشتر بخوانید: کشت و کار توام با برنامه و بینش؛ ضرورتِ کشاورزی گیلان
گیلان دارای ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری است.