شیراز، یک سال پس از سیل

بارشی سهمگین به یکباره ۱۸ میلی‌متر آب را از کوه‌های اطراف شیراز روان کرد که خودروهای پارک‌شده و در حال تردد را در کام کشید و آن‌ها را پس از طی مسافتی روی هم انباشته کرد.

وقوع سیل در پنجم و ششم فروردین ماه ۹۸ در شیراز، جان ۲۱ نفر را گرفت و افزون بر یکصد نفر را مصدوم کرد، جز این، بسیاری از افراد در این سیل منازل خود را در محله سعدی و زمین های پایین دست سیل از دست دادند و به بیش از ۵۰۰ خودرو آسیب وارد شد.

فردای آن روز، یعنی در ششم فروردین ماه، سیلاب در برخی محلات شیراز همچون بلوار فضیلت و بلوار نصر به راه‌ افتاد و آب در محله سعدی وارد خانه‌ها شد؛ همچنین بر اثر طغیان رودخانه خشک بسیاری از خانه‌های حاشیه این رودخانه تخلیه شدند و با حرکت سیلاب به سمت شرق شیراز سه روستای کوشکک، اقبال‌آباد و ماه‌فیروزان نیز تخلیه شد و در نهایت خسارات بسیاری را به شهروندان وارد آمد.

بارش باران بهاره در بازه زمانی پنجم تا دوازدهم فروردین‌ماه ۹۸ در دیگر شهرستان های فارس همچون داراب، فسا و اقلید نیز باعث بروز سیل شد.

شتاب دولتی‌ها برای یاری‌رسانی به سیل‌زدگان

به محض بروز سیل در پنجم و ششم فروردین‌ ۹۸ مقامات ارشد دولت برای بررسی وضعیت وارد شیراز شدند. محمدباقر نوبخت معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه، محمود علوی وزیر اطلاعات، سعید نمکی وزیر بهداشت و درمان و محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات با برگزاری جلسات ستاد بحران روند خدمت‌رسانی به مردم را تسهیل بخشیدند؛ همچنین مصوباتی برای رسیدگی به آسیب‌دیدگان مقرر شد.

محمد مخبر رییس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، علیرضا تابش رییس بنیاد مسکن کشور،حسین اربابی معاون سرمایه‌گذاری، امور حقوقی و مجلس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان نماینده ویژه معاون رییس جمهوری و رییس این سازمان و حجت الاسلام والمسلمین تیمورعلی عسکری معاون حقوقی و امور مجلس وزیرآموزش و پرورش و مدیرکل دفتر نظارت سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور به عنوان نماینده ویژه وزیر آموزش و پرورش نیز با حضور در جمع مردم مناطق سیل‌زده شیراز در نخستین روزها، به روند امدادرسانی یاری رساندند.
در ادامه، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی نیز در پیامی به امام‌ جمعه‌ شیراز، ضمن تسلیت به مردم داغدار، سرعت و جدیت در امر امدادرسانی به حادثه‌دیدگان را خواستار شدند.
رییس جمهوری نیز مستقیماً‌ طی تماسی تلفنی با استاندار فارس خواستار تهیه و اجرای طرح های ایمن‌سازی رودخانه و مسیل‌های منتهی به شهر شیراز به ویژه دروازه‌ قرآن و مسیل محله سعدی شد.

این اقدامات سبب شد با برآورد خسارت‌های سیل توسط اعضای کابینه، رییس سازمان برنامه و بودجه کشور دستور واریز ۵ میلیارد تومان را به خزانه معین استان فارس دهد که به‌صورت نقدی برای پرداخت خسارت‌های اولیه ناشی از سیل به حادثه دیدگان پرداخت شد.
همچنین دولت اعلام کرد تسهیلاتی ۵۰ میلیون تومانی با کارمزد ۵درصد برای جبران خسارت شهروندان ارائه می‌دهد که ۱۲ میلیون تومان آن بلاعوض بود. این مبلغ در روستاها ۴۰ میلیون تومان با کارمزد چهار درصد اعلام شد که ۱۰ میلیون تومان آن به صورت کمک بلاعوض اهدا شد.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز باعنوان مسوول پیگیری و پرداخت این تسهیلات و کمک‌های دولت، برای جبران خسارت به اسباب و اثاثه و تعمیرات منازل ۱۵ میلیون تومان تسهیلات با کارمزد چهار درصد و پنج میلیون تومان وام بلاعوض به سیل‌زدگان اهدا کرد؛ همچنین دستور پرداخت دیه متوفیان و مصدومان حادثه سیل شیراز داده شد.

