به گزارش خبرنگار ایرنا، این استان غربی در دامنه زاگرس از قدیمی ترین سکونتگاه‌های اقوام ایرانی و یکی از نقاط باستانی ایران است. بنیان کرمانشاه را به تهمورث دیوبند ـ پادشاه افسانه ای پیشدادیان نسبت می دهند کسی که ریسندگی، بافندگی و صنعت را به مردمان آموخت برخی از مورخین نیز بنای آن را به بهرام پادشاه ساسانی منسوب می دانند.
در هر حال شواهد باستان شناسی ـ از قدیمی ترین نشانه های تمدن در گنج دره هرسین تا آثار دوران مادی، هخامنشی، ساسانی و دوران اسلامی و پس از آن گواه آن است که مناطق مختلف کرمانشاه در اعصار مختلف همواره مورد توجه حکومت های وقت بوده است و این استان خاستگاه و قرارگاه بسیاری از تمدن های ایرانی است.
همچنین کرمانشاه از دیرباز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و نیاز اهالی به لوازم و مواد اولیه زیستی ، مرکز صنایع دستی بوده است و در بین مردم بومی، افراد مستعد و ماهر در هر رشته پرورش یافته اند. انواع قالی و قالیچه، قلم زنی، نقره کاری، مسگری، زرگری، چرم سازی، نمدمالی، سفالگری، نساجی سنتی و فلز کاری در محدوده استان از رونق دیرینه برخوردار بوده و تولیدات آنها بیشتر به سایر نقاط ایران و خارج از آن صادر می‌شود.
شاخص ترین تولیدات صنایع دستی استان کرمانشاه عبارت است از گلیم، قالی و گیوه و سازهای سنتی است که در کنار آنها به ترتیب صنایع دستی دیگری نیز وجود دارد. جاجیم بافی , چاقو سازی و ابزار آلات فلزی قلمزنی منبت، معرق، پارچه دستباف، نازک کاری چوب و ریزه کاری چوب، نمد مالی، مصنوعات چرمی و ساخت زیور آلات محلی، چیغ بافی، فلز کاری، دوخت‌های سنتی (رودوزی )، گلیم گل بر جسته، سفالگری، طراحی سنتی، سبد بافی، نساجی (موج بافی و اهرامی بافی) تراش شیشه، رنگرزی سنتی، طراحی فرش، تذهیب،, نگار گری، خراطی و مجسمه سازی از جمله تولیدات حال حاضر استان کرمانشاه است که امکانات آموزش آنها نیز در سطح استان فراهم می‌باشد.
استفاده از مصالح بومی در ساخت صنایع دستی در کرمانشاه به اصالت و زیبایی آن افزوده و بیشتر آثاری که توسط مردمان این دیار ساخته می‌شود از تولیدات محلی استان است. پشم گوسفند و بز، شاخ و برگ درختان، سنگ و سایر مصالحی که هنرمندان کرمانشاهی از آن آثاری بی‌نظیر خلق می‌کنند.
هنرمندان و اساتید چیره دست این دیار با ذوق و ابتکارشان علاوه بر تامین مایحتاج روزمره مردم، زیبایی و نشاط را به آنان هدیه می‌دهند و زندگی را سرشار از طرح و رنگ می‌کنند.
رنگ‌ها و نقش‌های به کار رفته در صنایع دستی کرمانشاه، نشات گرفته از طبیعت زیبای منطقه و نشانی از تجلی سادگی و بی پیرایگی مردمان سخت‌کوش این خطه در طول تاریخ است.
آثار صنایع دستی در استان کرمانشاه به لحاظ کیفیت و تنوع در کشور منحصر به فرد و تنها مختص هنرمندان این دیار است و در دیگر نقاط کشور نمونه‌های آن کمتر یافت می‌شود و به همین دلیل دوستداران هنر از این آثار در داخل و خارج از کشور استقبال می‌کنند.
تنوع آثار از جمله ویژگی‌های صنایع دستی استان کرمانشاه است به طوری که می‌توان ردپایی از انواع صنایع و هنرهای دستی را در این دیار یافت که در طول تاریخ، همپای تحولات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی متحول و به حالت امروزی درآمده است.
