در این که آفتاب پاییزی دلچسب و دلنشین است، شکی نیست. اگر به این دلنشینی، طبیعت زیبا و قدری هم چاشنی تاریخ و فرهنگ بیافزایید، مطمئن باشید که این لذتف چند برابر خواهد شد.
خوشبختانه از این مکان‌های زیبا برای گردشگری پاییزی در ایران کم نیست، اما هر یک در زمان خود زیباست و باید به آن پرداخت. درغیر این صورت یا سرمای بیش از حد یا گرمای طاقت‌فرسا می‌توانند شما را از این لذت سفر محروم کنند.
شهر «بروجرد» در استان لرستان و در دامنه رشته‌کوه‌های زاگرس، یکی از این مکان‌هاست و ماه مهر زمانی است که شاید بهترین موقعیت را برای شما فراهم کند تا بتوانید هم‌زمان از آفتاب دلنواز پاییزی، طبیعت منحصر به فرد با آسمانی آبی در کنار بافت تاریخی و فرهنگی آن، لذت یک سفر پاییزی را به‌طور کامل تجربه کنید. اگر در این سفر باران پاییزی را هم داشته باشید، یک تجربه ناب از این سفر را با خود به خانه می‌برید.
در مجموع اگر اهل بازدید از طبیعت، مکان‌های فرهنگی و تاریخی، دسترسی به محصولات با کیفیت کشاورزی بومی و به نوعی منحصر به فرد با آب و هوای عالی و آسمان آبی هستید، شهر بروجرد و روستاهای اطراف را از دست ندهید.
مک کانل می‌گوید گردشگر به مثابه فراری از زمان و مکان یا فرار به تاریخ است و چشم گردشگر به دنبال «قدمت و تاریخ» است
یک نظریه جالب در رابطه با گردشگری
«جان اوری» و «مک کانل» از جمله جامعه‌شناسانی هستند که درباره گردشگری نظریه دارند. اوری این بحث را مطرح می‌کند که چرا گردشگر عکس جمع می‌کند و سرمایه‌دار سرمایه.
اوری معتقد است توسعه عکس برداری همراه است با توسعه چشم گردشگری یا شکار لحظه توسط گردشگرها. اما مک کانل می‌گوید گردشگر به مثابه یک فراری از زمان و مکان یا فرار به تاریخ است.
بنابراین سنت‌ها نقش مهمی برای گردشگر دارند. تاریخ محل‌های گردشگری نقش مهمی در گردشگری شدن آن محل دارد. بنابراین گردشگر به دنبال یک محل کوچک یک وسیله کوچک است. حتی چنانچه دنبال مناطق صنعتی هم هستند دنبال یک منطقه صنعتی قدیمی هستند.
بنابراین اگر بخواهیم نقطه گردشگری درست کنیم باید آن را تبدیل به مناطق تاریخی کنیم. برای این کار باید «سنت» ابداع و جعل کرد. سنت‌های ابداعی و سنت‌های اصیل درنظریه مک کانل مهم هستند چرا که برخی سنت‌های ابداعی برای جلب گردشگرهاست.
مک کانل می‌گوید چشم گردشگر به دنبال «قدمت و تاریخ» است. بنابراین ارتقای محل گردشگری در صنعت توریسم یعنی تاریخی کردن محل.
نقاط گردشگری باید کوچک باشند. شهرهای بزرگ نمی‌توانند ( به جز مکان‌هایی مانند موزه‌ها و...) جذاب باشند. چرا؟ مک کانل می‌گوید شهرهای بزرگ معمولی‌اند، زندگی روزمره دارند، گران هستند، جنگل وارند، روابط غیر شخصی دارند، کثیفند، غیردوستانه‌اند و ... . اما این تفکیک گزلشافت و گمنشافت ( اجتماع و جامعه تونیس ) برای چیست؟ مک کانل می‌گوید مردم در دنیای جدید فکر می‌کنند تحت تسلط بورکراسی و سازمان‌های پیچیده زندگی‌شان کم عمق و سطحی شده و سندیت Authenticity ندارند، مردم تنها مانده‌اند، لذا می‌روند تا دنبال واقعیت‌ها بگردند، دنبال حس واقعیت دزدیده شده از خود هستند، لذا می‌روند آن را در جای دیگر جستجو کنند و بدین سان پدید می‌آیند.
