«ریشه‌ها و اهداف جریان صهیونیستی در اهانت به مقدسات اسلامی در غرب» عنوان نشستی بود که عصر روز سه‌شنبه (۱۷ مرداد) به همت «جمعیت دفاع از ملت فلسطین» برگزار شد؛ نشستی تخصصی که در آن «ماجد غماس» (ابوعارف) نماینده مجلس اعلای اسلامی شیعیان عراق، «سیدرضا صدر الحسینی» کارشناس مسائل ارشد غرب آسیا و «ابراهیم متقی» استاد دانشگاه تهران به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداختند.
رشد جریان اسلامی در اروپا
«ماجد غماس» نماینده مجلس اعلای اسلامی شیعیان عراق با طرح پرسش‌هایی مبنی بر اینکه «صهیونیسم جهانی در اروپا به دنبال چیست و چه توطئه‌هایی را در این قاره رقم می‌زند؟» گفت: این پرسش‌ها جای بحث و بررسی دارد. مسلمانان مهاجر سال‌هاست که مسیر اروپا را در پیش گرفته‌اند اما آنها در جامعه لائیک اروپا هضم نشده‌اند.
به گفته وی، این جمعیت مسلمان موفق شده‌اند که در قاره اروپا مسئولیت‌های مهمی را بر عهده بگیرند. آنچه که بیشتر مد نظر قرار می‌گیرد، جهان سیاسی است در حالیکه مسلمانان در جهان اقتصاد، ورزش و غیره نیز نقش‌آفرینی می‌کنند.
نماینده مجلس اعلای اسلامی شیعیان عراق با بیان اینکه پیشرفت و اثرگذاری جمعیت مسلمان مهاجر دست کم به مذاق دو گروه سازگار نیست، ادامه داد: گروه اول ناسیونالیست‌های اروپا هستند که همان نازیسم جدید به شمار می‌روند. گروه دوم نیز صهیونیست‌ها هستند که به ترویج و تشدید اسلام هراسی کمک می‌کنند.
غماس افزود: کشورهای مختلف اروپا برنامه فشار بر مسلمانان را در پیش گرفته‌اند که کشور سوئد در این زمینه پیشتاز است. آنها به خانواده‌های مسلمان مهاجر خاورمیانه‌ای فشار وارد می‌کنند تا آنها و همچنین نسل جدید مسلمانان مهاجر را به سمت خود بکشانند
ابو عارف به موضوع هتک حرمت قرآن از سوی یک عراقی و واکنش شدید مسلمانان عراق اشاره کرد و گفت: قبلاً عراقی‌های کمتری به اروپا مهاجرت می‌کردند تا اینکه از دهه ۸۰ به بعد موج مهاجرت عراقی‌ها به اروپا شروع شد. اما به این نکته هم باید توجه داشت که عراقی‌ها به هر کشور غربی که وارد شدند مجامع و محافل اسلامی برپا کردند؛ رفتاری که برای مسلمانان اروپا یک نعمت بود. از این رو، رشد جریان اسلامی در اروپا خطری برای جریان لائیک، ضد دین و ضداسلام به حساب می‌آید.
جهان اسلام با تکیه بر قوانین بالادستی علیه هتک حرمت
دکتر «سیدرضا صدر الحسینی» کارشناس مسائل ارشد غرب آسیا با تاکید بر اینکه با هتک حرمت قرآن کریم، کرامت انسانی زیر سوال رفته‌است، تاکید کرد: اقداماتی که در حال حاضر نظام سلطه با پیش قراولی اروپا و صهیونیسم انجام می‌دهد، تنها بی‌احترامی به مهمترین و آخرین دین خدا است بلکه به کرامت انسانی نیز لطمه می‌زند.
کارشناس مسائل ارشد غرب آسیا واکنش کشورهای اسلامی به ویژه ایران و عربستان را ستود و گفت: این اقدام شنیع غرب در نشست کشورهای اسلامی محکوم شد و از جمهوری اسلامی ایران و عربستان نیز به خاطر سرعت عمل در برگزاری نشست، قدردانی به عمل آمد. این واکنش‌ها و اقدامات اگرچه مثبت و لازم است ولی کافی نیست.
صدر الحسینی البته راهکارهایی نیز ارائه داد و گفت: در چنین شرایطی جهان اسلام می‌تواند با تکیه بر قوانین بالادستی همچون منشور ملل متحد و قوانین شورای حقوق بشر علیه این هتک حرمت اقدام کند. باید به این نکته توجه داشت که قرآن‌سوزی یک امری سیاسی است که از سوی نظام سلطه با اهداف مختلف صورت می‌گیرد.
وی اضافه کرد: بنابراین کشورهای اسلامی به طور مشخص می‌توانند به اقدامات سلبی و همچنین ایجابی مبادرت ورزند که تحریم کالاهای کشورهای غربی از جمله سوئد را می‌توان در راستای اقدامات سلبی ارزیابی کرد.
این کارشناس مسائل بین‌المللی به واکاوی دلایل نگرانی غرب نیز اشاره و اظهار کرد: با نگاهی به آمارهای موجود می‌توان به این نکته دست یافت که اروپایی‌ها نگران هستند جامعه مسلمان طی سال‌های آینده از اقلیت به اکثریت تبدیل شود. هتک حرمت قرآن کریم نه برای اولین بار انجام گرفت و نه آخرین بار خواهد بود. آنچه آنها را نگران کرده‌است به توسعه اسلام ارتباط می‌یابد. همانند کشیشی که چندی پیش در اعتراض به این موضوع، مقابل کلیسا خود را آتش زد. بنابراین قرآن سوزی و هتک حرمت مسلمانان بیش از آنکه کنشی باشد، واکنشی به گسترش و پیشرفت مهاجران مسلمان است.
