در میان دود و دَم شهر و تنگنای آپارتمان های روی هم قد کشیده ی زُمخت؛ اقامتگاه های بوم گردی جورچینی جذاب از همه آن چیزی است که مدت هاست در روزمرگی آدم ها به یغما رفته؛ خانه هایی با نزدیکترین هارمونی به خاطرات کودکی که در آنها عجیب زندگی جاریست.
اقامتگاه های متنوع بوم گردی، درکهن تمدن نصف جهان را شاید بتوان گنج های خُفته ای دانست که روح آدمی را بیدار می کند، خانه ها و عمارت های منحصر به فرد با فضای دلنشین و آرام که هر یک می تواند مقصدی برای گردشگری پاییزی و خلق خاطرات خوش باشد.
به پشتوانه این ظرفیت ارزشمند، اصفهان آغاز کننده رویداد بوم گردی در کشور بوده است. نخستین اقامتگاه بوم گردی در روستای گرمه خور و بیابانک راه اندازی و با استقبال علاقه مندان به این صنعت به‌تدریج در کشور گسترش یافت. بیشترین اقامتگاه های گردشگری به ترتیب در شرق استان اصفهان و سپس در شمال و غرب استان تاسیس شده است. در کلانشهر اصفهان نیز فضای تعدادی اقامتگاه سنتی، هنوز رشته اتصال روزمرگی ها به خاطرات قدیمی است، سقف هایی که در پناه آن می توان غبار دلمُردگی از تار و پود جان زُدود.
اقامتگاه سنتی «خان نشین»
نام دیگر این بنای قدیمی، «خانه تاریخی علافچیان» و یادگار دوران صفویه واقع درمیدان امام علی(ع) اصفهان است.این خانه که با ۱۷ متر ارتفاع، بلندترین عمارت تاریخی در میان خانه های تاریخی شهر اصفهان به شمار می رود در اسفند ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۸۱۰۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال ۱۳۹۶ پس از بازسازی و مرمت زیر نظر سازمان میراث فرهنگی اصفهان، در قالب اقامتگاه سنتی خان نشین فعالیت خود را آغاز نمود. این اقامتگاه با معماری منحصر به فرد و سبک معماری کُردی- قاجاری اش، از ۱۰ واحد اقامتی دلباز و روشن در۲ طبقه تشکیل شده است که گرداگرد حیاط اندرونی و حوض آب با صفای وسط آن قرار گرفته اند. در بازسازی این خانه تاریخی سعی شده است تا تمامی عناصر سنتی آن به خوبی حفظ شوند.
حیاطی که حوض آبی وسطش در نظر اول توجه بینندگان را جلب می‌کند در کنار معماری قدیمی شامل گچ‌بُری‌ها، ستون‌ها، شیشه‌های رنگی و رنگ‌آمیزی‌های هنرمندانه، فضای سنتی چشم نوازی را در این خانه پدید آورده است.
اقامتگاه «سرای سفیر»
این عمارت واقع در خیابان مسجد سید اصفهان از دوران پهلوی به جا مانده و زمانی خانه سفیر کویت بود. نام اتاق های این خانه اطلسی، لاجورد، ناردون، یاقوت، فیروزه، رازقی و شیدرخ است.این اقامتگاه به یاد زمان های گذشته شربت خانه ای دارد که میان آن یک کُرسی بزرگ برای میزبانی از مهمانان در روزهای سرد پاییز و زمستان تعبیه شده است. پنجره های رنگارنگ چوبی، ایوان بزرگ و آب نما فضای دلچسبی را خلق کرده است.
همنشینی با کویر در اقامتگاه های ورزنه
شهر ورزنه در جنوب غربی شهرستان نایین، در شرق استان در نزدیکی تالاب بین‌المللی گاوخونی تنها جایی است که زنان آن همچنان به شیوه سنتی چادر سفید به سر دارند.ورزنه، نزدیکترین کویر به شهر اصفهان است که چشم‌انداز تپه های شنی آن مسحورکننده است.