بنابراین به دلیل اینکه جامعه بورکراتیک است، تجربه غیر اصیل دارد. گردشگر جایی می‌رود که معنای واقعیت است. مک کانل برای تقویت استدلال خود از مفهوم گافمن استفاده می‌کند که می‌گوید اگر ویژگی هر آنچه در پشت صحنه است جلو بیاید اعتبار نمایش از بین می‌رود ( در آشپزخانه رستوران‌ها، و حتی در برخی اندیشه‌های به نظر منظم روشنفکران، …) نیز این چنین است. بنابراین گردشگرهای واقعی می‌خواهند همه واقعیت را ببیند، واقعیت زندگی را گردشگرها تنها در پی دیدن جلوی صحنه هستند، اما گردشگر واقعی، واقعیت زندگی را بومی می‌خواهند.
اگر بخواهیم نقطه گردشگری درست کنیم باید آن را تبدیل به مناطق تاریخی کنیم
بنابراین باید بین گردشگر واقعی و گردشگر معمولی تمایز قائل شد. گردشگر واقعی فکر می‌کند چیزی از او مخفی شده و گرایش به دیدن پشت صحنه دارد.
گردشگر واقعی فکر می‌کند چیزی در جایی دفن شده که به او نشان نمی‌دهند و آنچه می‌بیند ظاهر قضیه است. حالا گردشگرها نیز به دنبال همان سندیت‌ها هستند و می‌خواهند با بومی‌ها دیدار کنند.
اگر به دنبال واقعیت گردشگری هستید، بروجرد مقصد مناسبی است
اگر قصد دارید تا از زیبایی‌های یک شهر برای گردشگری واقعی لذت ببرید، بروجرد شهری است که ویژگی‌های لازم برای یک گردشگری واقعی را در خود دارد.
برای پی بردن به این که یک منطقه دارای قدمت تاریخی است باید چند نکته مهم را در نظر گرفت. به گفته باستان‌شناسان قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان در جایی شکل گرفته‌اند که دارای فاکتورهای لازم برای زندگی یکجانشینی هستند. اصلی‌ترین فاکتورها برای یکجانشینی شامل: آب، خاک و هوای مناسب است.
به عبارتی انسان از زمانی توانست به زندگی یکجانشینی روی بیاورد که توانست کشاورزی کند. کشاورزی و دامداری نیز دقیقا به این سه فاکتور اولیه نیاز دارد. با داشتن این فاکتورها و تداوم یکجانشینی، شکی نیست که بشر برای بهینه کردن و افزایش سطح رفاهی دست به ابتکار عمل و ابداع می‌زند.
این که بخواهد از آب استفاده بهتری کند، سرپناه بادوام و مناسبی برای خودش ایجاد کند و یا برای رهایی از مشکلاتی مانند تعرض به حقوق همسایه بر سر آب و ملک، قوانین اجتماعی نوینی را وضع کند، همه این موارد منجر به شکل‌گیری تمدن جدیدی خواهد شد. خوشبختانه این سه فاکتور را می‌توان به درستی در دشت بروجرد یافت. رودهای خروشان، منابع آب مناسب، دشت کشاورزی وسیع به همراه آفتاب گرم و هوای سالم، از جمله مواردی هستند پیشینه تاریخی و فرهنگی این منطقه را غنی‌تر می‌کند.
قدم زدن در بازار سنتی بروجرد که همچنان به حالت قدیمی خودش رونق روزمره دارد، یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهر است که قطع به یقین با ورود به آن، دست خالی از آن‌جا خارج نخواهید شد
بنابراین اگر اهل گردش و قدم زدن در بافت تاریخی و لذت بردن از فضای فرهنگی و تاریخی هستید، بروجرد مقصد مناسبی است. قدم زدن در بازار سنتی بروجرد که همچنان به حالت قدیمی خودش رونق روزمره دارد، یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهر است که قطع به یقین با ورود به آن، دست خالی از آن‌جا خارج نخواهید شد.
بازار این شهر که درست در کنار مسجد جامع قرار گرفته، اگرچه در بخش‌هایی دارای ساختمان‌ها و بناهای جدیدی است، اما همچنان با همان بافت قدیمی رونق دارد. وجود صنایع دستی مانند چاقوسازی، ورشوسازی که قدمت دیرینه در این شهر داشته و به پایتخت ورشوسازی ایران هم شهرت دارد، یکی از جاذبه‌هایی است که می‌توان به وضوح آن را در این بازار- بدون آن‌که چیزی از نظر بیننده مخفی باشد- مشاهده کرد.
