معصومه نجفی پازوکی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا درباره بازماندگان از تحصیل در دوره ابتدایی اظهار داشت: برای بحث بازماندگان از تحصیل سال گذشته سامانه شهید محمودوند را طراحی کردیم. در ابتدای کار وقتی که فهرست سیدا و ثبت‌احوال را مطابقت دادیم، یک آماری حدود ۲۰۰ هزار نفر بدست آمد.
وی افزود: اما وقتی برای این افراد پیگیری کننده گذاشتیم و کودکان را شناسایی کردند، متوجه شدیم که این عدد ۲۰۰ هزار نفر واقعی نیست زیرا تعداد بسیاری از این افراد به دلیل مشکل در ثبت سیدا در این آمار ۲۰۰ هزار نفر قرار گرفته بودند همچنین متوجه شدیم که تعدادی دیگر فوت شده‌اند و والدین این موضوع را اعلام نکرده بودند.
معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: پس از بررسی‌ها مشخص شد که یک سری از دانش‌آموزان هم مهاجرت کرده‌اند یا سوابق تحصیلی آنها در منطقه دیگری وجود دارد که هنوز ثبت نشده است.
نجفی پازوکی یادآورشد: از سوی دیگر یک سری از این فرزندان به دلیل معلولیت شدید نمی‌توانند به درس خواندن ادامه دهند. در جلسه‌ای با مسئولان سازمان بهزیستی اعلام شد که حدود ۳۰ هزار نفر در آمار کل بازمانده از تحصیل‌ها، کودکانی هستند که به دلیل محدودیت امکان رفتن به مدرسه را ندارند؛ بنابراین وقتی آمار بازماندگان از تحصیل را واقعی کنیم، متوجه می‌شویم که تعداد به آن صورت تکان‌دهنده نیست.
وی اضافه کرد: اکنون در مرحله‌ای هستیم که باید تشخیص دهیم آمار واقعی بازماندگان از تحصیل چقدر است و آمار واقعی به نسبت سال گذشته از ۲۰۰ هزار به ۱۴۰ هزار نفر رسیده است که از این تعداد هم برخی به چرخه تحصیل برگشته‌اند و اکنون آمار دقیق را نداریم که اعلام کنیم.
پوشش تحصیلی ابتدایی ۹۸ درصد است
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: ایران در مقطع ابتدایی بالای ۹۸ درصد پوشش تحصیلی دارد و این موضوع به نسبت بسیاری از کشورها پوشش خوبی محسوب می‌شود اما برای آوزش و پرورش، تحصیل نکردن حتی یک دانش‌آموز هم مهم است.
نجفی پازوکی گفت: اکنون به واسطه سامانه یک شناسایی دقیق انجام دادیم و علت بازماندگی از تحصیل فرزندان مشخص شده است؛ بنابراین باید مسیری را طراحی کنیم که برای این کودکان بازمانده از تحصیل چه آموزش‌هایی فراهم شود. به‌طور مثال ممکن است که برخی از علل بازماندگی از تحصیل با آموزش مجازی حل شود یا برای برخی، بسته یادگیری تولید کنیم یا شاید نیاز باشد معلم نزد دانش‌آموز برود. راه‌های متعددی وجود دارد که اکنون برای هر یک در حال برنامه‌ریزی و ارائه راهکار هستیم.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآورشد: شناسایی، جذب و نگهداشت مراحل اصلی برای بازماندگان از تحصیل است که اکنون در مرحله جذب قرار داریم. نگهداشت کودک در چرخه آموزش مرحله بعدی است که کودک باید به فضا بیاید و شرایطی مهیا شود که دوباره از این مسیر تحصیل خارج نشود.
نجفی پازوکی در پاسخ به این پرسش که اگر کودکی ۱۰ ساله تا کلاس دوم دبستان درس خوانده باشد و تحصیل را رها کرده باشد، باید به مدرسه عادی برود یا در مدرسه بزرگسالان درس بخواند، توضیح داد: این دانش‌آموز به مدرسه عادی می‌آید زیرا تحصیل کودکان بازه زمانی خاصی دارد که تا ۱۱ سالگی می‌توانند در مدارس ابتدایی بمانند.
وی افزود: این موضوع بستگی به موضوعات مختلفی دارد و قوانین جزئی در این زمینه مطرح است که باید بررسی شود؛ ممکن است که هر بچه‌ای در هر پایه‌ای ۲ سال مانده باشد و اکنون ۱۴ ساله باشد، آیا باید بگوییم که اکنون که کلاس چهارم هستی، از مدارس عادی به مدارس بزرگسال برو!؟ نه اینگونه نیست. این موضوع قوانین مشخص دارد.
