به گزارش خبرنگار ایرنا، آبخیزداری همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین راه‌های مدیریت منابع آب، عبور از خشکسالی و مدیریت و پیشگیری از مخاطراتی چون سیل و فرونشست زمین به شمار می‌رود.
مزایای آبخیزداری چیست؟
بر اساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی جهانی (فائو)، اجرای عملیات آبخیزداری و توسعه آن در کشورهای مختلف، مزایای زیادی به ارمغان می آورد که از جمله این مزایا می‌توان به بهبود مدیریت منابع آبی، کاهش فرسایش خاک و رسوب‌دهی، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و کاهش سیل‌خیزی اشاره کرد.
از این رو آبخیزداری در کشور ایران هم طی سال‌های گذشته بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و در طول این سال‌ها تلاش بسیاری برای بهره‌گیری از طرح‌های آبخیزداری برای مدیریت سیلاب و منابع آبی انجام شده است.
نگاه ویژه دولت به آبخیزداری
نگاه دولت سیزدهم به آبخیزداری نیز نگاهی ویژه است؛ به گونه‌ای که وزیر کشور در نامه‌ای، استانداران را دعوت کرد تا توجه جدی به آبخیزداری داشته باشند.
این در حالیست که با توجه به افت شدید آب‌های زیرزمینی که منبع اصلی تأمین کننده آب استان فارس به ویژه آب کشاورزی هستند، بحث آبخوانداری در این استان ضرورت بیشتری دارد.
همچنین وقوع سیل در سال ۹۵ اهمیت توجه به موضوع آبخیزداری در این استان پهناور را بیش از پیش نمایان کرد.
نقش مؤثر آبخیزداری در سیلاب‌های استان فارس
اسفندماه ۹۵ سیل خساراتی را به زیرساخت‌های استان فارس وارد کرد؛ خساراتی که به اعتقاد برخی از کارشناسان در حوزه آبخیزداری، می‌توانست رقم بیشتری را به خود اختصاص دهد.
بارشی سهمگین به یکباره ۱۸ میلی‌متر آب را از کوه‌های اطراف شیراز روان کرد که خودروهای پارک‌شده و در حال تردد را در کام کشید و آنها را پس از طی مسافتی روی هم انباشته کرد.
در این مقطع زمانی هم آبخیزداری نقش مهمی در مدیریت سیلاب داشت؛ در واقع پروژه آبخیزداری و کنترل سیلاب حوزه آبخیز دروازه قرآن شیراز که به نام سردار شهید قاسم سلیمانی، با شش بند سنگ ملاتی و اعتباری بالغ بر ۱۷۶ میلیارد ریال اجرا شده توانست تا حدود زیادی از خسارت‌های ناشی از این سیل بکاهد.
یک هزار و ۲۰۰ سازه آبخیزداری در مناطق مختلف فارس
در حال حاضر هم در تمام بخش‌ها و دشت‌هایی که با خطر سیلاب یا افت آب زیرزمینی مواجه هستند، فعالیت‌های آبخوانداری در حال انجام است و به کاهش خسارت‌های ناشی از سیل و تغذیه مصنوعی این سفره‌ها کمک می‌کند.
در استان پهناور فارس تاکنون بیش از یک هزار و ۲۰۰ سازه آبخیزداری در مناطق مختلف اجرا و مخزنی با حجم ۳۲۵میلیون مترمکعب ایجاد شده است، در واقع معادل سه مخزن سد تنگاب فارس پروژه آبخیزداری با هدف ایجاد ظرفیت سیل‌گیری در این استان اجرا شده که این سازه‌ها در هزار و ۲۰۰ نقطه استان پراکنده هستند و می‌توان گفت در حال حاضر هزار و ۲۰۰ نقطه در فارس از مواهب و برکات باران و سیل و مدیریت سیل استفاده می‌کنند.
اجرای پروژه مشارکتی آبخیزداری و آبخوانداری با اعتبار ۳۵ میلیارد تومانی در اقلید
اخیراً نیز با هدف تحقق شعار امسال با عنوان "جهش تولید با مشارکت مردم" تفاهم‌نامه اجرای پروژه کنترل سیلاب و آبخوانداری طغر شهرستان اقلید که در ۲۶۷ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد به امضاء رسید و قرار است این پروژه با مشارکت شرکت تولیدی کشاورزی سبزه‌زار این شهرستان اجرا شود.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس با اعلام این خبر گفت: برای ساخت و تکمیل این پروژه اعتباری بیش از ۳۵میلیارد تومان در نظر گرفته شده که با مشارکت این واحد تولیدی احداث می‌شود.
حجت اله مرادی افزود: برای ساخت این پروژه ۷۶هزار و ۵۰۰ هزار متر مکعب عملیات خاکی و ۱۲هزار و ۲۶۵ متر مکعب حجم عملیات سنگی ملاتی پیش‌بینی شده است.
سه میلیون مترمکعب؛ مدیریت سیلاب سالانه طرح آبخیزداری اقلید
مرادی حجم مدیریت سیلاب سالانه در این طرح را سه میلیون مترمکعب عنوان کرد و گفت: مساحت این حوزه آبخیز ۵۷ هزار و ۳۰۰ هکتار است.
به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس این پروژه آبخیزداری از طرح‌های مهم و شاخص شهرستان است که می‌تواند با مدیریت روان آب‌های سطحی تحول خوبی در بخشی از شهر اقلید ایجاد کند.
وی ادامه داد: تکمیل این پروژه افزون بر کاهش خطرات ناشی از سیلاب‌ها نقش بسزایی در تغذیه سفره آب‌های زیرزمینی، تقویت منابع آبی و افزایش پوشش گیاهی نیز دارد.
مرادی هدف از احداث این طرح را پیشگیری از خسارات ناشی از سیل، کنترل روان‌آب‌ها، جلوگیری از فرسایش و تخریب خاک، کمک به تقویت سفره آب‌های زیرزمینی و احیای عرصه‌های جنگلی و مرتعی منطقه عنوان کرد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس اعلام کرد: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته این پروژه آبخیزداری در مدت یکسال ساخته و به بهره‌برداری خواهدرسید.
ضرورت مشارکت مردم و خیرین در حوزه آبخیزداری
بدون شک با اجرای پروژه‌های آبخیزداری و مشارکت دستگاه‌های دولتی و مردم نهاد در این عرصه می‌توان در استفاده صحیح از منابع آب وخاک و منابع طبیعی گام محکمی برداشت.
از این رو برای رسیدن به نتایج بهتر ضروری است مردم و خیرین نیز دوشادوش دولت به عرصه اجرا وارد شوند، راهکاری که زمینه آن هم سالهاست در استان فارس فراهم شده است.