شواهد باستان شناسی از قدیمی‌ترین نشانه‌های تمدن در گنج دره هرسین تا آثار دوران مادی، هخامنشی، ساسانی و دوران اسلامی و پس از آن گواه آن است که مناطق مختلف کرمانشاه در دوران مختلف همواره مورد توجه حکومت‌های وقت بوده و این استان خاستگاه و قرارگاه بسیاری از تمدن‌های ایرانی است.
همچنین کرمانشاه از دیرباز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و نیاز اهالی به لوازم و مواد اولیه زیستی، مرکز صنایع دستی بوده است و در بین مردم بومی، افراد مستعد و ماهر در هر رشته پرورش یافته‌اند.
گیوه بافی، قلم زنی، نقره کاری، مسگری، زرگری، چرم‌سازی، نمدمالی، سفالگری، نساجی سنتی و فلزکاری در محدوده استان کرمانشاه از رونقی دیرینه برخوردار بوده و تولیدات آنها بیشتر به سایر نقاط ایران و خارج از آن صادر می‌شود.
گیوه‌بافی
گیوه یکی از پاپوش‌های سنتی و قدیمی در استان کرمانشاه و مناطق کُردنشین است. گیوه به لحاظ ساختاری، دارای دوام و استحکام بسیار بالایی است و در فصول مختلف می‌توان از آن استفاده کرد.
زنان کُرد و بعضاً مردان نیز، با نخ پنبه ای رویه گیوه با ذوق و سلیقه خاص می بافند و زیره آن که از جنس پارچه پنبه ای است به صورت فیته ای به هم وصل کرده که باعث استحکام بسیار زیاد آن می‌شود و سپس رویه و زیره آن را به هم وصل کرده و گیوه محلی که به آن کلاش نیز می‌گویند، آماده استفاده می‌گردد.
استفاده از مواد کاملاً طبیعی در تولید گیوه، خاصیت خنک کنندگی پا و همچنین یکسان بودن پای راست و چپ از ویژگی‌های منحصر به فرد گیوه است که آن را از پایپوش‌های دیگر متمایز کرده و شهرتی جهانی به آن بخشیده است.
مناطق کوهستانی کرمانشاه و گذرگاه‌های سخت‌گذر آن، نوع معیشت مبتنی بر دامداری و کشاورزی و ضرورت تحرک فراوان، پا افزاری را می‌طلبد که سبک، راحت، مقاوم و خنک باشد و مردم منطقه با امکانات موجود، قادر به تولید آن باشند.
گیوه چنین پای افزاری است که با قدمتی به بلندای تاریخ کرمانشاهان، همواره همراه مردم سخت کوش این دیار در عبور از فراز و نشیب‌های زندگی بوده است. در استان کرمانشاه بافت پنج نوع گیوه معمول است که شامل گیوه زیرپارچه ای، گیوه تخت آجیده، گیوه تخت چرمی، گیوه تخت لاستیکی و گیوه رویه ابریشمی است.
۲ روستای «هجیج» و «نودشه» در شهرستان پاوه استان کرمانشاه جزو مراکز قدیمی و مهم تولید نوع خاصی از گیوه است که تخت آن کهنه ای است و به نام گیوه زیره پارچه ای شهرت دارد.
در بهترین و مرغوب ترین نوع این پای افزار، تکه پارچه های پنبه ای کهنه و غیرقابل مصرف به صورت رشته های دراز به عرض حدود یک سانتیمتر بریده شده و کنار هم قرار می گیرد و با چسب مخصوص به وسیله ابزاری که 'مشته' نام دارد کوبیده می شود. این کار در سه لایه انجام می شود و پس از فشرده شدن به شکل کف گیوه درآمده و آماده استفاده می شود.
گیوه زیره پارچه ای که همان گیوه هورامی است را در چند فصل از سال می توان پوشید زیرا این بافتنی اصیل از نظر پزشکی و سلامت کفشی است، طبی، راحت، خنک، بسیار کم وزن و با دوام و به همین دلیل خریداران زیادی در داخل و خارج از کشور دارد.
