به گزارش خبرنگار ایرنا، " بازماندگان از تحصیل به کودکانی اطلاق می‌شود که با فرارسیدن دوره آموزش مدرسه‌ای‌شان، روانه کلاسهای درس نشده‌اند و یا در میانه راه، تحصیل در پایه‌های دیگر را رها کرده و ترک تحصیل کرده‌اند."
بازماندن یا ترک تحصیل اصطلاحاتی تلخ و سنگین و به فوریت نیازمندچاره است؛ یکی از ضرورت‌هایی که مورد تاکید مسئولان کشور نیز قرار دارد در قالب مصوبه‌های قانونی و برنامه‌ریزی‌های مدون در دستور کار قرار گرفته است.
وزارت آموزش و پرورش به طور خاص مکلف به شناسایی و جذب دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در هر سه مقطع تحصیلی است و قرار است همراه با دیگر دستگاه‌های متولی، در قالب برنامه هفتم توسعه با اولویت بخشی به بازمانده‌های دبستانی، شرایط را از نظر آموزشی، رفاهی و تقویت زیرساخت‌های متناسب برای بازگشت آنها به تحصیل فراهم کند.
موفقیت در گام نخست
گام نخست، شناسایی است؛ کودکی که جای او در کلاسهای درس و مدرسه خالی است را باید در هرجا که هست جست‌وجو و کمک کرد تا با دیگر همسالانش در آموزش و پرورش همراه شود.
در این مرحله، آمار ثبتی ولادت‌های ثبت‌احوال در یک سال و ثبت‌نامی‌های مدرسه در سامانه سیدا مقایسه می‌شود و کودکانی که بر این اساس باید در یکی از مدارس نام‌نویسی کرده باشد اما اینگونه نشده، بر اساس آدرس و دیگر مشخصات موجود جست‌وجو و شناسایی می‌شود.
نگاهی به آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مقطع نخست مدرسه، حاکی از موفقیت آموزش و پرورش فارس در مرحله شناسایی است؛ چنانکه به گفته معاون سوادآموزی آموزش و پرورش فارس، مقایسه‌های آماری نشان می‌دهد که امسال ۹ هزار و ۲۸۸ کودک این استان در مقطع ابتدایی پای به مدرسه نگذاشته‌اند که از این شمار تنها ۱۰۴ نفر از آنها شناسایی نشده باقی مانده است و مابقی یا جذب تحصیل شده‌اند و یا در مواردی که تلاش‌ها تاکنون بی‌ثمر مانده، پیگیری‌ها کماکان ادامه دارد.
مجید احمدی درباره شناسایی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مقاطع بالاتر نیز به ایرنا گفت: ۹ هزار و ۲۷۱ دانش‌آموز متوسطه اول و ۲۵ هزار و ۲۰۰ بازمانده از ادامه تحصیل در متوسطه دوم شناسایی شده‌اند که در مجموع برای بازگرداندن بیش از ۳۴ هزار دانش‌آموز دوره متوسطه به تحصیل تلاش می‌شود.
گام دوم؛ تلاش برای جذب بازمانده‌ها
گام دوم پس از شناسایی بازمانده‌ها از تحصیل، پیگری برای یافتن دلایل امتناع آنها از حضور در کلاسهای درس است تا در صورت امکان، تلاش برای رفع مانع آغاز و مسیر برای ادامه آموزش و پرورش آنها هموار شود.
در این مرحله، اگر چه بر اساس آمار، هنوز میزان جذب شده‌ها قابل قبول نیست اما آنطور که معاون سوادآموزی آموزش و پرورش می‌گوید، تلاش‌ها به طور مداوم ادامه دارد.
به گفته او امسال تا کنون یکهزار و ۴۲۳ دانش‌آموز دبستانی بازمانده از تحصیل به کلاسهای درس برگشته و این آمار در میان دانش‌آموزان مقطع متوسطه یکهزار و ۱۷۰ نفر است.
از این شمار ۵۴۲ نفر دانش‌آموز مقطع متوسطه اول و ۶۲۸ نفر دانش‌آموز مقطع متوسطه دوم بوده‌اند.
احمدی اظهار کرد: همه بازماندگانِ شناسایی شده رصد و پیگیری شده‌اند، ۲ هزار و ۵۹۳ کودکِ جذب شده اکنون در حال تحصیل هستند و تلاش برای جذب دیگرانی که هنوز موفق نشده‌ایم نیز همچنان از راه‌های مختلف تداوم دارد.
آنطور که او گفت: آموزش و پرورش فارس امسال بیشتر موفق به بازگرداندن کودکانی به مدرسه شده که دلیل ترک تحصیل آنها، نبود مدرسه یا رشته دلخواه در نزدیکی محل زندگیشان بوده یا کودک کار و معلول بوده‌اند.
احمدی گفت: در این مسیر با همیاری انجمن خیران فارس سرویس مدرسه دانش‌آموزان برای رسیدن به نزدیک‌ترین مدرسه یا رشته تحصیلی دلخواهشان فراهم شده، با کمک خیران و اختصاص بودجه از سوی آموزش و پرورش مایحتاج ضروری زندگی کودکان کار تامین شده و بسته‌های لوازم مدرسه و نوشت افزار برای آنها تهیه و تلاش شده به کودکان برای تحصیل انگیزه بخشی شود.
او اضافه کرد: ایجاد مدرسه در محل نگهداری کودکان تحت پوشش سازمان‌های حمایتی، تامینی و تربیتی از دیگر راهکارهای جذب کودکان بازمانده از تحصیل به کلاسهای درس است.
