به گزارش ایرنا؛ شهرستان ملایر با ۲ عنوان جهانی و ظرفیت‌ها و داشته‌های فراوان در حوزه‌های مختلف، می‌کوشد تا با گذار از سنتی به مدرنیته، به توسعه‌ای دست پیدا کند و بتواند با تکیه بر دانش و نوآوری وارد میدان رقابت در بازارهای جهانی شود.
در عرصه‌ای که علم و صنعت با هم آمیخته شده و برای دست یافتن به رشد و توسعه‌ای که شتابان در حال گذر است، یافته‌های پژوهشی برای رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد مردم، باید تجاری‌سازی شود، آن هم در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان، شاهراهی که تنها از عهده مراکز رشد و شرکت‌های دانش‌بنیان بر می‌آید.
در این میان مرکز رشد واحدهای فناور شهرستان ملایر با اخذ مجوز اصولی از معاونت علمی و فناوری از سال ۱۳۸۸، فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۸۹ آغاز کرد و تا به امروز بیش از ۲۵۰ واحد فناور را پدیرش و مورد حمایت خود قرار داده است.
مرکز رشد واحدهای فناور ملایر در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب به نام سال "تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین" نامگذاری شد و با نگاه عدالت‌محور دولت مردمی آیت‌الله رئیسی، رشد قابل ملاحظه‌ای را با تکیه بر داشته‌های بومی و تولد ایده‌های نوآورانه تجربه کرد و از نظر جذب اعتبار روزهای درخشانی را پیش‌روی این مرکز قرار داد.
در کنار تمامی اقدامات اثرگذار دولت سیزدهم در حمایت از واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان و در ادامه برنامه‌ها و اقدامات خود در زمینه پیشبرد همه‌جانبه سیاست‌ها و برنامه‌های علمی کشور، رویکرد ارتقای اقتصاد دانش‌بنیان ذیل تصویب و ابلاغ قانون جهش تولید دانش‌بنیان و پیگیری اجرای آن را در دستورکار قرار داد و عملیاتی کرد.
مرکز رشد واحدهای فناور ملایر در کنار مراکز علمی و دانشگاهی این شهرستان، به عنوان یکی از بال‌های توسعه جهان شهر ملایر به شمار می‌رود و بنیانی نو برای رشد و پرورش ایده‌ها و یافته‌های پژوهشی در این دانشگاه‌ها بنا کرد تا بتواند به کسب و کارهای دانش‌بنیان رنگ واقعیت بخشد، از کشف داروی ضد کرونا و ضد سرطان گرفته تا کشت‌های آزمایشگاهی و ژل‌های پلیمری، موفقیت‌های بزرگی است که در این مرکز رقم خورد، اما نبود مکانی مستقل امروز به بزرگترین دغدغه این مرکز و واحدهای زیرپوشش آن تبدیل شده است.
در همین رابطه خبرگزاری ایرنا گفت‌وگویی با "مظفر عسگری" مسئول مرکز رشد واحدهای فناور ملایر داشت که در پی می‌خوانید:
ایرنا: از نحوه فعالیت مرکز رشد بگوئید و اینکه آیا مطابق با نیازهای شهرستان ملایر است؟
عسگری: مرکز رشد واحدهای فناور ملایر از سال ۱۳۸۹ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد و مجوز ما بر پایه داشته‌ها و قابلیت‌های این شهرستان به ویژه انگور، کشمش و مبل و منبت بود، اما به این بسنده نکردیم و در همه زمینه‌ها پذیرش انجام می‌دهیم و به ایده‌ها و فکرهای نوآور کمک می‌کنیم.
با توجه به اینکه ملایر نخبه‌های بسیاری دارد و حدود ۱۱ دانشگاه، مراکز علمی و آموزشی، پژوهشکده و مراکز تحقیقاتی در این شهرستان وجود دارد، ظرفیت‌های بالای دانشجویی و شهرک‌های تخصصی که مشغول به کار هستند، فضا را برای کار در دیگر حوزه‌ها برای ما باز و به همین دلیل مجوز ما عمومیت پیدا کرد.
ایرنا: طرح‌ها و ایده‌هایی که به مرکز رشد ارائه شد، بیشتر در چه زمینه‌هایی است؟
عسگری: تاکنون طرح‌ها و ایده‌هایی که به این مرکز وارد شده، در حوزه کشاورزی، ای تی، پزشکی، داروسازی، صنایع مختلف، مکانیک، طراحی صنعتی، گیاهان دارویی، تجهیزات هایتک و صنایع اتمی است که بسیاری از این ایده‌ها به مرحله تولید رسیده‌اند.