رویه این گیوه از نخ های ابریشمی رنگارنگ تهیه می شود و دارای نقش های هندسی بسیار چشم نواز است. علاوه بر استفاده از گیوه رویه ابریشمی برای داخل منزل به عنوان رو فرشی در تابستان و بهار و پاییز نیز انواع آن در بیرون از منزل قابل استفاده است.
کار گیوه کشی در ۲ مرحله کارگاهی و خانگی انجام می شود، کارهای مربوط به تخت گیوه که کاری مردانه است معمولاً در کارگاه و یا مغازه ها با ابزار گوناگون انجام می شود و کارهای مربوط به رویه گیوه توسط زنان و در خانه ها صورت می گیرد.
رنگ هایی که در تهیه گیوه بکار می رود عبارتند از رنگ های آبی، قرمز، سفید، استخوانی وسیاه. رنگ های آبی و قرمز که در تخت گیوه بکار برده می‌شود. رویه گیوه مردانه به طور معمول سفید بوده و برای بافت گیوه های زنانه از نخ های رنگین و گاه از انواع منجوق نیز استفاده به عمل می‌آید.
موادی که در تهیه گیوه استفاده می شود شامل پوست گاو، پیه، نرینگی گاو و نخ تابیده و موادی که از خارج محل تهیه می‌شود را برای گیوه های تخت زیره ای شامل رنگ، پارچه نازک نخی، کتیرا، نخ تابیده (قرقره) و برای گیوه های طرح جدید (تخت چرمی و پلاستیکی) شامل میخ، پوست دباغی شده، پاشنه های لاستیکی، کف لاستیکی، چسب، پوست، نرینگی گاو، پارچه نخی و موی بز عنوان کرد.
هم اکنون حدود پنج هزار گیوه باف در استان کرمانشاه مشغول به فعالیت هستند.
فلزکاری (چاقوسازی)
فلزکاری صنعت اصلی مردمان دالاهو و از مشاغل کهن این دیار است. چاقوهای سنتی و اصیل تولید شده در شهر کرند و منطقه دالاهو به تناسب عرف رایج، با عنوان چاقوی کُردی مشهور است.
تیغه‌های چاقوی کرندغرب با استفاده از کوره‌های سنتی که حرارت آنها با زغال چوب تأمین می‌شود، ساخته می‌شود و استفاده از این نوع کوره در هنگام عملیات حرارتی، باعث تغییراتی در ترکیب شیمیایی آلیاژ مورد استفاده در ساخت چاقو و بهبود کیفیت آن می‌گردد.
سده های متمادی است که ساخت چاقو در شهر کرندغرب ریشه دارد و هنوز هم نسل جوان این شهر سنت آباء و اجداد خود را ترک نکرده‌اند و شانه به شانه زنجانی‌های چاقوساز در کشور نام و آوازه‌ای برای خود دارند.
در گذشته تولید چاقو و سایر محصولات هنرمندان کرندی در مقیاسی سنتی و خرد بوده اما از چند سال پیش تلاش‌هایی در میان مسوولان برای وارد کردن هنر مردم صبور کرندغرب در چرخه‌ای صنعتی آغاز شده و ظاهرا تلاش‌ها هم در حال نتیجه‌بخشی است.
نخستین استاندارد در زمینه استاندارد چاقوهای سنتی در کشور توسط کارشناسان اداره کل استاندارد استان کرمانشاه با عنوان چاقوهای سنتی - چاقوی کرند غرب تدوین شد.
تدوین این استاندارد ملی در راستای حمایت از تولید محصولات سنتی استان کرمانشاه و باهدف تحقق بند ۳۰ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر پوشش حداکثری استاندارد بر کلیه محصولات و خدمات است.
در ایران چاقوی شهرهای کرندغرب و زنجان معروف هستند اما گفته می شود که صنعت چاقوسازی در کرندغرب، پیشینه‌ای حدود سه هزار سال دارد.
در کتاب «منم تیمور جهانگشا» اثر امیر تیمور گورکانی از قول تیمور لنگ چنین آمده است: «در ۹۰ کیلومتری شهر قره میسین (کرمانشاه فعلی) شهری زیبا در کنار کوهپایه ای عظیم بود بنام کرند که استادکاران ماهری داشت، من در آنجا ماندم، اسبانم را نعل بندی کردم، توسط استادکاران خنجر و شمشیر زیادی ساخته شد که آنها را خریدیم، من فتح عراق را مدیون صنعتگران این شهر می دانم.»
