به گزارش خبرنگار ایرنا ، از آن جایی که کاشت و زراعت چوب در زمین های کشاورزی مازندران به دلیل ارزش بالای زمین و طولانی بودن رسیدن به درآمد، توجیه اقتصادی ندارد، به همین دلیل باید از زمین های کم بازده به خصوص حاشیه جاده ها، آب بندان ها، خیابان ها و اطراف راه های روستایی و بین شهری بیشترین بهره را ببریم، وضعیتی که در این مناطق خوب می کاریم اما به دلیل مشکلاتی که در نگهداری و مراقبت وجود دارد، به نتیجه نمی رسد.
طبق اظهارات کارشناسان جنگل کاری و جنگلداری ۸۰ درصد موفقیت اجرای طرح درختکاری منوط به اجرای درست پس از کاشت یعنی مراقبت و آبیاری حداقل به مدت سه سال است، بنابراین شعار محوری همه با هم جهاد برای حفظ و احیاء منابع طبیعی را باید جدی گرفته و مسوولیت پذیر شویم.
استان مازندران همسو برنامه کاشت یک میلیارد اصله نهال در دولت سیزدهم برای حفاظت از خاک کشور که از سال گذشته شروع شد با تولید و توزیع بیش از ۱۰ میلیون اصله نهال تعهدات خود را طبق برنامه، عملیاتی و در حال اجرا دارد اما نگرانی ها از به ثمر رسیدن این نهال ها از دغدغه های جدی در استان است.
طبق اعلام رسمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری سهم استان در اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت ،غرس ۴۰ میلیون اصله نهال است.
دولت مردمی آیت الله رئیسی بر اساس تعهدات بین‌المللی که هر کشوری به همان اندازه ای که کربن تولید می‌کند باید ترسیب یا جذب کربن داشته باشد در یک اقدام عملی طرح کاشت یک میلیارد درخت را به مدت چهار سال با شعار " درخت برای زندگی - باهم بکاریم برای ایران سرسبز و قوی" برنامه ریزی و شروع کرد.
هر چند طرح درختکاری در حاشیه و حریم جاده ها در قالب طرح «نهضت سبز مازندران» از سال ۱۳۸۷ با کاشت درخت در محور ساری - گلوگاه با هدف ایجاد راههای زیبا با محیط پاک و سرسبز در رشد و اعتلای صنعت گردشگری و جذب مسافر به استان شروع شده است، اما بررسی های تاریخی نشان می دهد که تا ۹۰ درصد این طرح با شکست مواجه شد.
با توجه به مشکلات کارکرد اقتصادی که در زراعت چوب در مازندران وجود دارد، برای تحقق توسعه پایدار در حوزه زیست محیطی و جنگل نباید راهبردهای زراعت چوب تحت تاثیر بعد اقتصادی آن قرار گیرد و اهمیت زراعت این محصول باید در زمینه‌هایی مانند توجه به حفظ منابع برای آیندگان باشد و اگر راهبرد توسعه پایدار در قالب طرح زراعت چوب در دستور کار قرار گیرد به یقین در چند بعد می‌توان به حفظ منابع برای نسل‌های بعدی امیدوار بود.
کارشناسان مسیرهای آبرفتی رودخانه‌ها، حاشیه دره‌های مرطوب، اماکن عمومی بویژه قبرستان‌ها، محوطه بقاع امامزادگان، حاشیه زمین‌های ورزشی، حاشیه آببندان ها و آبگیرها، اطراف راههای روستایی و بین شهری را از فرصت‌های مهم زراعت چوب می‌دانند و معتقدند: با توجه به خرد بودن زمین‌های شالیکاری در مازندران، وابستگی سالانه به درآمد آن، و اینکه بخشی آذوقه سالانه آنان باید با کشت برنج تامین شود، نداشتن نقدینگی و مشکلات عملیات کاشت نهال درخت، پس استفاده از زمین‌های شالیزاری برای کشت درخت منتفی است.
بنابراین زراعت چوب نمی‌تواند تنها در ۲ مرحله کاشت و برداشت زود هنگام خلاصه شود. کارشناسان معتقدند در کاشت درخت یکی از مهمترین برنامه‌هایی که باید در دستور کار قرار گیرد توسعه پایدار و حفظ منابع برای آیندگان است با این نگاه و رویکرد مرحله داشت و توسعه پایدار جنگلی، اهمیتی بیش از مرحله برداشت دارد.
علاوه بر آن حفظ خاک و درختان در استان های شمالی به خصوص مازندران که از پوشش‌های گیاهی متنوع برخوردار بوده و به دلیل تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر با بلایایی چون سیلاب و بارش‌های خارج از فصل و نیز پدیده گرد و غبار روبروست، اهمیت دوچندان دارد.
اگرچه کاهش مساحت جنگل‌ها و از بین رفتن درختان با دخالت‌های انسانی در طبیعت محدود به ایران نیست اما پایین بودن سرانه اراضی جنگلی کشورمان، پیشروی بیابان و تغییرات اقلیمی و خشکسالی بر اهمیت حفظ آب، خاک و پوشش گیاهی به عنوان سه عنصر نگهداشت سلامت زمین افزوده است.
کارشناسان اهمیت کاشت نهال و مراقبت از درخت را با کارکردهای زیست محیطی، مذهبی اعتقادی، اجتماعی، ادبی، فرهنگی، سلامت روان، اقتصادی، سیاسی و علمی بسیار مهم توصیف می کنند.