در این میان، مالکان خودروهایی که در حادثه سیل دروازه قرآن دچار خسارت شده بودند، تا سقف ۱۰ میلیون تومان به صورت بلاعوض وام دریافت کردند و این مبلغ برای کسانی که بیش از این رقم خسارت دیدند تا سقف ۳۰ میلیون تومان به‌صورت تسهیلات بانکی افزایش یافت.

تعامل مردم و دستگاه‌های اجرایی برای امدادرسانی

بروز سیل در شیراز یک ویژگی بسیار مهم داشت و آن هم، همیاری همه مردم و نیز دستگاه‌ها برای جبران خسارت و کمک‌رسانی به مسافران نوروزی در روز پنجم فروردین‌ماه و کمک به شهروندان شیرازی در روز ششم فروردین‌ماه بود.

بدین‌ترتیب، ۱۲ نقطه اضطراری برای اسکان مسافران نوروزی و شیرازیان آسیب‌دیده در شهر تدارک دیده شد و سازمان‌های مردم‌نهاد و مردم شیراز با اهدای بسته‌های غذایی، دارویی و بهداشتی و پتو، چادر، وسایل گرمایی، آب معدنی و پوشاک به آسیب‌دیدگان وارد عمل شدند.

بارش باران پس از دو روز سخت، در ۷ فروردین‌ماه کاستی یافت و مسافران شیراز را ترک کردند و آن‌ها که خودروشان را در سیل از دست داده بودند، پیرو مذاکره استاندار فارس و ستاد مدیریت بحران با مدیر عامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، خودروهای آسیب دیده‌شان را به شهرهایشان منتقل کردند.

پس از آنکه مسافران شیراز را ترک کردند،‌ ارائه خدمات به مردم سیل‌زده شیراز در اولویت همه امور قرار گرفت. در سیل ششم فروردین‌ماه بیشترین خسارت به بافت مسکونی شیراز در محله سعدی شیراز، بلوار هفت‌تنان، منازل حاشیه دروازه قرآن و بلوار قرآن و خیابان‌های منشعب وارد شد.

خدمات دستگاه‌های امدادرسان

هلال احمر فارس نیز که از نخستین ساعات بروز سیل در پنجم فروردین‌ماه به محل سیل اعزام شده بود، همزمان با سیل در ششم فروردین‌ماه با حضور در محله سعدی افزون بر تأمین بسته‌های غذایی ۷۲ ساعته، بیش از ۱۰۰ دستگاه چراغ والور به مردم اهدا کرد؛ همچنین خودروهای امدادی و آفرود برای تسهیل امداد و نجات به کار گرفته شدند.

دانشگاه علوم پزشکی شیراز با مراجعه حضوری به صورت خانه به خانه در مناطق سعدی، بلوار نصر و سلطان آباد نسبت به انجام اقدامات پیشگیرانه و درمانی وارد عمل شد؛ همچنین کارشناسان بهداشت روان مرکز بهداشت شهدای والفجر ۴۶۰ خانوار و هزار و ۶۲۸ نفر از آسیب‌دیدگان سیل محله سعدی شیراز را ویزیت کردند؛ افزون بر این، با توجه به بروز نگرانی‌هایی درباره آلودگی آب سیل، ۱۶ مورد نمونه‌برداری میکروبی، ۲ مورد نمونه‌برداری شیمیایی آب و ۸۰ مورد کلرسنجی در نقاط مختلف شبکه توزیع و مخازن صورت گرفت.