علاوه بر چاقو، هنرمندان کرندغربی از آهن اسقاط و ضایعات آهنی تولیداتی مانند کلیدهای رمزی، کاردهای آشپزخانه، انواع سیخ کباب، قندبر، کاردهای فشنگی، انبر، ساطور، قندشکن، گاو آهن‌های کوچک و بزرگ، داس، تبر و ابزار دیگری از جمله وجین کن و منقل نیز تولید می‌کنند.
بیش از ۳۰۰ نفر هم اکنون در شهرستان دالاهو به صنعت چاقوسازی و دیگر تولیدات آهنی مشغول به کار هستند.
سازهای سنتی (تنبور)
تنبور، سازی عرفانی است و به لهجه محلی (کُردی) «تَمیرَه» نامیده می‌شود که مردمان آشنا به این ساز، به ویژه افراد اهل دل و عرفان، در مجالس ذکر و مراسم مذهبی به هنگام دعا و نیایش، از این ساز استفاده می‌کنند.
سازهای مضرابی مشابه همانند سه تار و چگور نیز از خانواده تنبور محسوب می‌شوند، با این تفاوت که در ابعاد کاسه، دسته، تعداد سیم‌ها، تعداد پرده‌ها، تعداد گوشی‌ها و همچنین نواختن با تنبور، متفاوت است. تنبور یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایران است که جنبه عرفانی و مقامی دارد. این ساز از ۱۳ تا ۱۴ پرده تشکیل شده است و جنس کاسه و صفحه آن از چوب توت و دسته‌اش از چوب گردو ساخته می‌شود.
براساس یافته‌های باستان‌شناسان از جمله مجسمه تاریخی کشف شده در شوش، می‌توان ادعا کرد که این ساز قدمتی ۶ هزار ساله دارد. ۲۲ دی ماه ۱۳۹۹ دالاهو به عنوان شهر ملی ساخت تنبور ثبت و لوح آن از سوی «علی اصغر مونسان» وزیر وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به مقامات استان اعطا شد.
در شهرستان دالاهو افراد بسیاری به ساخت و نواختن ساز تنبور مشغول هستند و مردم محلی که غالبا از پیروان آیین اهل حق (یارسان) محسوب می‌شوند، از این ساز در مراسم آیینی و مذهبی خود استفاده می‌کنند.
سراجی سنتی (چرم)
چرم سازی (سراجی) یکی از صنایع دستی کهن کرمانشاه است که از قدیم الایام جایگاه ویژه ای در میان سایر صنایع دستی استان داشته است. باتوجه به اینکه دامپروری در استان کرمانشاه قدمتی دیرینه دارد و از دیرباز این استان محل فروش دام‌های فراوانی بوده و چرم دام‌های این منطقه از کیفیت بالایی برخوردار است، همزمان با خرید و فروش احشام، کارگاه های دباغی فراوانی نیز در استان به وجود آمده است.
در خصوص تاریخ دقیق شکل گیری این صنعت در استان اگر چه اطلاعات دقیقی در دست نیست اما باتوجه به رونق تجاری کرمانشاه در دوران‌های مختلف از جمله ساسانیان، اشکانیان و بخصوص دوره صفویه و زندیه و قاجاریه و اینکه استان کرمانشاه یکی از قطب‌های تجاری کشور به واسطه عبور کاروان‌های مختلف بوده و بر سر شاهراه ارتباطی بین النهرین و عتبات عالیات بوده و همچنین نمونه های تولیدات قدیمی مصنوعات چرمی و نوع کاربرد آنها در مصرف روزانه به نظر می رسد تاریخ شکل گیری این هنر صنعت به دوران ساسانیان باز می‌گردد.
