روز طبیعت است/هوای محیط‌زیست را داشته باشیم

گروه جامعه ایرنا- همه افراد رفتن به طبیعت را دوست دارند؛ برپا کردن آتش، درست کردن چای آتشی، بستن طناب بر شاخه‌های درختان بلند، دویدن در میان سبزه‌ها، رها کردن خود لابه‌لای انبوه درختان و نفس کشیدن هوای تازه برای همه ما انسان‌ها لذت‌بخش است؛ این شرایط مخصوصا در آخر دومین هفته سال نو برای همه ایرانیان فراهم است. این روز به عنوان روز طبیعت در تقویم رسمی کشور ثبت شده که همان روز سیزده بدر دوران کودکی ما است.

تاریخچه این روز به زمان جمشید؛ شاه پیشدادی برمی‌گردد، جمشید روز سیزده نوروز (سیزده بدر) را در صحرای سبز و خرم خیمه و خرگاه بر پا می‌کرد و بارعام می‌داد و چندین سال متوالی این کار را انجام می‌داد که در نتیجه این مراسم در ایران زمین به صورت سنت و آیین در می‌آمد و ایرانیان از آن پس سیزده بدر را بیرون از خانه در کنار چشمه سارها و دامن طبیعت برگزار می‌کنند؛ این تاریخچه سیزده بدر در ایران است که مانند جشن نوروز به زمان جمشید برمی‌گردد.

در آن زمان، رفتن به طبیعت با هدف سرزندگی و شروع دوباره زندگی بود و این ورود به بهار زندگی بدون آسیب به طبیعت انجام می‌شد اما امروز بعد از اینکه مردم در غروب سیزده بدر به خانه‌های خود بر می گردند، در طبیعت تا چشم کار می‌کند تلی از انواع زباله، پسماندهای غذایی، ظروف پلاستیکی، شاخه‌های شکسته و تنه نیم سوخته درختان و چمن‌های سوخته شده دیده می‌شود که به عنوان ردپای انسان در طبیعت بر جای مانده‌اند؛ در حالی که سالهاست توصیه می‌شود بعد از خروج از طبیعت هیچ ردپایی از خود بر جای نگذارید. مدتهاست که دیگر توانی برای طبیعت باقی نمانده و تحمل فشار بیشتر را ندارد اما ما انسان‌ها همچنان با خودخواهی هرچه تمام‌تر در حال بهره‌کشی از آن هستیم.

البته گاهی در این میان اتفاقاتی می‌افتد که قطعا برای انسان‌ها مطلوب نیست اما اجازه می‌دهد که حداقل طبیعت نفسی بکشد مانند شیوع ویروس کرونا در سال ۹۸ که باعث شد عید آن سال با تمام اعیاد قبلی متفاوت باشد حتی روز سیزده بدر هم با تمام سال‌های قبل آن فرق می‌کرد و طبیعت فرصت یافت تا دور از انسان‌ها نفسی تازه کند، امسال هم این روز مصادف شده با ماه مبارک رمضان و شب شهادت حضرت علی ( ع) که قطعا باز هم فرصت خوبی برای طبیعت خواهد بود.

اما بنا به رسم دیرینه به نظر می‌رسد توصیه یک سری مسائل محیط زیستی در این روز بد نباشد که یک فعال محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: چند سالی است که فعالان محیط زیست یک توصیه جدی به استفاده کنندگان از طبیعت، محیط زیست و میراث فرهنگی دارند که به شعار تبدیل شده و آن این است که هنگام ورود و استفاده از طبیعت و محیط زیست نباید از خود هیچ ردی به جا بگذاریم؛ جز رد پای خودمان و هنگام خروج از طبیعت و محیط زیست نیز نباید چیزی با خود از طبیعت خارج کنیم جز عکس‌های گرفته شده، اما مساله این است که تا چه اندازه به این موارد توجه می‌کنیم.

حسین عبیری گلپایگانی افزود: فعالان محیط زیست اعتقاد دارند اگر رفتار انسان‌های امروزی در طبیعت و محیط زیست، رفتارهایی از روی حس مسئولیت طلبی باشد؛ باعث پایداری و ماندگاری طبیعت و محیط زیست خواهد شد که این ماندگاری هم برای نسل حاضر و هم برای نسل های آینده بسیار مهم خواهد بود و حتی شاید بزرگترین هدیه نسل حاضر به نسل‌های آینده باشد همانطور که نیاکان و پدران ما این میراث را سالم به ما تحویل دادند، هم نسل‌های ما هم باید امانتدار خوبی باشند.

