به گزارش شنبه ایرنا، «شازیه انور چیما»، تحلیلگر ارشد پاکستانی در مقاله ای در اکسپرس تریبیون در تحلیل شرایط منطقه پس از دو اجلاس مهم هفته گذشته در آسیای شرقی نوشت: روز ۲۹ اردیبهشت، در زمانی که متحدان غربی آمریکا در حال بررسی آینده مشترک خود در چهل و نهمین اجلاس سران گروه هفت در هیروشیمای ژاپن بودند و بر حمایت خود از اوکراین که هزاران مایل دورتر از ژاپن است، تاکید می کردند، شی جینپینگ، رئیس جمهور چین سخنرانی در اجلاس مشترک چین و آسیای مرکزی در شیان، از ارائه کمک های مالی اقتصادی برای افزایش ظرفیت مالی کشورهای آسیای مرکزی خبر داد. رسانه های غربی، با مقایسه دو رویداد، مدام این ایده را مطرح کردند که چین در حال تحکیم نفوذ خود بر جمهوری های شوروی سابق است، زیرا روسیه در مناقشه اوکراین به مشکل برخورده است.
با این حال، من غیر از این فکر می کنم: چین ۲۰ سال است که در آسیای مرکزی حضور دارد و حجم تجارت چین در آسیای مرکزی آنقدر عظیم است که نمی توان نادیده گرفت. در اجلاس چین و آسیای مرکزی هر پنج جمهوری قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان حضور داشتند. سخنرانی شی در این رویداد، نوید در پیش گرفتن یک مسیر توسعه را به طور مستقل توسط هر شش کشور با تمرکز بر احترام و حفاظت از حاکمیت، امنیت، استقلال و تمامیت ارضی آنها داد. در بیانیه اجلاس سران چین و آسیای مرکزی، کشورهای شرکت کننده توافق کردند که تجارت فی ما بین را گسترش دهند، اتصال ریلی و جاده ای را توسعه بخشند، ارتباطات پروازی را افزایش دهند و ساخت خط آهن بین المللی چین، قرقیزستان و ازبکستان را تسریع کنند.
این کشورها مکانیسم هایی را برای تقویت همکاری در زمینه هایی مانند سوخت های فسیلی، انرژی های تجدیدپذیر، آموزش، علم، گردشگری و مراقبت های بهداشتی تصویب کردند. همچنین تصمیم گرفتند پتانسیل همکاری های کشاورزی بیشتر را بررسی کنند و چین موافقت کرد واردات محصولات کشاورزی از آسیای مرکزی را افزایش دهد. همچنین چین ۲۶ میلیارد یوان حمایت مالی و کمک های بلاعوض به کشورهای آسیای مرکزی را متعهد شد.
تجارت بین چین و آسیای مرکزی در سال گذشته به مرز ۷۰ میلیارد دلاری رسیده است که فقط قزاقستان از آن ۳۱ میلیارد دلار است. همچنین در هیروشیما، گروه هفت ضمن تاکید بر حمایت از اوکراین حمایت متعهد شد تلاش‌های خود در جهت خلع سلاح و عدم اشاعه را برای رسیدن به هدف نهایی جهانی بدون سلاح هسته‌ای تقویت کند.
جالب اینجاست که صحبت درباره جهانی بدون سلاح هسته ای در هیروشیما در حالی بیان شد که این شهر اولین قربانی خودکامگی های هسته ای آمریکا بود. خبرگزاری رویترز در همین باره نوشت: چین با تعامل، خود را در خط مقدم رقابت برای نفوذ سیاسی و دسترسی به منابع انرژی در مناطق غنی از منابع قرار داده است، در حالی که روسیه به دلیل جنگ در اوکراین و خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان از هدف خود اندکی منحرف شده و خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نیز حضور آمریکا را در منطقه کاهش داده است.
روسیه و چین تا زمانی که به چشم انداز جنوب جهانی مربوط می شود، در یک طرف میدان قرار دارند و هر دو نقش موازی خود را در آسیای مرکزی دارند در حالی که ایالات متحده از اهرمی مشابه در منطقه برخوردار نیست که چین و روسیه دارند. روسیه از طریق تاریخ، زبان و نیروی کار عظیم کشورهای آسیای مرکزی که در شهرهای روسیه کار می کنند و حواله های هنگفتی را به کشورهای خود ارسال می کنند، با منطقه مرتبط است. در حالی که چین به طور مداوم در اقتصادهای آسیای مرکزی سرمایه گذاری می کند؛ برخلاف آمریکا که در ازای استقرار پایگاه های نظامی پول ارائه می کند.
ایالات متحده در گذشته در فعالیت های اجتماعی کشورهای آسیای مرکزی از طریق سازمان های غیردولتی سرمایه گذاری می کرد، اما تغییر قوانین درباره سازمان های غیردولتی با بودجه خارجی در سال ۲۰۱۰ پایگاه سیاسی ایالات متحده را تخریب کرد. تحلیلگران آسیای مرکزی می گویند اکنون چین بدون درخواست هیچ گونه کمکی علیه هیچ کشور ثالثی، به کشورهای آسیای مرکزی حمایت مالی و تجاری ارائه می کند. آنها بر این باورند که جنگ اوکراین برای هر کشوری که هم مرز با چین یا روسیه است، حاوی درس هایی بوده است. کارشناسان می گویند اجلاس چین و آسیای مرکزی با یادآوری پیام "ما به طور مشترک الگوی جدیدی از همکاری های عمیق مکمل و سطح بالا را تقویت خواهیم کرد" پیامی بلند و واضح ارسال کرده است که مایل است ظرفیت اقتصادی همه کشورهای آسیای مرکزی را افزایش دهد.
این همکاری برد-برد، بر اساس منافع متقابل، نسخه چین از نظم نوین جهانی است. چین در هر کشوری در حال تعامل است، گفت‌وگوهای مبتنی بر منافع متقابل را پیشنهاد می‌کند. بنابراین چین در حال نوشتن تاریخ جدیدی بر مبنای خودداری از مطالبات خودخواهانه در ازای همکاری است.