به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، با اینکه هفته پژوهش ملی به شکل رسمی از ۱۹ تا ۲۵ آذر با برنامه‌های مختلفی در تهران برگزار شد و هفته پژوهش استانی نیز از ۱۱ تا ۱۷ آذر در شهرها و استان‌های دیگر برگزار شده بود؛ برخی دانشگاه‌های شهر تهران طی هفته جاری مراسم این روز را در دانشگاه‌های خود برگزار کردند.
دانشگاه علامه طباطبائی روز یکشنبه (سوم دی) دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر و دانشگاه شاهد و دانشگاه پیام نور روز دوشنبه (۴ دی) و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران روز سه شنبه (۵ دی) پژوهش و پژوهشگری را گرامی داشتند و از برترین پژوهشگران، فناوران و اساتید و دانشجویان برجسته دانشگاهها و موسسات آموزش عالی خود در این حوزه تقدیر کردند.
شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی حرکت نیز به عنوان جشنواره اختصاصی دستاوردهای انجمن‌های علمی‌دانشجویی هم بعد از یک دوره برگزاری در دانشگاه مازندران (دوره پانزدهم) برگزار شده بود، به دانشگاه شهید بهشتی آمد و طی دو روز هم میزبان دانشجویان عضو این انجمن‌ها شد، هم دستاوردهای این دانشجویان را در معرض تماشا قرار داد و هم در دیداری فوق‌العاده و طولانی از بخش نمایشگاهی این جشنواره توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بار دیگر اهمیت فعالیت‌های علمی دانشجویی را برای وزارت علوم نشان داد.
گزارشی از بخش نمایشگاهی این جشنواره و حضور وزیر علوم در آن بخوانید.
ماجرای جدید در سازمان سنجش آموزش کشور هم که با استعفای رییس این سازمان از دوشنبه ۲۷ آذر در اعتراض به بازگشت به تحصیل شماری از داوطلبان شبهه‌دار آغاز شده بود، سه‌شنبه گذشته و با جلسه فوق‌العاده شورای عالی انقلاب فرهنگی (جلسه ۶۳۰) به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رییس‌جمهور به نتیجه رسید و قرار شد برای رفع اختلاف برداشت‌ها در این زمینه، احکام دیوان عدالت اداری درباره این افراد به تناسب تحصیل آنها در هر یک از دانشگاه‌های وابسته به وزارتخانههای علوم و بهداشت و نیز دانشگاه آزاد، به هیأت‌های عالی تجدیدنظر این دانشگاهها ارجاع شود.
گزارشی از جلسه ۶۳۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی را اینجا بخوانید.
ضرورت توسعه همکاری‌های دانشگاه‌های سراسری و علوم پزشکی
معاون آموزشی وزارت علوم نیز در نشستی با معاونان آموزشی و تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و جمعی از رؤسای دانشگاه‌های سراسری و علوم پزشکی با محوریت تقویت هم‌افزایی با اشاره به توجه به آغاز همکاری برخی دانشگاه‌های سراسری و علوم پزشکی گفت: این همکاری‌ها در حال توسعه است و مقرر شده زمینه‌های همکاری و نیازمندی‌های قانونی آن در مجامعی مانند شورای گسترش، تهیه و اختیارات لازم برای انجام کارهای مشترک به دانشگاهها به عنوان نمونه در پذیرش دانشجوی مشترک و کارهای بالینی، تفویض شود.
قاسم عموعابدینی افزود: باید زمینه‌های همکاری‌های مشترک دو وزارتخانه علوم و بهداشت در حوزه علمی و آموزشی را شناسایی کنیم. دانشگاه تهران با دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه شهید بهشتی با دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه‌هایی که در سطح استان‌ها و شهرها معادل دارند، می‌توانند همکاری‌های خود را گسترش دهند. این همکاری نیاز به مقررات و قوانینی دارد که در این زمینه مصوبات و حمایت‌ها مشخص شده است.