ما همواره سعی داریم از این ایده‌ها و طرح‌ها حمایت کنیم، هر ایده یا نیازی به مرکز رشد وارد شود، قابل اجراست و این ظرفیت ایجاد شده که به هر نیازی صد درصد پاسخ داده می‌شود.
از ابتدای فعالیت، بالای ۲۵۰ واحد فناور را در مرکز رشد پذیرش و حمایت کردیم تا به مرحله‌ای رسیدند که به طور مستقل آزمایشگاه و موسسه خود را راه‌اندازی کردند.
ایرنا: ضوابط و مقررات استقرار واحدها در مرکز رشد به چه شکلی است؟
عسگری: مدت زمان استقرار در مرکز موضوع مهمی است که باید به طور جدی لحاظ شود و با توجه به اینکه از حمایت‌های دولتی برخوردار هستیم، مدت زمانی را برای حضور واحدها در مرکز مشخص شده است، زمانی‌که یک فرد حقیقی در مرکز رشد وارد می‌شود، ظرف ۹ ماه باید ایده‌اش به یک مرحله‌ای برسد و بعد از این مدت، نمی‌توانیم او را به صورت یک فرد حقیقی پذیرا باشیم و باید یک پایه ارتقاء پیدا کرده باشد.
در این راستا باید بیزینس‌پلن (طرح کسب و کار ) شرکت و تیم کاری آماده باشد تا تبدیل وضعیت شود و از هسته فناور به واحد فناور تبدیل شود، آن زمان است که شرکت فناور می‌تواند تا پنج سال دیگر از حمایت مرکز رشد و پارک علم و فناوری برخوردار شود و بعد از پنج سال باید به فروش رسیده باشد که بتواند سرپا بایستد.
شرکت فناور باید اظهارنامه مالیاتی و بیمه‌ها را رد کرده باشد و در صورتی که عملکردش مثبت باشد و واحد تحقیق و توسعه و فناوری‌اش فعال باشد، می‌توانیم این واحد را یک رده دیگر ارتقا دهیم و به موسسه یا شرکت پارکی تبدیل شود تا بتواند مجدد از حمایت‌های پارک استفاده کند تا تکنولوژی‌اش را به روز نگه دارد و ارتقا دهد.
اگر به موسسه تبدیل شود، تا ۱۰ سال می‌تواند از حمایت‌های پارک استفاده کند، منوط به اینکه هر ساله ارزیابی می‌شوند.
ایرنا: در حال حاضر چند واحد و شرکت فناور در مرکز رشد ملایر مستقر است؟
عسگری: چهار موسسه پارکی در مرکز رشد داریم که از حمایت‌های پارک علم و فناوری استفاده می‌کنند، ۲۰ شرکت فناور و چهار هسته فناور داریم، هم اکنون ۴۰ واحد فعال است که تعدادی از آنها مجازی و تعدادی از واحدها نیز در مرکز مستقر هستند که زمینه اشتغال برای ۱۲۰ را فراهم کرده است.
علاوه بر این واحدها، یک رده پایین‌تر هم داریم و آن زمانی است که ایده‌ای به ذهن فرد رسیده و به ما مراجعه و ایده‌اش را معرفی می‌کند، ما آن را بررسی می‌کنیم و می‌خواهد از صفر شروع کند، طرح‌های دانش‌آموزی از جمله این طرح‌هاست که نیاز به مشاوره‌های کامل‌تر دارند و علمی و یا شدنی نیستند، اما به ذهن دانش‌آموز رسیده است.
ما هیچگاه یک طرح و ایده را رد نمی‌کنیم، اگر نیاز باشد، یا باید اصلاح و یا کمک شود تا در صورت امکان، به مرحله اجرا برسد، یک طرح وقتی به مرکز رشد می‌آید، هر حمایتی که نیاز داشته باشد، می‌تواند درخواست و استفاده کند.
ایرنا: از دیگر خدمات و حمایت‌های مرکز رشد بگویید؟
عسگری: مشاوره اولین مرحله برای اجرایی شدن طرح‌ها و ایده‌ها است، اینکه آیا طرح توجیه اقتصادی دارد یا نه، در این مرحله ما از اساتید مطرح و قابل اعتماد برای مشاوره‌ها استفاده می‌کنیم که در اصلاح منتور (شخص مجرب و متخصص) هستند، تجارت و تحصیلات دانشگاهی دارند و می‌توانند یک مشاور خوب برای افرادی باشند که ایده دارند، این افراد در سطح استان شناسایی شده‌اند تا افرادی که می‌خواهد وارد این کسب و کار شود، امنیت و اعتماد کامل از نظر ارائه طرح‌ها و ایده‌های خود داشته باشند، ما نیز به عنوان مشاور، کارشناس و ارزیاب به آنها حکم می‌دهیم تا در کنار پارک ما را همراهی کنند.