نمونه هایی نیز از مصنوعات چرمی آن زمان در دست است که از جمله زین اسب، جای تیر تفنگ‌های قدیمی، بند اسلحه، جلد اسلحه، جای قنداق تفنگ، کیف، کمربند و مچ بند را می‌توان نام برد. در دوران قاجاریه و پهلوی نیز صنعت چرم سازی در استان کرمانشاه رونق داشته و به عنوان یکی از مراکز مهم و اصلی تولید و پخش چرم در سراسر کشور به شمار می رفته به طوریکه در بازار سنتی کرمانشاه که مجموعه ای است از بازارچه ها و راسته بازارهای تخصصی در رشته های مختلف مانند بازار مسگرها، گیوه فروش‌ها، زرگرها و غیره راسته بازاری نیز تحت عنوان سراج‌ها ایجاد شده است.
تولیدات سراجی کرمانشاه شباهت زیادی به تولیدات سراجی همدان دارد، این شباهت به این دلیل است که زمانی استان‌های همجوار کرمانشاه زیرمجموعه این استان بودند. مصنوعات چرم امروز به ۲ شیوه دباغی سنتی و دباغی کارخانه ای (چرم شبرو) تولید می‌شود. شیوه تولید مصنوعات چرمی به این شکل است که ابتدا چرم دباغی شده را رنک زده و پس از خشک شدن چرم کار پرداخت سطح چرم انجام می شود، سپس چرم را برای کارهای گوناگون جداسازی کرده و توسط شابلون الگوی هرکاری روی آن طراحی شده و بعد کار برش چرم انجام می شود.
سپس مرحله نقش زدن روی چرم با استفاده از ابزارهای متنوع انجام می شود و پس از آن قطعات چرم آماده شده آستر زده شده و سپس مرحله سوراخ کاری دور چرم و دوخت انجام می شود. از انواع تولیدات متنوع چرم می توان انواع کیف‌های مردانه و زنانه، زین اسب، انواع کمربند، مچ بند، آویزهای گردنی، انواع جاسویچی و جا کلیدی، جلد موبایل و جلد اسلحه و بند اسلحه است.
گلیم بافی
گلیم بافی از جمله صنایع دستی است که در بیشتر مناطق ایران روج دارد. از معروفترین نقاط گلیم بافی کشور، استان کرمانشاه با تأکید بر شهرستان هرسین است که گلیم‌های آن از شهرت خاصی برخوردار است. تنوع فراوان نقوش بکار رفته در گلیم های این استان متأثر از عواملی مانند شرایط محیطی، اقلیمی، جغرافیایی، باورهای فرهنگی، آداب و رسوم و اعتقادات خاص و همچنین ذهن خلاق و پویای مردمان این منطقه در الگوبرداری از طبیعت است.
وجه تمایز گلیم هرسین با سایر مناطق، نقوش و بافت آن است که خاص و بومی این شهرستان می‌باشد و نیز استفاده از رنگ‌های گیاهی، بر مرغوبیت آن افزوده است. دست های هنرمندان کرمانشاهی بخصوص در منطقه هرسین با الهام از طبیعت بکر و زیبای منطقه در این بافته زیبا به خلق زیباترین نقش‌ها پرداخته اند. گلیم نوعی فرش بدون پرز است که با نخ پشمی، پنبه ای و یا کنفی برای زیرانداز یا تزیین با درگیری تار و پود بافته می‌شود.
گلیم بافی که قدمت آن به هزاره های پیش از میلاد می‌رسد، سوغات پرطرفداری است که هر سال به ویژه در ایام نوروز گردشگران نوروزی را برای خرید آن به بازارهای سنتی کرمانشاه می‌کشاند.۲ هزار نفر در نقاط مختلف استان از جمله هرسین، کرمانشاه، گیلانغرب و جوانرود به تولید گلیم مشغول هستند که از این میان گلیم شهرستان هرسین شهرت جهانی دارد و در کتاب‌های نویسندگان ایران شناسان غربی از آن یاد شده است.
وجود مراتع مساعد در هرسین برای پرورش دام‌ها که تامین کننده الیاف لازم گلیم هستند، یکی از دلایل رونق گلیم بافی در این منطقه است. داشتن طرح‌های انتزاعی خاص و نقوشی متنوع که برگرفته از ذهنیات بافنده و محیط پیرامون اوست، از دیگر دلایل شهرت گلیم هرسین می‌باشد که به دلیل همین مرغوبیت توانسته است سایر مناطق استان را از نظر رنک طرح و بافت تحت تاثیر خود قرار دهد.
