به گزارش ایرنا، کاروانسرای ینگی‌امام استان البرز در مسیر جاده تاریخی ابریشم از جمله ۵۴ اثر تاریخی ایران است که به تازگی نامه ثبت جهانی خود را دریافت کرد؛ با این حال جغرافیای محدود البرز اسناد افتخارآفرین از دل تاریخ برای سرزمین باستانی ایران دارد که نمونه این آثار به عنوان اسناد با ارزش تاریخی در سازمان ملل متحد نگهداری می شود.
تپه تاریخی ازبکی شهرستان نظرآباد که نمونه های خشت ۹ هزار ساله آن در سردر سازمان ملل متحد به نمایش درآمده است ، معرف تکامل فکری بشردر قرون باستانی است و اسرار شگفت انگیزی از دل تاریخ به آیندگان منتقل می کند.
حدود ۵۵۰ اثر تاریخی و طبیعی ارزشمند استان البرز هریک کتاب ها نکته قابل دریافت برای پژوهش های علمی و باستانشناسی در دل خود دارند که باید در ابعاد مختلف آنها را مورد واکاوی و کنکاش قرار داد؛ در این میان وجود آثار و ابنیه مسیر جاده تاریخی ابریشم حکایت از تردد پرشمار کاروان های تجاری در تاریخ البرز و کشور دارد.
پل دختر یا خاتون بر روی رودخانه خروشان کرج اولین ابنیه ارتباطی و نقطه اتصال جاده ابریشم به البرز است که زمینه را برای ساخت کاروانسراها را فراهم کرد؛ این پل که ۶۷ متر طول و هفت متر عرض دارد در ورودی شرقی کلانشهر کرج واقع شده که به عنوان یکی از آثار زیبای استان نماد عمرانی به شمار می رود.
پل خاتون که زمان ساخت آن به دوران سلجوقی و صفویه بر می گردد به دلیل استحکام مناسب تا اوایل پیروزی انقلاب اسلامی حتی برای تردد خودروها نیز مورد استفاده قرارگرفت که البته این اثر حدود سه سال پیش براثر حوادث طبیعی بخشی از سقف آن ریزش کرد و اکنون توسط معماران خبره و چیره دست کشوربه طور کامل در دست مرمت و مقاوم سازی است.
کاروانسرای شاه عباسی واقع در ۵۰۰ متری جنوب غربی پل خاتون یکی از استراحتگاه های تاریخی جاده ابریشم است که معماری آن دارای جذابیت و زیبایی منحصربه فرد است؛ این بنا که در خود حجره های متعدد جای داده است و در واقع مکمل کاروانسرای ینگی امام در شهرستان ساوجبلاغ است و اکنون قرار است به موزه یا مکانی برای عرضه صنایع دستی تبدیل شود.
کاروانسرای شاه‌عباسی کرج متعلق به دوران صفویه بین سال‌های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ قمری در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده‌است. این بنا دارای بیش از سه هزار متر مربع مساحت است.
در این میان وجود بناهای تاریخی بزرگ مانند کاخ مروارید مهرشهر، کاخ ناصری شهرستانک و کاخ سلیمانیه واقع در مصباح کرج از مهمترین آثاری هستند که همواره مورد توجه گردشگران قرار دارند.
ثبت جهانی ینگی امام آغازی برای تحول در گردشگری البرز
ثبت جهانی کاروانسرای ینگی امام واقع در شرق شهرستان ساوجبلاغ در فهرست آثار ارزشمند جهانی، خبر مسرت بخشی بود که می تواند سرآغاز یک تحول برای رونق گردشگری استان البرز باشد ؛اگرچه سال های طولانی برای ثبت جهانی کاروانسرای ینگی امام و دیگر آثار تاریخی استان البرز پیگیری ها صورت گرفت اما این توفیق در دولت سیزدهم به دست آمد.
این کاروانسرا در سال های اخیر با کمک یونسکو برای مرمت و بهسازی آن اقداماتی صورت گرفت و اینک نه به عنوان بارانداز جاده ابریشم بلکه پنجره ای برای سیر و سیاحت گردشگران داخلی و خارجی خواهد بود ضمن آنکه در پس آن ، گردشگران از سایر آثار تاریخی و گردشگری البرز دیدن خواهند کرد.
بنای کاروانسرای ینگی امام آجری است و اجزایی چون ورودی، صحن، ایوان، حجره، اصطبل (شترخانه) و امثال آن را دارد. اضلاع شمالی و جنوبی صحن۳۷.۵ متر و اضلاع شرقی و غربی ۳۷ متر طول دارند. دور تا دور حیاط کاروانسرا ۲۴ حجره واقع شده است .
کاروانسرای ینگی امام بنایی منسوب به شاه عباس صفوی که در میانه راه تهران - قزوین در جوار تپه تاریخی و امام زاده ینگی بنا شده است و در تلفظ عام ینگه امام خوانده می شود.
این کاروانسرا به شیوه رایج کاروانسراهای ایران صفوی و با طرح چهار ایوانی برپا شده و مساحت آن افزون بر چهارهزارو۷۰۰ متر مربع و مساحت صحن مرکزی آن حدود ۳۸۷ متر مربع است.
