به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایرنا، علی دارابی روز دوشنبه - ۵ تیر ١۴٠٢- در پنجمین نشست تخصصی شورای حکام پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در منطقه آسیای غربی و مرکزی در تهران اظهار داشت: میراث فرهنگی ناملموس روح فرهنگ یک ملت است که اگر نباشد، آنگاه دیگر میراث فرهنگی ملموسی در جهان متجلی نمی‌شود.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی افزود: میراث ملموس مولود میراث ناملموس ملت‌هاست و از ارزش‌های بی‌مانند هر جامعه و به اعتباری از ارکان حصول پیشرفت پایدار در جوامع صاحب هویت امروز برشمرده میشود که به پشتوانه خرد و اندیشه انسان از دیرباز در نمودهایی چون دانشهای مرتبط با کیهان و طبیعت هنر و مهارتهای صنعتگری سنتی و برپایی حیاتی مملو از کردارهای اجتماعی وفاق آور و صلح آفرین همچون آیین‌ها و سنت‌ها و جشن‌ها و تجلی هنرهای اجرایی تبلور یافته و مبین رموز همزیستیهای انسان مدار در طول تاریخ گردیده است.
وی گفت: این تجلی‌های پرشمار و بی بدیل در منطقه آسیای غربی و مرکزی به پشتوانه فرهنگ متعالی ملتهای هویتمند در طول تاریخ با انتقال هوشمندانه بین نسلی، حیات خود را ادامه داده و در دنیای امروز با قدرتی نرم و نافذ به منزله گرانبهاترین داشته‌های انسانی رخ نموده است.
دارابی تاکید کرد: بدون شک، پایداری تمدن‌های کهن ایران و توران و دیگر کشورهای پر پیشینه منطقه، وابسته به انتقال میراث ناملموس آن بوده که در این میان انتقال سینه به سینه و شفاهی این وجه از میراث نقشی چنبن سرنوشت ساز داشته است.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۶ میلادی به کنوانسیون پاسداری از میراث ناملموس پیوسته است و یکی از فعالترین کشورهای جهان در اجرای این کنوانسیون به شمار می‌رود. شمار قریب به سه هزار ثبت ملی میراث ناملموس و آمار ٢١ گانه ثبت های جهانی میراث فرهنگی ناملموس مصادیق توفیق کشور در جامعه جهانی در حفظ هویت فرهنگی و مشارکت در تدوین پرونده‌های چند ملیتی در راستای ایجاد وفاق اجتماعی ملت‌هاست که در چارچوب کنوانسیون مذکور تحقق یافته است.
وی افزود: تأسیس مراکز تحت نظارت یونسکو اقدامی است مورد توجه کشورهای مختلف جهان، زیرا این کشورها از طریق این مراکز با ایفای نقش کانونی سیاستهای فرهنگی خود و مناطق پیرامون را برنامه ریزی و هدایت و در عین حال از میراث فرهنگی ناملموس ویژه خود و آنچه با کشورهای دیگر به شکل مشترک دارند پاسداری می‌کنند.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی گفت: جمهوری اسلامی ایران با کسب تجارب ارزشمندش به عنوان مرجعیتی در فعالیتهای آموزشی، آگاهی افزایی، پاسداری و ظرفیت سازی ممتاز شناخته شده است. جغرافیای تعیین شده برای مرکز میراث ناملموس تهران ۲۴ کشور از کشورهای منطقه را در بر می گیرد یعنی بسیاری از برنامه های فرهنگی کشورهای همسایه در آسیای مرکزی و غربی با برنامه ریزی اصولی مرکز میراث ناملموس تهران، می‌توانند در راستای هم افزایی منطقه ای و احترام متقابل میان ملتهای عضو هدایت شوند و در گسترش صلح و توسعه پایدار نقشی کلیدی در منطقه را ایفا کنند.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه میراث فرهنگی ناملموس طی دو دهه گذشته در ادبیات بین‌المللی رواج یافته اما در مشرق زمین و به تبع آن در ایران اسلامی این مفهوم قرن‌هاست که مورد توجه است و تجلی بیشمار آن در مناسک آداب و رسوم، دانشهای سنتی زبانها و هنرهای سنتی بومی و صنایع دستی با تنوعی کم نظیر متجلی هستند.
وی تصریح کرد: ایران افتخار دارد به عنوان نقطه ای کانونی در منطقه آسیای غربی و مرکزی و دارای توانایی ترویج نمادها و نمودهای غنی میراث فرهنگی ناملموس در پاسداری از این مقوله میراثی در کنار کشورهای عضور و بهره گیری از تجارب ارزشمند آنها با تدوین و اجرای برنامه های تخصصی برای پاسداری از هویت فرهنگی ملتها، تکریم میان صاحبان فرهنگهای گوناگون و صلح حاصل از آن را زمینه سازی نماید و با ایجاد فرصت اشتراک گذاری میان آنها الگوهای موفق تعامل میان انسان، طبیعت و منابع سرزمینی را شناسایی کرده و برای تضمین پایداری آنها از طریق شبکه سازی درست تبادل تجارب را میسر سازد.