صنایع آهنگری، نجاری و درودگری نیز از دیگر صنوفی است که می‌توان با قدم زدن در بازار بروجرد از آن لذت برد. سماورسازی، خیاطی و تولید لباس‌های محلی منطقه با رنگ‌های شاد، پارچه‌فروشی، مس‌گری، سفیدگری و ... همه چیزهایی است که می‌توان در بازار سنتی بروجرد آن را به سادگی ببینید و از تماشای آن لذت ببرید.
هرچند بازار بروجرد با روح و کالبد قدیمی همچنان رونق خود را دارد، اما متاسفانه وجود بنای کاملا بیگانه با فرهنگ منطقه و بازار درست در مرکز بازار به میزان زیادی از جاذبه‌های آن کاسته است. «ارگ جدید» از جمله بناهایی است که بدون توجه به بافت سنتی ساخته شده و متاسفانه هیچ تناسبی با آن ندارد و مشخص نیست طرح اصلی این بنا چه توجیهی داشته است؟ اما جا داشت تا برای توسعه فعالیت‌های تجاری، بازار قدیمی با همان شکل و شمایل توسعه می‌یافت تا بنابر نظر مک کانل، متخصص گردشگری، بافت سنتی، گردشگر بیشتری را به خود جلب می‌کرد.
به غیر از موارد یاد شده چیزی که از همه بیشتر جلوه‌گری می‌کند، وجود محصولات کشاورزی مرغوب منطقه است. اینجا جایی است که می‌توان محصولات غذایی و کشاورزی را بدون واسطه و مستقیم از دست کشاورزانی خرید که برای فروش آن به بازار شهر آمده‌اند.
خانه تاریخی «آیت‌الله بروجردی» مرجع بزرگ شیعه در دهه ۳۰ و ۴۰، مسجد تاریخی بروجرد که به دستور فتحعلی‌شاه قاجار و درست مانند مسجد تاریخی تهران و با همان نقشه ساخته شده، از جمله جاذبه‌های تاریخی است.
اگر هم قصد لذت بردن از طبیعت و فضای زیبای این شهر را دارید، مهرماه بهترین زمان برای سفر به این منطقه است تا از زیبایی‌های کوه‌های منطقه، «تالاب بیشه‌دالان» و به طور کلی حتی روستاهای اطراف شهر مانند روستای زیبای «گلچهران»، «گنداب»، «دره گرم»، «کفشگران»، شهر زیبای «ونایی»، روستای دوستدار لک‌لک‌ها یعنی روستای «کپر جودکی» در جوار تالاب بیشه‌دالان که میزبان انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی، انواع خزندگان، ماهی‌ها، علفخوارانی مانند گراز و ... است، جملگی یک جاذبه طبیعی برای گردشگری هستند.
بازدید از منطقه «سراب کرتیل» در روستای «توده‌زن» با باغات سرسبز گردو که یکی از قدیمی‌ترین درختان گردو در منطقه غرب کشور را در خود دارد، هم از دیگر مواردی است که در یک سفر پاییزی سرشار از تجربه‌های ناب است.
فصل پاییز از این جهت جذاب‌تر است که هم هوای مناسبی برای گردشگری است و هم محصولات کشاورزی بومی(انواع حبوبات، گردو، بادام و ...) که به‌طور کامل در منطقه و روستاهای اطراف تولید شده، بدون واسطه، با کیفیت و قیمت مناسب، در دسترس قرار داردهرچند این شهر در بهار و تابستان و حتی زمستان هم دیدنی‌های خودش را دارد اما فصل پاییز از این جهت جذاب‌تر است که هم هوای مناسبی برای گردشگری است و هم محصولات کشاورزی بومی(انواع حبوبات، گردو، بادام و ...) که به‌طور کامل در منطقه و روستاهای اطراف تولید شده و بدون واسطه، با کیفیت و قیمت مناسب، در دسترس قرار دارد.
به واسطه راه‌های مواصلاتی این شهر با منطقه خوزستان، همجواری با استان‌های اصفهان، مرکزی، همدان و کرمانشاه، به لحاظ زمانی برای همه ساکنین این مناطق قابل دسترس است.
اگرچه جذابیت‌های مناطق شمالی کشور در جای خود قابل ستایش است، اما به دلیل ازدحام بیش از حد جمعیت در تعطیلات و نبود تاب‌آوری این مناطق برای جذب گردشگر و ترافیک بسیار بالا که خستگی متعاقب آن را در پی دارد، تجربه دیدار و حضور از دیگر مناطق کشور چیزی است که نباید به سادگی از آن گذر کرد.