به گزارش خبرنگار ایرنا، این روزها دانشآموزان همراه با والدین خود با ذوق و شوق سال تحصیلی جدید در حال خرید کیف و کفش و لباس و نوشت افزار هستند و خود را مهیای رفتن به مدرسه می‌کنند.
حال و هوای بوی مهر در دل برخی والدین اما با همه امیدواری‌هایی که زنده می‌کند بیم‌هایی هم باقی می‌گذارد؛ بویژه برای آنهایی که کلاس اولی دارند و نگران نحوه تطبیق او با کلاس درس هستند یا آنهایی که کودکشان در سال گذشته تحصیلی با مشکلات درسی و غیر درسی مواجه بوده و به سختی از پس پایه تحصیلی خود بر آمده است.
در فارس بیش از ۹۴۰ هزار داش‌آموز در ۴۵ هزار کلاس درس حاضر می‌شوند که بر اساس پیش بینی‌ها ۹۴ هزار نفر آن کلاس اولی هستند و از پس شوق . نگرای‌های والدین از امسال فرآیند تحصیل خود را آغاز می‌کنند.
سال تحصیلی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ برای کلاس اولی‌ها، درست ۱۰ روز دیگر فرا می‌رسد و سوم مهر ماه نیز دانش آموزان پایه پای به مدرسه می‌گذارند و اکنون روزهای پایانی تعطیلات خود را می‌گذرانند.
این زمان باقی مانده اگر چه آخرین فرصت‌ها برای تفریح، استراحت و هیاهوی بازی‌های همراه با فراغت کودکان است اما کارشناسان معتقدند که مجالی برای تمرین و آمادگی برای گذر از تعطیلات به قانونمندی روزهای مدرسه نیز هست.
در این روزهای باقیمانده تا آغاز مهر تحصیلی والدین می‌توانند با اقداماتی تمرینی یا بهره‌گیری از ظرفیت‌های تخصصی به آمادگی کودک خود برای آغاز تحصیل یا پایه بالاتر کمک کنند و از این طریق به دغدغه‌ها و نگرانی‌های خود برای موفقیت کودکشان در مدسه نیز پاسخ گویند.
مسئولان و متخصصان آموزش و تربیت کودکان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا توصیه‌هایی را برای ایجاد و ارتقای آمادگی دانشآموزان در روزهای باقیمانده تا مهر و ماه نخست مدرسه ارائه کرده‌اند که به کار بستن هر یک از آنها به نوعی ضریب موفقیت آنها در روند تحصیلی‌شان افزایش می‌دهد.
استفاده از یک مرکز تخصصی برای حل مشکلات شناختی و رفتاری کودک
هر چه باشد مدرسه فضایی قانونمند است که آموزش‌های تحصیلی در قالبی رسمی و مشخص شده به دانشآموزان ارائه می‌شود، زمان با توجه به تراکم جمعیت کلاسی و حجم دروسی که باید آموخته شود محدود است و همه اینها همراهی دانش آموز با کلاس را می‌طلبد.
به گفته خلیل عابدی رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی فارس والدین می‌دانند که مسائل شناختی و رفتاری که کودکشان با آن مواجه است یک شبه ظهور و بروز نکرده و به مرور ایجاد یا تقویت شده است بنابراین باید از ظرفیت تخصصی مشاوران و کارآموزان استفاده کنند تا بهبودی حاصل شود.
او به والدینی که خود می‌دانند یا احساس می‌کنند که فرزندنشان در زمینه حرکتی، شناختی یا رفتاری با مشکلاتی مواجه است توصیه کرد که از همین مدت باقی مانده تا آغاز مردسه استفاده و به " مرکز جامع سنجش،آموزش، توانبخش و مداخله به هنگام در آموزش" آموزش و پرورش مراجعه کنند تا پس از سنجش و ارزیابی و شناسایی مساله در صورت نیاز با کمک درمانگران این مرکز فرآیند حل مساله را آغاز کنند و آماده ورود به مدرسه باشند.
عابدی به خبرنگار ایرنا گفت: برخی از کودکان با مسائل رفتاری مواجه هستند که به روند تحصیلی آنها ضربه می‌زند، گاهی ممکن است کودکی که قرار است به کلاس اول برود با تاخیر حرکتی مواجه باشد و هنوز نتواند مداد را به درستی در دست بگیرد و یا با مشکلات شناختی مواجه باشند که همه اینها در کودکان با هوش بهر معمولی که قرار است در مدارس عادی درس بخوانند قابل بهبود است.
عابدی علاوه بر توصیه به پدر و مادر بچه‌های کلاس اولی از والدینی که فرزندشان در پایه تحصیلی گذشته خود بویژه در دوره ابتدایی اول با اختلال رفتاری یا یادگیری مواجه بوده نیز دعوت کرد تا برای حل مسائلشان زودتر اقدام کنند و برای این کار می‌توانند از ظرفیت مرکز جامع سنجش، آموزش، توانبخش و مداخله به هنگام در آموزش آموزش و پرورش فارس استفاده کنند.