روستاهای زیبا پیوست جاذبه های طبیعی و تاریخی البرز
روستاهای استان البرز به برکت پیروزی انقلاب اسلامی تحولی شگرف در عرصه سازندگی و آبادانی پیدا کرده اند به طوریکه بیش از ۹۰ درصد این روستاها دارای طرح هادی و پروژه های عمرانی و زیبا سازی هستند .
این روستاها که بیشتر آنها در دل صخره ها و چشم اندازهای طبیعی بنا شده اند هر یک جلوه ای خاص برای گردشگری است که روستای واریان واقع در حاشیه سد کرج نمونه ای از نمادهای زیبای گردشگری استان به شمار می رود.
وجود معابر سنگفرش و آسفالته در کنار بناهای ویلایی بیانگر تحولی شگرف در بافت بیشتر روستاهای استان است اگر چه برخی مناطق روستایی البرز همچنان محرومیت دیرینه را یدک می کشند.
از مجموع حدود ۳۰۰ روستای استان البرز بیش از ۲۵۰ روستای آنها هدف گردشگری است و سالانه گردشگران زیادی از فضای زیبای این مکان ها بهره مند می شوند.
اهمیت ثبت جهانی ینگی امام از قول مدیرکل میراث
مدیر کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی البرز با اشاره به ثبت جهانی کاروانسرای ینگی امام در شهرستان ساوجبلاغ گفت :این کاروانسرا به عنوان بیست و هفتمین اثر تاریخی و طبیعی ایران در یونسکو به ثبت جهانی رسید.
رحیم خاکی افزود: در سال‌های گذشته تلاش های فراوانی برای شناساندن و معرفی این کاروانسرا توسط کارشناسان میراث فرهنگی البرز انجام شد و کارشناسان یونسکو در چندین مرحله از کاروانسرای ینگی امام سرکشی کردند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه این کاروانسرا از سالم‌ترین کاروانسراها با معماری خاص است در بازدیدهای کارشناسان یونسکو به عنوان یکی از کاروانسراهای شاخص مورد توجه خاص بوده است و قرار است دفتر کارشناسان سازمان یونسکو در این کاروانسرا گشوده شود.
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان البرز گفت: ثبت جهانی ینگی امام دستاوردی بزرگ برای استان البرز است چرا که می توان از طریق آن ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری استان را به گردشگران داخلی و خارجی معرفی کرد.
وی به اختصاص بخشی از مکان های تاریخی استان به محل عرضه صنایع دستی و دست ساخته های هنرمندان استان خبر داد و بیان کرد: اداره کل میراث فرهنگی البرز در کنار صیانت و مرمت آثار تاریخی ، حمایت از صنایع دستی و رونق گردشگری را به عنوان سه وظیفه ذاتی به خوبی دنبال می کند.
خاکی گفت : اکنون مکان های مختلفی برای پذیرایی و اسکان گردشگران داخلی و خارجی در دست ساخت داریم ضمن آنکه تاکنون چندین مکان مناسب برای استراحت گردشگران با کمک بخش خصوصی تجهیز و آماده سازی شده است .
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی البرز بیان کرد: ساخت واحدهای بومگردی روستایی از دیگر اقداماتی است که با جدیت دنبال می شود.
استان البرز بیش از ۲ هزار مکان اقامتی و پذیرایی شامل هتل ، مهمانپذیر ، رستوران ، تالار ، باغ ویلا و سفره خانه سنتی دارد.
ابراز خرسندی استاندار
استاندار البرز در پیامی ثبت جهانی کاروانسرای "ینگی امام " در پرونده زنجیره‌ای کاروانسرای ایرانی را در این استان به ایرانیان و تمام مردم شریف استان تبریک گفت و افزود: آنچه که ما امروزه با نام کاروانسرای ایرانی به جهانیان ارائه و معرفی کرده ایم؛ حاصل پویایی تفکر نیاکان ما است که نخستین بار ۲۵۰۰ سال پیش با ایجاد چاپارخانه امکان سفرهای بلند فرا منطقه ای را فراهم کردند.
مجتبی عبداللهی یادآورشد: این بنا در دوره اسلامی و به ویژه دوره صفوی با نام کاروانسرا به اوج شکوفایی رسید و برای نخستین بار شرق آسیا، غرب آسیا، اروپا و آفریقا را به هم پیوند داد و علاوه بر کالا تفکر ایرانی اسلامی را به دنیا ارایه کرد.
وی افزود: کاروانسرای ینگی امام با شاخصه هایی چون چهار ایوانی ، آب‌انبار مرکزی، پی‌ریزی نواری و پنج بار انداز همچون نگینی در میانه جاده ابریشم باستانی می‌درخشد، امید است که با ثبت جهانی این اثر، سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی دست در دست هم رونق صنعت گردشگری را در استان سرعت ببخشیم.
استاندار البرز بیان کرد: در این راه از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ، همچنین مدیران و کارشناسان استانی آن و تمام دلسوزانی که برای ثبت این افتخار ملی همراهی لازم را داشتند صمیمانه قدردانی می شود.