ایده‌ها تا زمانی که وارد بازار می‌شوند، ما باز هم کنار آنها هستیم، مشاور برایشان می‌گیریم، حمایت بعدی مالکیت فکری و ثبت اختراع است، یعنی پس از اینکه یک طرح به وجود می‌آید، بر اساس نیاز به عنوان اختراع ثبت و از مزایای پارک بهره‌مند می‌شود و مالکیت طرح برای فرد می‌ماند.
ما کمک می‌کنیم که طرح‌ها ثبت شود و صاحبان ایده دوره‌های تخصصی ثبت اختراع را بگذرانند، در همین راستا هفتم و هشتم مهر دوره‌های تخصصی برگزار کردیم که کل هزینه را پارک پرداخت کرد و مشاوره‌ها به صورت مستقیم و حضوری انجام و واحدها طرح و ایده‌های‌شان را ارائه کردند و در پایان گواهی ثبت صادر می‌شود.
ایرنا: چنین واحدهایی که وارد بازار کار می‌شوند، نیاز به یکسری معافیت‌ها دارند به مرحله تولید انبوه برسند، توضیحاتی در این زمینه بفرمایید؟
عسگری: به طور قطع پارک علم و فناوری و مرکز رشد تا این مرحله نیز حمایت‌های خود را دارد، از جمله این حمایت‌ها معافیت‌هایی همچون معافیت گمرکی، عوارض و حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی است و معافیت سربازی برای اینکه طرح‌های‌شان مسکوت نماند.
همچنین واحدهای فناور یکسری حمایت‌های معنوی برای برقراری ارتباط با برخی دستگاه‌های اجرایی نیاز دارند که ما حمایت و حتی در سطح وزارتخانه آنها را معرفی می‌کنیم تا از مزایای طرحشان در سطح کشور بهره‌مند شوند.
در طول سال اطلاع رسانی‌های لازم را به واحدها برای حضور در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های که معتبر و مفید هستند، داریم، چراکه یکی از روش‌های بازاریابی نوین حضور در نمایشگاه‌هاست و به همین دلیل کمک می‌کنیم تا غرفه رایگان بگیرند.
در همین رابطه هفتم و هشتم مهر دوره‌های تخصصی برگزار کردیم که کل هزینه را پارک علم و فناوری پرداخت کرد و مشاوره‌ها به صورت مستقیم و حضوری انجام و واحدها طرح‌ها و ایده‌های‌شان را ارائه دادند و در پایان گواهی ثبت صادر می‌شود.
ایرنا: با توجه به این حجم از کار و جایگاه ویژه‌ای که مرکز رشد در حوزه دانش‌بنیان‌ها دارد، عمده‌ترین مشکلات و محدودیت‌های شما در مسیر راه چیست؟
عسگری: یکی از مشکلات واحدها، دفتر کار است تا بتوانند در مرکز مستقر شوند، اما ما در این زمینه در شهرستان مظلوم واقع شده‌ایم، همدلی لازم در راستای حمایت از این مرکز نیست، وقتی بقیه مراکز رشد را در دیگر شهرستان‌ها می‌بینیم، مسئولان جدی‌تر و مصمم‌تر مسائل و مشکلات مرکز رشد را پیگیری می‌کنند و دائم حمایت می‌شوند و گزارش کار می‌گیرند.
این در حالیست که مرکز رشد ملایر آنگونه که باید مود حمایت قرار نگرفته، با وجود مکاتبات مستمر و جلساتی که با مسئولان داشتیم، آنها فقط شنوا بودند و تاکنون اقدام و حمایتی جدی از جانب آنها نداشتیم.
بزرگترین و عمده‌ترین مشکل ما نبود مکانی مستقل در مرکز شهر است، این مشکل ما تاکنون برطرف نشده و بارها نیازمان به یک مرکز مستقل را مطرح کردیم، اما پاسخ مثبتی نشنیده‌ایم.
طی سال‌های گذشته در دانشگاه پیام نور مرکز ملایر مستقر بودیم که از نظر رفت و آمد واحدها و دسترسی و استقلال مرکز شرایط بد نبود، اما جوابگوی نیاز ما نبود، در کنار کم‌لطفی مسئولان، به واسطه حمایت مدیران دانشگاه ملی ملایر، مدتی است در این دانشگاه مستقر شده‌ایم که قدردان زحمات آنها هستیم.
