به گزارش ایرنا، در سالروز عاشورای حسینی که یادآور کارزار خونین بین حق و باطل است، هنگامه ای که خون حق طلبان بر ریگزارهای داغ دشت کربلا ریخته شد مردم کهگیلویه و بویراحمد همگام با دیگر نقاط ایران اسلامی نوحه گویان و شیون کنان، سینه زنان و زنجیر زنان در هر کوی و برزن به یاد مصیبت‌های وارد شده به اهل بیت سیدالشهدا (ع) سوگواری می کنند.
همزمان با عاشورای خون خدا هنگامه ای که به گواه تاریخ جهان شاهد تیغ برنده شمشیرهایی بود که بر قامت حق نشست بقاع متبرکه شاخص کهگیلویه و بویراحمد مانند حرم امامزاده بی بی حکیمه (س)، امامزاده جعفر(ع)، بارگاه امامزاده مختار (ع) و امامزاده محمود (ع) میزبان تعداد پرشماری از سوگواران حسینی شده است.
اینجا صدای طبل، سنج، مداحی، روضه خوانی و زنجیرهایی که بر کمر عاشقان ثارالله کوبیده می‌شود یادآور مردمانی است که پس از قرن‌ها فریاد «هل من ناصر ینصرنی» فرزند پیامبر بزرگ اسلام (ص) را شنیده‌اند و به این نوای حق طلبانه لبیک گفته‌اند.
امشب، هنگامه همدردی با کودکان تشنه لب دشت پربلای نینواست، بانوان کهگیلویه و بویراحمدی با گهواره‌های سبز و سیاه رنگ حضرت علی اصغر(ع) که به صورت سنتی با پارچه‌های سبز تزیین شده ارادت خود را به پیشوای سوم شیعیان و یاران باوفایش نشان می‌دهند.
عشق به حسین (ع) خیمه همیشه افراشته در جان عاشقان امامت و ولایت در کهگیلویه و بویراحمد است و زیبایی ترین صحنه‌های آن امشب با بلند شدن صدای ناله ماداران و دخترانی که نظاره گر آیین تعزیه بازسازی روایت وقایع عاشورا هستند، متجلی شده است.
برپایی ایستگاه‌های نذری و صلواتی توزیع آب، شربت، حلیم، حلوا و سایر غذاها برای پذیرایی از عزاداران حسینی گوشه دیگری از دلدادگی‌های شهروندان کهگیلویه و بویراحمد در شب عاشورای حسینی است.
سوگواری‌های محرم در کهگیلویه و بویراحمد به دلیل وجود عزاداری‌های سنتی یکی از حزن انگیزترین مراسم ایام عزای شهدای دشت کربلا در جنوب ایران است.
آیین‌های استقبال از ماه محرم در روستای امامزاده علی (ع) در چرام، دمام زنی در گچساران، مویه خوانی زنان سوق، ترقو خوانی و تعزیه خوانی در لنده، آیین شام غریبان در سوق و مراسم نذری روستای دشت رز بویراحمد از مهمترین آیین‌های عزاداری حسینی مردم کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود، فهرست آثار ملی ثبت شده است.