به گزارش خبرنگار ایرنا، انتخاب روز جهانی برای موضوع‌های مختلف در واقع اقدامی برای جلب توجه افکار عمومی به آن موضوع است. نامگذاری چهاردهم نوامبر به عنوان «روز جهانی دیابت» فرصتی برای توجه به این بیماری مزمن است که درباره این بیماری ساده‌اندیشی نکنیم و به دنبال پیشگیری و درمان آن باشیم.
جمهوری اسلامی ایران سال ۱۳۹۲ به بعد مطابق با روز جهانی دیابت و به همت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هر ساله هفته آخر آبان‌ماه را به عنوان هفته ملی دیابت اعلام می‌کند و انجمن‌های حامی بیماران دیابتی در این برهه زمانی نقش فعال و موثری را ایفا می‌کنند.
تعریف دیابت
در تعریف کلی از بیماری دیابت، می‌توان گفت بدن برای تولید انرژی به سوخت نیاز دارد که از مواد غذایی به دست می آید. این مواد غذایی در بدن در نهایت به یک قند ساده به نام گلوکز تبدیل می شوند، گلوکز وارد جریان خون و سپس سلول ها شده و برای تولید انرژی و رشد بدن مورد استفاده قرار می گیرد. درصورتی که قند به علت وارد نشدن به سلول ها در خون باقی بماند، قند خون افزایش می یابد. این روندی است که در بیماری دیابت رخ می دهد.
روز جهانی دیابت، به مناسبت روز تولد دکتر بانتیگ کاشف انسولین نامگذاری شده است و توجه به نیازهای جامعه دیابتی و فراهم کردن این نیازمندی‌ها، تاکید بر اجرای برنامه‌هایی در راستای کنترل خطراتی که دیابت می‌تواند برای جوامع در پی داشته باشد و جلب توجه جهانیان به این بیماری و راه‌هایی برای مدیریت کردن این معضل سه محور اصلی در نامگذاری روزی برای دیابتی‌ها است
معضل تامین انسولین
از جمله مشکلات بیماران دیابتی تامین انسولین است که به تازگی محدودیت‌هایی در دریافت انسولین برنامه‌ریزی شده است، اما ضرورت دارد در اعمال محدودیت تمامی گروه‌های سنی و از جمله سالمندان را در نظر گرفت که به زحمت می‌توانند از خانه خارج شوند و نسبت به خرید دارو اقدام کنند. سالمندی که از دیگران برای تامین دارو درخواست می‌کند، در گذشته به میزان مصرف یک ماه انسولین دریافت می کرد، اما اکنون هر ۲ هفته باید برای تحویل دارو به داروخانه‌های مشخص مراجعه کند.
علت بروز این بیماری، کمبود انسولین یا عمل نکردن آن است. انسولین هورمونی است که از غده لوزالمعده(پانکراس) ترشح می شود. این ماده کلیدی، موجب ورود قند به سلول ها می شود تا قند، جهت تأمین انرژی مورد استفاده قرار گیرد یا برای مصارف بعدی ذخیره گردد. بدون وجود انسولین، قند نمی تواند از جریان خون خارج و وارد سلول ها شود.
خطر چاقی ناشی از سبک زندگی نادرست در دیابت
اضافه وزن و چاقی، شایع‌ترین عامل ابتلا به بیماری دیابت است که برنامه غذایی نامناسب و کم‌تحرکی در آن تاثیر زیادی دارد و تغییر سبک زندگی و مصرف زیاد شیرینی، چربی، غذاهای فوری (فست فود) و کربوهیدرات ها در گسترش اضافه وزن و چاقی در بین افراد تاثیرگذار است.
طبق شواهد علمی هرچه سن افراد کمتر باشد و به اضافه وزن و چاقی مبتلا باشند، عواقب بدتری مانند دیابت و فشار خون در انتظار آنها است و بر این پایه انتظار می‌رود والدین بیش از پیش به رژیم غذایی و تحرک کودکان و نوجوانان خود توجه داشته باشند.
طبق تحقیقات علمی، بیماری دیابت قابل درمان نیست به عبارتی نمی توان آن را مداوای کامل کرد و به همین دلیل مردم باید با اقدامات مناسب، مراقب باشند تا دچار این بیماری نشوند و انجام ندادن به موقع آزمایش‌های دوره‌ای به ویژه با گذر از سن ۴۰ سالگی، استعمال دخانیات و افزایش فشار خون، از دیگر عوامل شیوع دیابت است.
نشانه های دیابت را بشناسیم
تعریق زیاد، لاغرشدن، پرنوشی و پرادراری، از علائم شاخص ابتلا به دیابت است که با مشاهده این علایم افراد باید آزمایش دوره‌ای انجام دهند و به بیانی دیگر انجام آزمایشات دوره‌ای و شناسایی علایم ابتلا به دیابت از راه‌های تشخیص این بیماری است که باید این موارد مهم را مورد توجه قرار داد.
بر اساس پیمایش سال ۹۵ حدود ۱۱ درصد جمعیت کشور به بیماری دیابت مبتلا بودند که در همه گیری کرونا این رقم به ۱۴ درصد افزایش یافت.
به گفته کارشناسان بهداشت، افراد دیابتی به طور میانگین ۳۲ درصد گرفتار مشکلات قلبی عروقی، ۲۱ درصد گرفتار مشکلات عروق کرونر، ۱۰ درصد گرفتار آنفارکتوس قلبی و هفت و ۶ دهم درصد گرفتار سکته مغزی می‌شوند و افراد مبتلا به دیابت نسبت به سایر افراد ۱۶۰ درصد خطر ابتلا به مشکلات عروق کرونر، ۱۲۷ درصد ایست قلبی، ۵۶ درصد خونریزی مغزی و ۱۳۲ درصد خطر مرگ‌ومیر ناشی از مشکل قلبی عروقی بیشتری دارند.
برآیند داده‌ها نشان می‌دهد تغییر الگوی زندگی و تغذیه عامل پیشگیری و مهار دیابت است و براین اساس و طبق گزارش‌ها، یک فرد دیابتی با یک برنامه غذایی سرشار از خرما، انجیر و انگور می‌تواند مصرف ۱۵۰ واحد انسولین را به ۱۲۰ واحد تا ۸۰ واحد کاهش دهد و یا تمام داروهای کنترل قند را کنار بگذارند و دیابت را کنترل کنند.
بنابراین روشن است علت دیابت قند نیست، علت دیابت جدا کردن قند از ویتامین های گروه B با سفیدکردن گندم و برنج است، آبکش کردن ماکارونی و برنج ، سرخ کردن کدو بادمجان و سیب زمینی و گوشت از عوامل ایجاد دیابت در افراد محسوب می‌شود.