با توجه به اینکه دانشگاه ملایر خارج از شهر است، بُعد مسافت واحدهای نوپا را اذیت می‌کند، برخی واحدها چون موسسه قوی هستند و به درآمد رسیده‌اند، مشکلی برای رفت و آمد به مرکز ندارند، اما برخی واحدهای نوپا، دانشجویان و دانش‌آموزان و صنایع از نظر دسترسی به مرکز مشکل دارند.
از سوی دیگر واحدها باید در مرکز مستقر باشند، تا بتوانند از حمایت‌های ما استفاده کنند.
ایرنا: از واحدهای فناور و ایده‌های بکری که داشتند، بگوئید؟ چه اندازه پاسخگوی نیاز مردم و صنایع بوده‌اند؟
عسگری: باید بگویم که ایده‌هایی که تاکنون مطرح و به تولید رسیده، در کشور و حتی جهان ناب و بکر است، یک نمونه ان تولید کربنات پتاسیم بدون نیاز به واردات است.
ملایر شهر جهانی انگور و بزرگترین صادرکننده کشمش است، در پروسه خشک کردن انگور پودر تیزاب استفاده می‌شود که صد درصد وارداتی است و به واسطه تحریم‌ها، حتی مدتی وارد نمی‌شد و کشاورزان ن
ادانسته کربنات سدیم استفاده می‌کردند که سمی و عامل بیماری است.
ما واحد خلاقی داشتیم که گفت می‌تواند این محصول را تولید کند و نیاز به حمایت ما داشت، برای حمایت از این ایده، با حمایت نماینده ملایر بنیاد برکت رایزنی کردیم و قراردادهای لازم بسته شد، اما یکسری مشکلات قانونی همچون مالیات و گمرک سر راه آمد و کمی تولید آن عقب افتاد.
سمی بودن این محصول (کربنات پتاسیم) و مضر بودن آن بسیار کمتر از نوع خارجی است و نیازی به واردات ندارد، چنانچه این واحد حمایت شود، در فازهای بعدی خط تولید آن گسترش پیدا می‌کند که موجب کوتاه شدن دست دلالان و واسطه‌ها از بازار می‌شود.
در حال حاضر این واحد در شهرک صنعتی شوشاب مستقر شده و پس از تولید تا حدودی می‌تواند قسمتی از نیاز شهرستان را برطرف کند، قرار بود امسال وارد چرخه تولید شود که امیدواریم با رفع شدن مشکلات، سال آینده محصول آن تولید و وارد بازار شود.
ایرنا: امروزه حوزه پزشکی و تامین سلامتی مردم از مهمترین موضوعاتی است که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند کمک‌کننده باشند، مرکز رشد ملایر در این حوزه در چه جایگاهی قرار دارد؟
عسگری: آن زمانی که در روزهای سخت و نفس‌گیر همه‌گیری کرونا درگیر بودیم، میله‌هایی که کار نمونه‌گیری انجام می‌شد، کاملا وارداتی بود، کیفیت پایینی داشت و مرغوب نبود، در ملایر شرکت فناوری شروع به تولید این نمونه کرد که با نمونه آلمانی رقابت می‌کند.
واحد دیگری داریم که قادر به تولید ژل‌های پلیمری است، ژل‌های پلیمری که در لوله‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شود و جدا کننده سرم از خون است، این ژل‌ها همه‌اش وارداتی است و امروز به دست یکی از واحدهای فناور ملایر کاملا بومی‌سازی شده است.
جوان خوش‌فکر دیگری در ملایر محیط کشت آزمایشگاهی تولید کرده که نیاز به فضا و معافیت‌های لازم دارد، در زمینه داروسازی نیز وارد شده‌ایم و واحد فناور ما که داروی کرونا تولید کرده، به اندازه‌ای پیش رفت که داروی ضد سرطان طراحی کرده است.
یکی از واحدهای ما یکسری کرم‌های آرایشی و بهداشتی طراحی کرده که از عصاره انگور است و از پیری پوست جلوگیری می‌کند.
از دیگر ایده‌های بکر و ناب واحدهای فناور ما تولید لاکی است که با طیف نور رنگ آن عوض می‌شود، این لاک برای نخستین بار است که در دنیا تولید شده و رنگ‌های آن هیچگاه شبیه به هم نیست و کاملا ارگانیک است.