در چند سال اخیر در ایام نوروز و حتی روز طبیعت برخورد خودروها با حیات وحش به معضلی برای محیط زیست تبدیل شده بنابراین بهتر است هنگام رانندگی سرعت مطمئنه را رعایت کنیم.وی تاکید کرد: اما شواهد حاکم در طبیعت کشور گواه بر این است که بعضی از هموطنان با طبیعت و محیط زیست رفتارهای شایسته‌ای نداشتند و شواهد این ادعا وجود رد پاهای بسیار زشت و ناپسند انسان‌ها با وجود درختان نیمه سوخته، شاخه‌های شکسته، انبوه زباله‌ها و باقی مانده غذایی در طبیعت و محیط زیست کاملا مشهود است.

عبیری گلپایگانی گفت: بعد از پایان روز طبیعت؛ تا چشم کار می‌کند زباله در جای جای طبیعت دیده می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود هنگام ورود به طبیعت کمترین زباله را ایجاد کنیم و همان مقداری هم تولید می‌شود را همان جا رها نکنیم بلکه در پایان روز و زمانی که قصد ترک محل را داریم با خود خارج کنیم، البته بهتر است از همان ابتدا مخزنی را برای جمع کردن زباله های خود اختصاص دهیم.

این فعال محیط زیست تاکید کرد: یکی از رسوم روز طبیعت، بستن تاب بر شاخه درختان است بهتر است برای این کار درختان جوان و کم سن و سال را انتخاب نکنیم چون شاخه های آنها زود می‌شکند و یا بدنشان به راحتی زخمی می‌شود.

وی اظهار داشت: متاسفانه یکی از عادات بدی که برخی از هموطنان دارند، کنده کاری بر روی تنه درختان و حتی نوشتن بر روی آثار باستانی است. وقتی روی تنه درخت با شیء تیز یادگاری می‌نویسیم به مرور باعث خشک شدن درخت می شود.

عبیری گلپایگانی افزود: در هنگام حضور در طبیعت از کندن بوته ها و خارها و آتش زدن آنها جدا خودداری شود و برای تهیه چای و پخت غذا استفاده از گازهای پیک نیکی یا از ذغال که از قبل تهیه شده استفاده شود.

وی افزود: برای جلوگیری از آلودگی منابع آبی بهتر است هنگام شست و شو از مواد شوینده استاندارد که برای محیط زیست مضر نباشد، استفاده کنیم. مراقب چشمه سارها، نهرها، کانال‌ها و رودخانه‌ها همچنین آب‌های راکد مانند آب پشت سدها ، دریاچه‌ها و برکه‌ها باشیم تا آلوده نشوند.

وی گفت: برخورد خودروها با حیات وحش در روزهای نوروز و سیزده بدر یکی از چالش های این روزها است؛ به ویژه مسیرهایی که از مناطق حفاظت شده می‌گذرند مانند جاده عباس آباد در مسیر شمال به مشهد که زیستگاه گونه ارزشمند یوزپلنگ است؛ در این راستا یکی از مهمترین توصیه‌ها به هموطنان این است که در سفرهای نوروزی سرعت مطمئنه را رعایت کنند زیرا بیشترین آمار تلفات حیات وحش به واسطه پرحجم بودن تردد خودروها، در این روزها اتفاق می افتد.

عبیری گلپایگانی اظهار داشت: حیوانات متوجه نوروز و تعطیلات نیستند این ما هستیم که متوجه هستیم؛ بنابراین اگر سرعت را کم کنیم، می توانیم ضمن لذت بردن از طبیعت، خسارات ناخوشایند ناشی از تصادفات و آمار مرگ‌ومیر را هم کم کنیم.

این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه عده‌ای از هموطنان در این روزها به سواحل دریا می روند، گفت: سواحل دریاها و کنار تالاب‌ها هم از جمله مکان هایی است که در روز سیزده بدر افراد زیادی را به خود جلب می‌کند که در پایان آن روز این مکان‌ها هم دست کمی از جنگل و دشت ندارند. انواع زباله هاست که در گوشه و کنار سواحل به چشم می خورد البته چند سالی است که طرح مسیر پاک، ساحل سبز در استان های شمالی کشور شکل گرفته که امیدواریم با قدرت و قوت بیشتری توسط استانداری ها و مسوولان محلی اجرا شود تا شاهد دریایی پاک و مسیری سبز باشیم.