به گزارش خبرنگار ایرنا، بیست و چهارم تا سی‌ام اردیبهشت «هفته ملی جمعیت» تلنگری برای اهتمام بیش از پیش در زمینه بهبود نرخ رشد جمعیت است. در بر پایه آخرین آمار، ایران در عرصه جهانی جزو کشورهای دارای پایین‌ترین نرخ جمعیتی و استان سمنان جزو مناطق دارای بدترین شیب جمعیتی است، به طوری که نرخ باروری در استان سمنان بین یک و ۲ دهم تا یک و سه دهم درصد است؛ به این معنا که به ازای هر زوج، یک و سه دهم تولد ثبت می‌شود.
سمنان در مساله جمعیت در وضعیت قرمز و بحرانی قرار دارد. آنچنان که حجت الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی نماینده ولی فقیه در استان در نماز جمعه بیست و هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ سمنان، شرایط کنونی این استان را به «سیاهچال جمعیتی» تعبیر و تاکید کرد که «همه برای خروج استان از سیاهچال جمعیتی وظیفه دارند.»
جمعیت در کنار کم‌آبی و وضعیت نامناسب راه‌ها، جزو سه چالش اساسی این استان مطرح است و به نظر می‌رسد فرهنگسازی همراه با تحقق بسته‌های تشویقی قانون جوانی جمعیت و ترغیب جوانان به ازدواج به بهبود نرخ رشد جمعیت و جوانسازی این دیار کمک کند.
کاهش ازدواج و طلاق در سال ۱۴۰۲ و بالاتربودن میانگین سن پدرها و مادرها در استان سمنان نسبت به میانگین کشوری، گویای سونامی کاهش نرخ جمعیت جوان در سمنان است.
شاید برای نگاه ویژه به مساله فرزندآوری و اهمیت توجه به نرخ رشد جمعیت همین یک جمله کافی باشد که سمنان، جزو استان‌های دارای پایین‌ترین نرخ جمعیت کشور است.
مسایل مالی و معنوی سد راه جوانان در مسیر ازدواج
فاطمه از جمله دختران در سن ازدواج در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، نظرش درباره ازدواج این است که مسایل اقتصادی مهمترین عامل پیشگیری‌کننده و مانع از ازدواجش است.
وی ادامه داد: جوانان برای ازدواج و تشکیل زندگی نیازمند پشتوانه مالی هستند، به طور مثال طرح نهضت ملی مسکن طرح ارزشمندی برای خانه‌دار شدن جوانان است، اما میزان آورده اولیه و قسط تسهیلات با میزان دریافتی یک جوان متناسب نیست و در نتیجه جوانان از استفاده از این طرح ارزشمند بازمی‌ماند.
این خانم جوان بیان کرد: سلامت جسم و روان طرفین از شرایط لازم برای ازدواج است. در شرایط کنونی همه جا حرف از آمارهای آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد یا بیماری جسمی و روانی زده می شود و این مساله اعتماد کردن جوانان را به طرف مقابل سخت کرده است.
فاطمه اظهار کرد: شاید از دیگر دلایل مهم واهمه جوانان از ازدواج، نبود اطمینان به صداقت و سلامت طرف مقابل باشد، به نظرم اگر در زمینه فرهنگسازی و اخلاق‌مداری بیش از پیش کار شود، جوانان با وجود مسایل مالی به ازدواج ترغیب می شوند.
دغدغه چگونگی نگهداری از کودک پس از فرزندآوری
معصومه رحیمی یکی از مادران شاغل سمنانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره فرزندآوری می‌گوید: در شرایط فعلی جامعه برای گذران زندگی نمی‌توان بر اشتغال پدر خانواده تکیه کرد و مادر نیز باید برای تامین مخارج زندگی فعالیت اقتصادی داشته باشد؛ در این میان، مساله چگونگی نگهداری از کودک با وجود اشتغال والدین، دغدغه مادرها و پدرها و مانع فرزندآوری است.
این مادر ادامه داد: در کنار دغدغه در زمینه نگهداری مطلوب از کودک، هزینه نگهداری کودکان در مهدهای کودک بالاست و در مواردی ،بیش از نیمی از میزان دستمزد یک مادر شاغل باید بابت هزینه مهدکودک پرداخت شود و همین عوامل از جمله موانع فرزندآوری در خانواده‌هاست.
تولد ۱۳ فرزند به ازای هر ۲۰ پدر و مادر در سمنان
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سمنان با تاکید بر لزوم فرهنگسازی در زمینه فرزندآوری، گفت: اکنون به ازای هر ۲۰ پدر و مادر، ۱۳ فرزند در استان وجود دارد.
سعید کساییان بیان کرد: رساندن نرخ باروری به حداقل یک و هفت دهم درصد در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان با اهتمام ویژه هدفگذاری شده و برای تحقق آن تلاش می‌شود، اما تحقق این مساله مستلزم فرهنگسازی، اقناع افکار عمومی و گذر زمان است.