سهم نیروهای نظامی در امدادرسانی به سیل‌زدگان شیراز
نیروهای ارتش در لحظات اولیه جاری شدن سیل با تجهیزات، امکانات و ماشین آلات سبک و سنگین در محل حاضر شدند و به سیل زدگان خدمات رسانی کردند؛ از جمله این خدمات انتقال خودروهای آسیب‌ دیده به وسیله هشت دستگاه جرثقیل ارتش بود؛ علاوه بر این سه دستگاه نفربر، پنج دستگاه آمبولانس به همراه ۲۰۰ نفر از پرسنل نیروهای ارتش به خدمات رسانی به سیل‌زدگان مشغول شدند.
در جریان وقوع سیل در محله سعدی نیز ۲۱۰ نفر از پرسنل ارتش به همراه تجهیزاتی مانند پمپ های تخلیه آب، پنج دستگاه نفربر و ماشین آلات لجن‌کش در محل حضور یافتند.
۴۵۰ نفر از سیل زدگان در مرکز علوم و فنون و مرکز پیاده ارتش در شیراز و ۱۵۰ نفر در پایگاه هوایی شیراز اسکان داده شدند و مواد غذایی و امکانات درمانی در اختیار آنها قرار گرفت.
سپاه فجر استان فارس نیز در ساعات نخستین بروز سیل ۳۵۰۰ نفر از مسافران نوروزی و آسیب دیدگان سیل شیراز را در سالن های ورزشی ۹ دی و حسینیه های سپاه فجر استان فارس اسکان داد.
این نهاد نظامی در ادامه بیش از ۶۷ دستگاه خودرو سبک، سنگین، نفربر و آمبولانس را به کار گرفت و علاوه بر در اختیار گذاشتن امکانات مهندسی، صدها نفر از نیروهای خود را برای امدادرسانی به مناطق اعزام کرد؛ همچنین ۵ تیم پزشکی و تخصصی سپاه فجر استان فارس نیز با آمبولانس های مجهز به‌صورت فعال در فرآیند امداد رسانی به حادثه دیدگان سیل شیراز حضور یافتند.

از نوع‌دوستی تا درخواست ثبت روز مهمان‌نوازی به نام شیرازی‌ها

آنچه در سیل فروردین‌ماه 98 شیراز در یاد همگان مانده است و حتی شهرتی جهانی یافت، حضور مردم و سازمان‌های مردم از بدو وقوع حادثه برای یاری‌رسانی به مسافران نوروزی و نیز همشهریانشان بود. راه‌افتادن پویش مجازی "هر خانواده شیرازی میزبان یک خانواده مسافر" نخستین اقدام بود.

در ادامه، سایر اصناف شیراز نیز با ارائه هرگونه خدمت به‌ویژه به همشهریانشان، نقشی از خاطرات خوش و مهربانی را حک کردند؛ برای مثال خشکشویی‌ها، قالی‌شویی‌ها، تعمیرکاران تلفن همراه، تالارهای پذیرایی، تعمیرکاران خودرو و دیگر صنوف داشته های خود را در اختیار در سیل ماندگان و زیان دیدگان از سیل گذاشتند.
هتل‌ها و مسافرخانه‌ها نیز به پناهگاه مسافران و شهروندان سیلزده بدل شدند. آغاز این حرکت مربوط به هتل شیراز بود که در دروازه قرآن قرار دارد و با گشودن درهای خود بر روی آسیب‌دیدگان آن‌ها را پناه داد.

در ادامه، تالارهای پذیرایی و رستوران‌های شیراز نیز چندین روز پیاپی تا اطمینان کامل از گرسنه نماندن هیچ‌یک از مسافران و شهروندان، به صورت رایگان به توزیع خوراک در محل اسکان سیل‌زدگان پرداختند.

امام جمعه شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس نیز دستور داد تا درهای همه مساجد بر روی مردم باز باشد و شبستان‌های مساجد به مامن سیلزدگان بدل شود، افزون براین، اماکن مقدس شهر شیراز همچون حرم مطهر حضرت احمد بن موسی شاهچراغ (ع) نیز میزبان مسافران سیل‌زده و گرفتار در باران شد.

در ادامه، شیرازی‌ها با بدرقه مسافران با هزار شاخه گل، سعی کردند خاطره‌ای ناخوش را با مهربانی به خاطره‌ای خوش بدل کنند تا باری دیگر شاهد حضور مسافران از سراسر کشور باشند.

یکی دیگر از شگفتی‌های مهربانانه مردم شیراز در تمام بحران‌های اخیر، به‌ویژه در سیل شیراز، این بود که هیچ جنسی گران نشد و مردم با در اختیار نهادن رایگان امکاناتشان، از یکدیگر حمایت کردند.

در پاسخ به رفتارهای محبت‌آمیز مردم شیراز بسیاری از مسافران با چسباندن پیام‌های تشکر در پشت شیشه خودروهایشان از شیرازی‌ها خداحافظی کردند و راهی خانه‌هایشان شدند.

