به گزارش ایرنا، ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان موجب بیماری مشترک بین انسان و پرندگان می شود که تلفات غیر عادی و سیاه شدن تاج و ساق پای طیور، تلفات با روند افزایش در گله، بی‌حالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله، کاهش شدید مصرف دان، افت ناگهانی و شدید تولید تخم روزانه و علائم تنفسی حاد از نشانه های این بیماری در پرندگان است.
به دلیل اینکه آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان یک بیماری ویروسی است و امکان شیوع گسترده دارد، به عنوان بیماری مشترک میان انسان و حیوان، تهدید بزرگی برای سلامتی انسان‌ها محسوب شود.
وقوع همه‌گیری بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان غیر قابل پیش‌بینی و سرعت انتشار این بیماری بسیار زیاد است بنابراین پرندگان بیمار درمان نمی‌شوند بلکه یا می‌میرند و یا باید آن‌ها را از بین برد چراکه بیماری درصورت شیوع عواقب اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای به همراه دارد.
به گفته کارشناسان، این بیماری از طریق تماس با پرندگان وحشی و آبزی آلوده، تماس با طیور آلوده، از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان، مدفوع و بستر آلوده سگ و گربه به عنوان ناقلان مکانیکی، تهیه دان از منابع غیر مطمئن به‌خصوص کانون‌های آلوده، پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف و عدم پاکسازی و ضدعفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه منتقل می‌شود.
این ویروس توانایی تغییر و جهش دارد به این معنی که ممکن است با نوع دیگری از ویروس مانند آنفلوآنزای انسانی ترکیب شود و نوع کـاملا جدیدی را به‌وجود آورد.
باتوجه به آغاز فصل سرما و مهاجرت پرندگان، یکی از عوامل انتقال این بیماری پرندگان مهاجر هستند که در ابتلا به راحتی می توانند با انتقال ویروس به آب باعث شیوع بین پرندگان منطقه شوند، همچنین مرغ، خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی و شتر مرغ از جمله پرندگان حساس به بیماری هستند.
بدیهی است در صورت شیوع این بیماری باید از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ ها جلوگیری و اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداری های صنعتی رعایت شود، محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه‌ریزی ضد عفونی کامل و از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلان مکانیکی به محل پرورش مرغ ممانعت و هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات دامپزشکی گزارش شود.
به منظور پیشگیری از تهدیدساز شدن این شرایط در مرغداری ها نیز رعایت نکات ایمنی و پیشگیرانه در این موقع از سال بسیار ضروری به نظر می رسد که در این راستا با همکاری اداره کل دامپزشکی لرستان و حفاظت محیط زیست استان تلاش می شود که از شیوع این بیماری پیشگری شود و هرموردی بلافاصله مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد.
اگرچه طی چندسال اخیر موردی از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان گزارش نشده است اما با آغاز فصل سرما تیم های تخصصی به منظور پیشگیری از این بیماری در حال نظارت و پایش منابع آبی و مرغداری ها هستند.
پایش و مراقب های دامپزشکی لرستان
مدیرکل دامپزشکی لرستان گفت: هر ساله با آغاز فصل سرما کوچ پرندگان مهاجر به داخل کشور آغاز می شود و در لرستان حدود ۳۰ اکوسیستم تالاب، دریاچه، سد و آبگیر وجود داردکه محل گذران فصل سرما برای پرندگان مهاجر است که بر این اساس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به عنوان یک بیماری مشترک بین انسان و دام می تواند باعث بروز مشکلاتی در سطح جامعه شود.
مصطفی زبردست اظهار داشت: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت دام، ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به دلیل تغییرات، در ۲۲ کشور دنیا قابلیت انتقال به پستانداران را پیدا کرده است در حالیکه در سنوات گذشته این بیماری فقط مختص پرندگان آزاد زی و پرندگان در قفس و اهلی بود.
وی ادامه داد: پایش و مراقب تالاب ها و اکوسیستم های خاص محل گذراندن پرندگان مهاجر با توجه به وجود اکوسیتم های استان در ۶ ماه دوم سال با هماهنگی حفاظت محیط زیست استان توسط دامپزشکی انجام می شود.
