به گزارش خبرنگار ایرنا «ثریا نیک‌نام» سال گذشته با شرکت در دوره هفت روزه نوغانداری، امسال توانست با همکاری خواهرش آنچه که در این دوره آموخته را با راه‌اندازی کارگاه پرورش کرم ابریشم در یکی از طبقات منزل مسکونی پدر در محله «باغ شایگان»، به صورت علمی هم تجربه کند.
اکنون کرم‌های پرورش یافته این بانونی مهابادی به پیله تبدیل شدند و او در نخستین گام توانسته بیش از هشت کیلوگرم پیله تر تولید کند.
این بانوی کارآفرین در روزهای آینده پس از خشک کردن پیله‌ها آنها را به بازار عرضه می‌کند.
البته با توجه به اینکه این صنعت در مهاباد نوپاست و صنایع تبدیلی آن وجود ندارد، او باید محصول تولید شده را به صورت خام عرضه کند.
موفقیت این بانوی نوغاندار در تولید پیله کرم ابریشم را بهانه‌ای برای نوشتن این گزارش قرار دادم تا او سرمشقی برای دیگر بانوان و جوانان جویای کار در این شهرستان باشد، مصاحبه خبرگزاری ایرنا با این بانوی نوغاندار مهابادی را در ادامه می‌خوانیم.
ایرنا: متولد چه سالی هستید و در چه رشته‌ای تحصیل کردید؟
نیک‌نام: متولد سال ۱۳۶۹ هستم و کارشناسی رشته حسابداری دارم اما هنوز در رشته تحصیلی‌م جذب بازار کار نشدم به همین دلیل بدنبال کار و شیوه‌های نوین و کسب و کار جدید بودم که با نوغانداری آشنا شدم.
ایرنا: چگونه نوغانداری روی آوردید؟
نیک‌نام: از مدتی قبل در خصوص نوغانداری مطالعاتی داشتم و هنگامی که شنیدم قرار است دوره‌ای آموزشی در جهادکشاورزی مهاباد برگزار شود، در دوره ثبت‌نام کرده و پس از هفت روز برگزاری دوره، مهارت‌های لازم را در این زمینه کسب کردم.
امسال هم برای نخستین تجربه کار نوغانداری را در طبقه دوم خانه پدری شروع کردم البته در این راه خواهرم «نیشتمان» در زمینه جمع‌آوری برگ‌های توت و مادرم هم در برخی کارهای مربوط به پرورش کرم ابریشم، تغذیه و جداسازی پیله‌ها مرا یاری کردند.
ایرنا: به عنوان یک خانم آیا نوغانداری کمی برایتان سخت نیست؟
نیک‌نام: البته که سخت است، در اوایل خودم هم از وجود هزاران کرم در محیط خانه ترس و دلهره داشتم اما کم‌کم به رویه عادت کرده و برای اینکه کرم‌ها گرسنه نباشند از یکی از پارک‌های مهاباد که درخت توت دارد، برگ‌ها را می‌چیده و به خانه می‌آوردم.
تعدادی از همسایه‌ها که در خانه درخت توت داشتند، اجازه برگ چینی را دادند با توجه به اینکه در هفته آخر منتهی به پیله تنی کرم‌ها اشتیاق زیای برای خوردن برگ‌های توت داشتند لذا در طول روز چندین نوبت برای چیدن برگ به بیرون از خانه می‌رفتیم.
کار چیدن برگ توت هم بسیار سخت است و باید آسیبی به شاخه‌های درخت وارد نشود البته چون بالا رفتن از درخت و جمع کردن برگ‌ها سخت بود برخی اوقات پاکبانان هم اجازه نمی‌دادند از درخت بالا برویم.
ایرنا: در مورد دوره و مراحل رشد کرم ابریشم بیشتر توضیح دهید؟
نیک‌نام: هر جعبه حاوی ۱۰ هزار تخم است که پس از رسیدن کمی گرما، تخم‌ها به کرم تبدیل می‌شوند.
در یک فرایند ۲۸ روزه، کرم‌ها در فضای مناسبی که دسترسی داشته باشند شروع به تشکیل پیله می‌کنند و من برای این منظور از شانه تخم‌مرغ استفاده کردم.