همچنین دروازه قرآن شیراز در همین روز به میعادگاه شیرازی‌ها برای همدردی با آسیب‌دیدگان این حادثه بدل شد. مردم با قرائت فاتحه و برپایی آیین عزاداری و سرودهای حماسی، جلوه خاصی به این نماد تاریخی شیراز داده بودند.
"شیرازی با غیرت تسلیت، تسلیت" از جمله شعاری بود که مردم در این مراسم سر دادند.
همچنین برخی از مردم با به همراه داشتن پارچه نوشته هایی این حادثه ناگوار را به بازماندگان قربانیان سیل شیراز تسلیت گفتند.
شماری از جوانان نیز با نواختن سنج و دمام به عزاداری پرداختند.
در این میان، دوست‌داران شیراز در دیگر کشورها نیز از با ارسال پیام‌هایی با مردم شیراز همدردی کردند. لان شائومین شهردار شهر نانجینگ چین، خواهرخوانده شیراز با ارسال پیامی به مردم شیراز از بروز سیل در این شهر ابراز ناراحتی کرد.
دیرک هیلبرت شهردار شهر درسدن آلمان و اندری سادووی شهردار شهر لویو اوکراین نیز با پیام‌هایی وقوع سیل و از دست رفتن هموطنانمان را تسلیت گفتند و برای کمک به شیراز اعلام آمادگی کردند.
پیرو این اقدامات همنوع‌دوستانه مردم شیراز، استاندار فارس از مسوولان سازمان میراث فرهنگی درخواست کرد، ۵ فروردین‌ماه با عنوان روز جهانی میهمان‌نوازی به‌دلیل رفتار شایسته و مثال‌زدنی مردم شیراز ثبت شود.

سیل شایعات در سیل شیراز

در سیل شیراز، شایعه آلوده شدن آب شرب، قطعی برق و نیز شکستن سد و حتی حمله پلنگ و نوحه‌خوانی غلامحسین‌ پیروانی با واسونک‌های شیرازی روان مردم را چندی مشوش کرد؛ اما نهادهای مسئول به سرعت وارد عمل شدند و همه شایعات را خنثی و عوامل انتشار دهنده را دستگیر کردند.  

خانه‌هایی که بازسازی شد

۳۰ اردیبهشت ماه عملیات بازسازی و تجهیز ۲۰۷ واحد مسکونی از مجموع ۲۵۰ واحد مسکونی خسارت دیده از سیل با بودجه بالغ بر ۲۰ میلیارد ریال در محله سعدی شیراز پایان یافت و این واحدها با حضور مقامات استانی از جمله استاندار فارس در اختیار ساکنان آنها قرار گرفت.

 از مجموع ۲۵۰ واحد خسارت دیده در محله سعدی شیراز ۳۶ واحد مسکونی آسیب‌دیده نیز تعمیر شد و ۷ هفت واحد مسکونی نیز که به طور کامل تخریب شده بود، بازسازی کامل شد.

طبیعت، سیراب از سیل
سیل شیراز، جلوه‌ای امیدبخش نیز برای طبیعت فارس داشت. بارندگی‌های شدید سبب شد بالادست دریاچه‌های استان فارس پرآب شود. در این میان سهم دریاچه بختگان که پیش از آن بسیار خشک بود، ۳۰ درصد آبگیری بود که منجر به زنده شدن دریاچه شد. دریاچه طشک نیز تا ۵۰ درصد پر شد؛‌ همچنین آبگیری دریاچه مهارلو و تالاب کمجان نیز حدود ۹۰ درصد اعلام شد؛ افزون بر این، دریاچه کافتر در شمال استان فارس و دریاچه های فصلی پراکنده در سایر مناطق نیز در بارندگی‌های سیل‌آسای سال گذشته آبدار شد.

شناسایی و محاکمه دنباله‌دار مقصران
اما دامنه‌دارترین رویدادی که در سیل شیراز رخ داد، محاکمه مقصران سیل و شناسایی آنان بود.

از ابتدای بروز سیل نقش عوامل انسانی در بروز سیلاب دروازه قرآن مطرح شد. پر کردن کانال جنب دروازه قرآن و تبدیل آن به خیابان و ایجاد کانالی کوچک در مقابل مسیل طبیعی، یکی از مواردی بود که بسیاری را به پای میز محاکمه کشاند.