مدیرکل دامپزشکی لرستان عنوان کرد: ناظران دامپزشکی در تمام مراکز مرغ گوشتی، تخم گذار و مرغ مادر مستقر شده اند و بر اساس شاخص های مشخص، کوچکترین تغییرات مصرف غذا، آب، تلفات و علائم بیماری اطلاع رسانی و مباحث پیشگیری به ویژه برای آنفلوآنزای فوق حاد بررسی می شود.
زبردست گفت: ایمن سازی ناظران در مراکز کشتارگاهی و پرورشی نیز در اولویت و حضور در مدارس و آموزش و اطلاع رسانی در خصوص بیماری های مشترک انسان و دام با موضوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در دستور کار قرار گرفته است.
آزمایشگاه دامپزشکی لرستان جهت نمونه برداری های لازم تجهیز شده است
معاون سلامت دامپزشکی لرستان نیز گفت: امروز بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان به‌عنوان یکی از چالش‌های عمده سازمان جهانی بهداشت مطرح است و در این راستا سازمان دامپزشکی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت جهاد کشاورزی پیگیر موضوع هستند.
علی دلیران با اشاره به راهکارهای کنترل و پیشگیری از ابتلا به این بیماری افزود: ژنوم ویروس آنفلوآنزا، به‌صورت قطعه‌قطعه است و به راحتی دچار جهش می‌شود که توسط پرندگان آبزی و مهاجر در یک منطقه به منطقه، از یک کشور به کشور دیگر و از یک قاره به قاره دیگر می‌تواند شیوع پیدا کند.
وی با بیان اینکه نمی‌توان پرندگان مهاجر را آزمایش و یا کنترل کرد، اظهار داشت: در این راستا باید کنترل در مبدا و مقصد صورت گیرد.
معاون اداره کل دامپزشکی لرستان با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه افزود: جلسات مختلفی برای آمادگی اداره کل دامپزشکی و سایر دستگاه‌های مرتبط با موضوع، برگزاری رزمایش در شهرستان‌ها، رصد و پایش رودخانه‌ها، تالاب‌ها، منابع آبی، مزارع پرورش مرغ مادر و تخم‌گذار و مراکز محل تردد پرندگان مهاجر در دستور کار است.
دلیران با اشاره به اینکه تمام مزارع پرورش مرغ مادر و تخم‌گذار در رابطه با بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان آزمایش شده اند گفت: استقرار مسئول فنی در تک‌تک مزارع پرورش مرغ مادر و تخم‌گذار از دیگر اقدامات صورت‌گرفته بوده است.
وی با اشاره به تجهیز آزمایشگاه مرکزی استان به آزمایش‌های «سرولوژی» و «پی‌سی‌آر» افزود: پیش از این نمونه و موارد مشکوک آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان در استان به استان‌های همجوار و یا سازمان دامپزشکی کشور اعلام می شد اما اکنون آزمایشگاه مرکزی مجهزی در استان فعال شده است.
معاون اداره کل دامپزشکی لرستان تاکید کرد: در این راستا سرکشی و تشدید مراقبت‌ها در روستاها و ۷۰۰ واحد مرغداری استان نیز در اولویت کاری این اداره کل قرار گرفته است.
دلیران افزود: در صورت شیوع این بیماری، جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ، رعایت اصول بهداشتی از نظر نظافت و ضدعفونی مرغداری و پرورش طیور، ممانعت از ورود حیوانات دیگر، اعلام هرگونه کاهش ناگهانی تولید تخم‌مرغ و تلفات به مرکز دامپزشکی باید موردتوجه قرار گیرد.
موردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در لرستان مشاهده نشده است
رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: خوشبختانه با توجه به رصدها و پایش های مستمر، موردی از بروز آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده و هر ساله رصد تالاب ها و آبگیرهای استان با همکاری و گشت و کنترل های مشترک با حضور دامپزشکی انجام می شود.
محسن امیری اظهار داشت: در صورت مشاهده هر موردی از شیوع، بلافاصله اکیپ مجهز دامپزشکی نمونه برداری را انجام می دهند و موارد گزارش می شود.
وی تاکید کرد: طی چند سال اخیر نیز مواردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در میان پرندگان مهاجر و بومی استان ثبت و گزارش نشده است اما همچنان رصد و پایش با حضور ناظران و تیم های نظارتی در حال انجام است و در صورت گزارش هر موردی بلافاصله اقدامات نمونه برداری و ارسال به آزمایشگاه انجام خواهد شد.