مشارکت و همکاری سپاه، دانشگاه ها و دستگاه های اجرایی مازندران در اجرای کاشت درخت
مدیرکل منابع طبیعی، مراتع و آبخیزداری مازندران - ساری مشارکت و همکاری سپاه، دانشگاه ها و دستگاه های اجرایی مازندران در اجرای کاشت درخت را مطلوب توصیف کرد و گفت: همزمان با آغاز طرح کاشت یک میلیارد درخت سه میلیون اطله نهال سال گذشته و هفت میلیون و ۱۳۲هزار اصله نهال امسال در نهالستان های استان تولید و توزیع شده است.
سید علی علوی روز سه شنبه در گفت گو با خبرنگار ایرنا با اظهار این که اگر در حفاظت و صیانت از عرصه های طبیعی توجه نشود، به وطور یقین امنیت زیستی با تغییرات آب و هوایی به مخاطره می افتد، افزود: از آن جایی که طبق آمار ایران با داشتن صنایع پرکربن بر اساس آمار سال ۲۰۲۰ رتبه هفتم تولید کننده کربن و رتبه ۴۲ تا ۴۵ ترسیب کربن را دارد، دولت مردمی سیزدهم تصمیم گرفته است تا با اجرای طرح کاشت درخت فاصله این دو مقوله مهم زیستی را کم کند.
وی ادامه داد:ملاک و اولویت در این طرح احیا و غنی‌سازی، حفظ پوشش طبیعی، حفظ کاربری اراضی منابع طبیعی، مقابله با بیابانزایی و سپس توسعه است.
وی با اظهار این که باید از زمین های کم بازده به خصوص حاشیه جاده ها، آب بندان ها، خیابان ها و پارک های شهری بیشترین بهره را ببریم. تصریح کرد: در راستای توسعه طرح های زراعت چوب و توسعه فضای سبز، نهال‌های جنگلی اعم از پهن برگ و سوزنی برگ در سه منطقه ارتفاعی پایین بند، میان بند و بالا بند در هفت نهالستان حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری منطقه ساری تولید و طبق برنامه تا پایان سال بین مردم توزیع خواهد شد.
وی با بیان این که ترویج و گسترش فرهنگ استفاده صحیح از منابع طبیعی امری مهم و ضروری است، گفت: ضرورت دارد خانواده ها نقش آفرینی شایسته ای در حفاظت از منابع طبیعی به عنوان سرمایه ای همگانی داشته باشند.
وی با اشاره به این که اگر در حفاظت و صیانت از عرصه های طبیعی توجه نشود، به طور یقین امنیت زیستی با تغییرات آب و هوایی به مخاطره می افتد، توضیح داد: تولید و کاشت درختان هیچ گونه بار مالی و هزینه ای برای دولت ندارد.
وی بیان داشت: ۱۶۴ هکتار از هفت نهالستان تحت پوشش اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری به صورت قرارداد با پیمانکاران، نهال مورد نظر تولید و به صورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار داده می شود.
علوی با بیان این که طبق برنامه سال گذشته حدود سه میلیون اصله درخت تولید شده و امسال به بیش از هفت میلیون اصله رسیده است، ادامه داد: این رقم در سال آخر دولت سیزدهم به۱۲ میلیون اصله نهال در این منطقه خواهد رسید.
مزایای کاشت درخت
کارشناسان محیط زیست درخت کاری را مهمترین راهکار در مبارزه با تغییرات اقلیمی عنوان میب کنند و می گویند یک درخت می تواند به طور متوسط حدود ۲۰۰ کیلوگرم گرد و غبار را در طی یک سال جذب کند، همچنین یک عرصه درختکاری شده به مساحت یکهزار مترمربع روزانه اکسیژن لازم برای چهار نفر را تولید می کند ودر یک محیط شهری، یک درخت ۳۰ ساله به طور متوسط در هر سال حدود ۱۰ کیلوگرم کربن را شکار و ذخیره می‌کند.
درختان توانایی پالایش خاک را دارند و با کاهش سرعت روان آبها باعث نفوذ بیشترآنها به درون آبخوان ها و جلوگیری از هدررفت آب می شوند، همچنین با کاهش سرعت بادها موجب کاهش فرسایش خاک می شوند.
درختان گاز دی اکسید کربن را در بخش های چوبی خود ذخیره می کنند و در نتیجه گازهای گلخانه ای که موجب تغییرات اقلیمی و افزایش گرمای زمین می شود کاهش می دهند.
کارشناسان زراعت چوب می گویند، ارزش فواید درختان بیشتر از دو برابر هزینه‌های کاشت و نگهداری آنهاست، کاهش سرعت باد با مقاومت در برابر جابجایی هوا، اکسیژن سازی، جلوگیری از به وجود آمدن طوفانها، جلوگیری از سیل های تخریب زا، کنترل اقلیم با تعدیل اثرات خورشید، باد و باران از فواید دیگر درختان است.
درختان علاوه بر لطافت هوا باعث کاهش آلودگی صدا می شوند به این معنا که صدای عبور و مرور اتومبیل ها در خیابان ها می تواند توسط درختان کاهش یابد. درختان چون حفاظی در برابر تشعشعات ماوراء بنفش بوده هوا در زیر درختان در روز خنک‌تر و در شب گرم‌تر شود.
استان مازندران افزون بر ۲ میلیون هکتار مساحت دارد که بیش از ۹۰ درصد از این مساحت را منابع طبیعی تشکیل می دهد. منابع طبیعی مازندران با ۲ مدیریت شامل مدیریت منابع طبیعی مازندران - منطقه ساری و منابع طبیغی غرب مازندران منطقه نوشهر اداره می شود.