در گلیم‌های استان و بخصوص هرسین نقوشی مانند چشمه، تکریمی درخت و لانه گنجشک، مل چفته، مرغابی، مار، قیچی، سماور، عروسک، خطوط عمودی و افقی، قرقره راه راه، قاچ خربزه، پنجه گربه، گل شرفی، گل ترمه و سوزنی بوضوح دیده می‌شود. انواع گلیم عبارتند از سجاده ای، توت فرنگی، کچک ترنج، ماهی درهم، گل سرخ، طرح آزاد و نقش برجسته که معمولا در خانه‌های روستایی استان و توسط زنان بافته می‌شود.
هرسین در سال ۹۸ به عنوان شهر ملی گلیم ایران به ثبت رسید.
ارغوان بافی (سبد بافی)
از زمانی که بشر با چیدن ساقه‌ها و شاخه‌های نازک درختان آشنا شد، سبدبافی نیز آغاز گشت. سبدبافی با انواع شاخه‌ها، ترکه‌ها و ساقه‌های گیاهان و درختان، در بسیاری از مناطق ایران از جمله کرمانشاه رواج دارد.
یکی از معروفترین مناطق سبدبافی در استان کرمانشاه، روستای «داریان» از توابع شهرستان پاوه است که از شاخه های درخت ارغوان برای ساخت سبد استفاده می‌کنند. باتوجه به نوع اقلیم ناحیه اورامانات (سردسیر و کوهستانی بودن) درخت ارغوان، دارای ترکه های بسیار مقاومی است که محصولات بافته شده را از دیگر انواع آن به لحاظ مقاومت و زیبایی متمایز می‌کند. هنر اصیل ارغوان بافی کرمانشاه پس از سال‌ها و باتوجه به نیاز روز گردشگری به همت هنرمندان و مسوولان استان دوباره احیا شده است.
هنر ارغوان بافی از گذشته های دور هنر تولید ملزومات زندگی با ترکه های چوب در منطقه پاوه و اورامانات بوده که به دست فراموشی سپرده شده بود. مردان کُرد با صبر و حوصله ترکه های چوب را در دستان زحمت کش و هنرمندنشان به انعطاف و نرمش در می آوردند، تا از دست بافته های چوبی خود سبدی برای انداختن به آب و ماهیگیری بسازند و یا توشه ای از انار و انجیر را جابجا کنند و یا سنگ و کلوخ بنای خانه ای را بر پشت احشامش سوار و جابجا کند، مجمه ای برای دستفروش کوچه های شهر بسازد، یک طبق جهاز عروسی شود و یا دم کُنی کدبانوی خانه باشد.
با از بین رفتن این کاربری ها این صنعت دستی تا حدودی منسوخ شده بود، اما خوشبختانه با ورود گردشگران به این منطقه و ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی به یکی از کاربردی ترین کالاهای صنایع دستی هم در کرمانشاه و هم در سایر استان‌های کشور تبدیل شده است.
جاجیم بافی
جاجیم، گونه ای زیرانداز دو رویه است. جاجیم پُرز ندارد و می توان از هر دو روی آن استفاده کرد. جاجیم در بین عشایر محلی استان کرمانشاه برای بسته بندی و جابجایی اسباب و لوازم و گاهی به عنوان بالاپوش گرم، مورد استفاده قرار می گیرد.
در قدیم، جاجیم در بین مردمان منطقه به عنوان چشم روشنی و جهیزیه نوعروسان، هدیه می دادند. مواد اولیه جاجیم، پشم است و بافت آن شبیه گلیم می باشد، با این تفاوت که جاجیم تخته بافته می شود و پس از بافتن به هم وصل و دوخته می‌شود.
در منطقه اورامانات استان کرمانشاه، زنان جاجیم هایی را با نقوش متنوع و جنس مرغوب می بافند که در نوع خود کم نظیر و شاید هم بی نظیر است.