معاون وزیر آموزش و پرورش درباره حوزه فعالیت‌های معاونت آموزش ابتدایی و سازمان نهضت سواد آموزی در موضوع بازماندگی از تحصیل اظهار داشت: آموزش ابتدایی بحث انسداد مبادی بی‌سوادی را دارد که بچه‌هایی که هفت‌ساله و ۶ سال تمام می‌شوند، باید مدرسه بروند اما نهضت برای افرادی است که سن آنها از ابتدایی گذشته و بزرگسال شده‌اند و دیگر نمی‌توانند در دبستان‌ها کنار کودکان کلاس اولی بنشینند. اینکه می‌گویند ۱۰ تا ۴۹ سال در حوزه نهضت سوادآموزی است، ممکن است برای ۱۰ ساله‌هایی باشد که هنوز کلاس اول هم نرفته‌اند.
بازماندگی در میان دختران عشایر و روستایی
نجفی پازوکی در پاسخ به این پرسش که معاونت ابتدایی برای دختران مناطق محروم، روستایی و عشایر که اجازه تحصیل از سوی خانواده را ندارند، چه اقداماتی انجام می‌دهد؛ گفت: آنها هم جزء بازماندگان از تحصیل هستند. این دختران تا کلاس ششم را می‌توانند در مدارس خود درس بخوانند اما ممکن است که متوسطه اول از نظر مسافتی با آنها بسیار فاصله داشته باشد و حساسیت‌هایی ایجاد شود که خانواده‌ها اجازه ندهند که دختران به مدرسه بروند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اضافه کرد: باید برای این دختران به سراغ بسته‌های آموزش مجازی رفت، یکی از ایده‌های آموزش و پرورش این است که این دانش‌آموزان در دبستانی که تا پایه ششم تحصیل کرده‌اند، بمانند و در روستای کناری ثبت‌نام شوند اما آموزش مجازی داشته باشند.
نجفی پازوکی ادامه داد: باید راه‌هایی را پیدا کنیم تا افرادی که به هر دلیل اقتصادی و فرهنگی نمی‌توانند درس بخوانند، مسیر آموزش آنها هموار شود.
به گزارش ایرنا، بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان یکی از معضلات همیشگی در نظام آموزشی کشورها محسوب می‌شود که براین اساس آموزش و پرورش هر کشوری مطابق سیاست‌ها و شرایط خود برای کاهش تعداد بازماندگان از تحصیل تلاش می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران هم در راستای ضرورت تحصیل دانش‌آموزان و تاثیر آن در توسعه جامعه و با توجه به آموزه‌های اسلامی در حوزه عدالت در علم آموزی، امکانات و تجهیزات مختلف را برای آموزش رایگان فرزندان فراهم کرده است و این موضوع در پرتو اصل ۳۰ قانون اساسی و ماده ۱۰۴ منشور حقوق شهروندی به صورت یک تکلیف برای دولت درآمد.
اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام کرده که «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خود کفایی کشور به صورت رایگان گسترش دهد.»
در این راستا، وزارت آموزش و پرورش با ساخت و توسعه مدارس دولتی، جذب حداکثری معلم برای آموزش دانش آموزان در اقصی نقاط کشور و در نهایت فرهنگ‌سازی به منظور حضور حداکثری دانش‌آموزان در کلاس‌های درس تلاش می‌کند تا قانون آموزش رایگان و عمومی برای همه شهروندان را اجرا کند اما با وجود تلاش‌های انجام شده در این حوزه، همچنان شاهد کودکان بازمانده از تحصیل در اقصا نقاط کشور از جمله در شهر تهران هستیم.
براساس اعلام مسئولان آموزش و پرورش با توجه به آمار به دست آمده در مهر ماه سال ۱۴۰۱، حدود ۹۰۰ هزار دانش آموز بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارد که بیش از ۲۰۴ هزار نفر آنها مربوط به دوره ابتدایی هستند؛ بنابراین موضوع بازگشت فرزندان به چرخه تحصیل به‌ویژه در دوره ابتدایی اهمیت بسیاری دارد و باید دوچندان مورد توجه مسئولان وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد و با کسب راهکار از کارشناسان متخصص در این حوزه به جذب حداکثری دست یابیم زیرا جدایی دانش‌آموزان از آموزش و پرورش و گذراندن وقت در خیابان‌ها و مکان‌هایی نامناسب برای سن این کودکان می‌تواند ناهنجاری و آسیب‌های اجتماعی در جامعه را افزایش دهد.