خصومت تاریخی اروپا با جهان اسلام
«ابراهیم متقی» استاد دانشگاه تهران با تاکید بر «چالش هویتی»، گفت: نظام سرمایه‌داری برای تثبیت موقعیت خود، ارتقاء و بهینه‌سازی جایگاه اقتصادی و راهبردی با چالش‌های جدی روبرو بوده که مهمترین آن چالش هویتی است.
به گفته وی، هویت‌ها در سه دهه گذشته رشد پیدا کرده و متنوع شده‌اند. همانطوری که هویت اسلامی رشد پیدا می‌کند، هویت‌های ضد اسلام نیز به صورت برنامه‌ریزی شده و گریز از مرکز رشد می‌یابند. بنابراین رشد اسلام‌گرایی در دهه‌های اخیر، منجر به تمایز شده‌است؛ تمایز بین مجموعه‌های اسلامگرا و گروه‌های دیگری که اسلام‌گرایی را برای خود تهدید می‌دانند.
این استاد روابط بین‌الملل برای تشریح و انعکاس این فضای جدید به چند نظریه از هانتینگتون و فوکویاما استناد کرد و گفت: هانتینگتون در نظریه خود تحت عنوان «برخورد تمدن‌ها» معتقد است که سرمایه‌داری به دنبال یکپارچه‌سازی جهان بوده و این امر محقق شده‌است. فوکویاما نیز در نظریه «پایان تاریخ» بر این باور است که یکدست‌سازی نیروهای اجتماعی وجود دارد. البته فوکویاما بعدها کتابی تحت عنوان «هویت» نوشته است که یک نوع بازنگری در ایده قبلی به چشم می‌خورد. به طور خلاصه در نظریه پایان تاریخ، لیبرالیسم به پیروزی رسیده و در کتاب هویت نیروهای جدیدی ظهور می‌کنند.
این استاد دانشگاه در بخشی از صحبت‌های خود به اهداف پشت پرده غرب از ترویج اسلام‌هراسی و هتک حرمت پرداخت و گفت: کشورهای غربی با این اقدامات خود قصد درگیر کردن کشورهای اسلامی را دارند حتی با نگاهی به سیاست‌های آمریکا در دوران اوباما، ترامپ و بایدن، این سیاست در سند راهبرد ملی آنها به چشم می‌خورد. این راهبرد مبتنی بر «موازنه فراساحلی» است تا بین کشورهای اسلامی درگیری ایجاد شود و در این میان آمریکا نقش توازن‌بخش را ایفا کند.
متقی با بیان اینکه انشعاب و گسست بین جریان‌ها و نیروهای اسلامی و موضوعاتی از این قبیل بر عهده کشورهای حوزه اسکاندیناوی قرار داده شده‌است، افزود: آنها نقش فعال کننده این گسل‌ها را بر عهده دارند. البته اسرائیل نیز این سازوکارها را تشدید می‌کند. بنابراین هر کجا که سوئد در فضای اجتماعی گسست ایجاد می‌کند، اسرائیل هم در این فضا یک گسست امنیتی شکل می‌دهد. همواره در یک مسئله اجتماعی باید مسئله و جریان امنیتی را هم دید. این گسست امنیتی در فضا و پوشش اجتماعی عمل می‌کند.
این استاد روابط بین‌الملل به اختلافات دیرینه مسلمانان و اروپایی‌ها اشاره و تاکید کرد: فضای کنونی یک فضای جدیدی نیست و جهان غرب نسبت به تمام جهان اسلام یک خصومت تاریخی و بنیادی دارد. مرکزیت آن نه در آمریکا بلکه در اروپاست زیرا نخست اینکه جنگ‌های صلیبی در آنجا انجام گرفته‌است. دوم اینکه اسلام در اروپا توسعه یافته‌است و سوم اینکه در قرون ۱۷، ۱۸ و ۱۹ امپراتوری عثمانی مرکز جهان اسلام به شمار می‌آمد که تمام جنگ و جدال‌های اروپا با همین امپراتوری عثمانی بود. آنها که نتوانستند با این امپراتوری موازنه قدرت ایجاد کنند در سال ۱۸۱۵ کنگره وین را تشکیل دادند. در این کنگره از عثمانی دعوت نشده‌بود هدف از تشکبل کنگره آن بود که هیئت مذکور نظم جدید غربی را پی افکند.
متقی ادامه داد که در نهایت بعد از شکست عثمانی بیشترین میزان انشعاب از همین امپراتوری صورت گرفت به طوری که عربستان، اردن، عراق، فلسطین، سوریه و لبنان از این امپراتوری خارج شدند. غربی‌ها در آن برهه مسئله قیمومیت را مطرح کردند که قیمومیت عربستان، اردن، عراق و فلسطین به انگلیس واگذار شد و فرانسه نیز قیمومیت سوریه و لبنان را بر عهده گرفت.
متقی با بیان اینکه اختلاف اسلام و غرب یک اختلاف و تعارض تاریخی است، تصریح کرد: در غرب، جهان اسلام و خاورمیانه به عنوان یک نقطه تعارض دیده و مطرح می‌شوند. با چنین دیدگاهی بود که در نهایت آنها اسرائیل را ایجاد کردند. تردیدی وجود ندارد که جهان غرب، قصد محدود و کنترل کردن جهان اسلام را دارد اما در این میان تمایلی به پرداخت هزینه نیز ندارد. در نتیجه آنها اسرائیل را به عنوان رژیمی که تمام ابعاد و ارکان آن پادگانی است، ایجاد کردند تا در تقابل با جهان اسلام قرار گیرد.