با این اتهامات، بررسی قضایی برای شناسایی عوامل سهل‌انگاری در بروز سیل، با دستور دادستان فارس آغاز شد. آنچه در تحقیقات اولیه مشخص شد این بود که مسیل منتهی به دروازه قرآن لایروبی نشده و مجرای عبور آب به طور کامل باز نبوده است وهمین امر موجب راه افتادن سیلاب مرگبار حاصله از بارندگی در کوه های اطراف شده است.

در ادامه، کمیته حقیقت‌یاب شورای شهر نیز در پژوهشی اعلام کرد:"بر اساس فیلم‌های دریافتی از دوربین‌های کنترل تصویری که ضمیمه گزارش کمیته حقیقت یاب این شوراست، بارندگی شدید از ساعت ۱۱:۳۲روز پنجم فروردین ۹۸ شروع شد و تا ساعت ۱۱:۴۶ به طول انجامید. در این ۱۴ دقیقه، ۱۷ الی ۲۴ میلی متر باران باریده، در حالی که سیلاب در ساعت ۱۲:۱۲ دقیقه به محدوده دروازه قرآن رسیده است و تا ساعت ۱۲:۲۲ به طول انجامیده، یعنی ۲۶ دقیقه زمان تمرکز سیلاب بوده است که زمان کافی برای اطلاع رسانی و تخلیه مسیر خروجی بلوار قرآن محسوب می شود. در طرح جامع مهار سیلاب که در سال ۶۹ تهیه شده، دبی در نظر گرفته شده برای سیلاب در محل دروازه قرآن حدود ۱۴ متر مکعب در ثانیه تعیین شده همچنین یک خط انتقال با لوله ۱۴۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی متر و یک حوضچه آرامش و دریاچه تاخیری سیلاب به حجم ذخیره ۵۰ هزار متر مکعب برای تاخیر سیل به مدت یک ساعت پیش بینی شده است. در اجرای طرح یاد شده که یک دوره بازگشت ۱۰۰ ساله برای آن تعیین شده، دریاچه تاخیری سیلاب ساخته نشده و طرح به صورت ناقص اجرا شده است."

در ۱۸ فروردین ماه دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان فارس گفت که تعدادی از مقصران احتمالی در حادثه سیل شیراز احضار شده اند.   

در ۲۸خردادماه هیأت مستقل کارشناسان رسمی دادگستری فارس که بنا به درخواست کمیته حقیقت‌یاب شورای شهر دو ماه بررسی دقیق و موشکافانه بر روی سیل‌ دروازه قرآن انجام داده است، مقصران سیل شیراز را در ۱۱ ردیف اعلام کرد.

بنابر این گزارش شهرداری شیراز در تمام ادوار گذشته تاکنون، با ۵۴ درصد به‌عنوان مقصر اصلی سیل دروازه‌ قرآن معرفی شد. در ادامه استانداری فارس، سازمان مدیریت بحران، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، راه و شهرسازی و ... سایر مقصران سیل شناخته شدند.

پس از گذشت ۹ ماه از سیل شیراز در آذرماه 98، متهمان پای میز محاکمه نشستند و در شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری ۲ شیراز به ریاست قاضی محمد مهدی محمودی حضور یافتند.

در این جلسه اولیا دم جانباختگان و جمعی از مصدومان حادثه سیل دروازه قرآن شیراز به عنوان شکات پرونده و ۲ تن از شهرداران ادوار مختلف نیز حضور داشند.

دادگاه  اعلام کرد پرونده حادثه سیل شیراز در ۱۶ مجلد در دادسرای شیراز تشکیل شده است و  مطابق بررسی‌های صورت گرفته و تلفیق نظر هیأت کارشناسی و گزارش کارشناسی سازمان بازرسی کل کشور، شهرداری شیراز و دو تن از شهرداران ادوار مختلف شهرداری در این حادثه مقصر هستند.

پیش از این بر اساس گزارشی که توسط کمیته حقیقت‌یاب سهم تجمیعی عوامل انسانی- مدیریتی به تفکیک دستگاه‌های اجرایی در ادوار مختلف منتشر شده بود نیز نشان می‌داد که شهرداری شیراز در این پدیده طبیعی ۵۴ درصد سهم داشته است.

