نهال‌های متفرقه؛ ویروسی ناشناخته در باغ‌های مازندران

به گزارش خبرنگار ایرنا، با توجه به شرایط و تغییرات اقلیمی این سال‌ها و گرم شدن زمین، نهال‌کاری در دشت و جلگه امسال زودتر از سال گذشته شروع شده است، از آن جایی که کاشت، اصلاح و نوسازی درختان بویژه مرکبات یکی ازفعالیت های مهم کشاورزی در کشور از جمله استان های شمالی است به همین دلیل هم فروش نهال در هر کوی و برزن در این مناطق، بازار داغ و سودآوری را رقم می زند که مثل هر بازار دیگر، خالی از سودجویی و بی مسوولیتی نیست.

این روزها در مناطق مختلف مازندران بویژه در ورودی برخی از روستاهای پرجمعیت افرادی با کامیون و وانت بار مشغول عرضه و فروش انواع نهال های مثمر از مرکبات گرفته تا سیاه ریشه هستند، برخی از وانت بارها در حالی به صورت دوره گردی ارزان بودن قیمت نهال را فریاد زده می زنند که هیچ گونه تضمینی از سلامت نهال وجود ندارد.

از آن جایی که تغییر کاربری های زمین در مازندران هر ساله با اجرای مقررات و قوانین سختگیرانه تر می شود و از طرفی شاهد تقسیم زمین طبق قوانین ارث هستیم، باغداری خرد با کاشت انواع نهال به ویژه مرکبات و سیاه ریشه با اسقبال زیادی در استان مواجه شده است، بنابراین هر گونه بی توجهی به کاشت نهال سالم و عاری از هر گونه آفت درجلوگیری از بیماری ها از اهمیت بالایی در استان برخوردار است.

از سوی دیگر بررسی ها نشان می دهد که اختلاف قیمت یا ارزان بودن و دسترسی آسان، مهم ترین علت خرید نهال از فروشندگان متفرقه در مازندران است، موضوعی که نیازمند رصد و نظارت مسوولان و برخورد با افراد سودجوست.

فعالیت گسترده افراد غیر بومی و گاها ناآشنا برای عرضه نهال های متفرقه و بی توجهی برخی باغداران در انتخاب نهال های سالم و شناسنامه دار در حالی است که فعالیت نسبی کشاورزی مازندران باغبانی است.

سالانه از ۱۶۰ هزار هکتار باغ های مازندران که حدود ۱۱۰هزار هکتار آن فقط باغ مرکبات است، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن انواع مرکبات و از حدود هفت هزار هکتار باغ کیوی حدود ۱۹۰ هزار تن کیوی برداشت می شود.

کارشناسان باغبانی و حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران نسبت به خرید نهال پشت وانتی و دوره گردها هشدار دادند و می گویند : کشاورزان و بهره برداران برای جلوگیری از ورود آفات و بیماری‌های گیاهی خسارتزا به باغ های منطقه نسبت به تهیه نهال سالم و دارای گـــواهی بهداشت از نهالستان‌های دارای مجوز سازمان جهاد کشاورزی استان اقدام کنند.

آنان تاکید می کنند که کشاورزان و باغداران برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نوع رقم و پایه های مناسب و نحوه کاشت نهال ضروری است به کارشناسان مراکز جهاد کشـاورزی، مدیریت های جهاد کشاورزی شهرستان ها، مدیریت حفظ نباتات و باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مراجعه و با مشاوره و دریافت اطلاعات لازم نسبت به خرید، تامین و کاشت نهال مورد نیاز اقدام کنند.

تولید و عرضه نهال و بازار آشفته آن در مازندران

یکی از مدیران نهالستان مرکبات و سیاه ریشه در شهرستان آمل وضعیت بازار عرضه و تقاضای انواع نهال درختان میوه در مازندران را آشفته توصیف کرد و گفت: به دلیل عدم نظارت بسیاری از نهال های باغی از جمله انواع مرکبات وکیوی به بازار آمده است که دارای آفات و بیماری هستند.

رحمان ربیعی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: عده ای از نهال های تولید شده نیز در چند سال اخیر با قیمت پایین به بازار آمده است که متاسفانه از نظر کیفیت وسلامت تضمین شده نیست.

وی با توضیح این نکته که نهال از نظر ظاهری تا موقع باردهی کیفیت و آفت خود را نشان نمی دهد، تشخیص نهال سالم نیز بسیار مشکل است، تصریح کرد: تنها راه نظارت و شناسایی نهالستان، دادن گواهی از سوی سازمان جهاد کشاورزی و معرفی آنان به مردم است.

وی گفت: برای هر نوع باغداری، نهال مناسب نیاز است و اگر این روش درست اجرا نشود محصولات باغی مازندران با افت کیفیت و افزایش آفات مواجه خواهد شد.

این کارشناس باغبانی ادامه داد:تضمین نوع نژاد، نهال سالم و عاری بودن ازبیماری و آموزش وترویج باغداری توسط تولیدکننده نهال نیز درقیمت اعلام شده لحاظ شده است، درحالی که نهال های موجود در بازار که به صورت پشت وانتی و دوره گردی در روستاهای استان عرضه می شود بدون هرگونه مشخصات و نشانی با قیمت پایین است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز در گفت و گو با ایرنا ضمن تاکید بر خرید نهال دارای برچسب گواهی سلامت و کد مخصوص همان رقم، گفت : باغداران در اصلاح و نوسازی باغ ها از نهال های پرتقال توسرخ و نارنگی های زودرس استفاده کنند.