فرهنگسازی ضرورتی برای ترغیب جوانان به ازدواج و فرزندآوری
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه سمنان، تحقق جوانی جمعیت در کنار پشتوانه‌های قانونی نیازمند فرهنگسازی در بین جوانان است و انتظار می‌رود بخش های مختلف در توجیه و تبیین اهمیت جایگاه ازدواج و فرزندآوری به ویژه برای نسل جوان نقش‌آفرینی کنند.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی با اشاره به اینکه نوعی غفلت در نگاه جوانان نسبت به اصل خانواده مشهود است، گفت: جایگاه این نهاد مهم برای جوانان به منظور ترغیب به ازدواج و فرزندآوری بیش از پیش تبیین شود.
وی با اشاره به اینکه در کنار موضوع آب و تصادفات جاده‌ای، مساله جمعیت از چالش‌های استان سمنان محسوب می‌شود که امروز به یک بحران تبدیل شده است، تاکید کرد: اقدامات فرهنگی مناسب در حوزه ترغیب و ترویج فرزندآوری در جامعه باید تقویت شود.
امام جمعه سمنان با اشاره به اقدام‌های ارزشمند دولت سیزدهم در تحقق جوانی جمعیت، گفت: واگذاری زمین به خانواده‌های مشمول قانون جوانی جمعیت از جمله اقدام‌های سودمند در این زمینه است.
حمایت از فرزندآوری خلاء قانونی ندارد
استاندار سمنان ادامه داد: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و دولت سیزدهم نیز به صورت تمام‌قد با ارایه بسته‌ها و تسهیلات مناسب در راستای افزایش نرخ فرزندآوری و جوانی جمعیت تلاش می‌کند.
سیدمحمدرضا هاشمی بیان کرد: در حوزه قانونی، جوانی جمعیت و حمایت از خانواده با تصویب قانون مرتبط با این موضوع، خلاء و کمبودی وجود ندارد.
ضرورت برخورد انعطافی با مادران شاغل
استاندار سمنان گفت: انعطاف با مادران و زنان شاغل در دستگاه‌های اجرایی مورد توجه مدیران باشد و در این مورد افزایش بهره‌وری باید جایگزین مدت زمان حضور این افراد مدنظر باشد، چرا که این رویه ترغیب کننده در فرزندآوری است.
وی با اشاره به قانون جوانی جمعیت و وظیفه دستگاه‌های اجرایی در ایجاد مهدکودک در جوار محل کار، افزود: برخی دستگاه‌ها این قانون را اجرا کردند، انتظار می‌رود تمامی نهادها اجرایی شدن این موضوع را مدنظر قرار دهند.
وی تاکید کرد: مسوولان مصوبات سفر رییس جمهور به استان سمنان در زمینه تحقق جوانی جمعیت را با اهتمام ویژه پیگیری و با مادران شاغل همراهی کنند.
استاندار سمنان گفت: سمنان جزو استان‌های دارای پایین‌ترین نرخ رشد جمعیتی است و برای بهبود روند این شاخص بخش‌های مختلف باید پای کار باشند.
وی با اشاره به حمایت دولت سیزدهم از خانواده های دارای چندفرزند در قالب واگذاری زمین، اضافه کرد: پنج هزار خانوار در سمنان واجد شرایط واگذاری زمین هستند که در یک مرحله یکهزار و ۳۰۰ قطعه و یدر سفر رییس جمهور هم کهزار و ۱۵۸ قطعه از سهمیه استان به این خانواده ها واگذار شد.
استاندار سمنان اظهار کرد: واگذاری زمین به دیگر افراد واجد شرایط در دستور کار است و سمنان برای تمامی افراد واجد شرایط قانون جوانی جمعیت طبق تعهد زمین تامین می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایرنا، شواهد نشان می‌دهد با وجود تصویب قوانین حمایتی، نرخ رشد جمعیت و میزان فرزندآوری بهبود یافته است، اما هنوز سرعت بهبود این شاخص در استان سمنان مطلوب نیست و باید بسته‌های حمایتی در زمینه فرزندآوری به منظور ترغیب، تشویق و ایجاد اطمینان خاطر در والدین به منظور تامین نیازهای فرزند تقویت شود و همپای توجه به رفع نیازهای اقتصادی و معیشتی، مسائل فرهنگی و ایجاد و تقویت باور ضرورت فرزندآوری مورد توجه باشد.
سمنان که به دارالمرحمه معروف است با مساحت نزدیک به ۹۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است و با پنج و ۹ دهم درصد مساحت کل کشور، از این نظر هفتمین استان ایران محسوب می‌شود.
این خطه از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های خراسان جنوبی و اصفهان، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان‌های تهران و قم محدود است؛ بر این پایه و به دلیل موقعیت جغرافیایی همجواری با پایتخت و هفت استان مهم کشور، این استان از اهمیت زیادی برخوردار است.
بر پایه برآورد مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰، استان سمنان با هشت شهرستان در مجموع ۷۵۷ هزار و ۲۰۰ نفر جمعیت دارد که از این شمار، بیش از ۲۰۰ هزار نفر ساکن مرکز استان هستند.