محمدمهدی سیدناصری با تاکید بر اینکه حقوق کودک در ایران جنبه واکنشی دارد، درباره انگیزه تالیف کتابهای حقوق فردی من و حقوق اجتماعی من به خبرنگار کتاب ایرنا گفت: همواره صبر میکنdم تا اتفاق ناگواری برای کودک بیفتد، تا دست به حمایتگری بزنیم. این در صورتی است که نظام حقوقی کودک باید جنبه کنشی و فعال داشته باشیم، یعنی دنبال پیشگیری و آموزش باشیم نه اینکه وقتی اتفاقی افتاد، همه دلسوزی و ترحم کنیم و فقط برای مدتی به فکر حقوق کودکان باشیم.
این پژوهشگر حوزه حقوق بینالملل با اشاره به محتوای کتاب های نوشته شده خود درباره ماده سه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان بیان کرد: این قانون به موضوع آگاهی بخشی به حقوق کودک تاکید کرده؛ عمدهترین مساله در حوزه حقوق کودک فقدان آگاهی در نظام حقوق کودک است. حتی والدین و معلمهای کودکان از حقوق اساسی و بنیادی کودکان اطلاع ندارند. اینها همه زنجیروار بر هم تاثیر دارد.
او با ارائه این پیشنهاد که به معلمها آموزش ضمن خدمت درباره حقوق کودکان ارائه شود، ادامه داد: معلم باید بداند که با کودک چگونه رفتار کند. معلم باید بداند کودک حقوقی دارد و نباید آن حقوق نقض و به کودک توهین شود. آموزش حقوق کودک از پیشدبستان شروع میشود. به همین دلیل است که کتابهای مجموعه دو جلدی کودکان و حقوق بشر که جلد نخست آن آموزش حقوق فردی به کودکان است با عنوان حقوق فردی من و جلد دوم با عنوان حقوق اجتماعی من را برای گروه سنی پنج تا هشت سال نوشتیم.
نوجوانان با حقوق خود آشنا نیستند
سیدناصری با اعلام اینکه کودکان در دورههای ابتدایی و نوجوانان در مقطع راهنمایی و دبیرستان با حقوق خود آشنا نیستند، ادامه داد: حقوق نوجوانان را هم در کتابی توضیح دادیم. نوجوانان یکسری حقوق دارند که باید از حاکمیت مطالبه کنند و همچنین وظایفی دارند که موظف به انجام آن هستند. وقتی که بدانیم رابطه شهروند با دولت رابطه دو جانبه است، جامعه بهتری خواهیم داشت، این مساله از آموزش نشات میگیرد.
نسل آلفا یکی از با سوادترین نسلهای بشر هستند
این پژوهشگر حوزه حقوق بینالملل ادامه داد: در ایران حق کودک زیر مجموعه خانواده و آموزش کودک بود، اما اعتقاد دارم جهان حقوق کودک وسیعتر و پیچیدهتر از خانواده است و باید دقیقتر و ریزبینانهتر به این مساله نگاه کنیم. اگر حقوق کودکان نقض شود، سلامت روحی و جسمی آنها آسیب میبیند و این برای آینده کشور مهم است.
نویسنده کتاب حقوق اجتماعی من با اشاره به کودکان نسل آلفا و تاثیر آنها بر جامعه توضیح داد: کودکان نسل آلفا که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵ یه دنیا آمدند، یکی از با سوادترین نسلهای بشر هستند زیرا از ابتدا با دنیای دیجیتال پرورش پیدا کردند و هوش مصنوعی یکی از اجزای جدانشدنی از زندگی آنها است. در مواجهه با این کودکان متوجه میشویم که اگر بخواهیم با همین سیستم و نگرش به حقوق کودک نگاه کنیم، در آینده با این نسل به مشکل بر میخوریم؛ در نتیجه از همین روزها باید به این مسائل فکر کنیم.
خیلی از قضات با حقوق کودک آشنا نیستند
سیدناصری با بیان اینکه خیلی از قضات با حقوق کودک آشنا نیستند، ادامه داد: دولتها با تصمیمگیری درباره حقوق کودکان باید مصالح عالیه آنها را در نظر بگیرند. این در حالی است که خیلی از قضات با حقوق کودک آشنا نیستند. بحث حقوق کودک بحث نویی است و رشته حقوق کودک در چند کشور وجود دارد.
کودکان از آسیبپذیرترین اقشار جامعه هستند
این پژوهشگر حوزه حقوق بینالملل درباره ترجمه کتابهایش به زبان انگلیسی و فروش آن در سایت آمازون، توضیح داد: زمانی که این کتاب را نوشتم آن را به زبان انگلیسی برگرداندم، اما فکر نمیکردم بتواند پاسخ خوبی را از بازار اروپا بگیرد. این در حالی است که وقتی نسخه الکترونیک این کتاب را برای فروش گذاشتیم، بازخورد خوبی داشت. در نتیجه تصمیم گرفتیم نسخههای چاپی را برای فروش بگذرایم. سفارشهایی از آلمان، اسکاتلند و فرانسه داشتیم.
نویسنده کتاب حقوق فردی من افزود: مردم در کشورهای مختلف متوجه میشوند که در ایران روی بحث حقوق کودک کار میشود. ما مردم عجیبی هستیم و فرهنگی غنی داریم. اگر تمام دستگاههای متولی هماهنگ شوند و تعریف واحدی از حقوق کودک ارائه بدهند میتوان این مساله را ترویج داد.
به گفته سیدناصری کودکان از آسیبپذیرترین اقشار جامعه هستند و در هر بحران آسیب میبینند و باید این آگاهسازی را در موضوع حقوق کودک برای جامعه داشته باشیم.