هنوز احکام قطعی و نهایی مقصران سیل شیراز اعلام نشده است.

دانشگاهیان و مطالعه سیل فروردین‌ماه، از هشدار تا توصیه‌هایی برای پیشگیری

با بروز سیل شیراز، دانشگاهیان در میزگردها و کنفرانس‌هایی به تبیین چرایی وقوع سیل در شیراز پرداختند و درباره تکرار آن هشدار دادند.

در میزگردی که با حضور استادان دانشگاه شیراز در خبرگزاری ایرنا فارس برگزار شد، عمده‌ترین دلیل سیل عدم تناسب طرح انتقال آب و کنترل سیلاب و کالورت احداث شده در دهه ۱۳۶۰ با حجم دبی آب سیلاب پنجم فروردین ماه عنوان شد.
رییس مرکز پژوهش‌های جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز و استاد بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز نیز عنوان کرد که کلان‌شهر شیراز در عرض جغرافیای ۳۰ درجه شمالی واقع شده که از نظر علم هواشناسی بیشترین اختلافات هواشناسی در آن ایجاد می‌شود؛ از همین رو است که آب و هوای شیراز بسیار ناپایدار و متغیر است.

رادار هواشناسی، مشکل پارازیت و سیل ناگزیر

محمدجعفر ناظم‌السادات عنوان کرد: میلیاردها تومان سرمایه کشور در حدود پنج سال پیش و در زمان تحریم صرف خرید و وارد کردن رادار پیشرفته هواشناسی از آلمان شد، این رادار در کوه دراک شیراز باعنوان مرکز جنوب کشور نصب شد تا از بروز رخدادهای تلخی نظیر حادثه پنجم فروردین در شیراز جلوگیری کند؛ اما این رادار در طی این سالها درگیر مشکلات و امواج مزاحم رادیویی و پارازیت بوده است و اگر این مشکلات برای این رادار وجود نداشت هرگز فاجعه انسانی در دروازه قرآن رخ نمی داد.

 وی افزود: این تجهیزات قابلیت پیش بینی بارش های شدید روز پنجم و ششم فروردین ۹۸ در شیراز که منجر به تلفات جانی و مالی سنگینی شد را حدود ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از بروز این رخداد داشت اما متاسفانه اثرات امواج رادیویی که سالها است کار این دستگاه را مختل کرده مانع از این مساله شد.

وی همچنین این موضوع را مطرح کرد که سیلاب اخیر شیراز ثابت کرد که مساله ای که دست کم گرفته شده علم هواشناسی است و ؛ چراکه از دیدگاه علم هواشناسی رخداد سیلاب اخیر مساله غیرطبیعی نبوده است.
پیشنهادهای برای جلوگیری از سیل

براساس گفته‌های استادان دانشگاه و نیز متخصصان امر، در میزگرد ایرنا پیشنهاد شد شهرداری شیراز فکری برای این وضعیت و آبی که در زمان سیلاب از محل کانال انتقال آب دروازه قرآن سرریز شد کند تا دیگر هیچگاه شاهد چنین رخداد تلخی نباشیم؛ همچنین ضروری است که این سرریز آب به گونه ای هدایت شود که اگر آب اضافه بر ظرفیت فعلی این سازه ها به منطقه وارد شد منجر به حادثه دیگری نشود.

همچنین پیشنهاد شد منطقه از پادگان های نظامی تخلیه شود چون نیاز است که مسیرهای بالادست غیرنظامی و امنیتی و به‌صورت فضای بازی باشد که ماموران شهرداری بتوانند روزانه و مداوم بازدید و اوضاع محل را رصد کند.

جلوگیری از شهرک سازی‌های بی‌رویه که بعضا توسط دستگاه‌ها و ادارات مختلف در قسمت شمالی شهرک گلستان (واقع در شمال غرب شیراز) انجام شده است نیز به عنوان عاملی بسیار ضروری عنوان شد که در آینده می‌تواند فاجعه بزرگ انسانی در این محل ایجاد کند.

همچنین صاحب‌نظران بر لزوم توجه به مقوله آموزش شهروندان در مقابله با سیل تاکید کردند. در این میان، سازگاری با طبیعت و عدم دستکاری آن نیز به عنوان عاملی مهم برای جلوگیری از اتفاقات مشابه مطرح شد.