دلیل‌هایی برای خداحافظی کودکان با کلاسهای درس
از معاون سوادآموزی آموزش و پرورش فارس پرسیدیم کدام دلایل سبب شده تا کودکان این استان به مدرسه نیایند یا در میانه راه، ترک تحصیل کنند؟
احمدی عنوان کرد: بیشترین دلایل بازماندگی دانش‌آموزان از تحصیل عبارتند از فقر مالی، بی‌سرپرستی یا بدسرپرستی کودکان، حاشیه نشینی و مهارجرت (به خارج از کشور)، داشتن معلولیت یا کودکان استثنایی و کار، دوری مدرسه یا نبود شاخه تحصیلی مورد تقاضا برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم، باورهای فرهنگی و در برخی مناطق مخالفت با ادامه تحصیل دختران در مقاطع تحصیلی بالاتر، ازدواج زودهنگام دختران و فوت کودکان عمده دلایل غیبت کودکان از مدارس است.
برخی از این دلایل مانند مهاجرت به خارج از کشور، معلولیت‌های شدید، به ویژه معلولیت ذهنی یا فوت کودکان نشان می‌دهد که آمار بازماندگان از تحصیل فارس که گروه هدف اقدام برای جذب به مدارس هستند کمتر خواهد بود.
در مورد دلیل نخست، همکاری اداره گذرنامه و ثبت احوال برای ارائه آمار ثبتی خود به آموزش و پرورش الزامی است و به گفته احمدی قرار شده فرمانداری شیراز نیز در این زمینه مکاتبه‌ای با اداره گذرنامه داشته باشد.
در مورد کودکان دارای معلولیتِ شدید نیز بهزیستی به عنوان یکی از طرف‌های اساسنامه جذب بازماندگان از تحصیل باید با آموزش و پرورش همکاری داشته باشد.
آنطور که معاون سوادآموزی آموزش و پرورش فارس گفت: برای سامان بخشیدن به جذب بازماندگان از تحصیل در فارس لازم است همه دستگاه‌های مکلف در این اساسنامه با آموزش و پرورش بیشترین همکاری ممکن را داشته باشند.
برنامه‌ریزی برای حضور مشتاقانه و پرشور کودکان فارس در کلاسهای درس
برخی از دلایل مطرح شده به عنوان عوامل سبب‌سازِ ترک تحصیل دانش‌آموزان، به طور متناظر با برنامه‌هایی برای بهبود، همراه شده تا به ترسیم آینده‌ای روشن‌تر بینجامد.
براساس برنامه‌هایی که احمدی درباره آنها سخن گفت، اگر نبود مدرسه یا تنوع رشته‌های تحصیلی برخی کودکان فارس را از ادامه تحصیل در متوسطه دوم باز می‌دارد، تاسیس و تقویت مدارس شبانه‌روزی در دستور کار آموزش و پرورش استان قرار گرفته است، راه اندازی و توسعه مدارس از راه دور نیز می‌تواند راهکاری برای جذب حداکثری بازمانده‌های ناشی از کار یا دوری از مدرسه باشد، ایجاد مدرسه در مراکز نگهداری تحت پوشش سازمان‌های حمایتی، تامینی وتربیتی نیز از دیگر راهکارها برای پوشش همگانی‌تر آموزش بچه‌های این استان است.
اگر حضور کودکان کار در میان بازماندگان از تحصیل پرشمار است، انعطاف در برنامه‌های درسی، اختصاص اعتبار کافی به آموزش و پرورش برای تامین شرایط ادامه تحصیل آنها و ایجاد انگیزه تحصیلی بویژه برای دانش‌آموزان متوسطه راهکارهایی است که در دستور کار قرار گرفته و البته باید بیش از اینها تقویت شود.
فرهنگسازی و آموزش خانواده نیز ضرورتی برای تغییر تفکرات نادرستی است که در برابر ادامه تحصیل و آموزش و پرورش دختران سدی ساخته است.
پیشگیری بهتر از درمان
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش فارس با تاکید بر اهمیت بستن مبادی ورود به بی‌سوادی، گفت: به طور مداوم جلساتی با معاونان و کارشناسان ادارات آموزش و پرورش و مدیران مدارس سطح استان برگزار می‌شود تا برای شناسایی و جذب بازمانده‌ها از تحصیل حساسیت ایجاد شود.
به گفته احمدی توجه به خانواده‌های آسیب‌پذیر یکی از راهکارهای پیشگیرانه در این زمینه است؛ بسیاری از کودکان هستند که فراهم کردن ضرورت‌های زندگی و لوازم مدرسه به ادامه تحصیل آنها کمک می‌کند.
او اضافه کرد: با هشت هزار و ۸۰۰ مدرسه فارس مکاتبه شده تا دانش‌آموزان در معرض آسیب را شناسایی و معرفی کنند تا با کمک دیگر دستگاه‌ها و مجمع خیران مورد حمایت قرار گیرند.
.
وضعیت اقتصادی خانواده هر طور که باشد، جای کودکان در کلاسهای درس است و آینده پویای نوجوانان محصل در مقطع متوسطه نیز از مسیر آموزش مدرسه‌ای و هدایت تحصیلی متناسب آنها می‌گذرد.
پذیرش این اصل، تلاش برای هموار کردن راه فرزندان فارس تا مدرسه‌ها را ضروری می‌کند؛ از کوشش مسئولانه برای بهبود معیشت خانواده‌هایی که بار آن به دوش کودک است تا فراهم کردن زیرساخت‌هایی که گاه کمبودشان راه را بر ادامه تحصیل نوجوانان کلاس دهمی می‌بندد.
نظر شما