اقامتگاه بوم گردی «حافظ» در شهر ورزنه با ترکیبی از تخت چوبی، حوض و فواره، باغچه های کوچک و سقف متحرک که در زمستان بسته می شود فضای خیال انگیزی را برای گردشگران فراهم کرده است.
اقامتگاه «نگار» نیز با معماری و چیدمان سنتی و اصیل ایرانی خود حس دلنشین زندگی در خانه های باصفای سنتی را ایجاد می کند. عمارت آیینه خانه، حافظ، چاپاگر و سپنتا نیز از دیگر اقامتگاه های کویر ورزنه است.
کاشانه های سنتی کاشان
بیشترین فراوانی اقامتگاه بوم گردی در مناطق بیابانی و کویر اصفهان است. «اقامتگاه سنتی فلاحتی کاشان» یک خانه ی سنتی قدیمی است که قدمت آن به دوران قاجاریه بازمی گردد و به مکان های پربازدید کاشان مثل خانه بروجردی ها و حمام فین نزدیک است. معماری این خانه درونگرا بوده و حیاط مرکزی آن با ۲ ایوان در ضلع های شمالی، شرقی و فضای اقامتی آن در زمینی به مساحت هزار و ۵۵۵ متر بنا شده است. مجموعه فلاحتی کاشان در بهمن ماه سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در اقامتگاه بوم گردی «تُرنج» از دیگر خانه های سنتی کاشان نیز زمینه عکاسی با لباس‌های قاجاری فراهم شده است.
در اقامتگاه سه طبقه بوم گردی «ملک» کاشان نیز، هشت اتاق وجود دارد که روی هر کدام اسم‌های زیبایی چون زینت، زنبق، ترنج، محراب، نیلوفر، اسلیمی، اشرفی و عباسی گذاشته شده است و دسترسی راحت به جاهای دیدنی کاشان دارد.
اقامتگاه پِلاسجان فریدن،تجربه سیاحت در شهر زیرزمینی
«اقامتگاه بوم گردی پلاسجان» واقع در روستای موغان ِشهرستان فریدن در ۱۴۰ کیلومتری غرب اصفهان، با چیدمان زندگی روستایی و سقف چوبی و دیوار های خشت و کاهگِلی، گنجینه منحصر به فرد از میراث ناملموس مردمان این دیار را در خود نهفته دارد و در آن از طعم لذیذ غذاهای محلی تا عطر خوش دمنوش های گیاهی همه چیز برای گذراندن لحظاتی فرح بخش و خیال انگیز فراهم است.
همجواری اقامتگاه بومگردی پلاسجان با «شهر زیر زمینی چهار طبقه موغان» فرصتی بی نظیر را برای سیاحتی شگرف به اعماق زمین فراهم کرده است. این شهر زیرزمینی با سه هزارمتر مربع وسعت ۹ ورودی دارد و در گذشته برای مقابله با حوادث طبیعی، همچنین هجوم دشمنان و حفظ دام از حمله حیوانات درنده ساخته شده است.
با توجه به وضعیت اقلیمی شهرستان فریدن که در فصل زمستان بسیار سرد می شود، وجود این دستکن ها برای حفظ جان مالکان و احشام آنها ضروری بوده است. هوای بسیار خنک در تابستان و نیز هوای بسیار گرم در فصل زمستان از دیگر ویژگی های این سازه شگفت آور تاریخی است.قدمت این آثار به حدود ۵۰۰ سال می رسد، هر چند برخی طبقات یپایین تر را به دوره هخامنشی نسبت می دهند.