او این را هم گفت که بسیاری از مشکلات دانشآموزان بویژه در ورود به پایه اول ناشی از سبک‌های فرزند پروری است که با ناآگاهی اتفاق می‌افتد؛ امروز بسیاری از بجه‌های کلاس اولی اضطراب جدایی دارند و این در روزهای نخست مدرسه آنها را اذیت می‌کند.
رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی فارس با اشاره به سنجش و ارزیابی نوآموزان از سوی مراکز جامع سنجش، آموزش، توانبخش و مداخله به هنگام در آموزش آموزش و پرورش، این نوید را هم داد که قرار است سن ارزیابی کودکان به ۳-۴ سالگی برسد تا اگر تاخیری در رشد یا اختلالات رفتاری و شناختی در کودک مشاهده شد از همان ابتدا تشخیص داده و درمان شود.
او به دنبال این گفته خود از والدینی که فرزند ۳-۶ ساله دارند نیز خواست تا از ابتدای مهر ماه به این مراکز جامع مراجعه کنند تا ارزیابی و سنجش کودکشان از سوی کارشناسان انجام شود.
هنوز فرصت برای برخی از آموزش‌های مقدماتی باقی است
ممکن است کودکانی که قرار است به کلاس اول بروند بدون داشتن مساله‌ای خاص و حاد آماده آغاز بهار تحصیلی خود باشند، اما اگر دوره پیش‌دبستانی را نگذرانده باشند، والدین نگرانی‌هایی برای توان همراهی آنها با کلاس درس را دارند.
هر چند کتاب‌های درسی داش آموزان به گونه‌ای طراحی و تدوین شده که کودک کلاس اولی را قدم به قدم به پیش می‌برد و توان شناختی و حرکتی دانش آموز را با خود همراه می‌کند اما با این حال برخی آمادگی‌های مقدماتی می‌تواند کمک کننده باشد.
آزاده محسنی رئیس اداره آموزش پیش دبستانی و ابتدایی اول آموزش و پروش فارس به خانواده‌هایی که فرزند کلاس اولی دارند بویژه اگر دوره پیش دبستانی را نگذرانده یا از دوره تابستانه تیر تا ۱۵ر شهریور ماه استفاده نکرده توصیه کرد تا با عضویت در کانال "از خانه تا مدرسه" بر بستر پیام‌رسان شاد به آدرس @valedyar۳ از آموزش‌هایی که از سوی کارشناسان طراحی و تدوین شده استفاده کنند.
او توضیح داد: در این گروه آموزشی مجازی که ویژه نوآموزان از ابتدای تابستان طراحی شده کاربرگ‌هایی متناسب با نیاز کودک ارائه می‌شود که مهارتها و توانمندی کودک را برای ورود به کلاس اول تقویت می‌کند.
به گفته او مطالب آموزشی این کلاس مجازی پیوسته و سلسله‌وار نیست و والدین می‌توانند در همین فرصت باقیمانده و روزهای نخست مدرسه نیز از آموزش‌های این کانال برای ارتقای آمادگی فرزندشان استفاده کنند.
این کانال که از سوی کارگره آموزشی آموزش و پرورش فارس طراحی شده اکنون بیش از ۲۸ هزار عضو دارد.
هنگامه شکل دادن عادت‌های مدرسه‌ای در دانشآموزان
روزهای منتهی به آغاز سال تحصیلی و در ادامه مهر ماه هنگام شکل دادن عادت‌های تحصیلی و رفتاری در دانشآموزان است که باید با همراهی و همکاری خانواده شکل گیرد.
دکتر محبوبه البرزی عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز و رئیس قطب علمی تربیت شهروندی کودک در گفت و گو با ایرنا ضمن اشاره به برخی از این بایسته‌ها، توصیه‌هایی کاربردی به والدین دانشآموزان کرد.
او گفت: کلاس اولی‌هایی که به پیش دبستانی رفته‌اند شرایط دشواری برای ورود به کلاس اول ندارند و با برخی قوانین و نظم و انظباط آشنا هستند اما در این میان هستند بچه‌هایی که با این موارد منطبق نیستند بنابراین والدین که خودشان هم از این مشکلات فرزندشان آگاهند و به عنوان مثال می‌دانند که فرزندشان در هنگام جدایی از آنها گریه می‌کنند.
این استاد دانشگاه در این موارد توصیه کرد: والدین یه دوره آشنا سازی با مدرسه برای فرزندشان برپا کنند و چیزی شبیه به تور مدرسه گردی را با فرزند خود اجرا کنند، به مدرسه فرزندشان بروند، بخش‌های مختلف را به او نشان دهند و درباره آن با او گفت و گو کنند و پس از حضور معلم در مدرسه ارتباط مناسبی را بین او و دانش آموزشان برقرار کنند.
