تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۲ - ۰۷:۳۰

تهران- ایرنا- بخش سدسازی در حوزه مهار آب‌ها با اما و اگرهای فراوان، عدم‌قطعیت‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی همراه است و وجه واضح و ملموس آن، شکل‌گیری یک دریاچه جدید و زیستگاه آبی تازه در آن است.

سدها در مراحل مختلف احداث، بهره‌برداری و پایان عمر مفید خود، تاثیرات عمیق و شگرفی بر محیط زیست بر جای خواهند گذاشت.

علاوه بر آنکه ایجاد سد ممکن است به پیشرفت و توسعه شهرنشینی، کشاورزی و صنعت در منطقه بینجامد، دریاچه سد نقش مهمی را در جذب گونه‌های جانوری، افزایش جمعیت آبزیان و همچنین شکل گیری پوشش گیاهی در اطراف دریاچه خواهد داشت.

رودخانه زهره در ناحیه خشک و نیمه خشکی روان است. شرایط جغرافیایی حاکم بر منطقه به شکلی است که عمده بارش فقط در چند ماه اندک در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ می‌دهد و بقیه سال به‌دلیل کاهش شدید بارش و یا ماه ها عدم بارش، شرایط زیستی بسیار سخت می‌شود. در چنین شرایط سخت زیستی، شکل گیری یک دریاچه موهبتی است که به طبیعت ارزانی می‌شود.

دریاچه ها در نواحی خشک و کم بارش جاذبه‌ای برای گونه‌های جانوری هستند. علاوه بر افزایش جمعیت آبزیان که می‌تواند در دریاچه رخ دهد، جذب پرندگان و جانوران خشکی‌زی و همچنین رویش گونه های گیاهی آبزی و کنارآبزی در حاشیه دریاچه می‌تواند اکوسیستم جدیدی را در منطقه شکل دهد.

علاوه بر افزایش حضور پرندگان بومی در کنار دریاچه سدها، شاهد حضور هر ساله پرندگان مهاجری هستیم که در بخشی از مسیر مهاجرت خود مدتی را در کنار دریاچه ها طی می کنند. این امر علاوه بر غنای تنوع زیستی در محدوده دریاچه سدها، باعث افزایش رطوبت منطقه وسیعی می شود که در نتیجه شاهد افزایش کمی و کیفی پوشش گیاهی منطقه، ارتقای توان محیطی و زمینه سازی برای پایداری خاک را فراهم می کند.

پرندگان مهاجر عموما در گذر از ایران جذب دریاچه‌ها شده و مدتی را در کنار آن می گذارنند. این پرندگان در دریاچه سدها نیز دیده می‌شوند. دریاچه زهره پشت سد چمشیر نیز در آینده ای نزدیک شاهد حضور پرندگانی خواهد بود که برای دستیابی به شرایط زیستی بهتر به این دریاچه جذب می شوند.

علاوه بر پرندگان، گونه‌های جانوری دیگر از پستانداران گرفته تا دوزیستان و خزندگان به‌دلیل وجود همیشگی آب در دریاچه زهره حضور بیشتری در اطراف دریاچه سد خواهند داشت و این دریاچه برای آنها زیستگاه جدیدی را به‌وجود می آورد. این جاذبه به‌ویژه در تابستان که شرایط زیستی، به‌دلیل گرمای شدید و نبود بارش بسیار سخت می شود، خود را بیشتر نشان می دهد.

در کنار نقش محیط زیستی دریاچه سد، باید به این نکته نیز اشاره کرد که زمینه تفریحی ایجاده شده در اطراف دریاچه سدها یکی از مقاصد مهم گردشگری خصوصا برای افراد بومی و محلی است.

تا پیش از این، رودخانه زهره در مسیر خود هیچ دریاچه ای نداشت و با آبگیری سد چمشیر، حالا دریاچه ای در گچساران تشکیل شده است که می تواند یکی از مهمترین مقاصد گردشگری مردم شهرها و روستاهای اطراف باشد.

گذران وقت در کنار آب در طول تاریخ از تفریحات ایرانیان بوده است و علاقه ایرانیان به آب بر کسی پوشیده نیست.

حال در ناحیه ای که پیش از این، در نیمی از سال به‌دلیل گرمای شدید امکان گردشگری نبود، وجود دریاچه زهره می‌تواند جاذبه جدیدی برای حضور مردم باشد و مامنی برای آسایش آنان شود.

گردشگری با خود زنجیره پایدار اقتصادی و گردش مالی را به همراه دارد. فرصتی که اگر به درستی سازمان دهی شود، اهالی محلی اطراف سد چمشیر می توانند از آن بهره برده و به خوبی از مزایای آن استفاده کنند. البته باید تاکید کرد گردشگری باید مبتنی بر اصول حفاظت از محیط زیست بوده و تخریبی در پی نداشته باشد.