وی از ایران به عنوان منشأ حکیم پروری یاد کرد و گفت: در حوزه علوم پزشکی، جایگاه حکما ویژه است. اساتید برجسته‌ای که حوزه آموزش آنها مبتنی بر تمدن ایرانی اسلامی است را باید انتخاب و آنها را به عنوان حکیم معرفی کنیم. اراده مسئولان وزارتخانههای بهداشت و علوم بر این است که همکاری‌های مشترک تقویت و برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های مشترک، انجام شود.
راه‌اندازی شبکه نخبگانی زنان در وزارت علوم
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی نیز طی هفته گذشته میزبان همایش آموزش عالی و پیشرفت زنان در ایران با حضور مشاور امور زنان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شماری از کارشناسان این حوزه بود.
فخرالسادات نصیری در این همایش گفت: امکان استفاده بهینه از تجارب علمی با ایجاد شبکه نخبگانی زنان توسط این وزارتخانه فراهم و سامانه آن نیز طراحی و در این سامانه اسامی و مشخصات افراد درج شده است. این اقدام صرفا برای داده‌سازی و توصیف این جمعیت نیست؛ بلکه برای استفاده در بخش‌های تخصصی است.
وی اظهار داشت: منابع انسانی ما به دو بخش مرد و زن تقسیم نمی‌شود، اما چنانچه از نظر کمی بخواهیم این دو را در نظر بگیریم با تصور اینکه نیمی از این منابع را زنان تشکیل می‌دهند، نیم دیگر را همین زنان تربیت می‌کنند، بنابراین برای بهبود وضعیت زنان نیازمند فرهنگ سازی و ارزش گذاری هستیم و مردان هم باید در این زمینه نقش ایفا کنند. برای رسیدن زنان به جایگاه ذاتی، فطری، خانوادگی و اجتماعی نباید موانع زیادی وجود داشته باشد، بلکه باید ارتباطی دوسویه از طریق همکاری و همیاری شکل بگیرد و به یک ارزش تبدیل شود.
نصیری با بیان اینکه اعداد و ارقام حاکی از افزایش حضور زنان در آموزش عالی بعد از انقلاب اسلامی است، گفت: ۶۱ درصد دانشجویان، ۴۸ درصد از یاوران علمی و کارکنان ستادی وزارت علوم و ۳۴ درصد از اعضای هیات علمی را زنان تشکیل می‌دهند. اگرچه همچنان به وضعیت مطلوب استاندارد در عرصه ملی و بین‌المللی و اسناد بالادستی نرسیده‌ایم، اما بهبود داشته‌ایم.
افزایش کمّی اعداد و ارقام از حضور زنان در عرصه های علمی تبعات پشت پرده هم دارد؛ زیرا گمان می‌رود حضور دختران در دانشگاهها صرف مدرک گرایی است؛ در حالی که دخترانی هستند که در شغل‌های کم درآمد و کم ارزش نسبت به مردان مشغول هستند. باید در سیاستگذاری‌ها در این حوزه دقت شود به طوری که شاید در ابتدای تاسیس رشته‌ای به نیاز زیست بوم یا منطقه و محیط جغرافیایی رشته ها توجه نشده است و رشته انتخابی دختران، هیچ شغلی را در آن منطقه پوشش نمی دهد.
مشاور امور زنان وزارت علوم یادآور شد: آموزش عالی و دستاوردهای آن هم برای فرد در سطح ملی و هم بین المللی می‌تواند اثر مثبت داشته باشد و افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی را از یک سو و رشد جایگاه و منزلت اجتماعی از سوی دیگر به همراه داشته باشد.
استفاده از همه امکانات دانشگاهها برای انتخابات پُرشور
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز در جلسه شورای مرکزی قرارگاه جهاد تبیین این وزارتخانه گفت: از آنجا که دانشگاه ها نقش مهمی در ایجاد فضای انتخاباتی در کشور دارند؛ همه امکانات دانشگاهها برای انتخابات (مجلس شورای اسلامی، ۱۱ اسفند ۱۴۰۲) پُرشور به‌کار گرفته شود.
