مسئول واحد تغذیه مرکز بهداشت همدان روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: داده های آماری نشان می دهد که میانگین مصرف نمک در کشور ۲ برابر نرم جهانی است و در همدان نیز میزان استفاده از نمک در همین حدود است.
مریم شلیله افزود: یکی از علل بالا بودن مصرف نمک در همدان نوع تغذیه اهالی این استان از جمله فراوانی مصرف ترشی است در حالیکه یکی از مواد اولیه و اصلی در تهیه ترشی، نمک است.
وی ادامه داد: ارتباط زیادی بین مصرف زیاد نمک با پرفشاری خون و در ادامه بیماری های قلبی و کلیوی وجود دارد بنابران باید در مصرف نمک زیاده روی نکرده و نمک یددار تصفیه شده را به مقدار کم مصرف کرد.
غذاهای دریایی منبع اصلی یُد
کارشناس ارشد تغذیه اظهار کرد: ید به عنوان یک ماده معدنی مورد نیاز بدن همه افراد است و بیشترین میزان ید را می توان در غذاهای دریایی یافت اما بخش کمی از جمعیت کشور در نزدیک و حاشیه دریا زندگی می کنند.
شلیله اضافه کرد: مصرف غذاهای دریایی در عادات غذایی یا برنامه غذایی روزمره بیشتر خانوارهای ایرانی گنجانده نشده است بنابراین از دیگر شیوه ها باید برای تامین ید مورد نیاز بدن استفاده کنند.
خاک و گیاهان مناطق کوهستانی فقیر از یُد
وی گفت: بررسی های صورت گرفته گویا این است که در مناطق کوهستانی به علت شسته شدن سطح خاک توسط باران میزان ید موجود در خاک نیز شسته شده و تا حد قابل توجهی کاهش می یابد.
مسئول واحد تغذیه مرکز بهداشت همدان اضافه کرد: با توجه به فقیر شدن سطح خاک از ید، محصولات که در این خاک می رویند نیز از میزان ید کمتری برخوردار هستند.
شلیله بیان کرد: همچنین دام، گاو و گوسفندی که از علوفه و گونه های گیاهی موجود در طبیعت تغذیه می کنند ید کافی را دریافت نکرده در نتیجه گوشت، شیر و لبنیاتی که از شیر دام تولید می شود ید کمی دارند.
وی افزود: بنابراین با این وضعیت می توان دریافت که میزان ید موجود در مواد غذایی تولیدی در مناطق کوهستانی کم است و اهالی این استان ید کمتری دریافت می کنند.
کارشناس ارشد تغذیه یادآوری کرد: دهه ۶۰ و ۷۰ به علت کمبود ید بروز بیماری گواتر را به وفور شاهد بودیم با این توضیح که به علت کمبود ید در بدن، غده تیروئید برای دریافت ید بیشتر بزرگ می شود.
شلیله اضافه کرد: اما هم اینک بروز بیماری گواتر بسیار کم شده و علت آن این است که نمک ید دار تولید و در فروشگاه ها عرضه می شود و همه افراد ید مورد نیاز را دریافت می کنند.
آلودگی نمک به فلزات سنگین و احتمال بروز سرطان
وی گفت: نمک ها پیش از تولید باید تصفیه هم بشوند در غیر اینصورت احتمال آلودگی به فلزات سنگین نظیر سرب زیاد است و این فلزات احتمال ابتلای فرد به انواع سرطان ها را افزایش می دهد.
مسئول واحد تغذیه مرکز بهداشت همدان افزود: بر این اساس به همه افراد توصیه شده «نمک ید دار تصفیه شده» البته به میزان کم مصرف کنند.
شلیله بیان کرد: نمک ماده ای است که از ۲ بخش سدیم و کلر تشکیل شده است و در صورت مصرف زیاد نمک و بالا رفتن میزان سدیم بدن، کلسیم بدن دفع و تداوم این وضعیت موجب پوکی استخوان می شود.
وی اضافه کرد: چند سالی است که مصرف نمک هایی با عنوان نمک صورتی، دریا، آبی و بنفش افزایش یافته که احتمال وجود فلزات سنگین در این نمک های زیاد است همچنین این قبیل نمک ها یُد ندارند یا ید موجود در آنها بسیار کم است.
این متخصص تغذیه گفت: یکی از سئولات متداول این است که با وجود ضروری بودن مصرف نمک ید دار، افراد مبتلا به پرفشاری خون چه کار باید بکنند که در پاسخ باید گفت: بدن به یُد زیادی نیاز ندارد و در صورت تجویز رژیم غذایی کم نمک از سوی پزشک، البته با مصرف «نمک ید دار تصفیه شده» به مقدار کم، بدن با مشکل مواجه نمی شود.
شلیله اظهار کرد: نمک را در مکان مناسب، دور از نور، حرارت، رطوبت، در ظرف تیره و دربسته باید نگهداری شود همچنین حین پختن غذا باید در مرحله آخر نمک را به غذا اضافه کرد تا ید آن از بین نرود.
پویش ملی تغذیه سالم از یکم بهمن ۱۴۰۲ آغاز و تا نیمه این ماه ادامه دارد همچنین این پویش با هدف اطلاع رسانی در زمینه مصرف نمک و لبنیات است که شعار آن در بخش نمک «انتخاب همه، نمک کم اما تصفیه شده ید دار» است.