بطور میانگین از هر جعبه تخم نوغان، ۳۵ کیلوگرم پیله تر ابریشم قابل برداشت است و اگر از تجهیزات و امکانات مناسب استفاده و مدیریت خوبی هم از لحاظ دما و رطوبت و تامین منبع غذایی انجام دهید امکان تولید ۵۰ تا ۵۵ کیلوگرم هم وجود دارد.
قیمت هر کیلوگرم پیله خشک ۲ برابر قیمت پیله تر است و در حال حاضر هر کیلوگرم پیله تر را حدود ۶۰۰ میلیون ریال خریداری می‌کنند.
برای تولید هر کیلوگرم نخ ابریشم به پنج کیلوگرم پیله تر و به عبارتی ۲ کیلوگرم پیله خشک ابریشم نیاز است.
پس از آنکه پیله تشکیل شد، برای جلوگیری از تبدیل شدن کرم به پروانه باید پیله‌ها حرارت داده شوند و من برای این کار از نور آفتاب استفاده کردم و اکنون پیله‌ها آماده عرضه به بازار هستند.
ایرنا: برای احیای بهتر نوغانداری باید چه اقداماتی صورت گیرد؟
نیک‌نام: صنعت نوغانداری در گام نخست نیازمند درخت توت است و باید فعالان این بخش به فکر تهیه برگ توت بعنوان خوراک اصلی کرم ابریشم باشند و در گام دوم برای جلوگیری از خام فروشی تجهیزات مورد نیاز باید به شکل تعاونی خریداری و در اختیار فعالان این بخش قرار گیرد.
البته مسوولان نیز می‌توانند با حمایت بیشتر از صنعت نوغانداری از جمله اعطای تسهیلات بانکی و برگزاری دوره‌های تخصصی به احیای بیشتر این صنعت در شهرستان مهاباد کمک کنند.
ایرنا: در طول سال چند دوره می‌توانید کرم ابریشم را پرورش دهید؟
نیک‌نام: شرایط آب و هوای منطقه ما به گونه‌ای است که اگر سالن مجهز نداشته باشید، در فضای آزاد تنها یک دوره (اردیبهشت و خرداد) می‌توان کرم ابریشم پرورش داد، پس از آن چون هم هوا گرم و رطوبت نیز کاهش پیدا می‌کند امکان پرورش فراهم نیست.
دوره تولید کرم ابریشم ۳۰ روزه است و کشاورزان در کنار دیگر فعالیت‌های خود می‌توانند به نوغانداری هم بپردازند و این‌گونه درآمد خود را افزایش دهند.
یکی از ویژگی‌های خوب این کار این است که می‌توان از سالن و قفسه‌های تولید کرم ابریشم به صورت چند منظوره استفاده کرد بطوریکه بعد پایان فصل کرم ابریشم از آنها برای تولید قارچ خوراکی هم بهره برد.
در کنار صنعت نوغانداری، ابریشم بافی به عنوان هنر صنعتی، منحصربفرد و بازارپسند مطرح است چون نخ‌های ابریشمی زمینه ساز تولید دست بافت‌های سنتی و هنری در قالب فرش و تابلو فرش دستباف ابریشمی می‌شود که در حقیقت همان ارزش افزوده و سودآور در مرحله تولید ابریشم است.
به گزارش ایرنا، صنعت نوغانداری شغلی جانبی برای کشاورزان است و امکان بکارگیری بخش غیرفعال جامعه روستایی از جمله کودکان و سالخوردگانی که توان انجام کارهای کشاورزی را ندارد را فراهم می‌کند و طی مدت کوتاه ۳۵ روزه بازده مناسبی می‌تواند داشته باشد و دارای توجیه اقتصادی مناسبی نیز است.
توسعه صنعت نوغانداری در آذربایجان‌غربی با توجه به وجود توتستان‌های خوب و امکان گسترش آنها می‌تواند به کسب درآمد بیشتر برای خانوارهای روستایی و زنان خانه‌دار مناطق شهری نیز بیانجامد.
هم اکنون یک میلیون هکتار اراضی کشاورزی در آذربایجان‌غربی وجود دارد که سالانه ۸۵۰ هزار هکتار آن به زیر کشت می‌رود و در مجموع بیش از ۲۰۵ هزار خانوار بهره‌بردار در این حوزه فعالیت می‌کنند.