محمدعلی زلفی‌گل افزود: باید از همه امکانات و فضای موجود در دانشگاهها و خوابگاه های دانشجویی، ظرفیت تشکل‌های دانشجویی و اساتید و ظرفیت فضای مجازی برای تببین ضرورت مشارکت در انتخابات و رونق انتخابات پیش رو استفاده شود.
وی تاکید کرد: تشکل های فرهنگی و اجتماعی اساتید و دانشجویی در برنامه های خود در ایام مانده در انتخابات، مخاطبان را فراگیر و گسترده تر از گروه های همفکر خود انتخاب کنند و برنامه ها با حضور همه سلایق فکری باشد. بیان پیشرفت های صورت گرفته پس از انقلاب اسلامی در کنار اشاره به مشکلات و انتقادات می تواند دانشجویان را به شرکت در انتخابات که به منزله مشارکت در تعیین آینده کشور است ترغیب کند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری افزود: حضور شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی، اساتید برجسته و خوشنام و دانشجویان فعال فرهنگی و اجتماعی در فضای اجتماعی خیلی مهم و تعیین کننده است چرا که رسانه در جامعه امروز نقش تعیین کننده دارد.
زلفی گل همچنین در نشست برنامه‌ریزی اردوهای راهیان نور نیز بر بسیج امکانات همه دانشگاهها برای برگزاری باشکوه اردوهای راهیان نور به ویژه دانشگاه‌های جنوب و غرب کشور تاکید کرد.
معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم و رییس بسیج دانشجویی کشور نیز در ابتدای این نشست گزارشی از برگزاری اردوهای راهیان نور در سال گذشته و پیش‌بینی اقدامات لازم برای اردوهای امسال ارائه کردند.
وی همچنین اظهار داشت: نقش رسانه در شرایط امروز دنیا به گونه‌ای است که هم جنگ‌ها و هم صلح و دوستی‌ها با مقدمات سازی و تببین شرایط توسط رسانه صورت می گیرد بنا براین رسانه ها پیشران تحولات هستند.
ضرورت توجه ویژه به پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی
معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم در آیین نکوداشت هفته پژوهش و تجلیل از پژوهشگران و فناوران برتر دانشگاه پیام نور در سازمان مرکزی این دانشگاه توجه ویژه به پژوهش های حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی را به دلیل اثرگذاری جهانی در حوزه های مختلف از جمله تاریخ، تمدن، سبک زندگی، باورها و اعتقادات ضروری خواند.
پیمان صالحی با تاکید بر نقش مهم دانشگاه پیام نور در آموزش عالی اظهار داشت: دانشگاه پیام نور جایگاه بی‌بدیلی در آموزش عالی کشور دارد که هیچ دانشگاهی نمی‌تواند این جایگاه را بگیرد، بنابراین در برخی حوزه‌ها این دانشگاه مزیت مطلق دارد و باید در تبیین این مزیت‌ها بیش از پیش تلاش لازم صورت پذیرد.
وی بر اثربخشی حوزه‌های علوم انسانی، اجتماعی و هنر تاکید کرد و افزود: در علوم اجتماعی رتبه ۳۳ در هنر و علوم انسانی رتبه ۴۴ و در روان‌شناسی رتبه ۳۱ در اسکوپوس را داریم که لازم است به علت اثربخشی این رشته‌ها، دانشگاهها بیش از این پیش به آنها توجه کنند.
چون در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی تحقیقات در حوزه‌های تاریخ، تمدن، سبک زندگی، باورها و اعتقادات است باید به خاطر اثرگذاری جهانی، بیشتر مورد تاکید قرار گیرند.
راه‌اندازی «جایزه کیفیت آموزش عالی» در دانشگاه تهران
رییس دانشگاه تهران، مأموریت بنیانگذاری و طراحی «نظام رتبه‌بندی مؤسسات آموزش عالی» را به مدیرکل جدید نظارت، ارزیابی و آمایش آموزش عالی استان تهران ابلاغ کرد.