او به تمرین‌هایی اشاره کرد که برخی عادت‌های کودک را منطبق با زندگی در روزهای مدرسه می‌کند؛ البرزی گفت: کودکی که عادت به دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن دارد باید با برنامه‌ریزی والدین دست‌کم از یک هفته مانده به مدرسه هر شب ساعت خواب خود را نیم ساعت به عقب بکشد تا در نهایت ساعت ۹ شب به رختخواب برود و صبح زود بیدار شود و حتی اگر لازم است والدین نیز در این ساعت بخوابند تا کودک فضای خانه را متنناسب با آغاز مدرسه متفاوت از روزهای تعطیلات حس کند.
البرزی ادامه داد: لازم است کودک یک ساعت پیش از رفتن به مدرسه بیدار شده باشد، دست‌کم یک لقمه صبخانه خورده و سرحال شده باشد تا برای رفتن به مدرسه آماده شود؛ او همینجاتوصیه کرد که والدین هیچگاه نباید فرزند خود را گرسنه به مدرسه بفرستند و در انتخاب تغذیه مدرسه نیز به او حق انتخاب بدهند.
او به والدین درباره تمیز و مرتب نگاه داشتن لباس و وسایل فرزندشان نیز توصیه‌هایی کرد تا این آراستگی ظاهری از همان روزهای نخست با دانش آموز عجین شود.
مهر را جدی بگیرید
عضو هیات علمی علوم تربیتی دانشگاه شیراز علاوه بر این توصیه‌های رفتاری، توصیه‌هایی هم برای آماده‌سازی آموزشی دانشآموزان ارائه کرد که باید در یک ماه نخست و سرنوشت‌ساز مهر مورد توجه قرار گیرد.
به گفته البرزی والدین باید بدانند که یک ماه اول مدرسه بهترین زمان برای شکل‌گیری عادات آموزشی دانش‌آموز است، برخی پدر و مادرها در طول سال گلایهمند هستند که فرزندشان از شب شروع به انجام تکالیفش می‌کند، این به دلیل شکل نگرفتن عادات آموزشی درست از همین ابتدا است.
او اضافه کرد: والدین باید یک ماه نخست مدرسه را وقت بگذارند و با کودک همراهی کنند تا تکالیف خود را در زمان مشخصی که برای او مناسب است آغاز و تمام کند که این زمان برای بچه‌های کلاس اولی بیشتر از یک ساعت نیست، تا مرحله شکل‌گیری عادتد با دانش آموز همراهی کنید و سپس کم کم فاصله بگیرید تا خودکار شود و وابسته نباشد.
به گفته رئیس قطب علمی تربیت شهروندی کودک توصیه کرد: والدین باید علاوه بر همراهی با کودک قوانینی برای انجام تکالیف او سر زمان مشخص وضع کنند و به آن پایبند باشند و به هیچ عنوان برای انجام تکالیف درسی به کودک خود "رشوه ندهند" که اگر تکالیفت را انجام دادی به پارک می‌رویم یا اسباب‌بازی می‌خریم.
او در توصیه‌های خود در بعد آموزشی دانشآموزان به والدین، ادامه داد: درباره درس از کودک خود سوال بپرسید و با هیجان به او گوش دهید تا بداند که گوش شنوایی در این زمینه دارد، همچنین ارتباط مداوم و موثری با معلم او برقرار کنید تا از ابتدا با نقاط ضعف و قوت او آشنا باشیئد.
عضو هیات علمی علوم تربیتی دانشگاه شیراز تاکید کرد: اگر فرزندتان مساله‌ای دارد هیچگاه به او برچسب نزید که فرزند من بیش فعال، حرف گوش نکن و اعتماد به نفس ندارد و تصور بدی از او برای معلم و هم‌شاگردی‌های او نسازید بلکه به جای آن به شکلی محرمانه مساله را با معلم یا مشار مدرسه در میان بگذارید.
البرزی نیز با بیان اینکه برخی مشکلات کودک ازمدت‌ها پیش نمود پیدا کرده به والدین توصیه کرد تا از ظرفیت متخصصان و مشاوران برای بهبودی استفاده کنند و کودک را برای حضور در مدرسه آماده‌تر کنند.
آمادگی کودک پیش از آغاز مدرسه و شکل دادن عادت‌ها و رفتارهای درست در ابتدای مدرسه می‌تواند در آینده تحصیلی کودک ضامن موفقیت و گذراندن بی مشقت پایه‌های تحصیلی باشد.
از این رو اقدام و همراهی والدین در هنگامه آمادگی با دانش‌آموز می‌تواند کمک بزرگی باشد که اگر چه امروز به آسانی به موفقیت ختم می‌شود، اما بی توجهی به آن پیامدهایی دارد که به دشواری بهبود می‌یابد.