به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، طی ۳ الی ۴ دهه گذشته کشورهای جهان به ویژه منطقه آسیای مرکزی با افزایش دمای هوا مواجه بودند که این امر منجر به افزایش تبخیر و از این رو خشکی خاک شده است.
رودخانه آمودریا ۸۰ درصد از کل منابع آبی قابل دسترس در منطقه را تامین می کند. برخی ارزیابیها حاکی از آن است که در طول پنج یا شش سال، پس از تکمیل و بهرهبرداری این کانال، میانگین آب جاری در امتداد رودخانه به ترکمنستان و ازبکستان به ۵۰ درصد از ظرفیت کلی آن کاهش مییابد.
بر اساس گزارش کمیته آماری ازبکستان، مصرف سالانه آب این کشور به طور متوسط ۵۱ میلیارد متر مکعب است و کشاورزی به تنهایی حدود ۹۰ درصد را به خود اختصاص داده است که بیشتر برای آبیاری مزارع پنبه است. کشت پنبه در حال حاضر به بزرگترین فاجعه زیست محیطی منطقه یعنی خشک شدن دریای آرال منجر شده است.
این مشکل در ترکمنستان به همان اندازه حاد است، جایی که آمودریا از کانال قرهکوم تغذیه میکند و آبیاری و کشتیرانی را در طول ۱۳۰۰ کیلومتر آن امکانپذیر میسازد و تقریباً ۱.۲۵ میلیون هکتار زمین آبی را حفظ میکند. کشاورزی ۹۱ درصد کل منابع آبی کشور را مصرف میکند.
مشکل فرسایش خاک در تاجیکستان نیز از سالهای اول استقلال وجود داشته است. تقریباً تمام اراضی کشاورزی این کشور در معرض تخریب قرار دارند و اشتباهات فاحش در کاربری زمین، روند بیابان زایی را تشدید میکند.
اختلافها به علت کمبود آب در مناطق محلی کشورهای آسیای مرکزی و همچنین بین کشورهای این منطقه بالا گرفته است. این شرایط سالهاست که بر این منطقه حاکم است.
اما در حال حاضر قرقیزستان برای گریز از چنین مشکلاتی دست به ایجاد یخچالهای مصنوعی زده و در مناطق دور دست مردم را برای مقابله با مشکل آب به سوی این راهکار سوق میدهد.
طبق اعلام موسسه «سابار»، مردم روستایی قرقیزستان ساخت یخچالهای مصنوعی را در دست اقدام دارند درحالیکه سازمان کشاورزی و غذای سازمان ملل کمک فنی ارائه کرده و صندوق ایجاد صلح سازمان حمایت مالی از آن کرده است.
نحوه ایجاد یخچال مصنوعی
یخچال های مصنوعی با منجمد کردن آب خروجی از لولهها در دمای انجماد ایجاد میشوند. در نتیجه برجهای یخی تا ارتفاع ۳۰ تا ۵۰ متر بسته به فشار و ارتفاع آب تشکیل میشوند.
تنها چیزی که برای ساختن یک یخچال مصنوعی نیاز است، نصب یک خط لوله زیرزمینی در فاصله تقریبی ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر از چشمه است. جریان آب طبیعی به لوله عمودی نصب شده که نزدیک به ۱۵-۲۰ متر از سطح زمین قرار گرفته، میریزد.
پس از فرا رسیدن روزهای یخبندان، یخ به تدریج در یخچال مصنوعی انباشته میشود. حجم آن میتواند به چند هزار متر مکعب برسد. حجم یخچال را میتوان بسته به فشار آب برنامه ریزی شده برای منطقه آبی و همچنین نیازهای دامداران تنظیم کرد.
هنگامی که هوای گرم در بهار و تابستان از راه میرسد، برج یخ شروع به آب شدن میکند و دسترسی دائمی به آب شیرین را برای مردم محلی فراهم مینماید. از این آب میتوان برای آشامیدن و مصارف خانگی و همچنین برای آب دادن به دامها استفاده کرد.
به عنوان مثال، اگر فشار آب ۵ لیتر در ثانیه باشد، ۴۳۲ هزار لیتر در روز یا ۴۳۲ متر مکعب آب انباشته میشود که ۱۲ هزار و ۹۶۰ تن یا متر مکعب آب در ماه میشود.