لباس محلی (کرمانشاهی)
یکی از راه‌های آشنایی با فرهنگ یک منطقه، آشنایی با پوشش مردمان آن ناحیه است. مردم استان کرمانشاه همانند سایر نقاط کشور دارای سنن، آیین و پوشش‌های خاص خود هستند.
پوشش مردان و زنان این منطقه به دلیل اینکه مانند بسیاری از استان های کُردنشین، اقوام کُرد می باشند، به لحاظ ساختاری چندان تفاوت زیادی ندارد. البته این مسئله بدان معنا نیست که لباس و پوشش مردم استان کرمانشاه مانند سایر مناطق کردنشین است. بلکه تفاوت های ظاهری بین آنها وجود دارد که در مقایسه تصاویر اقوام و پوشش آنان، می توان به روشنی به آن پی برد.
چیغ بافی یا چیت بافی
چیغ یا چیت را معمولاً برای تزیین سیاه چادرهای عشایر استفاده می کنند بعضاً نیز از چیغ یا چیت برای حفاظت و زیبایی اطراف سیاه چادر استفاده و گاهی نقش جدا کننده قسمت‌های مختلف فضاهای داخلی سیاه چادر را دارد.
مواد اولیه در ساخت چیغ معمولاً پشم و حصیر است که براساس نقوش ذهنی و خلاقیت هنرمند، به هم تنیده می‌شود. چیغ‌ها را به دو صورت ساده و رنگی، بسته به نوع استفاده، اجرا می‌کنند و هم اکنون عشایر منطقه بسیار از این محصول برای کاربردهای مختلف از آن استفاده می‌کنند.
موج بافی
موج پارچه‌هایی است که از پشم گوسفند بافته می‌شود و از آنها به عنوان رختخواب پیچ، پتو، پشتی، رویه کرسی، سجاده و گاه برای چادرهای عشایر استفاده می‌کنند.
صنعت موج بافی در کرمانشاه سابقه قابل توجهی دارد و موج بافان، اغلب در شهرهای این استان مستقرند. اگر به سال‌های نه چندان دور برگردیم، می‌بینیم بسیاری از مردم این منطقه، تعدادی از موج ها را در منازل خود به عنوان هنر خانه‌داری و کدبانویی می‌دانستند.
اگر بخواهیم صدای دلنشین دستگاه‌های سنتی موج بافان در کرمانشاه را بشنویم، باید سری به بازار قدیمی شهر بزنیم که چند هنرمند کهنه کار با دستگاه جولای مشغول به بافت با نقش‌های سنتی، قدیم و اصیل هستند. بازار چال حسن خان و بازار فیص‌آباد از معدود مکان‌هایی است که هنوز هم می‌شود چند استاد کهنه کار موج باف را در آنجا یافت.
براساس آمارهای غیررسمی اکنون حدود ۷۰ هزار نفر هنرمند در بخش صنایع دستی در استان کرمانشاه در ۲۵۰ رشته فعالیت دارند اما براساس آمارهای رسمی تعداد این افراد ۱۰ هزار نفر است که زیرپوشش بیمه نیز هستند.
به گفته سرپرست معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان کرمانشاه در این استان بیش از ۲۵ هزار هنرمند و صنعتگر فعال وجود دارد که در حوزه اشتغالزایی و اقتصاد استان کرمانشاه با تولیدات متنوع خود نقش بسزایی دارند.
«امین کوگانی» اضافه کرد که در سطح استان ۷۵ رشته صنایع‌دستی وجود دارد که تولیدات تعدادی از آنها از جمله گلیم، گیوه، زیورآلات سنتی، چاقو، میناکاری، سازهای سنتی از شهرت بالایی برخوردارند و برخی نیز جنبه صادراتی دارند.
وی افزود: در استان کرمانشاه چهار شهر و روستای ملی صنایع‌دستی وجود دارد، هرسین به عنوان شهر ملی گلیم، نودشه شهر ملی گیوه، دالاهو شهر ملی تنبور و روستای فش کنگاور روستای ملی ساخت سازهای سنتی به ثبت ملی رسیده‌اند.
استان کرمانشاه بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت ساکن در ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۰ روستا دارد.