سید محمد مقیمی در این مورد گفت: چنانکه در بسیاری از کشورها مرسوم است، نظام رتبه‌بندی بر اساس شاخص‌های مختلف طراحی می‌شود. اداره کل نظارت، ارزیابی و آمایش آموزش عالی استان تهران هم می‌تواند با بومی‌سازی چنین شاخص‌هایی، نظام رتبه‌بندی مؤسسات آموزش عالی را در مرحله اول در استان تهران طراحی کند و سپس آن را در سطح ملی نیز مورد بهره‌برداری قرار دهد.
وی افزود: بر اساس همین نظام رتبه‌بندی، می‌توان دانشگاه‌های سرآمد را سالانه معرفی و جایزه‌ای به آنها اعطا کرد. امیدوارم طی یکسال آینده بر اساس پایشی که از عملکرد مؤسسات آموزش عالی استان تهران به عمل می‌آید، شاهد رتبه‌بندی این مؤسسات و اهدای جوایز کیفیت آموزش عالی به تفکیک شاخص‌های کیفیت و عملکرد کلی مؤسسات آموزش عالی باشیم.
افتتاح آزمایشگاه هوش مصنوعی به‌زودی در دانشگاه امیرکبیر
سرپرست دانشگاه صنعتی امیرکبیر هم در مراسم تقدیر از دانشجویان المپیادی و ممتاز این دانشگاه گفت: حوزه هوش مصنوعی یکی از اولویت‌های تحقیقاتی این دانشگاه است و بر همین اساس به‌زودی آزمایشگاه بزرگ هوش مصنوعی افتتاح می‌شود.
علیرضا رهایی تاکید کرد: در دهه‌های اخیر به دفعات از تریبون‌های مختلف می شنویم که به طور عمده بر اهمیت علم و دانش تاکید می‌شود؛ به طوری که توسعه کشور به توسعه علم، فناوری و نوآوری پیوند می‌خورد. ضمن اینکه این موضوع خیلی مطرح می‌شود که علم از پیشگام‌های اصلی بهره وری و نوآوری به شمار می‌رود و مسئولان مختلف توجه ویژه‌ای بر علم و عالم دارند و تاکیدات ویژه‌ای دارند که نخبگان علمی در اداره کشور جایگاه ویژه‌ای داشته باشند و از نظرها و دیدگاه‌های آنها استفاده شود.
وی تصریح کرد: امروزه اگر کشوری بخواهد قدرت خود را به ملت‌های دیگر نشان بدهد از جایگاه و پیشرفت‌های علمی خود صحبت می‌کند؛ در حالی که در گذشته قدرت نظامی عامل برتری کشورها محسوب می‌شد. اما امروز کشورهایی که پیشرفت‌های علمی بالایی دارند، احساس برتری می کنند. اگر چه در کشور نیز مسئولان تمام سطوح نظام بر اهمیت توسعه علم دانش تاکید می کنند جایگاه ویژه‌ای برای آن قائل هستند و دانشجویان در این مجموعه جایگاه ویژه‌ای دارند.
سرپرست دانشگاه صنعتی امیرکبیر افزود: در کنار فعالیت‌های علمی و آموزشی، طی چند دهه در زمینه فعالیت‌های تحقیقاتی خوبی در دانشگاه صورت گرفته است و برنامه کلان این دانشگاه یک مجموعه موزونی است که انجام برنامه‌ریزی درست موجب شد تا در حوزه آموزشی، برنامه آموزشی خوبی داشته باشیم. ضمن اینکه دانش آموختگان این دانشگاه در داخل و خارج از کشور جایگاه خوبی پیدا کردند و امروزه هم تقاضا برای جذب آنها بالا است.
وی از فعالیت تحقیقاتی این دانشگاه در چهار حوزه مهم فنی و مهندسی به صورت گسترده و کلان خبر داد و افزود: اولین آن مربوط به صنایع هوایی و توسعه آن از جمله طراحی هواپیما، دوم توسعه در حوزه صنایع دریایی است که سفارش‌های خوبی از سوی صنعت دریا به دانشگاه داده شده است، انرژی و مهندسی انرژی در همه شاخه‌ها نفت و غیره از حوزه‌های دیگر فعالیت‌های تحقیقاتی دانشگاه است.