حسن رزاقی با بیان اینکه طرح شناسنامه دار کردن باغ های استان مازندران باید هر چه سریعتر انجام شود، افزود: شناسنامه دار کردن باغ و محصولات باغی یکی از عوامل مهم در افزایش صادرات محصول به خارج از کشور است.

وی به وجود ۲نهالستان هسته دار و دانه دار، انار و گردو، ۲نهالستان زیتون و همچنین چندین نهالستان مرکبات در استان مازندران اشاره کرد و گفت: تمام این نهالستان ها تحت نظارت سازمان جهاد کشاورزی قرار دارند و جوابگوی نیازهای استان نیز هستند.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه ارائه خدمات به باغداران باید منوط به شناسنامه دار کردن باغ ها باشد، تصریح کرد: توزیع نهاده های باغی مانند کود یارانه ای باید در صورت شناسنامه دار شدن باغات توسط باغدار انجام شود.

وی به لزوم اطلاع رسانی طرح شناسنامه دار شدن باغ ها تاکید و خواستار همکاری و هماهنگی بیشتر جهاد کشاورزی، نظام صنفی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی برای اجرای هرچه سریعتر این طرح شد.

رزاقی با بیان اینکه کد سلامت محصولات کشاورزی (QR )تمام فرایندهای تولید از زمان تولید و محل تولید و انواع کود و سمومی و فرآیند هایی که بر روی محصولات کشاورزی صورت گرفته را در خود جای خواهد داد، افزود: با نصب این کد بر روی محصولات، دست‌های دلالان حذف می‌شود و این امر اقدامی مناسب در جهت حمایت از کشاورزان و باغداران است.

وی تصریح کرد: در این فرآیند طراحی شده، تمامی مراحل ثبت و صدور شناسنامه واحدها در سامانه تحت وب بهره‌ برداران نظام صنفی کشاورزی موسوم به «سَبَک» صورت می‌گیرد که با کد دسترسی طراحی شده در این سامانه برای مراکز تولید محصولات باغبانی، امکان پایش مبادی تولید و استانداردسازی محصولات برای صادرات و حتی تنظیم بازار داخلی ایجاد خواهد شد.

این مسوول دریافتی های متفاوت در واحد سطح، بالا بودن هزینه صدور شناسنامه، خرده مالکی، عدم رعایت حداقل سطح استاندارد باغ برای صدور شناسنامه، عدم ایجاد دسترسی به سامانه های ثبت شناسنامه دار کردن باغ ها را از مسائل و مشکلات شناسنامه دار شدن باغ برشمرد.

لزوم کاشت ارقام تجاری و اقتصادی و اصلاح باغ های مازندران

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی مازندران میانگین عملکرد مرکبات باغداران نمونه استان را بیش از ۷۰ تن اعلام کرد و گفت: این در حالی است که میانگین عملکرد باغ های استان ۲۷ تن در هکتار است و باید خلأ عملکرد از بین برود.

بابک مومنی افزود: با تلاش های علمی همکاران و بکارگیری روش‌های نوین باغداری توسط باغداران استان، مرکبات مازندران راه خود را به بازارهای صادراتی پیدا کرد و با کاشت ارقام تجاری و اقتصادی و اصلاح باغات، شاهد تولید محصول باکیفیت مرکبات هستیم.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه باغی که شناسنامه نداشته باشد نمی تواند در آینده نزدیک مدعی تامین نیاز صادراتی باشد، ادامه داد: باید اطلاع رسانی در سطح شهرستان ها به صورت گسترده انجام شود تا به باغداران و کشاورزان اعلام شود اگر باغ و مزرعه ای شناسنامه دار نشود متقاضی استفاده از ظرفیت صادراتی نباید باشد.

وی بیان داشت :حضور همکاران مدیریت ترویج در کنار همکاران معاونت تولیدات گیاهی ضرورت دارد تا بتوان اطلاع رسانی دقیق به کشاورزان در زمینه شناسنامه دار کردن باغ و مزارع صورت گیرد.

وی اظهار کرد: نهالستانی که بتواند نهال سالم تولید کند مورد حمایت قرار می‌گیرد و این امر باید در بحث کمک های فنی اعتباری اصلاح و توسعه باغ ها در حوزه باغبانی مورد توجه قرار گیرد.

مومنی به تولید محصول سالم در بخش باغبانی اشاره کرد و گفت: با مدیریت مصرف کود و سم می‌توان شاهد تولید محصول سالم بود.

وی ظرفیت تولید مرکبات استان را ۷ تا ۸ میلیون تن اعلام کرد و گفت: اگر شکاف تولید از بین برود می‌توانیم تمام مرکبات کشور را تولید کنیم.

مازندران با تولید سالانه بیش از هفت میلیون و ۵۰۰هزار تن انواع محصولات کشاورزی حدود ۱۱درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور را در اختیار دارد.