بومگردی در باغشهرِ خوانسار
اقامتگاه بومگردی «سرای مادری» در شهرستان خوانسار در ۱۵۵ کیلومتری غرب استان در محله بابا سلطان، کوچه شهیدان شهریاری، پایین تر از مسجد جامع، پلاک ۴۵ واقع است. این خانه قدیمی با قدمت صد سال پس از مرمت و بازسازی در سال ۱۳۹۷ افتتاح شد و فعالیت رسمی خود را در حوزه گردشگری آغاز نمود.این اقامتگاه با معماری و بافت سنتی در ۲ طبقه ساخته شده است.
«دیرا» دیگر اقامتگاه بومگردی در خوانسار به معنای دورهمی و مهمان دوره است که در مکانی سنتی و زیبا که بیانگر فرهنگ و آداب و رسوم منطقه است، با امکانات رفاهی مناسب پذیرای مهمانان است.
شهر خوانسار تا اصفهان حدود دو ساعت فاصله دارد و به کوچه باغ های زیبایش مشهور است. آب و هوای خنک، درختان سرسبز و سر به فلک کشیده، چشمه های جوشان و روان و کوه های پوشیده از برف از دیگر قاب های خیال انگیز این شهر است.
«خانه جواهری» بویین میاندشت؛ کُلبه ای گرم در میانه سرما
این اقامتگاه واقع در منطقه سردسیر بویین میاندشت در ۱۸۰ کیلومتری غرب اصفهان با قدمت افزون بر یک قرن و مساحت ۵۰۰ متر مربع متعلق به دوران قاجار پس از طی عملیات مرمت و بازسازی به سبک پهلوی و گُرجی مورد استفاده و بهره برداری گردشگران قرار گرفته و شامل پنج اتاق با معماری و چیدمان سنتی با سقف ساخته شده از چوب و نی است.فضای موجود در این اقامتگاه حس زندگی در گذشته های دور در خانه ای ساده و سنتی را به گردشگران القا می کند. ابزار های عتیقه موجود در اقامتگاه نمادی منحصر به فرد گویای قدمت فضا و این خانه روستایی است.
حیاط این بوم گردی و تخت های چوبی دور تا دور آن فضایی دلچسب برای استراحت گردشگران فراهم کرده است. طبخ و ارائه خوراک ها و غذاهای محلی از دیگر ویژگی های این اقامتگاه است.
«اقامتگاه بومگردی کسری» در فریدونشهر، همجوار با مناظر بِکر طبیعت
این اقامتگاه در روستای سیبک فریدونشهر در ۱۸۵ کیلومتری غرب اصفهان واتقع است. شامل ۹ اتاق با چشم‌اندازی زیبا به شاهان کوه بلندترین قلعه استان است که هر اتاق نام یک منطقه و شخصیت گُرجی را دارد.در حیاط مرکزی این اقامتگاه نیز چادر عشایر بختیاری برپا شده است. طبیعت بکر چهارفصل و هوای مطبوع روستای سیبک این اقامتگاه را متمایز کرده است.
به گزارش ایرنا؛ بوم گردی و ایجاد اقامتگاه در دل روستاها و حفظ و احیای خانه های سنتی، شکل جدیدی از سفر است که در چند سال گذشته نگاه‌های زیادی را به خود جلب کرده است. اساس بوم گردی این است که سنت، آداب و رسوم گذشتگان یک منطقه معرفی و دوباره احیا شود.
به گفته مسوولان، در زمان حاضر استان اصفهان حدود ۴۰۰ اقامتگاه های بوم گردی دارد. استان اصفهان با برخورداری از جاذبه های طبیعی و گردشگری از جمله استان های پیشرو در رویکرد بوم گردی محسوب می شود و در تعطیلات نوروز امسال ۴۰ درصد ظرفیت اقامتگاه‌های بومگردی استان تکمیل شد.
استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور، دارای ۱۱۴ شهر، هزار و ۹۳ آبادی و ۲۰ هزار بنا و اثر تاریخی است که یکهزار و ۶۹۸ مورد آن به ثبت ملی و ۱۵ اثر از آن نیز به ثبت جهانی رسیده است.