دارابی گفت: در این نشست با حضور نمایندگان کشورهای عضو و متخصصین برجسته میراث ناملموس از جامعه بین الملل بر آنیم تا ضمن برگزاری نخستین جلسه شورای حکام در توافقنامه جدید نسبت به تشکیل شورای جدید حکام، انتخاب اعضاء متخصص جدید و شورای اجرایی اقدام و همچنین با تصویب برنامه های پیشنهادی به منظور پاسخ به نیاز کشورهای منطقه در نحوه صیانت از میراث ناملموس راهکارهای موثر و کارآمدی را در مسیر رونق اقتصاد معیشتی، پیشرفت و صلح پایدار زمینه سازی کنیم.
اهمیت ثبت جهانی میراث‌فرهنگی ایران
فنگ‌جینگ رئیس بخش فرهنگ دفتر یونسکو در بانکوک و نماینده یونسکو در شورای حکام مرکز میراث ناملموس تهران که به صورت برخط در این نشست حضور داشت بیان کرد: یونسکو اختیارات ویژه‌ای برای اینکه از میراث‌فرهنگی حفاظت کند، دارد و در این زمینه ۶ کمیسیون تشکیل شده و ابزارهایی را نیز برای حفاظت از میراث‌فرهنگی به کار گرفته است.
وی با بیان اینکه انگیزه‌ها، استانداردها و ابزارهای مهمی برای حفاظت از میراث‌فرهنگی ناملموس در کنوانسیون ۲۰۰۳ وجود دارد، ابراز امیدواری کرد که این مسیر در راستای حفاظت از میراث‌فرهنگی ناملموس ادامه داشته باشد.
فنگ‌جینگ با اشاره به عضویت ۱۸۰ کشور از آسیا و اقیانوسیه در این کنوانسیون ادامه داد: نهادها و موسسات ذی‌نفع در سراسر دنیا با سازمان یونسکو برای ترویج میراث‌فرهنگی و ایجاد گفت‌وگو بین کشورهای عضو و همکاری‌های فی مابین و چند جانبه همکاری دارند.
رئیس بخش فرهنگ دفتر یونسکو در بانکوک و نماینده یونسکو در شورای حکام مرکز میراث ناملموس تهران با ابراز امیدواری از اینکه در این دو روز برگزاری نشست در تهران پیشنهادهایی به‌منظور اقدامات اجرایی و رفع نیازهای کشورهای عضو ارائه شود، تصریح کرد: یونسکو امیدوار است همکاری نزدیکی را با شرکای خود و اعضا داشته باشد و این همکاری‌ها منجر به حفاظت بیشتر میراث‌فرهنگی ناملموس شود و با پرنگ کردن بازیگران اصلی این هدف محقق شود.
وی ادامه داد: در تهران با راه‌اندازی مرکز میراث‌فرهنگی ناملموس سمپوزیوم‌های مختلفی برای ارتقای آگاهی و اتخاذ معیارهای حفاظت از میراث‌فرهنگی ناملموس برای نسل‌های آینده برگزار شده است.
فنگ‌جینگ خاطرنشان کرد: میراث‌فرهنگی ایران که به ثبت یونسکو رسیده برای ما و جهانیان بسیار اهمیت دارد و امیدواریم همکاری جمهوری اسلامی ایران با یونسکو ادامه داشته باشد.
رئیس بخش فرهنگ دفتر یونسکو در بانکوک و نماینده یونسکو در شورای حکام مرکز میراث ناملموس تهران متذکر شد: در این دو روز برنامه‌های دراز مدت و میان مدتی را در چارچوب مقررات و استانداردهای یونسکو و راه‌اندازی شبکه‌ای برای ایجاد تبادلات تجربه و همکاری بین اعضا خواهیم داشت.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد بعد از جلسه دو روزه تهران با ارتباط بین ذی‌نفعان و اتخاذ گام‌های چشم‌گیرتر نقش سازنده وحیاتی برای حفظ میراث‌فرهنگی ناملموس ایفا کنیم.
ایران رئیس شورای حکام شد
در این جلسه با اجماع آرا ایران به‌عنوان رئیس شورای حکام مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی برای مدت سه سال انتخاب شد.
همچنین آتوسا مومنی به‌عنوان رئیس مرکز میراث‌ناملموس تهران به مدت چهار سال منصوب شد.
شورای حکام مرکز مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در حال حاضر یازده عضو دارد که شامل کشورهای سوریه، قرقیزستان، ارمنستان، تاجیکستان، اندونزی، هند، لبنان، ترکیه، افغانستان، قزاقستان و ایران است.
مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی تحت نظارت یونسکو (مرکز میراث ناملموس تهران)، در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۲ به صورت رسمی افتتاح شده است.