ایرنا: از دیگر واحدهای فناور بگوئید؟
عسگری: تجهیزات واقعیت مجازی ایده برتر یکی از واحدهای فناور ملایر است، در شهربازی‌هایی که ماشین‌های شبیه‌ساز پرواز دارند، تنها تولید کننده آن در ملایر است (استندها و تجهیزات واقعیت مجازی) که برای تولید نیاز به حمایت دارند.
یک شرکت فوق العاده در جوکار داریم که ربات‌های صنعتی تولید می‌کند و از ابتدا در مرکز مستقر بود، درایورها و برق را هم خودش طراحی می‌کند، یک کارگاه در همدان دارد و کارخانه‌اش هم در شهرک شوشاب است که در آینده نزدیک شاهد افتتاح آن هستیم.
این واحد یکسری دستگاه را برای لالجین خریداری کرد که برای صنعت سفال استفاده می‌شود، این جوان ملایری رِزین‌ها و پلیمرها قالبی را درست می‌کند که در دنیا فقط ۲ کشور تکنولوژی آن را دارند و به راحتی از ضایعات سفال، قالب‌هایی را درست می‌کند و داخل کوره پخته می‌پزد که عمرش نامحدود است و شکستنی و خراب‌شدنی نیست.
یا واحد فناور دیگری داریم که نرم‌افزاری طراحی کرده که از طریق دوربین‌های جاده‌ای به ثبت اطلاعات خودروها کمک می‌کند، در فاز تکمیل است و ۸۰ درصد کار انجام شده و مورد استفاده پلیس راهور است، این نمونه بهتر از نمونه‌های خارجی است و در مرحله تست است.
ایرنا: از نظر شما مشکل و مانع اصلی واحدهای فناور چیست؟
عسگری: بزرگترین مشکل واحدهای فناور نبود سرمایه در گردش است، منابع مالی ما محدود است و پارک علم و فناوری همدان مشکلات زیادی داشت و اعتبارات با ظرفیت‌های پارک همخوانی نداشت.
طی سال‌های گذشته اعتبارات پارک که سطح ۲ است، حتی از سطح سه پایین‌تر بود و اعتبارات پارک پاسخگوی نیاز واحدها نیست.
رئیس پارک علم و فناوری همدان راهکارهایی را پیش‌بینی کرد، با بنیاد برکت و بنیاد علوی قرارداد منعقد و مقرر شد با موافقت استاندار همدان، ۲۰۰ طرح معرفی کنند تا تسهیلات به ما بدهند.
در حال حاضر سقف تسهیلات واحدها چهار میلیارد ریال است که برای خرید دستگاه‌ها و رفع نیاز اولیه کافی است و سال گذشته از ۲۸ واحد فناور ملایر، ۲۲ واحد موفق به اخذ این تسهیلات شدند.
ایرنا: چقدر دولت سیزدهم توانست با شعار ارتقای اقتصاد دانش‌بنیان به شما کمک کند و مسیر راه راه هموار سازد؟
عسگری: سال گذشته که رهبر معظم انقلاب سال جدید را به نام "تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین" نامگذاری کردند، بسیاری از مشکلات این حوزه را خوب دیدند و تشخیص دادند و به روی کار آمدن دولت سیزدهم، روند اجرایی شدن این شعار سال هموارتر شد، اما تا اجرایی شدن کامل آن فاصله بسیار است.
از سوی دیگر آئین‌نامه حمایت از کالاهای دانش‌بنیان ابلاغ شد که بانک‌ها واحدها را خیلی اذیت کردند و دولت در این زمینه بسیار تسهیل‌گر بود، کارگروه اقتصاد دانش‌بنیان هم که در استان برگزار شد، برای رفع موانع تولید بسیار خوب است و مشکل واحدها مستقیم در استان بررسی می‌شود.
آئین‌نامه جدیدی هم با عنوان قانون "جهش تولید" امسال ابلاغ شد که بسیار موثر و کمک‌کننده به ما است، دولت سیزدهم تنها دولتی بود که مشکلات ما را دید و نگاه ویژه‌ای به دانش‌بنیان‌ها داشت.
این در حالیست که با حمایت دولت، در سال دانش‌بنیان تسهیلات ما ۶۰۰ درصد افزایش یافت، اعتبارات ما سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۰ میلیارد ریال بود که سال گذشته به بیش از ۶۰ میلیارد ریال رسید و برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و حضور در نمایشگاه‌ها، در دولت سیزدهم دو برابر شد.
ایرنا: و سخن آخر؟
عسگری: بی‌تردید توسعه، رونق اقتصاد و اشتغال شهرستان ملایر از رهگذر شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور می‌گذرد و تحقق این امر تنها در گرو حمایت همیشگی و مستمر مسئولان است.