سرپرست دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکید کرد: حوزه دیگر فعالیت تحقیقاتی دانشگاه حوزه هوش مصنوعی است و صنایع مهم کشور به این امر توجه کردند؛ بر همین اساس به‌زودی آزمایشگاه بزرگ هوش مصنوعی افتتاح می‌شود و تلاش می‌کنیم دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خدمت نیازهای فنی و مهندسی کشور قرار بگیرد اگر چه اساتید مبدا و دانشجویان پرتوان مجری همه این فعالیت‌های تحقیقاتی در این دانشگاه هستند.
فرآیند نظارت در دانشگاه علمی کاربردی هوشمند می‌شود
معاون نظارت و سنجش دانشگاه جامع علمی کاربردی گفت: سامانه هوشمند نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت با رویکرد ارتقای کیفیت زیر نظام آموزش علمی کاربردی طراحی و در حال اجرا است.
محمد فتحیان افزود: این سامانه یاریگر مراکز آموزش علمی کاربردی در اجرای صحیح فرآیند آموزش علمی کاربردی است که اجرای آن، موجب ارتقای برند و افزایش تقاضای شرکت در دوره‌های علمی کاربردی شده و ضمن تسهیل در ایجاد اشتغال موثر، زمینه تقویت اقتصادی مراکز را فراهم خواهد کرد.
معاون نظارت و سنجش دانشگاه جامع علمی کاربردی ضمن تشریح اجزای معماری و مراحل توسعه این سامانه، استفاده از روش‌های جمع آوری داده بصورت هوشمند و تحلیل داده ها را از قابلیت‌های این سامانه برای تصمیم‌سازی مستمر و پویا دانست و تصریح کرد: در مرحله توسعه یافته سامانه، نظرات صنایع بکارگیرنده دانش آموختگان در ارتباط با سطوح و اثربخشی مهارت ایشان و همچنین نظرات دانش‌آموختگان در رابطه با نحوه اجرای دوره‌ها، اخذ و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
فتحیان یادآور شد: رویکرد جدی مدیریت دانشگاه، ارتقاء و تضمین کیفیت ارائه آموزش‌های عالی علمی‌کاربردی است به گونه‌ای که این آموزش‌ها نه تنها در کشور، بلکه در سطح بین‌المللی از اعتبار و جایگاه بالایی برخوردار باشد، در چنین بستر مناسبی است که دانش آموختگانی با دانش و مهارت بالا، تربیت و در حوزه‌های شغلی، اثربخش خواهند بود، با توجه به این مسئولیت خطیر و نیز نحوه فعالیت دانشگاه جامع علمی کاربردی در گستره جغرافیایی وسیع و ایفای نقش به عنوان بخشی از صنعت، فرآیندهای نظارت و ارزیابی و ساز و کارهای مرتبط، نیازمند بازتعریف و گذار از روش های سنتی به شیوه‌های نوین است.
امضای تفاهم‌نامه برگزاری دومین جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی
سازمان امور دانشجویان و دانشگاه شیراز هم این هفته برای برگزاری «دومین جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی» تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند. این جشنواره با هدف شناخت استعدادها و توانایی‌های دانشجویان در زمینه‌های فرهنگی و هنری و بسترسازی جهت رشد و بالندگی آنها، کشف و شکوفاسازی خلاقیت دانشجویی و افزایش شناخت دانشجویان نسبت به بنیان‌های فکری، فرهنگی و اعتقادی، تقویت و توسعه فضای معنوی و قرآنی در مراکز جهت الگودهی به سایر دانشجویان از دی ماه ۱۴۰۲ آغاز می‌شود و تا اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ ادامه خواهد داشت.
از دیگر اهداف برگزاری این جشنواره می‌توان به زمینه‌سازی مناسب جهت تاثیرگذاری فعالیت‌های گروهی دانشجویی در رشد روابط اجتماعی و گروهی، ایجاد روحیه نشاط و امید در بین دانشجویان شاهد و ایثارگر، زمینه سازی برای پرورش ابعاد شخصیتی فردی و اجتماعی دانشجویان شاهد و ایثارگر اشاره کرد.